Bir enstrüman çalmanın beyninize yararları - Anita Collins

Bütün dersi izleyin: http://ed.ted.com/lessons/how-playing-an-instrument-benefits-your-brain-anita-collins

Müzik dinlediğinizde, buna beyninizin birden çok bölgesi dahil ve aktif olur. Ama aslında bir enstrüman çaldığınızda bu etkinlik bütün bir beyin egzersizine dönüşür. Peki neden? Anita Collins, bir müzisyenin enstrüman çalarken beyninde patlayan havai fişekleri anlatıyor ve bu zihinsel egzersizin uzun dönemli olumlu etkilerini inceliyor.

Ders: Anita Collins, Animasyon: Sharon Colman Graham

Müzisyenler enstrümanlarını her ellerine aldıklarında

beyinlerinde havai fişekler patladığını biliyor muydunuz?

Müziği okurken, kesin ve çalışılmış hareketlerini yaparken

dışarıdan sakin ve odaklanmış gözüküyor olabilirler.

Ama beyinlerinin içinde bir parti dönüyordur.

Bunu nasıl mı biliyoruz?

Son 20 - 30 senede sinirbilimciler,

gerçek zamanlı incelemelerle

beynimizin nasıl çalıştığı hakkında dev buluşlar yaptılar.

Bunun için FMRi ve PET tarama aletleri kullandılar.

İnsanlar bu makinelere bağlandıklarında

okumak veya matematik problemleri çözmek gibi görevlerin

her birinin beyinde karşılığı olan bölgeleri

ve bunların o andaki etkinlikleri izlenebilir.

Araştırmacılar katılımcılara müzik dinletince,

havai fişekler gördüler.

Beyinlerinin birden çok bölgesi aynı anda parlıyordu.

Sesi işleyip

melodi ve ritm gibi öğelerine ayrıştırdıktan sonra

hepsini geri bir araya getirerek birleşik bir müzik deneyimi oluşturuyorlardı.

Ve beynimiz bütün bu işi, müziği ilk duyduğumuz andan

ayağımızla tempo tutmaya başlayana kadar geçen kısacık anda yapıyor.

Fakat bilimadamları müzik dinleyenlerinkinden ziyade

müzisyenlerin beyinlerini incelemeye döndüğünde,

küçük havai fişekler dev bir şölene dönüştü.

Ortaya çıktı ki, müzik dinlemek beyni

gayet ilginç etkinliklere soksa da

enstrüman çalmak beyinde bütün bir vücut egzersiziyle eşdeğer.

Sinirbilimciler beynin birden çok alanının parladığını,

aynı anda farklı bilgileri karışık, birbirleriyle ilgili ve

şaşırtıcı derecede hızlı serilerle işlediğini gördüler.

Ama müzik hakkında beyni böyle aydınlatan şey nedir?

Bu araştırma hala yeni sayılır fakat sinirbilimcilerin gayet iyi bir fikri var.

Bir enstrüman çalmak beynin hemen hemen bütün bölümlerini aynı anda meşgul ediyor,

özellikle de görsel, işitsel ve motor kortekslerini.

Ve başka herhangi bir egzersiz gibi, enstrüman çalmaya disiplinli ve planlı çalışma,

bu beyin işlevlerini güçlendiriyor ve bu güce başka

aktivitelerde başvurmamızı sağlıyor.

Müzik dinlemek ve enstrüman çalmak arasındaki en bariz fark,

ikincisinin beynin iki yarımküresi tarafından da kontrol edilen

ince hareket becerilerine ihtiyaç duymasıdır.

Aynı zamanda sol beyinin daha ilişkili olduğu

sözel ve matematiksel keskinlik ile

sağ beyinin öne çıktığı yenilikçi ve yaratıcı içeriği birleştirir.

Bu sebeplerden, enstrüman çalmanın beyindeki corpus callosum bölümünün,

yani iki yarımküre arasındaki köprünün

hacmini ve etkenliğini arttırdığı bulunmuştur.

Böylece beyinde mesajlar daha hızlı ve daha çeşitli yollardan iletilebilir.

Bu, müzisyenlerin hem akademik hem de sosyal ortamlarda

sorunlara daha etkili ve yaratıcı çözümler getirebilmesini sağlar.

Müzik yapmak, duygusal içeriğini ve mesajını

üretmeyi ve anlamayı da kapsadığı için,

müzisyenlerin genelde daha yüksek seviyelerde yürütme işlevi vardır.

Yani planlamayı, strateji üretmeyi ve detaylara dikkati içerirken

aynı anda kavramsal ve duygusal alanları analiz etmeyi gerektiren

birbiriyle bağlantılı görevler kategorisi.

Bu becerinin aynı zamanda hafızamızın çalışma sistemine de etkisi vardır.

Ve gerçekten de, müzisyenler anılarını daha hızlı ve efektif yaratarak, saklayarak ve anımsayarak

gelişmiş hafıza becerileri gösterirler.

Çalışmalar, müzisyenlerin yüksek derecede bağlantılı beyinlerini

her bir anıya birden çok etiket vererek kullandığını bulmuştur.

Örneğin; kavramsal bir etiket, duygusal bir etiket, işitsel bir etiket ve bağlamsal bir etiket...

Adeta iyi bir internet arama motoru gibi.

Peki, bütün bu faydaların örneğin spor veya resim yapmak yerine

sadece müziğe özel olduğunu nasıl biliyoruz?

Ya da müziğe başlayan insanlar

zaten en başından daha akıllı olabilirler mi?

Sinirbilimciler bu konuları araştırdılar, fakat şimdiye kadar bulduklarına göre

bir müzik aleti çalmayı öğrenmenin sanatsal ve estetik alanları

diğer araştırılan bütün etkinliklerden farklı, diğer sanat dalları dahil.

Ve aynı seviyede kavramsal beceri ve sinirsel işlem gösteren

katılımcılar üzerinde yapılan birkaç rastgele çalışmaya göre,

bir dönem müzik öğrenimi görmüş olanlar diğerlerine nazaran

birden çok beyin bölgesinde gelişme gösterdiler.

Enstrüman çalmanın zihinsel yararları hakkında yapılan bu yakın tarihli araştırma

zihinsel işlemler hakkındaki anlayışımızı geliştirerek

beynimizdeki harika orkestrayı yaratan

iç ritmleri ve karmaşık etkileşimi ortaya çıkardı.