Return to Video

Jak gra na instrumencie wpływa na mózg - Anita Collins

  • 0:14 - 0:17
    Czy wiedzieliście, że za każdym razem,
    gdy muzycy biorą do rąk instrument,
  • 0:17 - 0:20
    w ich mózgu zaczynają strzelać fajerwerki?
  • 0:20 - 0:23
    Z zewnątrz mogą wyglądać
    na spokojnych i skupionych
  • 0:23 - 0:27
    podczas czytania nut i wykonywania
    precyzyjnych, wyćwiczonych ruchów.
  • 0:27 - 0:30
    Ale w ich mózgach szaleje impreza.
  • 0:30 - 0:31
    Skąd to wiemy?
  • 0:31 - 0:33
    Przez ostatnie kilkadziesiąt lat
  • 0:33 - 0:36
    neurologowie dokonali ogromnych postępów
  • 0:36 - 0:38
    w rozumieniu tego, jak działają mózgi
  • 0:38 - 0:40
    przez monitorowanie ich
    w czasie rzeczywistym
  • 0:40 - 0:43
    takimi przyrządami jak fMRI i PET.
  • 0:43 - 0:46
    U badanych widać,
  • 0:46 - 0:48
    że zadaniom, takim jak czytanie
    albo rozwiązywanie równań,
  • 0:48 - 0:51
    odpowiadają obszary w mózgu,
  • 0:51 - 0:53
    w których można zaobserwować aktywność.
  • 0:53 - 0:56
    Natomiast gdy badacze
    zaczęli puszczać badanym muzykę,
  • 0:56 - 0:58
    na ekranie zobaczyli fajerwerki.
  • 0:58 - 1:01
    Przeróżne obszary mózgu
    zapalały się równocześnie,
  • 1:01 - 1:03
    gdy przetwarzali muzykę,
  • 1:03 - 1:06
    rozbierali ją na części,
    by zrozumieć melodię i rytm,
  • 1:06 - 1:10
    a następnie złożyć z powrotem
    w jednolite muzyczne doświadczenie.
  • 1:10 - 1:13
    Mózgi umieją zrobić to w ułamku sekundy,
  • 1:13 - 1:15
    od chwili, gdy usłyszymy pierwszy dźwięk,
  • 1:15 - 1:17
    do momentu,
    kiedy zaczniemy tupać do rytmu.
  • 1:17 - 1:23
    Ale gdy naukowcy zaczęli obserwować
    mózgi muzyków zamiast słuchaczy,
  • 1:23 - 1:26
    małe fajerwerki
    zmieniły się w prawdziwy festyn.
  • 1:26 - 1:29
    Słuchanie muzyki zmusza mózg
  • 1:29 - 1:31
    do różnych interesujących aktywności,
  • 1:31 - 1:34
    ale granie jest dla mózgu odpowiednikiem
  • 1:34 - 1:35
    kompleksowego treningu na siłowni.
  • 1:35 - 1:39
    Neurologowie zaobserwowali zapalanie się
    przeróżnych obszarów mózgu,
  • 1:39 - 1:42
    jednocześnie przetwarzających
    różne informacje
  • 1:42 - 1:46
    w zawiły, wzajemnie powiązany
    i niewiarygodnie szybki sposób.
  • 1:46 - 1:50
    Ale co takiego jest w muzyce,
    że rozpala cały mózg?
  • 1:50 - 1:55
    Badania wciąż są świeże, ale neurologowie
    mają na to całkiem dobrą odpowiedź.
  • 1:55 - 1:59
    Granie na instrumencie angażuje
    każdy obszar mózgu równocześnie,
  • 1:59 - 2:03
    szczególnie korę wzrokową,
    słuchową i ruchową.
  • 2:03 - 2:08
    Jak każdy inny trening,
    systematyczne, uporządkowanie ćwiczenie
  • 2:08 - 2:10
    wzmacnia odpowiednie funkcje mózgu,
  • 2:10 - 2:14
    pozwalając zastosować
    te umiejętności w innych dziedzinach.
  • 2:14 - 2:17
    Najbardziej oczywista różnica
    między słuchaniem a graniem muzyki
  • 2:17 - 2:20
    polega na tym, że granie
    wymaga zdolności ruchowych,
  • 2:20 - 2:23
    które są kontrolowane
    przez obie półkule mózgu.
  • 2:23 - 2:26
    Łączy również językową
    i matematyczną precyzję,
  • 2:26 - 2:28
    za którą odpowiada lewa półkula,
  • 2:28 - 2:32
    z nowatorskim i kreatywnym myśleniem
    mającym źródło w prawej półkuli.
  • 2:32 - 2:37
    Okazuje się, że z tych powodów
    granie muzyki usprawnia pracę
  • 2:37 - 2:39
    ciała modzelowatego,
  • 2:39 - 2:41
    mostu pomiędzy dwiema półkulami,
  • 2:41 - 2:43
    pozwalając informacjom
    przepływać przez mózg
  • 2:43 - 2:46
    szybciej i bardziej różnorodnymi drogami.
  • 2:46 - 2:49
    Pozwala to muzykom
    na rozwiązywanie problemów
  • 2:49 - 2:50
    bardziej efektywnie i kreatywnie,
  • 2:50 - 2:53
    zarówno na płaszczyźnie
    naukowej jak i społecznej.
  • 2:53 - 2:56
    Ponieważ granie muzyki
    wymaga tworzenia i rozumienia
  • 2:56 - 2:59
    jej emocjonalnej zawartości i przekazu,
  • 2:59 - 3:02
    muzycy często wykazują
    wyższy poziom zdolności wykonawczych,
  • 3:02 - 3:04
    kategorii powiązanych zadań
  • 3:04 - 3:08
    składających się z planowania,
    strategii i dbałości o szczegóły,
  • 3:08 - 3:13
    wymagających równoczesnej analizy
    na poziomie poznawczym jak i emocjonalnym.
  • 3:13 - 3:17
    Ta zdolność ma również wpływ
    na to, jak działa pamięć.
  • 3:17 - 3:20
    W rzeczy samej,
    muzycy dysponują lepszą pamięcią,
  • 3:20 - 3:25
    tworzą, przechowują i przywołują
    wspomnienia szybciej i wydajniej.
  • 3:25 - 3:29
    Badania wykazały, że w mózgach muzyków
    występują zaawansowane połączenia,
  • 3:29 - 3:32
    które nadają każdemu wspomnieniu
    różne etykiety,
  • 3:32 - 3:37
    takie jak etykieta koncepcyjna,
    emocjonalna, dźwiękowa albo kontekstowa,
  • 3:37 - 3:40
    niczym sprawna wyszukiwarka internetowa.
  • 3:40 - 3:43
    Ale skąd wiemy, że te korzyści
    są wyjątkowe w przypadku muzyki
  • 3:43 - 3:45
    w przeciwieństwie
    do sportu albo malarstwa?
  • 3:45 - 3:48
    A może ludzie, którzy zajmują się muzyką
  • 3:48 - 3:50
    już od początku byli mądrzejsi?
  • 3:50 - 3:53
    Neurologowie wciąż badają
    ten temat, jak dotąd wiadomo,
  • 3:53 - 3:57
    że artystyczne i estetyczne aspekty
    nauki gry na instrumencie
  • 3:57 - 4:02
    są inne od pozostałych badanych zajęć,
    łącznie z innymi dziedzinami sztuki.
  • 4:02 - 4:04
    Kilka losowych badań na uczestnikach,
  • 4:04 - 4:09
    którzy wykazywali na wstępie
    podobne poziomy funkcji poznawczych,
  • 4:09 - 4:13
    wykazały, że osoby uczące się
    przez pewien czas gry na instrumencie
  • 4:13 - 4:16
    wykazywały większą aktywność
    różnych obszarów mózgu niż pozostali.
  • 4:16 - 4:20
    Te niedawne badania dotyczące
    korzyści płynących z grania muzyki
  • 4:20 - 4:23
    zwiększyły naszą wiedzę
    na temat funkcjonowania umysłu
  • 4:23 - 4:26
    odkrywając wewnętrzny rytm
    i zaawansowane współgranie,
  • 4:26 - 4:29
    które składa się na wspaniałą
    orkiestrę naszego mózgu.
Title:
Jak gra na instrumencie wpływa na mózg - Anita Collins
Speaker:
Anita Collins
Description:

Pełna lekcja: http://ed.ted.com/lessons/how-playing-an-instrument-benefits-your-brain-anita-collins

Podczas słuchania muzyki różnorodne obszary mózgu stają się aktywne. Ale gra na instrumencie jest dla mózgu niczym kompleksowy trening na siłowni. Jak to się dzieje? Anita Collins opisuje fajerwerki, które eksplodują w mózgu muzyka podczas gry, oraz wyjaśnia niektóre z długotrwałych pozytywnych skutków tego umysłowego ćwiczenia.

Lekcja: Anita Collins, animacja: Sharon Colman Graham.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:45

Polish subtitles

Revisions Compare revisions