WEBVTT

00:00:13.959 --> 00:00:17.094
Bạn có biết mỗi khi nghệ sĩ 
cầm nhạc cụ của họ lên

00:00:17.094 --> 00:00:20.293
1 màn pháo hoa đang diễn ra trong đầu họ?

00:00:20.293 --> 00:00:22.875
Bên ngoài, họ trông có vẻ bình tĩnh 
và tập trung

00:00:22.880 --> 00:00:26.867
đọc bản nhạc và chuyển động chính xác.

00:00:26.867 --> 00:00:30.201
Nhưng bên trong não bộ, 
có một bữa tiệc đang diễn ra

NOTE Paragraph

00:00:30.201 --> 00:00:31.409
Làm sao ta biết được ?

00:00:31.409 --> 00:00:33.225
Trong những thập kỉ gần đây

00:00:33.225 --> 00:00:35.720
các nhà tâm thần học đã có 
những đột phá vĩ đại

00:00:35.720 --> 00:00:40.353
trong việc hiểu hoạt động của não
bằng cách giám sát chúng

00:00:40.353 --> 00:00:43.465
với công cụ như máy nội soi cắt lớp 
fMRI và PET

00:00:43.465 --> 00:00:45.718
Khi con người được đưa vào những máy này,

00:00:45.718 --> 00:00:48.624
các nhiệm vụ như đọc, làm toán

00:00:48.624 --> 00:00:52.492
đều có các vùng phản hồi riêng trên não, 
nơi các hoạt động được giám sát.

00:00:52.492 --> 00:00:55.341
Nhưng khi các nhà nghiên cứu 
cho người tham gia nghe nhạc

00:00:55.341 --> 00:00:57.106
họ thấy pháo hoa.

00:00:57.106 --> 00:01:01.191
Nhiều vùng trong bộ não 
được thắp sáng cùng một lúc

00:01:01.195 --> 00:01:02.844
trong khi họ xử lý âm thanh

00:01:02.844 --> 00:01:05.865
phân chia ra để hiểu yếu tố 
như giai điệu và nhịp điệu

00:01:05.865 --> 00:01:10.375
và rồi kết hợp tất cả lại 
thành 1 trải nghiệm âm nhạc thống nhất

00:01:10.375 --> 00:01:13.043
Não bộ làm điểu này 
chỉ trong vài giây ngắn ngủi

00:01:13.043 --> 00:01:17.587
từ khi chúng ta bắt đầu nghe tiếng nhạc 
đến khi dậm chân theo

NOTE Paragraph

00:01:17.587 --> 00:01:19.563
Nhưng khi các nhà khoa học chuyển từ
quan sát não bộ

00:01:19.563 --> 00:01:22.635
của thính giả sang các nhạc công

00:01:22.635 --> 00:01:25.916
những bông pháo hoa đó 
biến thành 1 lễ hội trang trọng

00:01:25.916 --> 00:01:29.038
Hóa ra là trong khi nghe, âm nhạc
đưa bộ não vào

00:01:29.038 --> 00:01:31.193
một số các hoạt động thú vị,

00:01:31.193 --> 00:01:35.518
chơi nhạc tương đương với
tập luyện toàn thân.

00:01:35.518 --> 00:01:38.706
Các nhà tâm thần học nhận thấy 
nhiều vùng não sáng lên

00:01:38.706 --> 00:01:41.638
đồng thời xử lí nhiều thông tin

00:01:41.638 --> 00:01:46.233
phức tạp, liên hợp và 
nhanh đáng ngạc nhiên.

NOTE Paragraph

00:01:46.233 --> 00:01:49.884
Nhưng còn việc 
thắp sáng não bộ bằng âm nhạc?

00:01:49.884 --> 00:01:51.599
Những nghiên cứu vẫn còn khá mới

00:01:51.599 --> 00:01:54.349
nhưng các nhà thần kinh học 
có 1 ý tưởng khá rõ

00:01:54.349 --> 00:01:55.689
Chơi 1 loại nhạc cụ

NOTE Paragraph

00:01:55.689 --> 00:01:59.231
liên kết hầu hết mọi vùng 
trong não bộ cùng 1 lúc,

00:01:59.231 --> 00:02:03.164
đặc biệt là thị giác, thính giác và 
thần kinh vận động

00:02:03.164 --> 00:02:07.939
Bởi với bất kì hoạt động luyện tập khác, 
chơi nhạc có kỉ luật, cấu trúc

00:02:07.939 --> 00:02:11.934
tăng cường chức năng của não, 
cho phép chúng ta đưa sức mạnh đó

00:02:11.934 --> 00:02:13.428
vào những hoạt động khác

NOTE Paragraph

00:02:13.428 --> 00:02:16.826
Điểm khác biệt rõ ràng nhất giữa 
nghe nhạc và chơi nó

00:02:16.826 --> 00:02:19.457
là chơi nhạc đòi hỏi 
những kĩ năng vận động tốt

00:02:19.457 --> 00:02:22.375
được điều khiển bởi cả 2 bán cầu não.

00:02:22.375 --> 00:02:26.111
Nó còn kết hợp cả ngôn ngữ học 
và sự chính xác của toán học,

00:02:26.111 --> 00:02:28.384
trong đó bán cầu não trái
tham gia nhiều hơn,

00:02:28.384 --> 00:02:32.114
với nội dung mới lạ và sáng tạo 
thì não phải nổi trội hơn.

00:02:32.114 --> 00:02:34.579
Với những lý do đó, chơi nhạc được 
chứng minh rằng

00:02:34.579 --> 00:02:39.444
sẽ làm tăng khối lượng và hoạt động
trong thể chai của não,

00:02:39.444 --> 00:02:41.921
cầu nối giữa 2 bán cầu,

00:02:41.921 --> 00:02:45.570
cho phép thông điệp đi qua não nhanh hơn 
và qua các tuyến đường đa dạng hơn

00:02:45.570 --> 00:02:49.470
Điều này cho phép nhạc sĩ 
giải quyết vấn đề

00:02:49.470 --> 00:02:52.974
hiệu quả và sáng tạo hơn, 
cả về học thuật lẫn môi trường xã hội.

NOTE Paragraph

00:02:52.974 --> 00:02:56.706
Bởi vì chơi nhạc 
cũng cần nhiều mánh khóe và sự hiểu biết

00:02:56.706 --> 00:02:58.625
về nội dung truyền tải và thông điệp,

00:02:58.625 --> 00:03:02.501
nhạc sĩ thường có chức năng điều hành 
với trình độ cao hơn

00:03:02.501 --> 00:03:04.565
1 loại nhiệm vụ liên kết với nhau

00:03:04.565 --> 00:03:08.116
bao gồm lên kế hoạch, chiến lược, và 
chú ý tới chi tiết

00:03:08.116 --> 00:03:12.349
và đòi hỏi phân tích đồng thời cả 
2 khía cạnh nhận thức và tình cảm

00:03:12.349 --> 00:03:17.378
Khả năng này cũng có tác động vào 
cách hệ thống bộ nhớ hoạt động

00:03:17.378 --> 00:03:21.132
Và, quả thực, nhạc sĩ biểu lộ những 
chức năng bộ nhớ nâng cao,

00:03:21.132 --> 00:03:25.540
tạo ra, lưu giữ và tìm lại kí ức nhanh 
và hiệu quả hơn

00:03:25.540 --> 00:03:29.160
Nghiên cứu chỉ ra rằng 
nhạc sĩ sử dụng bộ não được kết nối cao

00:03:29.160 --> 00:03:31.956
để đưa vào mỗi ký ức 
những thẻ nhớ khác nhau

00:03:31.956 --> 00:03:34.700
như thẻ khái niệm, thẻ cảm xúc,

00:03:34.700 --> 00:03:37.337
thẻ nghe và thẻ ngữ cảnh,

00:03:37.337 --> 00:03:39.819
như 1 công cụ tìm kiếm Internet tốt

NOTE Paragraph

00:03:39.819 --> 00:03:42.437
Làm sao ta biết
những lợi ích này chỉ có ở âm nhạc

00:03:42.437 --> 00:03:45.187
khi so với thể thao hay hội họa?

00:03:45.187 --> 00:03:47.704
Hay có thể là những người theo
con đường âm nhạc

00:03:47.704 --> 00:03:49.593
đã thông minh hơn ngay từ đầu?

00:03:49.593 --> 00:03:52.748
Các nhà thần kinh học đã tìm hiểu những
vấn đề này nhưng tới nay,

00:03:52.748 --> 00:03:55.561
họ phát hiện ra nghệ thuật và 
các khía cạnh thẩm mỹ

00:03:55.561 --> 00:03:57.619
của việc học cách chơi 1 nhạc cụ

00:03:57.619 --> 00:04:01.583
khác với những hoạt động khác, 
bao gồm cả những môn nghệ thuật khác.

00:04:01.583 --> 00:04:04.782
Và 1 số nghiên cứu ngẫu nhiên của 
những người tham gia

00:04:04.782 --> 00:04:05.909
có cùng trình độ

00:04:05.909 --> 00:04:08.945
của chức năng nhận thức và xử lý 
thần kinh ngay từ đầu,

00:04:08.945 --> 00:04:12.905
chỉ ra rằng những người được đào tạo 
về âm nhạc

00:04:12.905 --> 00:04:16.304
cải thiện được nhiều vùng não, 
so với người khác

NOTE Paragraph

00:04:16.304 --> 00:04:19.378
Nghiên cứu gần đây là về lợi ích 
tinh thần của việc chơi nhạc

00:04:19.378 --> 00:04:22.308
nâng cao sự hiểu biết của chúng ta 
về chức năng tâm thần

00:04:22.308 --> 00:04:25.158
tiết lộ những nhịp điệu thầm kín 
và ảnh hưởng phức tạp

00:04:25.158 --> 00:04:30.308
hình thành dàn nhạc tuyệt vời cho bộ não.