Co wiemy i czego nie wiemy o Eboli - Alex Gendler
-
0:07 - 0:09Latem 1976 roku
-
0:09 - 0:14tajemnicza epidemia dotknęła
dwa miasta w Afryce Środkowej, -
0:14 - 0:17zabijając większość ofiar.
-
0:17 - 0:18Badacze medycyny podejrzewali,
-
0:18 - 0:22że sprawcą był
śmiercionośny wirus Marburg. -
0:22 - 0:27Jednak pod mikroskopem zobaczyli
całkowicie nowy patogen, -
0:27 - 0:31który otrzymał nazwę
od pobliskiej rzeki Ebola. -
0:31 - 0:33Jak żółta gorączka i denga,
-
0:33 - 0:39choroba wywołana wirusem Ebola
to ciężki rodzaj gorączki krwotocznej. -
0:39 - 0:42Na początku atakuje
system odpornościowy komórek. -
0:42 - 0:44Neutralizując jego działanie,
-
0:44 - 0:46pozwala wirusowi rozprzestrzenić się.
-
0:46 - 0:50Od dwóch do dwudziestu dni po zarażeniu
-
0:50 - 0:52początkowe objawy, jak wysoka temperatura,
-
0:52 - 0:53bóle
-
0:53 - 0:55i bolące gardło,
-
0:55 - 0:57przypominają objawy grypy,
-
0:57 - 0:59ale szybko przechodzą w torsje,
-
0:59 - 1:01wysypkę
-
1:01 - 1:02oraz biegunkę.
-
1:02 - 1:03Wirus rozprzestrzenia się,
-
1:03 - 1:06atakuje węzły limfatyczne i organy
-
1:06 - 1:10takie jak nerki i wątroba,
sprawiając, że przestają działać. -
1:10 - 1:14Jednak to nie wirus zabija ofiary Eboli.
-
1:14 - 1:19Wzrastająca liczba martwych komórek
przeciąża układ odpornościowy, -
1:19 - 1:21zjawisko to znane jest jako
hipercytokinemia. -
1:21 - 1:25Nadmierne działanie układu odpornościowego
niszczy naczynia krwionośne, -
1:25 - 1:28wywołując wewnętrzne
i zewnętrzne krwawienie. -
1:28 - 1:32Nadmierna utrata płynów
i wynikające z niej komplikacje -
1:32 - 1:37mogą być śmiertelne od 6 do 16 dni
od pierwszych objawów, -
1:37 - 1:39jednak odpowiednia opieka i nawodnienie
-
1:39 - 1:43mogą znacznie zmniejszyć
współczynnik śmiertelności pacjentów. -
1:43 - 1:46Na szczęście, mimo że Ebola jest
wysoce zaraźliwa, -
1:46 - 1:49kilka czynników ogranicza jej zakaźność.
-
1:49 - 1:53W przeciwieństwie do wirusów
przenoszonych drogą kropelkową, -
1:53 - 1:56Ebola znajduje się jedynie
w płynach ustrojowych, -
1:56 - 1:57takich jak ślina,
-
1:57 - 1:58krew, śluz,
-
1:58 - 1:59wymioty i kał.
-
1:59 - 2:00wymioty i kał.
-
2:00 - 2:01Aby się rozprzestrzenić,
-
2:01 - 2:05płyny muszą być przeniesione
od zainfekowanej osoby do innego organizmu -
2:05 - 2:09przez otwory, takie jak
oczy, usta lub nos. -
2:09 - 2:11Stopień zaawansowania choroby
-
2:11 - 2:14wzrasta wraz z obciążeniem wirusowym,
-
2:14 - 2:17jest więc mało prawdopodobne,
że zarażony kogoś zarazi, -
2:17 - 2:20dopóki nie zacznie wykazywać symptomów.
-
2:20 - 2:24Choć Ebola może przeżyć na powierzchni
nawet kilka godzin, -
2:24 - 2:28a zarażenie poprzez kichanie lub
kaszel jest teoretycznie możliwe, -
2:28 - 2:32praktycznie wszystkie znane
przypadki zakażenia były wywołane -
2:32 - 2:35bezpośrednim kontaktem z ciężko chorymi.
-
2:35 - 2:37Na największe ryzyko
narażeni są pracownicy medyczni -
2:37 - 2:40oraz przyjaciele i krewni chorych.
-
2:40 - 2:43To dlatego, pomimo szokujących efektów,
-
2:43 - 2:47Ebola jest o wiele mniej śmiertelna
niż bardziej powszechne infekcje, -
2:47 - 2:48takie jak odra,
-
2:48 - 2:49malaria,
-
2:49 - 2:51czy nawet grypa.
-
2:51 - 2:53Kiedy epidemia zostaje powstrzymana,
-
2:53 - 2:55wirus nie jest obecny wśród ludzi
-
2:55 - 2:58aż do następnego wybuchu epidemii.
-
2:58 - 3:00Ale chociaż to dobra wiadomość,
-
3:00 - 3:03Ebola jest przez to trudna do zbadania.
-
3:03 - 3:06Uważa się, że owocożerne nietoperze
są naturalnymi nosicielami, -
3:06 - 3:10ale jak jest przenoszona
na ludzi - tego nie wiadomo. -
3:10 - 3:13Wiele krajów, w których
pojawia się epidemia Eboli -
3:13 - 3:17cierpi z powodu kiepskiej infrastruktury
i warunków sanitarnych, -
3:17 - 3:19co pozwala chorobie się rozprzestrzeniać.
-
3:19 - 3:20Bieda tych regionów
-
3:20 - 3:23razem ze stosunkowo
niską liczbą przypadków oznacza, -
3:23 - 3:29że firmy farmaceutyczne mają
mało motywacji, by inwestować w badania. -
3:29 - 3:32Choć niektóre eksperymentalne leki
są obiecujące, -
3:32 - 3:34a rządy fundują prace nad szczepionką,
-
3:34 - 3:36w roku 2014
-
3:36 - 3:40nadal jedynym powszechnym i efektywnym
rozwiązaniem wybuchu Eboli pozostaje -
3:40 - 3:41izolacja,
-
3:41 - 3:43higiena
-
3:43 - 3:44i informacja.
- Title:
- Co wiemy i czego nie wiemy o Eboli - Alex Gendler
- Description:
-
Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/what-we-know-and-don-t-know-about-ebola-alex-gendler
Wysoce zaraźliwy wirus Eboli miał już kilka poważnych wybuchów epidemii od 1976 roku, kiedy to pojawił się po raz pierwszy. Najgorsza epidemia miała miejsce w roku 2014. Jak rozprzestrzenia się wirus i co właściwie dzieje się z ciałem osoby zarażonej? Alex Gendler szczegółowo przedstawia nam, czym jest Ebola, i dlaczego tak ciężko jest go badać.
Lekcja: Alex Gendler, animacja: Andrew Foerster.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:01
Rysia Wand approved Polish subtitles for What we know (and don't know) about Ebola - Alex Gendler | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for What we know (and don't know) about Ebola - Alex Gendler | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for What we know (and don't know) about Ebola - Alex Gendler | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for What we know (and don't know) about Ebola - Alex Gendler | ||
Marta Konieczna edited Polish subtitles for What we know (and don't know) about Ebola - Alex Gendler | ||
Marta Konieczna edited Polish subtitles for What we know (and don't know) about Ebola - Alex Gendler | ||
Marta Konieczna accepted Polish subtitles for What we know (and don't know) about Ebola - Alex Gendler | ||
Maja Klepacka edited Polish subtitles for What we know (and don't know) about Ebola - Alex Gendler |