Một cách khác để hình dung nhịp điệu - John Varney

Xem bài đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/a-different-way-to-visualize-rhythm-john-varney
Trong tiêu chuẩn kí hiệu, nhịp điệu là chỉ dòng gạch nhịp âm nhạc. Nhưng ta có những cách khác để hình dung nhịp điệu một cách trực quan hơn. John Varney mô tả "phương pháp bánh xe" của việc vẽ lại nhịp điệu và sử dụng nó để đưa ta trong hành trình âm nhạc trên khắp thế giới.
Bài học của John Varney, hình ảnh của TED-Ed.

Chúng ta thường nghĩ rằng nhịp điệu là
một yếu tố của âm nhạc,

nhưng thực ra nó được tìm thấy mọi nơi
ở thế giới quanh ta.

từ sóng đại dương đến cả nhịp tim
của chúng ta,

nhịp điệu cơ bản là một sự việc lặp lại
thường xuyên qua thời gian.

Ngay cả tiếng tích tắc của đồng hồ
cũng là một loại nhịp điệu.

Nhưng nhịp điệu âm nhạc,

một chuỗi đều đặn các phách
lặp đi lặp lại là chưa đủ.

Chúng ta cần ít nhất một phách
khác biệt với một âm thanh khác,

đó có thể là một phách nhẹ
hoặc là một phách mạnh.

Có nhiều cách để những phách này
trở nên riêng biệt,

hoặc bằng cách sử dụng tiếng trống
cao hay thấp hoặc phách dài hay ngắn.

Phách cuối được xem như phách chính
không phải là một quy tắc chính xác,

nhưng giống cái lọ nổi tiếng của Rubin,
nó có thể được đảo lại
dựa trên nhận thức văn hóa.

Trong tiêu chuẩn kí hiệu, nhịp điệu
là chỉ dòng gạch nhịp âm nhạc,

nhưng ta có những cách khác.

Còn nhớ tiếng tích tắc đồng hồ?

Như bề ngoài hình tròn, nó có thể
đi theo dòng chảy thời gian,

và dòng nhịp điệu có thể đi theo
trong một vòng tròn.

Sự liên tục của bánh xe có thể là cách
trực quan để hình dung nhịp điệu

hơn là đường kẻ dàn nhạc yêu cầu
có sự di chuyển sau và trước theo trang.

Ta có thể đánh dấu phách ở các vị trí
khác nhau xung quanh một vòng tròn

sử dụng chấm xanh cho phách chính,
chấm cam cho phách phụ,

và chấm trắng cho phách thứ yếu.

Đây là một nhịp 2 phách cơ bản
với 1 phách chính và 1 phách phụ.

Hoặc 1 nhịp 3 phách với 1 phách chính,
1 phách phụ và 1 phách thứ.

Và khoảng cách giữa mỗi phách có thể
được chia cho các phách thay thế thêm

sử dụng nhiều cái 2 phách hoặc 3 phách.

Nhiều mô hình lớp
sử dụng các bánh xe đồng tâm

cho phép ta tạo ra
nhiều nhịp điệu phức tạp hơn.

Ví dụ, ta có thể kết hợp 1 nhịp 2 phách
cơ bản với phách phụ

để được 1 hệ thống 4 phách.

Đây là nét chính được nhận ra
của nhiều thể loại phổ biến trên thế giới,

từ nhạc rock,

nhạc đồng quê,

và nhạc jazz,

đến nhạc reggae

và cumbia.

Hoặc ta có thể kết hợp 1 nhịp 2 phách
với 1 nhịp 3 phách.

Loại bỏ phách chính được thêm vào và
xoay quanh bên trong bánh xe

cho ta 1 nhịp mà cảm giác cơ bản
là nhịp 3-4.

Đây là nền tảng âm nhạc
của những thầy tu Whirling,

cũng như 1 phạm vi rộng
của các nhịp điệu Mỹ La-tinh,

như Joropo,

và thậm chí là Chaconne nổi tiếng
của Bach.

Bây giờ nếu ta còn nhớ cái lọ của Rubin
và nghe phách phụ như là phách chính,

nó sẽ cho ta cảm giác là 1 nhịp 6-8,

như được tìm thấy trong các thể loại
như Chacarera,

và Quechua,

âm nhạc Ba Tư và còn nhiều nữa.

Trong hệ thống 8 phách,
ta có các vòng tròn 3 lớp,

mỗi nhịp điệu được thực hiện
bởi một loại nhạc cụ khác nhau.

Sau đó ta có thể thêm 1 lớp ngoài cùng

gồm 1 thành phần nhịp điệu thêm vào,

củng cố cho phách chính
và tăng sự chính xác.

Bây giờ hãy dời tất cả
ngoại trừ nhịp điệu được kết hợp này

và phách 2 cơ bản lên trên.

Dạng nhịp điệu này được tìm thấy
như cinquillo của Cu-ba,

ở Puerto Rican bomba,

và ở âm nhạc của người Bắc Romani.

Và khi xoay vòng ngoài 90 độ
ngược chiều kim đồng hồ

cho ta 1 mô hình thường tìm thấy
trong âm nhạc Trung Đông,

cũng như choro của người Brazil,

và tango của người Argentina.

Trong tất cả các ví dụ, nhịp điệu cơ bản
củng cố cho nền tảng nhịp 1-2,

nhưng trong các cách khác nhau,
nó dựa vào sự sắp xếp
và bối cảnh văn hóa.

Hóa ra phương pháp bánh xe
được xem là 1 cách đúng mốt

để hình dung các nhịp điệu phức tạp.

Bằng cách giải phóng chúng ta
khỏi sự chuyên chế của dòng gạch nhịp,

chúng ta có thể hình dung nhịp điệu
trong khái niệm thời gian,

và 1 cái xoay đơn giản của bánh xe
có thể đưa ta trong hành trình âm nhạc
trên khắp thế giới.