Return to Video

Chơi nhạc cụ giúp ích cho bộ não chúng ta như thế nào - Anita Collins

  • 0:14 - 0:17
    Bạn có biết mỗi khi nghệ sĩ
    cầm nhạc cụ của họ lên
  • 0:17 - 0:20
    1 màn pháo hoa đang diễn ra trong đầu họ?
  • 0:20 - 0:23
    Bên ngoài, họ trông có vẻ bình tĩnh
    và tập trung
  • 0:23 - 0:27
    đọc bản nhạc và chuyển động chính xác.
  • 0:27 - 0:30
    Nhưng bên trong não bộ,
    có một bữa tiệc đang diễn ra
  • 0:30 - 0:31
    Làm sao ta biết được ?
  • 0:31 - 0:33
    Trong những thập kỉ gần đây
  • 0:33 - 0:36
    các nhà tâm thần học đã có
    những đột phá vĩ đại
  • 0:36 - 0:40
    trong việc hiểu hoạt động của não
    bằng cách giám sát chúng
  • 0:40 - 0:43
    với công cụ như máy nội soi cắt lớp
    fMRI và PET
  • 0:43 - 0:46
    Khi con người được đưa vào những máy này,
  • 0:46 - 0:49
    các nhiệm vụ như đọc, làm toán
  • 0:49 - 0:52
    đều có các vùng phản hồi riêng trên não,
    nơi các hoạt động được giám sát.
  • 0:52 - 0:55
    Nhưng khi các nhà nghiên cứu
    cho người tham gia nghe nhạc
  • 0:55 - 0:57
    họ thấy pháo hoa.
  • 0:57 - 1:01
    Nhiều vùng trong bộ não
    được thắp sáng cùng một lúc
  • 1:01 - 1:03
    trong khi họ xử lý âm thanh
  • 1:03 - 1:06
    phân chia ra để hiểu yếu tố
    như giai điệu và nhịp điệu
  • 1:06 - 1:10
    và rồi kết hợp tất cả lại
    thành 1 trải nghiệm âm nhạc thống nhất
  • 1:10 - 1:13
    Não bộ làm điểu này
    chỉ trong vài giây ngắn ngủi
  • 1:13 - 1:18
    từ khi chúng ta bắt đầu nghe tiếng nhạc
    đến khi dậm chân theo
  • 1:18 - 1:20
    Nhưng khi các nhà khoa học chuyển từ
    quan sát não bộ
  • 1:20 - 1:23
    của thính giả sang các nhạc công
  • 1:23 - 1:26
    những bông pháo hoa đó
    biến thành 1 lễ hội trang trọng
  • 1:26 - 1:29
    Hóa ra là trong khi nghe, âm nhạc
    đưa bộ não vào
  • 1:29 - 1:31
    một số các hoạt động thú vị,
  • 1:31 - 1:36
    chơi nhạc tương đương với
    tập luyện toàn thân.
  • 1:36 - 1:39
    Các nhà tâm thần học nhận thấy
    nhiều vùng não sáng lên
  • 1:39 - 1:42
    đồng thời xử lí nhiều thông tin
  • 1:42 - 1:46
    phức tạp, liên hợp và
    nhanh đáng ngạc nhiên.
  • 1:46 - 1:50
    Nhưng còn việc
    thắp sáng não bộ bằng âm nhạc?
  • 1:50 - 1:52
    Những nghiên cứu vẫn còn khá mới
  • 1:52 - 1:54
    nhưng các nhà thần kinh học
    có 1 ý tưởng khá rõ
  • 1:54 - 1:56
    Chơi 1 loại nhạc cụ
  • 1:56 - 1:59
    liên kết hầu hết mọi vùng
    trong não bộ cùng 1 lúc,
  • 1:59 - 2:03
    đặc biệt là thị giác, thính giác và
    thần kinh vận động
  • 2:03 - 2:08
    Bởi với bất kì hoạt động luyện tập khác,
    chơi nhạc có kỉ luật, cấu trúc
  • 2:08 - 2:12
    tăng cường chức năng của não,
    cho phép chúng ta đưa sức mạnh đó
  • 2:12 - 2:13
    vào những hoạt động khác
  • 2:13 - 2:17
    Điểm khác biệt rõ ràng nhất giữa
    nghe nhạc và chơi nó
  • 2:17 - 2:19
    là chơi nhạc đòi hỏi
    những kĩ năng vận động tốt
  • 2:19 - 2:22
    được điều khiển bởi cả 2 bán cầu não.
  • 2:22 - 2:26
    Nó còn kết hợp cả ngôn ngữ học
    và sự chính xác của toán học,
  • 2:26 - 2:28
    trong đó bán cầu não trái
    tham gia nhiều hơn,
  • 2:28 - 2:32
    với nội dung mới lạ và sáng tạo
    thì não phải nổi trội hơn.
  • 2:32 - 2:35
    Với những lý do đó, chơi nhạc được
    chứng minh rằng
  • 2:35 - 2:39
    sẽ làm tăng khối lượng và hoạt động
    trong thể chai của não,
  • 2:39 - 2:42
    cầu nối giữa 2 bán cầu,
  • 2:42 - 2:46
    cho phép thông điệp đi qua não nhanh hơn
    và qua các tuyến đường đa dạng hơn
  • 2:46 - 2:49
    Điều này cho phép nhạc sĩ
    giải quyết vấn đề
  • 2:49 - 2:53
    hiệu quả và sáng tạo hơn,
    cả về học thuật lẫn môi trường xã hội.
  • 2:53 - 2:57
    Bởi vì chơi nhạc
    cũng cần nhiều mánh khóe và sự hiểu biết
  • 2:57 - 2:59
    về nội dung truyền tải và thông điệp,
  • 2:59 - 3:03
    nhạc sĩ thường có chức năng điều hành
    với trình độ cao hơn
  • 3:03 - 3:05
    1 loại nhiệm vụ liên kết với nhau
  • 3:05 - 3:08
    bao gồm lên kế hoạch, chiến lược, và
    chú ý tới chi tiết
  • 3:08 - 3:12
    và đòi hỏi phân tích đồng thời cả
    2 khía cạnh nhận thức và tình cảm
  • 3:12 - 3:17
    Khả năng này cũng có tác động vào
    cách hệ thống bộ nhớ hoạt động
  • 3:17 - 3:21
    Và, quả thực, nhạc sĩ biểu lộ những
    chức năng bộ nhớ nâng cao,
  • 3:21 - 3:26
    tạo ra, lưu giữ và tìm lại kí ức nhanh
    và hiệu quả hơn
  • 3:26 - 3:29
    Nghiên cứu chỉ ra rằng
    nhạc sĩ sử dụng bộ não được kết nối cao
  • 3:29 - 3:32
    để đưa vào mỗi ký ức
    những thẻ nhớ khác nhau
  • 3:32 - 3:35
    như thẻ khái niệm, thẻ cảm xúc,
  • 3:35 - 3:37
    thẻ nghe và thẻ ngữ cảnh,
  • 3:37 - 3:40
    như 1 công cụ tìm kiếm Internet tốt
  • 3:40 - 3:42
    Làm sao ta biết
    những lợi ích này chỉ có ở âm nhạc
  • 3:42 - 3:45
    khi so với thể thao hay hội họa?
  • 3:45 - 3:48
    Hay có thể là những người theo
    con đường âm nhạc
  • 3:48 - 3:50
    đã thông minh hơn ngay từ đầu?
  • 3:50 - 3:53
    Các nhà thần kinh học đã tìm hiểu những
    vấn đề này nhưng tới nay,
  • 3:53 - 3:56
    họ phát hiện ra nghệ thuật và
    các khía cạnh thẩm mỹ
  • 3:56 - 3:58
    của việc học cách chơi 1 nhạc cụ
  • 3:58 - 4:02
    khác với những hoạt động khác,
    bao gồm cả những môn nghệ thuật khác.
  • 4:02 - 4:05
    Và 1 số nghiên cứu ngẫu nhiên của
    những người tham gia
  • 4:05 - 4:06
    có cùng trình độ
  • 4:06 - 4:09
    của chức năng nhận thức và xử lý
    thần kinh ngay từ đầu,
  • 4:09 - 4:13
    chỉ ra rằng những người được đào tạo
    về âm nhạc
  • 4:13 - 4:16
    cải thiện được nhiều vùng não,
    so với người khác
  • 4:16 - 4:19
    Nghiên cứu gần đây là về lợi ích
    tinh thần của việc chơi nhạc
  • 4:19 - 4:22
    nâng cao sự hiểu biết của chúng ta
    về chức năng tâm thần
  • 4:22 - 4:25
    tiết lộ những nhịp điệu thầm kín
    và ảnh hưởng phức tạp
  • 4:25 - 4:30
    hình thành dàn nhạc tuyệt vời cho bộ não.
Title:
Chơi nhạc cụ giúp ích cho bộ não chúng ta như thế nào - Anita Collins
Speaker:
Anita Collins
Description:

Xem đầy đủ bài học: http://ed.ted.com/lessons/how-playing-an-instrument-benefits-your-brain-anita-collins

Khi nghe nhạc, nhiều vùng trong não của bạn hoạt động. Nhưng khi bạn chơi một loại nhạc cụ, hoạt động đó giống như một bài tập luyện toàn bộ cơ thể của não. Chuyện gì đang xảy ra? Anita Collins giải thích màn pháo hoa diễn ra trong đầu nhạc công khi học chơi nhạc và kiểm tra một vài tác dụng tích cực kéo dài của bài luyện tập tinh thần này.

Bài học của Anita Collins, minh họa bởi Sharon Colman Graham.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:45

Vietnamese subtitles

Revisions Compare revisions