Return to Video

Ron Finley: Een guerilla-tuinier in South Central L.A.

  • 0:00 - 0:04
    Ik woon in South Central.
  • 0:04 - 0:06
    Dit is South Central:
  • 0:06 - 0:09
    slijterijen,
  • 0:09 - 0:11
    fast food,
  • 0:11 - 0:13
    braakliggend terrein.
  • 0:13 - 0:15
    De planologen kwamen bij elkaar
  • 0:15 - 0:18
    en besloten de naam South Central te veranderen
    zodat hij iets anders weergeeft.
  • 0:18 - 0:21
    Ze veranderden het in South Los Angeles.
  • 0:21 - 0:25
    Alsof dat oplost wat er mis is met de stad.
  • 0:25 - 0:29
    Dit is South Los Angeles. (Gelach)
  • 0:29 - 0:31
    Slijterijen,
  • 0:31 - 0:34
    fast food,
  • 0:34 - 0:36
    braakliggend terrein.
  • 0:36 - 0:40
    Net als 26,5 miljoen andere Amerikanen
  • 0:40 - 0:42
    leef ik in een voedselwoestijn.
  • 0:42 - 0:44
    South Central L. A... thuis van de drive-in
    én van de drive-by (moorden).
  • 0:44 - 0:49
    South Central L. A... thuis van de drive-in
    én van de drive-by (moorden).
  • 0:49 - 0:54
    Het grappige is dat de drive-ins
    meer slachtoffers maken dan de liquidaties.
  • 0:54 - 0:56
    Mensen sterven aan geneesbare ziekten
    in South Central Los Angeles.
  • 0:56 - 0:59
    Mensen sterven aan geneesbare ziekten
    in South Central Los Angeles.
  • 0:59 - 1:02
    Overgewicht komt in mijn buurt bijvoorbeeld
    5x vaker voor dan in pakweg Beverly Hills,
  • 1:02 - 1:05
    Overgewicht komt in mijn buurt bijvoorbeeld
    5x vaker voor dan in pakweg Beverly Hills,
  • 1:05 - 1:09
    dat zo'n 8 à 10 kilometer verderop ligt.
  • 1:09 - 1:12
    Dit begon mij teveel te worden.
  • 1:12 - 1:14
    Ik vroeg me af: hoe zou jij je voelen
  • 1:14 - 1:18
    als je geen toegang had tot gezond voedsel?
  • 1:18 - 1:20
    Als elke keer als je het huis uitkomt,
    je het onheil ziet
  • 1:20 - 1:24
    dat het huidige voedselsysteem aanricht in jouw buurt?
  • 1:24 - 1:27
    Ik zie rolstoelen
    die verhandeld worden
  • 1:27 - 1:29
    als waren het gebruikte auto's.
  • 1:29 - 1:33
    Dialysecentra verspreiden zich als Starbucks.
  • 1:33 - 1:36
    Ik vond dat het genoeg was.
  • 1:36 - 1:42
    Ik dacht bij mezelf:
    het probleem is tevens de oplossing.
  • 1:42 - 1:46
    Voedsel is het probleem
    en voedsel is de oplossing.
  • 1:46 - 1:49
    Ook was ik het beu
    om 45 minuten te moeten rijden
  • 1:49 - 1:53
    om een appel te bemachigen
    die niet vol pesticiden zat.
  • 1:53 - 1:58
    Dus plantte ik een oerwoud van voedsel
    voor mijn huis.
  • 1:58 - 2:00
    Dat was op een strook land
    die we een 'parkway' noemen
  • 2:00 - 2:03
    van 45 meter bij 3 meter.
  • 2:03 - 2:06
    Die is eigendom van de gemeente,
  • 2:06 - 2:08
    maar jij moet hem onderhouden.
  • 2:08 - 2:13
    Dus ik dacht:
    "Mooi, ik doe lekker wat ik wil,
  • 2:13 - 2:17
    want het is mijn verantwoordelijkheid."
  • 2:17 - 2:20
    Ik besloot hem zó te onderhouden.
  • 2:20 - 2:23
    Samen met mijn groep L.A. Green Grounds
  • 2:23 - 2:25
    begon ik eten te verbouwen,
  • 2:25 - 2:27
    de hele santekraam...
    van fruitbomen tot groenten.
  • 2:27 - 2:30
    Wij zijn een bonte groep tuiniers
    die ontvangen hulp weer doorgeven aan anderen.
  • 2:30 - 2:35
    Wij zijn een bonte groep tuiniers
    die ontvangen hulp weer doorgeven aan anderen.
  • 2:35 - 2:37
    Allemaal vrijwilligers uit de hele stad.
  • 2:37 - 2:39
    Alles wat we doen is gratis.
  • 2:39 - 2:42
    De tuin was hartstikke mooi.
  • 2:42 - 2:45
    En toen diende iemand een klacht in.
  • 2:45 - 2:47
    Ik kreeg de gemeente op mijn dak.
  • 2:47 - 2:51
    Die sommeerde me om mijn tuin te verwijderen
  • 2:51 - 2:54
    en dat werd een heus bevelschrift.
  • 2:54 - 2:56
    Ik dacht: "Waar zijn jullie mee bezig?
  • 2:56 - 2:59
    Een bevelschrift voor het planten van voedsel
  • 2:59 - 3:03
    op een stuk land dat je niets kan schelen?"
  • 3:03 - 3:05
    Ik dacht: "Goed dan, kom maar op."
  • 3:05 - 3:08
    Deze keer zou ik niet zwichten.
  • 3:08 - 3:13
    De L.A. Times pakte het verhaal op.
    Steven Lopez berichtte erover
  • 3:13 - 3:16
    en sprak met het gemeenteraadslid.
  • 3:16 - 3:18
    Een van de Green Ground-leden
    plaatste een petitie op Change.org
  • 3:18 - 3:21
    Een van de Green Ground-leden
    plaatste een petitie op Change.org
  • 3:21 - 3:23
    en met 900 handtekeningen waren we een succes.
  • 3:23 - 3:26
    We stevenden af op een overwinning.
  • 3:26 - 3:29
    Mijn raadslid belde zelfs om te zeggen
    hoe geweldig ze vinden wat we doen.
  • 3:29 - 3:32
    Mijn raadslid belde zelfs om te zeggen
    hoe geweldig ze vinden wat we doen.
  • 3:32 - 3:34
    En dat kan toch ook niet anders?
  • 3:34 - 3:39
    L.A. heeft de meeste braakliggende gronden van de V.S.,
    in eigendom van de gemeente.
  • 3:39 - 3:44
    Ze bezitten 67 km2 aan braakliggend terrein.
  • 3:44 - 3:47
    Dat is 20 maal Central Park.
  • 3:47 - 3:55
    Genoeg om 725 miljoen
    tomatenplanten op te kweken.
  • 3:55 - 4:00
    Hoe zouden ze hier op tegen kunnen zijn?
  • 4:00 - 4:04
    Eén plant geeft je 1000, 10.000 zaden.
  • 4:04 - 4:07
    Een dollar aan groene bonen
    geeft je een oogst ter waarde van 75 dollar.
  • 4:07 - 4:10
    Een dollar aan groene bonen
    geeft je een oogst ter waarde van 75 dollar.
  • 4:10 - 4:14
    Het is mijn evangelie.
    Ik vertel mensen: teel je eigen voedsel.
  • 4:14 - 4:17
    Je eigen voedsel telen
    is als het drukken van je eigen geld.
  • 4:17 - 4:24
    (Applaus)
  • 4:24 - 4:27
    Ik ben verbonden met South Central.
  • 4:27 - 4:32
    Ik groeide er op.
    Ik bracht er mijn zoons groot.
  • 4:32 - 4:36
    En ik weiger deel uit te maken
    van een voorgekauwde werkelijkheid,
  • 4:36 - 4:39
    die anderen voor mij hebben bedacht.
  • 4:39 - 4:41
    Ik maak mijn eigen realiteit.
  • 4:41 - 4:44
    Ik ben een kunstenaar.
  • 4:44 - 4:48
    Tuinieren is mijn grafiti.
    Ik teel mijn kunst.
  • 4:48 - 4:52
    Zoals grafiti-kunstenaars muren verfraaien,
  • 4:52 - 4:56
    verfraai ik gazons, grasstroken.
  • 4:56 - 5:00
    De tuin en de aarde zijn mijn doek
  • 5:00 - 5:02
    en de planten en bomen
    zijn mijn verfraaiingen voor dat doek.
  • 5:02 - 5:06
    en de planten en bomen
    zijn mijn verfraaiingen voor dat doek.
  • 5:06 - 5:12
    Je zou versteld staan wat aarde kan doen
    als je haar als schildersdoek gebruikt.
  • 5:12 - 5:13
    Je zou versteld staan wat aarde kan doen
    als je haar als schildersdoek gebruikt.
  • 5:13 - 5:17
    Je kunt je niet indenken
    hoe grandioos een zonnebloem is
  • 5:17 - 5:20
    en hoe ze mensen beïnvloedt.
  • 5:20 - 5:22
    Dus wat gebeurde er?
  • 5:22 - 5:28
    Ik zag mijn tuin het gereedschap worden
    voor de transformatie van mijn buurt.
  • 5:28 - 5:31
    Ik zag mijn tuin het gereedschap worden
    voor de transformatie van mijn buurt.
  • 5:31 - 5:35
    Om de gemeenschap te veranderen,
    moet je de samenstelling van de aarde veranderen.
  • 5:35 - 5:40
    Wij zijn de aarde.
  • 5:40 - 5:46
    Het zou je verbazen hoe dit kinderen beïnvloedt.
  • 5:46 - 5:50
    Tuinieren is de meest therapeutische
  • 5:50 - 5:53
    en opstandige daad die je kunt verrichten,
  • 5:53 - 5:55
    vooral in de binnenstad.
  • 5:55 - 5:58
    En je krijgt aardbeien.
  • 5:58 - 6:01
    (Gelach)
  • 6:01 - 6:04
    Ik herinner me
  • 6:04 - 6:06
    een moeder en dochter die om half elf 's avonds
    in mijn tuin waren.
  • 6:06 - 6:10
    een moeder en dochter die om half elf 's avonds
    in mijn tuin waren.
  • 6:10 - 6:13
    Ik kwam naar buiten
    en ze schaamden zich.
  • 6:13 - 6:17
    Ik voelde me rot toen ik ze daar zag,
  • 6:17 - 6:19
    en ik vertelde ze: je hoeft dit niet zo te doen.
  • 6:19 - 6:21
    Dit staat niet voor niets op straat.
  • 6:21 - 6:25
    Ik schaamde me om mensen te zien
  • 6:25 - 6:28
    die zo dichtbij mij honger hadden.
  • 6:28 - 6:31
    Het sterkte me in wat ik deed.
  • 6:31 - 6:34
    Mensen vroegen me: "Fin, ben je niet bang
    dat mensen je eten gaan stelen?"
  • 6:34 - 6:35
    Mensen vroegen me: "Fin, ben je niet bang
    dat mensen je eten gaan stelen?"
  • 6:35 - 6:37
    Dan zeg ik: "Nee, natuurlijk niet!
  • 6:37 - 6:40
    Daarom staat het op straat.
  • 6:40 - 6:43
    Dat is de bedoeling.
  • 6:43 - 6:44
    Ik wil dat ze het nemen, maar tegelijkertijd
  • 6:44 - 6:48
    wil ik dat ze hun gezondheid terugwinnen."
  • 6:48 - 6:51
    Een andere keer legde ik een tuin aan
  • 6:51 - 6:56
    in een daklozenopvang in de binnenstad van L.A.
  • 6:56 - 6:59
    Dit zijn de mensen.
    Ze hielpen de vrachtwagen uitladen.
  • 6:59 - 7:02
    Het was geweldig. Ze vertelden hoe ze dit ervoeren
  • 7:02 - 7:05
    Het was geweldig. Ze vertelden hoe ze dit ervoeren
  • 7:05 - 7:08
    en hoe ze vroeger pootten
    met hun moeder en grootmoeder.
  • 7:08 - 7:11
    De verandering in hen was mooi om te zien,
  • 7:11 - 7:17
    al was het maar voor dat ene moment.
  • 7:17 - 7:20
    Green Grounds heeft nu zo'n 20 tuinen aangelegd.
  • 7:20 - 7:21
    Green Grounds heeft nu zo'n 20 tuinen aangelegd.
  • 7:21 - 7:26
    Zo'n 50 mensen zijn komen helpen
    op onze schoffelsessies
  • 7:26 - 7:28
    en dat zijn allemaal vrijwilligers.
  • 7:28 - 7:32
    Kinderen die boerenkool verbouwen, eten ook boerenkool.
  • 7:32 - 7:33
    (Gelach)
  • 7:33 - 7:38
    Wie tomaten verbouwt, eet ook tomaten. (Applaus)
  • 7:38 - 7:42
    Maar als dit alles hen vreemd is,
  • 7:42 - 7:45
    als hen niet getoond wordt hoe voedsel
    lichaam en geest beïnvloedt,
  • 7:45 - 7:50
    eten ze blindelings wat je voor hun neus zet.
  • 7:50 - 7:52
    Ik zie jonge mensen die willen werken
  • 7:52 - 7:55
    Ik zie jonge mensen die willen werken
  • 7:55 - 7:57
    maar ze zitten ergens in verstrikt --
  • 7:57 - 8:01
    gekleurde kinderen die op een spoor zitten
    dat voor hen ontworpen is
  • 8:01 - 8:03
    gekleurde kinderen die op een spoor zitten
    dat voor hen ontworpen is
  • 8:03 - 8:05
    en nergens heen leidt.
  • 8:05 - 8:08
    In het tuinieren zie ik een kans
  • 8:08 - 8:10
    om deze kinderen te leren
  • 8:10 - 8:13
    verantwoordelijkheid te nemen
    voor hun gemeenschappen
  • 8:13 - 8:17
    en een duurzaam leven te leiden.
  • 8:17 - 8:19
    Als we dit doen, wie weet...
  • 8:19 - 8:22
    We konden wel eens de nieuwe
    George Washington Carver voortbrengen.
  • 8:22 - 8:25
    Maar dat lukt niet zonder de
    samenstelling van de grond te veranderen.
  • 8:25 - 8:26
    Maar dat lukt niet zonder de
    samenstelling van de grond te veranderen.
  • 8:26 - 8:29
    Hier is een van mijn plannen.
  • 8:29 - 8:33
    Ik wil in een hele wijk volkstuintjes aanleggen
  • 8:33 - 8:37
    waar mensen binnen die wijk voedsel kunnen delen.
  • 8:37 - 8:39
    Ik wil scheepscontainers ombouwen
    tot gezondheidscafé's.
  • 8:39 - 8:42
    Ik wil scheepscontainers ombouwen
    tot gezonde café's.
  • 8:42 - 8:44
    Begrijp me niet verkeerd.
  • 8:44 - 8:46
    Ik heb het niet over gratis spullen,
  • 8:46 - 8:50
    want gratis is niet duurzaam.
  • 8:50 - 8:52
    Het gekke van duurzaamheid is
    dat het in stand gehouden moet worden.
  • 8:52 - 8:53
    Het gekke van duurzaamheid is
    dat het in stand gehouden moet worden.
  • 8:53 - 8:58
    (Gelach) (Applaus)
  • 8:58 - 9:00
    Ik heb het over mensen aan het werk helpen,
  • 9:00 - 9:03
    kinderen van de straat krijgen
    en hen te laten delen in
  • 9:03 - 9:08
    de vreugde, de trots en de eer
    van het verbouwen van je eigen voedsel,
  • 9:08 - 9:10
    het openen van boerenmarkten.
  • 9:10 - 9:12
    Ik wil dit sexy maken.
  • 9:12 - 9:15
    Ik wil dit sexy maken.
  • 9:15 - 9:19
    Ik wil dat we allemaal
    ecolutionaire rebellen worden,
  • 9:19 - 9:21
    gangstas, gangsta-tuiniers.
  • 9:21 - 9:25
    We moeten de gangsta een ander verhaal geven.
  • 9:25 - 9:27
    Als je niet tuiniert, ben je geen gangsta.
  • 9:27 - 9:32
    Gangsta word je met je schop, oké?
  • 9:32 - 9:35
    Laat dat je favoriete wapen zijn.
  • 9:35 - 9:42
    (Applaus)
  • 9:42 - 9:47
    Mocht je met me willen praten,
  • 9:47 - 9:50
    Mocht je met me willen praten,
  • 9:50 - 9:54
    bel dan niet als je alleen maar
    rond de tafel wil zitten
  • 9:54 - 9:58
    om te vergaderen over het doen van dingen.
  • 9:58 - 10:01
    Als je wil praten over dingen doen.
  • 10:01 - 10:04
    Als je me wil ontmoeten,
    kom dan naar de tuin
  • 10:04 - 10:08
    met je schop,
    dan planten we meteen wat zooi.
  • 10:08 - 10:11
    Vrede. Dank je wel.
  • 10:11 - 10:15
    (Applaus)
  • 10:15 - 10:19
    Dank je wel (Applaus)
Title:
Ron Finley: Een guerilla-tuinier in South Central L.A.
Speaker:
Ron Finley
Description:

Ron Finley legt moestuinen aan in South Central L.A. -- op verlaten terreinen, in groenstroken en langs de weg. Waarom? Voor de lol, uit rebellie, vanwege de schoonheid en om een alternatief te bieden voor fast food aan een gemeenschap waar "de drive-ins meer slachtoffers maken dan de drive-by's"
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
10:45

Dutch subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.