Return to Video

Πώς ξαναζωντάνεψα το ποτάμι και την πόλη μου

  • 0:01 - 0:02
    Θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας
  • 0:02 - 0:05
    ένα έργο που έχει αλλάξει
    τον τρόπο προσέγγισης
  • 0:05 - 0:06
    κι άσκησης της αρχιτεκτονικής μου.
  • 0:06 - 0:09
    Το Πρόγραμμα Αποκατάστασης
    του Ποταμού Φεζ.
  • 0:09 - 0:12
    Η πόλη μου,
    το Φεζ του Μαρόκου,
  • 0:12 - 0:15
    διαθέτει μία από τις μεγαλύτερες
    τειχισμένες μεσαιωνικές πόλεις παγκοσμίως,
  • 0:15 - 0:18
    τη μεδίνα, φωλιασμένη
    στην κοιλάδα ενός ποταμού.
  • 0:18 - 0:21
    Η πόλη αποτελεί μνημείο παγκόσμιας
    κληρονομιάς της Ουνέσκο.
  • 0:22 - 0:26
    Από τη δεκαετία του 1950, καθώς
    ο πληθυσμός της μεδίνας αυξανόταν,
  • 0:26 - 0:28
    η βασική αστική υποδομή,
  • 0:28 - 0:30
    όπως οι υπαίθριοι χώροι πράσινου
    και οι αποχετεύσεις,
  • 0:30 - 0:34
    άλλαξε γρήγορα κι
    επιβαρύνθηκε πάρα πολύ.
  • 0:35 - 0:38
    Μία από τις μεγαλύτερες απώλειες
    αυτής της κατάστασης
  • 0:38 - 0:42
    ήταν ο ποταμός Φεζ, που διασχίζει
    κεντρικά τη μεδίνα,
  • 0:42 - 0:45
    ενώ εδώ και πολλούς αιώνες θεωρείται
  • 0:45 - 0:47
    η ίδια η ψυχή της πόλης.
  • 0:48 - 0:50
    Μάλιστα, μπορεί κανείς
    να επιβεβαιώσει
  • 0:50 - 0:53
    την εκτεταμένη υδάτινη
    δικτύωση του ποταμού
  • 0:53 - 0:54
    σε ολόκληρη την πόλη,
  • 0:54 - 0:57
    σε μέρη όπως τα ιδιωτικά
    και δημόσια συντριβάνια.
  • 0:58 - 1:02
    Δυστυχώς, λόγω της ρύπανσης,
  • 1:02 - 1:04
    ο ποταμός σιγά σιγά καλύφθηκε
  • 1:04 - 1:07
    με πλάκες τσιμέντου, από το 1952.
  • 1:07 - 1:11
    Αυτή η διαδικασία εξάλειψης,
    συνδυάστηκε
  • 1:11 - 1:13
    με την καταστροφή πολλών σπιτιών
  • 1:13 - 1:14
    κατά μήκος των όχθεων
  • 1:14 - 1:16
    ώστε διάφορα μηχανήματα
    να έχουν πρόσβαση
  • 1:16 - 1:20
    στους στενούς δρόμους της μεδίνας.
  • 1:21 - 1:24
    Αυτά τα κενά σύντομα έγιναν
    χώροι παράνομης στάθμευσης
  • 1:24 - 1:26
    ή σκουπιδότοποι.
  • 1:26 - 1:28
    Βέβαια, η κατάσταση του ποταμού
  • 1:28 - 1:31
    πριν την είσοδο στη μεδίνα,
    είναι αρκετά υγιής.
  • 1:32 - 1:34
    Μέσα στην πόλη όμως,
    κυριαρχεί η ρύπανση
  • 1:34 - 1:36
    κυρίως από ανεπεξέργαστα απόβλητα
  • 1:36 - 1:40
    καθώς κι από χημικά απόβλητα
    από τέχνες όπως η βυρσοδεψία.
  • 1:40 - 1:42
    Κάποια στιγμή, δεν άντεξα άλλο
  • 1:42 - 1:44
    τη βεβήλωση του ποταμού
  • 1:44 - 1:46
    ενός τόσο σημαντικού
    κομματιού της πόλης μου,
  • 1:46 - 1:48
    κι αποφάσισα να δράσω,
  • 1:48 - 1:50
    ειδικά όταν έμαθα ότι η πόλη
  • 1:50 - 1:53
    έλαβε επιχορήγηση προκειμένου
    να απομακρυνθούν
  • 1:53 - 1:55
    και να επεξεργαστούν οι ακαθαρσίες.
  • 1:55 - 1:57
    Διαθέτοντας καθαρό νερό, ξαφνικά
  • 1:57 - 1:59
    η αποκατάσταση
    του ποταμού έγινε εφικτή
  • 1:59 - 2:02
    ενώ με τύχη και πραγματικά
    πολύ σπρώξιμο,
  • 2:02 - 2:05
    ο συνεταίρος μου Τακάκο Ταζίμα κι εγώ
  • 2:05 - 2:08
    διοριστήκαμε για να
    εργαστούμε με μια ομάδα μηχανικών
  • 2:08 - 2:10
    ώστε να αποκαλύψουμε το ποτάμι.
  • 2:10 - 2:12
    Ωστόσο, φανήκαμε πονηροί
  • 2:12 - 2:14
    και προτείναμε περισσότερα:
  • 2:14 - 2:18
    να μετατρέψουμε τις όχθες
    του ποταμού σε πεζόδρομους,
  • 2:18 - 2:20
    κατόπιν να συνδέσουμε
    τους πεζόδρομους
  • 2:20 - 2:22
    με τον αστικό ιστό,
  • 2:22 - 2:24
    και τέλος να μετατρέψουμε
    τα αστικά κενά
  • 2:24 - 2:28
    κατά μήκος των όχθεων
    σε δημόσιους χώρους
  • 2:28 - 2:30
    που λείπουν από τη μεδίνα του Φεζ.
  • 2:30 - 2:32
    Θα σας δείξω τώρα εν συντομία
  • 2:32 - 2:34
    δύο από αυτά τα μέρη.
  • 2:35 - 2:38
    Το πρώτο είναι η Πλατεία Ρσιφ
  • 2:38 - 2:41
    που βρίσκεται ακριβώς πάνω στον ποταμό
  • 2:41 - 2:44
    και μπορείτε να τη δείτε εδώ,
    μέσα στον κύκλο.
  • 2:44 - 2:48
    Αυτή η πλατεία ήταν
    ένας χαώδης κόμβος μεταφορών
  • 2:48 - 2:49
    που έθετε σε κίνδυνο
    την ακεραιότητα
  • 2:49 - 2:52
    της μεδίνας, που έχει το μεγαλύτερο
  • 2:52 - 2:54
    δίκτυο πεζόδρομων στον κόσμο.
  • 2:54 - 2:58
    Πέρα από την ιστορική γέφυρα
    που βλέπετε εδώ,
  • 2:58 - 2:59
    ακριβώς δίπλα στην πλατεία,
  • 2:59 - 3:02
    βλέπετε πως ο ποταμός έμοιαζε
  • 3:02 - 3:03
    με ένα ποτάμι σκουπιδιών.
  • 3:04 - 3:06
    Αυτό που προτείναμε εμείς ήταν
  • 3:06 - 3:08
    να πεζοδρομηθεί πλήρως η πλατεία,
  • 3:08 - 3:11
    να προσθέσουμε στέγαστρα
    από ανακυκλωμένο δέρμα
  • 3:11 - 3:14
    και να την συνδέσουμε
    με τις όχθες του ποταμού.
  • 3:15 - 3:17
    Η δεύτερη τοποθεσία παρέμβασης
  • 3:17 - 3:20
    είναι ένα ακόμα αστικό κενό
    κατά μήκος των όχθεων,
  • 3:20 - 3:22
    το οποίο χρησίμευε ως χώρος
    παράνομης στάθμευσης,
  • 3:22 - 3:24
    που προτείναμε να μετατραπεί
  • 3:24 - 3:26
    στην πρώτη παιδική χαρά της μεδίνας.
  • 3:27 - 3:31
    Η παιδική χαρά είναι κατασκευασμένη
    από ανακυκλωμένα ελαστικά,
  • 3:31 - 3:33
    ενώ δίπλα της
    κατασκευάστηκε ένας υγρότοπος,
  • 3:33 - 3:36
    που όχι μόνον καθαρίζει
    το νερό του ποταμού
  • 3:36 - 3:39
    αλλά και το συγκρατεί
    σε περίπτωση πλημμύρας.
  • 3:39 - 3:42
    Καθώς το έργο προχωρούσε
    κι έλαβε αρκετά βραβεία σχεδιασμού,
  • 3:43 - 3:45
    νέοι ενδιαφερόμενοι παρενέβησαν
  • 3:45 - 3:48
    κι άλλαξαν τους στόχους
    και τη μελέτη του έργου.
  • 3:48 - 3:51
    Ο μόνος τρόπος να προωθήσουμε
  • 3:51 - 3:55
    τους κύριους στόχους του έργου
  • 3:55 - 3:57
    ήταν να κάνουμε κάτι πολύ ασυνήθιστο,
  • 3:57 - 3:59
    που κανονικά οι αρχιτέκτονες δεν κάνουν.
  • 3:59 - 4:02
    Βάλαμε τον εγωισμό μας ως σχεδιαστές
  • 4:02 - 4:04
    κι εμπνευστές του έργου
  • 4:04 - 4:06
    σε δεύτερη μοίρα,
  • 4:06 - 4:08
    εστιάζοντας κυρίως στον ακτιβισμό
  • 4:08 - 4:10
    και στην προσπάθεια να συνδυάσουμε
  • 4:10 - 4:12
    όλα τα προγράμματα των ενδιαφερόμενων
  • 4:12 - 4:15
    με επίκεντρο τους κύριους στόχους του έργου:
  • 4:15 - 4:18
    να επαναφέρουμε τον ποταμό,
    να καθαρίσουμε τα νερά του
  • 4:18 - 4:20
    και να προσφέρουμε δημόσιους χώρους.
  • 4:20 - 4:21
    Σταθήκαμε πραγματικά τυχεροί,
  • 4:21 - 4:24
    αφού πολλοί από αυτούς
    τους στόχους επιτεύχθηκαν
  • 4:24 - 4:25
    ή βρίσκονται σε καλό δρόμο.
  • 4:25 - 4:27
    Όπως βλέπετε εδώ στην Πλατεία Ρσιφ.
  • 4:27 - 4:30
    Αυτή ήταν η όψη του
    πριν έξι περίπου χρόνια.
  • 4:30 - 4:32
    Αυτή είναι η όψη του σήμερα.
  • 4:32 - 4:34
    Βρίσκεται ακόμη υπό κατασκευή,
  • 4:34 - 4:35
    αλλά χρησιμοποιείται πολύ
  • 4:35 - 4:37
    από τον τοπικό πληθυσμό.
  • 4:37 - 4:40
    Τέλος, αυτή την όψη θα έχει η Πλατεία Ρσιφ
  • 4:40 - 4:41
    όταν ολοκληρωθεί το έργο.
  • 4:42 - 4:45
    Αυτός είναι ο ποταμός,
    φραγμένος, ένας σκουπιδότοπος.
  • 4:46 - 4:48
    Ύστερα από χρόνια εργασίας,
  • 4:48 - 4:50
    ο ποταμός έχει καθαρό νερό,
    χωρίς σκουπίδια.
  • 4:50 - 4:52
    Τέλος, βλέπετε εδώ τον ποταμό
  • 4:52 - 4:55
    όταν το έργο θα έχει ολοκληρωθεί.
  • 4:55 - 4:57
    Σίγουρα, το Πρόγραμμα Αποκατάστασης
    του Ποταμού Φεζ
  • 4:57 - 5:00
    θα συνεχίσει να αλλάζει
    και να προσαρμόζεται
  • 5:00 - 5:02
    στο κοινωνικοπολιτικό τοπίο της πόλης
  • 5:02 - 5:05
    αλλά πιστεύουμε ότι αναθεωρώντας
  • 5:05 - 5:07
    το ρόλο και τη δράση του αρχιτέκτονα,
  • 5:07 - 5:11
    βάλαμε την κεντρική ιδέα
    του έργου σε κίνηση,
  • 5:11 - 5:14
    δηλαδή να μετατρέψουμε
    τον ποταμό από αποχέτευση
  • 5:14 - 5:16
    σε δημόσιο χώρο για όλους,
  • 5:16 - 5:19
    κι έτσι βεβαιωθήκαμε ότι η πόλη του Φεζ
  • 5:19 - 5:21
    θα παραμείνει ζωντανή
    για τους κατοίκους της
  • 5:21 - 5:23
    και όχι απαρχαιωμένη κληρονομιά.
  • 5:23 - 5:25
    Ευχαριστώ πολύ.
  • 5:25 - 5:26
    (Χειροκρότημα)
Title:
Πώς ξαναζωντάνεψα το ποτάμι και την πόλη μου
Speaker:
Αζίζα Χαούνι
Description:

Ο ποταμός Φεζ ξετιλύγεται γύρω από τη μεδίνα του Φεζ στο Μαρόκο - μια λαβυρινθώδη μεσαιωνική πόλη που αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Κάποτε θεωρείτο ως η «ψυχή» αυτής της περίφημης πόλης, όμως ο ποταμός υπέκυψε στα λύματα και στη ρύπανση και κατά τη δεκαετία του 1950 καλύφθηκε τμηματικά, μέχρι που δεν έμεινε τίποτα. Η υπότροφος του TED Αζίζα Χαούνι εξιστορεί τις εικοσαετείς της προσπάθειες για την αποκατάσταση του ποταμού στην πρότερή του δόξα και για τη μεταμόρφωση της πόλης της κατά την πορεία.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
05:39

Greek subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.