Return to Video

Vertel je waarheden en zoek ze in anderen

  • 0:01 - 0:03
    Zoals bij zovelen onder ons
  • 0:03 - 0:05
    was mijn loopbaan erg gevarieerd.
  • 0:05 - 0:07
    Ondanks de variatie
  • 0:07 - 0:11
    heeft mijn eerste job de basis gelegd
    voor mijn verdere carrière.
  • 0:11 - 0:15
    Als twintiger was ik
    een vroedvrouw aan huis.
  • 0:16 - 0:21
    Bevallingen begeleiden leerde me
    waardevolle en soms verrassende zaken,
  • 0:21 - 0:24
    zoals hoe een wagen te starten
    om 2 uur 's morgens,
  • 0:24 - 0:25
    wanneer het -10 graden is.
  • 0:25 - 0:26
    (Gelach)
  • 0:26 - 0:31
    Of hoe een vader te laten bijkomen
    die flauwviel bij het zien van bloed.
  • 0:31 - 0:32
    (Gelach)
  • 0:32 - 0:34
    Of hoe de navelstreng zo te knippen
  • 0:34 - 0:37
    dat je een mooie navel krijgt.
  • 0:37 - 0:40
    Maar dat zijn niet de zaken die me
    bijbleven of me richting gaven
  • 0:40 - 0:44
    toen ik stopte als vroedvrouw
    en een andere richting uitging.
  • 0:44 - 0:48
    Wat me bijbleef,
    was de fundamentele overtuiging
  • 0:48 - 0:54
    dat elk van ons op de wereld komt
    met een unieke waarde.
  • 0:54 - 0:58
    Wanneer ik in het gezicht
    van een pasgeborene keek,
  • 0:58 - 1:02
    ving ik daarvan een glimp op,
  • 1:02 - 1:05
    van dat gevoel van eigenheid,
  • 1:05 - 1:07
    die unieke sprankel.
  • 1:09 - 1:12
    Ik gebruik het woord 'ziel'
    om die sprankel te beschrijven,
  • 1:12 - 1:17
    omdat dat het enige woord is
    dat ook maar enigszins kan beschrijven
  • 1:17 - 1:20
    wat elke baby met zich mee bracht.
  • 1:21 - 1:25
    Elke pasgeborene was zo uniek
    als een sneeuwvlokje,
  • 1:25 - 1:29
    een onovertroffen mix van biologie,
  • 1:29 - 1:31
    herkomst en mysterie.
  • 1:32 - 1:34
    Vervolgens groeit die baby op
  • 1:34 - 1:36
    en om in de familie te passen,
  • 1:36 - 1:38
    om zich aan te passen aan de cultuur,
  • 1:38 - 1:41
    aan de gemeenschap, aan het geslacht,
  • 1:41 - 1:44
    begint het kind zijn ziel te bedekken,
  • 1:44 - 1:46
    laag voor laag.
  • 1:46 - 1:48
    We worden op deze manier geboren,
  • 1:48 - 1:50
    maar --
  • 1:50 - 1:51
    (Gelach)
  • 1:51 - 1:54
    Wanneer we opgroeien,
    gebeuren er veel zaken
  • 1:55 - 1:56
    die ervoor zorgen dat we...
  • 1:58 - 2:03
    onze eigenaardigheden
    en authenticiteit willen verbergen.
  • 2:03 - 2:04
    We hebben dit allen gedaan.
  • 2:04 - 2:07
    Iedereen in deze ruimte
    was ooit een baby --
  • 2:07 - 2:08
    (Gelach)
  • 2:08 - 2:11
    met uitgesproken rechten.
  • 2:12 - 2:17
    Maar als volwassenen
    zitten we zo vaak slecht in ons vel,
  • 2:17 - 2:21
    alsof we een aandoening hebben waardoor
    we onze eigenheid niet kunnen behouden.
  • 2:21 - 2:23
    In tegenstelling tot die baby's --
  • 2:23 - 2:24
    voor even dan toch.
  • 2:24 - 2:26
    Hun boodschap aan mij was:
  • 2:26 - 2:29
    bevrijd je ziel
  • 2:29 - 2:32
    en zoek naar die individuele sprankel
  • 2:32 - 2:33
    in elk ander mens.
  • 2:33 - 2:34
    Het is er nog.
  • 2:35 - 2:38
    En dit leerde ik van het
    assisteren bij bevallingen.
  • 2:38 - 2:41
    Hun boodschap was
    om open te blijven staan,
  • 2:41 - 2:44
    zelfs wanneer het pijnlijk is.
  • 2:45 - 2:47
    De baarmoederhals ziet er normaal zo uit.
  • 2:47 - 2:49
    Het is een strakke kleine spier
  • 2:49 - 2:51
    aan de basis van baarmoeder.
  • 2:51 - 2:55
    En tijdens de bevalling
    moet het rekken van dit
  • 2:56 - 2:57
    tot dit.
  • 2:57 - 2:58
    Au!
  • 2:58 - 3:01
    Wanneer je tegen die pijn vecht,
  • 3:01 - 3:03
    creëer je enkel meer pijn
  • 3:03 - 3:06
    en blokkeer je wat geboren wil worden.
  • 3:06 - 3:09
    Ik zal nooit de magie vergeten
  • 3:09 - 3:13
    van een vrouw die stopte
    zich tegen de pijn te verzetten
  • 3:14 - 3:15
    en zich ervoor openstelde.
  • 3:15 - 3:19
    Het was alsof de universele
    krachten het opmerkten
  • 3:19 - 3:21
    en een golf van hulp stuurden.
  • 3:22 - 3:24
    Ik vergat die boodschap nooit,
  • 3:24 - 3:26
    en nu, wanneer ik het moeilijk heb,
  • 3:26 - 3:30
    of wanneer iets pijnlijk gebeurt
    in mijn leven of in mijn werk,
  • 3:30 - 3:33
    dan spartel ik initieel nog tegen,
  • 3:33 - 3:36
    maar dan denk ik
    aan wat ik leerde van de moeders:
  • 3:36 - 3:37
    sta ervoor open.
  • 3:38 - 3:39
    Blijf nieuwsgierig.
  • 3:39 - 3:42
    Vraag aan de pijn wat het komt brengen.
  • 3:42 - 3:44
    Iets nieuws wil geboren worden.
  • 3:45 - 3:48
    Er was nog een grote les
  • 3:48 - 3:50
    en die leerde ik van Albert Einstein.
  • 3:51 - 3:53
    Hij was niet bij de geboortes, maar --
  • 3:53 - 3:54
    (Gelach)
  • 3:54 - 3:56
    Het was een les over 'tijd'.
  • 3:58 - 4:02
    Op het einde van zijn leven
    concludeerde Albert Einstein
  • 4:02 - 4:06
    dat onze normale ervaring van het leven,
    als dat van een hamster in zijn wiel,
  • 4:06 - 4:07
    een illusie is.
  • 4:08 - 4:10
    We lopen rond en rond, sneller en sneller,
  • 4:10 - 4:12
    om ergens te proberen te geraken.
  • 4:12 - 4:14
    Maar ondertussen
  • 4:15 - 4:19
    bestaat onder die oppervlakkige tijd
    een andere dimensie,
  • 4:19 - 4:24
    waarbij het verleden, het heden
    en de toekomst samen komen
  • 4:24 - 4:27
    en diepe tijd worden.
  • 4:27 - 4:30
    En daarin hoeven we nergens te geraken.
  • 4:31 - 4:35
    Albert Einstein noemde
    deze staat, deze dimensie,
  • 4:35 - 4:37
    'enkel zijn'.
  • 4:37 - 4:39
    En hij zei dat wanneer hij het ervoer,
  • 4:39 - 4:41
    hij een heilig respect voelde.
  • 4:42 - 4:43
    Wanneer ik hielp bij bevallingen
  • 4:43 - 4:45
    moest ik van het hamsterwiel afstappen.
  • 4:45 - 4:49
    Soms moest ik urenlang, dagenlang zitten,
  • 4:49 - 4:52
    gewoon ademhalen met de ouders;
  • 4:52 - 4:53
    gewoon zijn.
  • 4:54 - 4:57
    En ik kreeg een grote dosis
    heilig respect.
  • 4:57 - 5:02
    Dus dit zijn de drie lessen die ik meenam
    uit mijn tijd als vroedvrouw.
  • 5:02 - 5:05
    Eén: laat je ziel vrij.
  • 5:05 - 5:12
    Twee: wanneer het leven moeilijk of
    pijnlijk is, probeer ervoor open te staan.
  • 5:12 - 5:16
    En drie: stap zo nu en dan
    af van het hamsterwiel
  • 5:16 - 5:18
    en stap in de diepe tijd.
  • 5:19 - 5:22
    Deze lessen zijn gans mijn leven
    van pas gekomen,
  • 5:23 - 5:25
    maar recent kwamen ze me echt van pas,
  • 5:25 - 5:30
    toen ik de belangrijkste job
    in mijn leven aannam.
  • 5:31 - 5:35
    Twee jaar geleden kwam
    mijn jongere zus uit remissie
  • 5:35 - 5:37
    van een zeldzaam type bloedkanker
  • 5:38 - 5:42
    en de enige behandeling die nog overbleef
    was een beenmergtransplantatie.
  • 5:43 - 5:46
    En tegen alle verwachtingen in,
    vonden we een match voor haar.
  • 5:46 - 5:48
    Dat bleek ik te zijn.
  • 5:49 - 5:52
    Ik kom uit een gezin met vier meisjes
  • 5:52 - 5:58
    en toen mijn zussen te weten kwamen
    dat ik de perfecte genetische match was,
  • 5:59 - 6:01
    was hun reactie: "Echt? Jij?"
  • 6:01 - 6:02
    (Gelach)
  • 6:02 - 6:04
    "Een perfecte match voor haar?"
  • 6:04 - 6:07
    Wat nogal typisch is voor zussen.
  • 6:07 - 6:10
    In de relatie tussen zussen
    zijn er veel gevoelens.
  • 6:10 - 6:14
    Er is liefde en er is vriendschap
    en er is bescherming.
  • 6:14 - 6:16
    Maar er is ook jaloezie
  • 6:17 - 6:18
    en competitie
  • 6:19 - 6:21
    en afstoting en aanval.
  • 6:22 - 6:28
    In de relatie met zussen en broers
    leggen we de eerste lagen
  • 6:28 - 6:29
    over onze ziel.
  • 6:30 - 6:33
    Toen ik te weten kwam
    dat ik de match was voor mijn zus,
  • 6:33 - 6:35
    ging ik in onderzoeksmodus.
  • 6:35 - 6:37
    En ik ontdekte
  • 6:38 - 6:41
    dat het principe
    van transplantatie erg helder is.
  • 6:41 - 6:44
    Men vernietigt het beenmerg
    van de kankerpatiënt volledig
  • 6:44 - 6:47
    met enorme dosissen chemotherapie
  • 6:47 - 6:50
    en dan vervangt men het beenmerg
  • 6:50 - 6:54
    met miljoenen gezonde
    beenmergcellen van een donor.
  • 6:54 - 6:56
    En dan doet men al het mogelijke
  • 6:56 - 7:00
    om ervoor te zorgen dat deze nieuwe cellen
    zich vastzetten in de patiënt.
  • 7:00 - 7:05
    Ik leerde ook dat beenmergtransplantaties
    beladen zijn met gevaren.
  • 7:06 - 7:10
    Als mijn zus de bijna-dodelijke
    chemotherapie overleefde,
  • 7:11 - 7:14
    zou ze nog steeds voor andere
    uitdagingen komen te staan.
  • 7:14 - 7:16
    Mijn cellen
  • 7:17 - 7:19
    konden haar lichaam aanvallen.
  • 7:20 - 7:23
    En haar lichaam kon mijn cellen afstoten.
  • 7:23 - 7:25
    Ze noemen dit afstoting of aanval
  • 7:25 - 7:27
    en beide konden haar het leven kosten.
  • 7:28 - 7:30
    Afstoting. Aanval.
  • 7:30 - 7:32
    Die woorden deden een belletje rinkelen
  • 7:32 - 7:35
    in de relatie tussen zussen.
  • 7:36 - 7:39
    Mijn zus en ik hadden
    een lange geschiedenis van liefde,
  • 7:39 - 7:42
    maar we hadden ook een lange geschiedenis
    van afstoting en aanval,
  • 7:42 - 7:46
    van kleine misverstanden
    tot groter verraad.
  • 7:47 - 7:49
    We hadden niet het soort relatie
  • 7:49 - 7:51
    waarin we over de diepere zaken praatten;
  • 7:52 - 7:57
    maar, zoals zoveel zussen en broers,
    en zoals in zoveel types relaties,
  • 7:57 - 8:00
    aarzelden we om elkaar
    de waarheid te vertellen,
  • 8:00 - 8:03
    om onze kwetsuren te laten zien,
  • 8:03 - 8:05
    om onze vergissingen toe te geven.
  • 8:05 - 8:10
    Maar toen ik leerde
    over de gevaren van afstoting of aanval,
  • 8:10 - 8:12
    vond ik dat ik hierin
    verandering moest brengen.
  • 8:13 - 8:18
    Wat als we de beenmergtransplantatie
    aan de dokters lieten,
  • 8:18 - 8:24
    maar iets deden wat we later onze
    'ziels-mergtransplantatie' zouden noemen?
  • 8:24 - 8:28
    Wat als we de pijn die we elkaar
    gedaan hadden onder ogen zagen
  • 8:28 - 8:31
    en in plaats van af te stoten
    of aan te vallen,
  • 8:31 - 8:33
    we zouden luisteren?
  • 8:33 - 8:35
    We zouden vergeven?
  • 8:35 - 8:37
    We zouden samensmelten?
  • 8:37 - 8:40
    Zou dat onze cellen leren
    hetzelfde te doen?
  • 8:41 - 8:43
    Om mijn sceptische zus ervoor te winnen,
  • 8:43 - 8:46
    wendde ik me tot de bijbel
    van mijn ouders:
  • 8:46 - 8:48
    the New Yorker Magazine.
  • 8:48 - 8:50
    (Gelach)
  • 8:50 - 8:53
    Ik stuurde haar hieruit een cartoon
  • 8:53 - 8:57
    om uit te leggen waarom we
    een therapeut moesten opzoeken,
  • 8:57 - 9:02
    vooraleer mijn beenmerg afgenomen
    en in haar lichaam getransplanteerd werd.
  • 9:02 - 9:04
    Hier is het.
  • 9:04 - 9:08
    "Ik heb hem nooit vergeven voor datgene
    wat ik verzonnen had in mijn hoofd."
  • 9:08 - 9:10
    (Gelach)
  • 9:10 - 9:12
    Ik vertelde mijn zus
  • 9:13 - 9:16
    dat wij waarschijnlijk
    hetzelfde gedaan hadden,
  • 9:16 - 9:22
    rondjes draaien om zelf verzonnen verhalen
    die ons gescheiden hielden.
  • 9:22 - 9:25
    En ik vertelde haar
    dat na de transplantatie
  • 9:25 - 9:28
    al het bloed in haar aderen
  • 9:28 - 9:29
    mijn bloed zou zijn,
  • 9:29 - 9:32
    gecreëerd uit mijn beenmergcellen,
  • 9:32 - 9:37
    en dat in de kern van al die cellen
  • 9:37 - 9:39
    een complete set
    van mijn DNA zou zitten.
  • 9:39 - 9:43
    "Ik zal in jou zwemmen
    voor de rest van jouw leven,"
  • 9:43 - 9:46
    vertelde ik mijn lichtjes geschokte zus.
  • 9:46 - 9:48
    (Gelach)
  • 9:48 - 9:51
    "Ik denk dat we onze relatie
    beter opruimen."
  • 9:52 - 9:55
    Gezondheidsproblemen zorgen ervoor
    dat mensen risico's nemen,
  • 9:56 - 9:59
    zoals ontslag nemen
    of uit een vliegtuig springen
  • 10:00 - 10:02
    en, in het geval van mijn zus,
  • 10:02 - 10:05
    'ja' zeggen op meerdere sessies
    bij de therapeut,
  • 10:06 - 10:09
    waarbij we tot op het bot gingen.
  • 10:12 - 10:16
    We keken naar jaren van verhalen
    en lieten ze los,
  • 10:16 - 10:18
    net zoals veronderstellingen over elkaar
  • 10:18 - 10:20
    en beschuldigingen en schaamte
  • 10:20 - 10:24
    tot er enkel liefde overbleef.
  • 10:26 - 10:30
    Mensen hebben me gezegd dat ik moedig was
    om beenmerg te laten afnemen,
  • 10:30 - 10:32
    maar dat geloof ik niet.
  • 10:32 - 10:34
    Wat wel als moedig aanvoelde,
  • 10:34 - 10:37
    was die andere afname of transplantatie,
  • 10:37 - 10:39
    de ziels-mergtransplantatie,
  • 10:40 - 10:44
    emotioneel naakt zijn
    met een ander individu,
  • 10:44 - 10:47
    een defensieve houding
    en trots opzij zetten,
  • 10:47 - 10:49
    de lagen weghalen
  • 10:50 - 10:54
    en onze kwetsbare zielen delen.
  • 10:54 - 10:57
    Ik ging terug naar de lessen
    als vroedvrouw:
  • 10:57 - 10:59
    laat je ziel vrij.
  • 11:00 - 11:03
    Sta open voor wat beangstigend
    en pijnlijk is.
  • 11:03 - 11:04
    Zoek naar het heilige respect.
  • 11:06 - 11:09
    Hier sta ik met mijn
    beenmergcellen na de afname.
  • 11:09 - 11:11
    In het Engels noemen ze het 'oogst',
  • 11:11 - 11:14
    alsof het een soort landelijke
    van-boer-tot-tafel gebeurtenis is --
  • 11:14 - 11:15
    (Gelach)
  • 11:15 - 11:18
    Ik kan u verzekeren dat het dat niet is.
  • 11:20 - 11:23
    En hier is mijn moedige, moedige zus,
  • 11:23 - 11:25
    die mijn cellen ontvangt.
  • 11:26 - 11:30
    Na de transplantatie begonnen we
    meer en meer tijd samen te spenderen.
  • 11:30 - 11:33
    Het was alsof we terug meisjes waren.
  • 11:34 - 11:37
    Het verleden en het heden kwamen samen.
  • 11:37 - 11:39
    We stapten diepe tijd in.
  • 11:39 - 11:44
    Ik verliet het hamsterwiel
    van werk en leven
  • 11:44 - 11:45
    om mijn zus bij te staan
  • 11:46 - 11:48
    op dat eenzame eiland
  • 11:48 - 11:50
    van ziekte en genezing.
  • 11:51 - 11:53
    We spendeerden maanden samen --
  • 11:53 - 11:55
    op de isolatie-afdeling,
  • 11:55 - 11:57
    in het ziekenhuis en bij haar thuis.
  • 11:58 - 12:00
    Onze snelle maatschappij
  • 12:00 - 12:05
    ondersteunt noch waardeert
    dit type werk.
  • 12:05 - 12:09
    We zien het als een onderbreking
    van het echte leven en belangrijk werk.
  • 12:09 - 12:14
    We maken ons zorgen
    over de emotionele en financiële kosten --
  • 12:14 - 12:17
    en ja, er waren kosten.
  • 12:17 - 12:19
    Maar ik werd betaald
  • 12:20 - 12:24
    in een munteenheid
    die onze cultuur precies vergeten is.
  • 12:25 - 12:27
    Ik werd betaald in liefde.
  • 12:28 - 12:29
    Ik werd betaald in ziel.
  • 12:29 - 12:32
    Ik werd betaald in mijn zus.
  • 12:33 - 12:38
    Een jaar na de transplantatie zei mijn zus
    dat dit het beste jaar van haar leven was,
  • 12:38 - 12:39
    wat verrassend was.
  • 12:39 - 12:42
    Ze had zoveel geleden.
  • 12:42 - 12:46
    Maar ze zei dat het leven
    nooit zo zacht aanvoelde
  • 12:46 - 12:49
    en dat dankzij het delen van onze ziel
  • 12:49 - 12:51
    en het elkaar vertellen van de waarheid,
  • 12:52 - 12:56
    ze meer, zonder excuses, zichzelf kon zijn
  • 12:56 - 12:57
    bij iedereen.
  • 12:57 - 13:00
    Ze zei zaken die ze altijd al
    had willen zeggen.
  • 13:00 - 13:03
    Ze deed zaken die ze altijd al
    had willen doen.
  • 13:03 - 13:05
    Hetzelfde gebeurde met mij.
  • 13:05 - 13:11
    Ik werd moediger om waarachtig te zijn
    met de mensen in mijn leven.
  • 13:12 - 13:14
    Ik vertelde mijn waarheden,
  • 13:14 - 13:18
    maar belangrijker dan dat,
    ik zocht de waarheden van anderen.
  • 13:20 - 13:23
    Het was pas op het einde
    van dit laatste hoofdstuk van het verhaal
  • 13:23 - 13:27
    dat ik besefte hoe goed
    vroedvrouw zijn me geholpen had.
  • 13:27 - 13:30
    Na dat beste jaar
    in het leven van mijn zus
  • 13:30 - 13:32
    kwam de kanker terug,
  • 13:33 - 13:36
    en dit keer was er niks
    wat de dokters nog konden doen.
  • 13:36 - 13:39
    Ze gaven haar enkel nog
    een paar maanden te leven.
  • 13:40 - 13:43
    De nacht voor mijn zus stierf,
  • 13:43 - 13:46
    zat ik naast haar bed.
  • 13:46 - 13:48
    Ze was zo klein en mager.
  • 13:49 - 13:51
    Ik kon het bloed zien stromen in haar nek.
  • 13:52 - 13:55
    Het was mijn bloed, haar bloed, ons bloed.
  • 13:56 - 13:59
    Wanneer ze stierf, zou een stuk van mij
    met haar mee sterven.
  • 14:01 - 14:05
    Ik probeerde het te begrijpen,
  • 14:05 - 14:08
    hoe het één worden met elkaar
  • 14:08 - 14:10
    ons meer onszelf gemaakt had,
  • 14:10 - 14:12
    onze ziel-zelf,
  • 14:12 - 14:15
    en hoe we, door het onder ogen zien
  • 14:15 - 14:17
    en het openstaan
    voor de pijn uit ons verleden,
  • 14:17 - 14:20
    we elkaar beter begrepen,
  • 14:21 - 14:23
    en hoe we, door uit de tijd te stappen,
  • 14:23 - 14:25
    we voor altijd verbonden zouden zijn.
  • 14:27 - 14:30
    Mijn zus liet me zoveel zaken na
  • 14:30 - 14:33
    en ik zal jullie er nu één van meegeven.
  • 14:34 - 14:38
    Je hoeft niet te wachten
    op een levensbedreigende situatie
  • 14:38 - 14:42
    om relaties die ertoe doen op te schonen,
  • 14:42 - 14:44
    om wat 'ziels-merg' te geven
  • 14:45 - 14:47
    en het te zoeken in een ander.
  • 14:48 - 14:50
    We kunnen dit allemaal doen.
  • 14:50 - 14:55
    We kunnen een nieuw type
    hulpverlener worden,
  • 14:55 - 14:59
    iemand die de moedige
    eerste toenadering zoekt
  • 15:00 - 15:02
    tot de ander,
  • 15:02 - 15:05
    en om iets te doen
    of iets proberen te doen
  • 15:05 - 15:08
    wat geen afstoting of aanval is.
  • 15:09 - 15:11
    We kunnen dit doen met broers of zussen
  • 15:11 - 15:12
    en onze kameraden
  • 15:12 - 15:14
    en onze vrienden en collega's.
  • 15:14 - 15:17
    We kunnen dit doen
    ondanks de vervreemding
  • 15:17 - 15:20
    en de verdeeldheid rondom ons.
  • 15:20 - 15:24
    We kunnen dit doen
    voor de ziel van de maatschappij.
  • 15:25 - 15:26
    Bedankt.
  • 15:26 - 15:29
    (Applaus)
Title:
Vertel je waarheden en zoek ze in anderen
Speaker:
Elizabeth Lesser
Description:

In een lyrische, onverwachts grappige lezing over zware onderwerpen zoals noodlijdende relaties en de dood van een naaste, beschrijft Elizabeth Lesser het genezingsproces waarbij trots en een defensieve houding plaats maken voor het vrijmaken van de ziel en de waarheid vertellen. "Je hoeft niet te wachten op een levensbedreigende situatie om relaties die ertoe doen op te schonen", zegt ze. "We kunnen een nieuw type hulpverlener worden... iemand die de moedige eerste toenadering zoekt tot de ander."
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
15:44

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.