WEBVTT 00:00:13.959 --> 00:00:17.094 Müzisyenler enstrümanlarını her ellerine aldıklarında 00:00:17.094 --> 00:00:20.293 beyinlerinde havai fişekler patladığını biliyor muydunuz? 00:00:20.293 --> 00:00:22.875 Müziği okurken, kesin ve çalışılmış hareketlerini yaparken 00:00:22.880 --> 00:00:26.867 dışarıdan sakin ve odaklanmış gözüküyor olabilirler. 00:00:26.867 --> 00:00:30.201 Ama beyinlerinin içinde bir parti dönüyordur. NOTE Paragraph 00:00:30.201 --> 00:00:31.409 Bunu nasıl mı biliyoruz? 00:00:31.409 --> 00:00:33.225 Son 20 - 30 senede sinirbilimciler, 00:00:33.225 --> 00:00:35.720 gerçek zamanlı incelemelerle 00:00:35.720 --> 00:00:40.353 beynimizin nasıl çalıştığı hakkında dev buluşlar yaptılar. 00:00:40.353 --> 00:00:43.465 Bunun için FMRi ve PET tarama aletleri kullandılar. 00:00:43.465 --> 00:00:45.718 İnsanlar bu makinelere bağlandıklarında 00:00:45.718 --> 00:00:48.624 okumak veya matematik problemleri çözmek gibi görevlerin 00:00:48.624 --> 00:00:51.112 her birinin beyinde karşılığı olan bölgeleri 00:00:51.112 --> 00:00:53.161 ve bunların o andaki etkinlikleri izlenebilir. 00:00:53.161 --> 00:00:56.316 Araştırmacılar katılımcılara müzik dinletince, 00:00:56.316 --> 00:00:58.300 havai fişekler gördüler. 00:00:58.300 --> 00:01:01.195 Beyinlerinin birden çok bölgesi aynı anda parlıyordu. 00:01:01.195 --> 00:01:02.844 Sesi işleyip 00:01:02.844 --> 00:01:05.865 melodi ve ritm gibi öğelerine ayrıştırdıktan sonra 00:01:05.865 --> 00:01:10.375 hepsini geri bir araya getirerek birleşik bir müzik deneyimi oluşturuyorlardı. 00:01:10.375 --> 00:01:13.043 Ve beynimiz bütün bu işi, müziği ilk duyduğumuz andan 00:01:13.043 --> 00:01:17.587 ayağımızla tempo tutmaya başlayana kadar geçen kısacık anda yapıyor. NOTE Paragraph 00:01:17.587 --> 00:01:19.563 Fakat bilimadamları müzik dinleyenlerinkinden ziyade 00:01:19.563 --> 00:01:22.635 müzisyenlerin beyinlerini incelemeye döndüğünde, 00:01:22.635 --> 00:01:25.916 küçük havai fişekler dev bir şölene dönüştü. 00:01:25.916 --> 00:01:29.038 Ortaya çıktı ki, müzik dinlemek beyni 00:01:29.038 --> 00:01:31.193 gayet ilginç etkinliklere soksa da 00:01:31.193 --> 00:01:35.518 enstrüman çalmak beyinde bütün bir vücut egzersiziyle eşdeğer. 00:01:35.518 --> 00:01:38.706 Sinirbilimciler beynin birden çok alanının parladığını, 00:01:38.706 --> 00:01:41.638 aynı anda farklı bilgileri karışık, birbirleriyle ilgili ve 00:01:41.638 --> 00:01:46.233 şaşırtıcı derecede hızlı serilerle işlediğini gördüler. NOTE Paragraph 00:01:46.233 --> 00:01:49.884 Ama müzik hakkında beyni böyle aydınlatan şey nedir? 00:01:49.884 --> 00:01:54.599 Bu araştırma hala yeni sayılır fakat sinirbilimcilerin gayet iyi bir fikri var. 00:01:54.599 --> 00:01:59.317 Bir enstrüman çalmak beynin hemen hemen bütün bölümlerini aynı anda meşgul ediyor, 00:01:59.317 --> 00:02:03.339 özellikle de görsel, işitsel ve motor kortekslerini. 00:02:03.339 --> 00:02:07.781 Ve başka herhangi bir egzersiz gibi, enstrüman çalmaya disiplinli ve planlı çalışma, 00:02:07.781 --> 00:02:11.714 bu beyin işlevlerini güçlendiriyor ve bu güce başka 00:02:11.714 --> 00:02:13.619 aktivitelerde başvurmamızı sağlıyor. NOTE Paragraph 00:02:13.619 --> 00:02:15.655 Müzik dinlemek ve enstrüman çalmak arasındaki en bariz fark, 00:02:15.655 --> 00:02:17.691 ikincisinin beynin iki yarımküresi tarafından da kontrol edilen 00:02:17.691 --> 00:02:19.728 ince hareket becerilerine ihtiyaç duymasıdır. 00:02:19.728 --> 00:02:22.996 Aynı zamanda sol beyinin daha ilişkili olduğu 00:02:22.996 --> 00:02:26.137 sözel ve matematiksel keskinlik ile 00:02:26.137 --> 00:02:28.295 sağ beyinin öne çıktığı yenilikçi ve yaratıcı içeriği birleştirir. 00:02:28.295 --> 00:02:32.111 Bu sebeplerden, enstrüman çalmanın beyindeki corpus callosum bölümünün, 00:02:32.111 --> 00:02:34.304 yani iki yarımküre arasındaki köprünün 00:02:34.304 --> 00:02:38.884 hacmini ve etkenliğini arttırdığı bulunmuştur. 00:02:38.884 --> 00:02:41.349 Böylece beyinde mesajlar daha hızlı ve daha çeşitli yollardan iletilebilir. 00:02:41.349 --> 00:02:46.214 Bu, müzisyenlerin hem akademik hem de sosyal ortamlarda 00:02:46.214 --> 00:02:48.691 sorunlara daha etkili ve yaratıcı çözümler getirebilmesini sağlar. NOTE Paragraph 00:02:48.691 --> 00:02:52.340 Müzik yapmak, duygusal içeriğini ve mesajını 00:02:52.340 --> 00:02:56.240 üretmeyi ve anlamayı da kapsadığı için, 00:02:56.240 --> 00:02:58.504 müzisyenlerin genelde daha yüksek seviyelerde yürütme işlevi vardır. 00:02:58.504 --> 00:03:02.236 Yani planlamayı, strateji üretmeyi ve detaylara dikkati içerirken 00:03:02.236 --> 00:03:04.261 aynı anda kavramsal ve duygusal alanları analiz etmeyi gerektiren 00:03:04.261 --> 00:03:08.031 birbiriyle bağlantılı görevler kategorisi. 00:03:08.031 --> 00:03:13.255 Bu becerinin aynı zamanda hafızamızın çalışma sistemine de etkisi vardır. 00:03:13.255 --> 00:03:17.196 Ve gerçekten de, müzisyenler anılarını daha hızlı ve efektif yaratarak, saklayarak ve anımsayarak 00:03:17.196 --> 00:03:20.449 gelişmiş hafıza becerileri gösterirler. 00:03:20.449 --> 00:03:25.478 Çalışmalar, müzisyenlerin yüksek derecede bağlantılı beyinlerini 00:03:25.478 --> 00:03:29.232 her bir anıya birden çok etiket vererek kullandığını bulmuştur. 00:03:29.232 --> 00:03:31.994 Örneğin; kavramsal bir etiket, duygusal bir etiket, işitsel bir etiket ve bağlamsal bir etiket... 00:03:31.994 --> 00:03:37.116 Adeta iyi bir internet arama motoru gibi. NOTE Paragraph 00:03:37.116 --> 00:03:39.706 Peki, bütün bu faydaların örneğin spor veya resim yapmak yerine 00:03:39.706 --> 00:03:42.590 sadece müziğe özel olduğunu nasıl biliyoruz? 00:03:42.590 --> 00:03:45.317 Ya da müziğe başlayan insanlar 00:03:45.317 --> 00:03:47.569 zaten en başından daha akıllı olabilirler mi? 00:03:47.569 --> 00:03:49.647 Sinirbilimciler bu konuları araştırdılar, fakat şimdiye kadar bulduklarına göre 00:03:49.647 --> 00:03:53.337 bir müzik aleti çalmayı öğrenmenin sanatsal ve estetik alanları 00:03:53.337 --> 00:03:57.354 diğer araştırılan bütün etkinliklerden farklı, diğer sanat dalları dahil. 00:03:57.354 --> 00:04:01.733 Ve aynı seviyede kavramsal beceri ve sinirsel işlem gösteren 00:04:01.733 --> 00:04:04.268 katılımcılar üzerinde yapılan birkaç rastgele çalışmaya göre, 00:04:04.268 --> 00:04:09.071 bir dönem müzik öğrenimi görmüş olanlar diğerlerine nazaran 00:04:09.071 --> 00:04:12.879 birden çok beyin bölgesinde gelişme gösterdiler. NOTE Paragraph 00:04:12.879 --> 00:04:16.733 Enstrüman çalmanın zihinsel yararları hakkında yapılan bu yakın tarihli araştırma 00:04:16.733 --> 00:04:19.932 zihinsel işlemler hakkındaki anlayışımızı geliştirerek 00:04:19.932 --> 00:04:22.589 beynimizdeki harika orkestrayı yaratan 00:04:22.589 --> 00:04:23.864 iç ritmleri ve karmaşık etkileşimi ortaya çıkardı.