Return to Video

Những khía cạnh của chủ nghĩa khủng bố chưa được làm rõ

  • 0:00 - 0:02
    Liệu tôi có thể bảo vệ cha tôi
  • 0:02 - 0:05
    khỏi toán quân Hồi giáo có vũ trang với chỉ một con dao ?
  • 0:05 - 0:07
    Đó là câu hỏi mà tôi phải đối mặt
  • 0:07 - 0:09
    vào một buổi sáng thứ Ba tháng 6-1993
  • 0:09 - 0:11
    khi tôi còn là một sinh viên trường Luật.
  • 0:11 - 0:13
    Tôi tỉnh dậy sớm vào sáng hôm đó
  • 0:13 - 0:14
    trong căn hộ của cha
  • 0:14 - 0:17
    ngoại ô Algiers, Angeria,
  • 0:17 - 0:20
    bởi những tiếng đập rầm rầm ngoài cửa
  • 0:20 - 0:23
    Cái này đã trở thành thông lệ, theo một báo địa phương
  • 0:23 - 0:26
    vào mỗi thứ Ba nếu có một học giả ngã xuống
  • 0:26 - 0:27
    dưới làn đạn của những sát thủ Hồi giáo.
  • 0:29 - 0:31
    Trường của cha dạy
    học thuyết Darwin
  • 0:31 - 0:33
    đã được viếng thăm một lần
  • 0:33 - 0:37
    từ trùm một tổ chức có tên
    " Mặt trận giải cứu Hồi giáo"
  • 0:37 - 0:40
    người kết tội cha ủng hộ cho thuyết tiến hóa
  • 0:40 - 0:42
    trước đó cha đã đuổi việc người này,
  • 0:42 - 0:44
    và bất cứ ai ở bên ngoài
  • 0:44 - 0:47
    cũng sẽ không làm chứng nhận dạng hay rời đi
  • 0:47 - 0:50
    Vì vậy cha tôi cố gắng gọi cảnh sát,
  • 0:50 - 0:52
    nhưng có vẽ vì run sợ bởi đợt nổi loạn
  • 0:52 - 0:54
    của những tay súng cực đoan
  • 0:54 - 0:57
    đã kết liễu mạng sông của nhiều sĩ quan Algeria
  • 0:57 - 0:59
    họ đã không trả lời.
  • 0:59 - 1:01
    Và tôi đã đi vào bếp,
  • 1:01 - 1:03
    lấy ra một con dao,
  • 1:03 - 1:06
    và chọn vị trí trong lối vào.
  • 1:06 - 1:07
    Điều đó thật điên rồ, thật vậy,
  • 1:07 - 1:09
    nhưng tôi không có cách nào khác,
  • 1:09 - 1:12
    và thế là tôi đứng đó.
  • 1:12 - 1:14
    Khi nhìn lại, tôi nghĩ là khoảnh khắc
  • 1:14 - 1:17
    đã giúp tôi bắt đầu viết sách
  • 1:17 - 1:19
    có tên " Điều luật Hồi giáo không có hiệu lực ở đây:
  • 1:19 - 1:23
    Chuyện chưa kể từ cuộc chiến chống trào lưu Hồi giáo chính thống"
  • 1:23 - 1:26
    Nhan đề lấy từ một vở kịch Pakistan.
  • 1:26 - 1:29
    Tôi nghĩ khoảnh khắc đó
  • 1:29 - 1:31
    đã đưa tôi đi trên chặng đường
  • 1:31 - 1:34
    phỏng vấn 300 người Hồi giáo
  • 1:34 - 1:35
    từ gần 30 quốc gia,
  • 1:35 - 1:37
    từ Afghanistan đến Mali,
  • 1:39 - 1:40
    tìm hiểu cách họ chống trào lưu chính thống
  • 1:40 - 1:42
    trong hòa bình như cha tôi đã làm
  • 1:42 - 1:46
    và cách họ chống hậu họa.
  • 1:46 - 1:48
    May thay, vào tháng 6 năm 1993,
  • 1:48 - 1:51
    kẻ viếng thăm vô danh của chúng tôi đã đi mất,
  • 1:51 - 1:54
    nhưng các gia đình khác lại ít may mắn hơn,
  • 1:54 - 1:58
    và đây là suy nghĩ
    thúc đẩy nghiên cứu của tôi
  • 1:58 - 2:00
    Bọn chúng đã trở lại
  • 2:00 - 2:01
    sau vài tháng và đẻ lại lời nhắn
  • 2:01 - 2:03
    trên bàn bếp của Cha,
  • 2:03 - 2:07
    đơn giản là :"Coi chừng cái chết của mi"
  • 2:07 - 2:10
    các nhóm quân Hồi giáo chính thống Algeria
  • 2:10 - 2:13
    đã sát hại khoảng 200000 người
  • 2:13 - 2:14
    tạo nên thời kỳ được coi là
  • 2:14 - 2:17
    thập kỷ đen tối những năm 1990
  • 2:17 - 2:19
    Bao gồm từng người phụ nữ
  • 2:19 - 2:22
    mà bạn nhìn thấy trên đây.
  • 2:22 - 2:25
    Trong sự đáp trả khắc nghiệt,
  • 2:25 - 2:27
    chính quyền đã sử dụng tra tấn
  • 2:27 - 2:29
    và thủ tiêu,
  • 2:29 - 2:32
    và cũng khủng khiếp như những sự việc đã diễn ra
  • 2:32 - 2:36
    cộng đồng quốc tế phớt lờ họ.
  • 2:36 - 2:40
    Cuối cùng, cha tôi, một người An-giê-ri
    con trai một nông dân đã trở thành giáo sư,
  • 2:40 - 2:42
    bị buộc phải ngừng dạy tại trường đại học
  • 2:42 - 2:44
    và chạy trốn khỏi căn hộ của mình,
  • 2:44 - 2:45
    nhưng điều tôi sẽ không bao giờ quên
  • 2:45 - 2:47
    vè Mahfoud Benoune, cha tôi,
  • 2:47 - 2:50
    đó là cũng giống như bao nhiêu trí thức An-giê-ri khác,
  • 2:50 - 2:52
    ông quyết không rời bỏ quê hương
  • 2:52 - 2:55
    và ông tiếp tục xuất bản những bài chỉ tríc khắc nghiệt,
  • 2:55 - 2:57
    lên cả bọn Hồi giáo chính thống
  • 2:57 - 3:00
    và đôi khi cả cái Chính phủ mà chúng đang chống lại.
  • 3:00 - 3:03
    Ví dụ, vào loạt bài Tháng 12 năm 1994
  • 3:03 - 3:05
    trên tờ báo El Watan
  • 3:05 - 3:07
    tiêu đề "Hồi giáo chính thống đã sản sinh
  • 3:07 - 3:10
    một Chủ nghĩa khủng bố chưa từng có như thế nào,"
  • 3:10 - 3:11
    ông tố cáo cái mà ông gọi là
  • 3:11 - 3:15
    căn nguyên của khủng bố đã tách rời Hồi giáo thực thụ
  • 3:15 - 3:18
    như nó từng được sống bởi tổ tiên chúng ta.
  • 3:18 - 3:21
    Đó là những lời lẽ có thể khiến bạn mất mạng.
  • 3:21 - 3:22
    Đất nước của cha tôi đã dạy tôi
  • 3:22 - 3:25
    trong thập kỷ đen tối 1990 rằng
  • 3:25 - 3:28
    cuộc đấu tranh rộng rãi chống Hồi giáo chính thống
  • 3:28 - 3:30
    là một trong những cuộc đấu tranh
  • 3:30 - 3:32
    cho nhân quyền quan trọng nhất và được trông đợi nhiều nhất
  • 3:32 - 3:34
    trên thế giới.
  • 3:34 - 3:38
    Điều đó vẫn còn đúng tới tận ngày nay, gần 20 năm sau đó.
  • 3:38 - 3:39
    Bạn thấy đó, trong mỗi đất nước
  • 3:39 - 3:41
    khi bạn nghe đến những kẻ hồi giáo vũ trang
  • 3:41 - 3:43
    nhắm vào dân thường,
  • 3:43 - 3:44
    có cả những người không vũ khí
  • 3:44 - 3:47
    thách thức những tay súng mà bạn chưa từng nghe đến,
  • 3:47 - 3:52
    những người này cần sự hỗ trợ của chúng ta để xúc tiến.
  • 3:52 - 3:54
    Tại phương Tây, người ta thường cho rằng
  • 3:54 - 3:57
    những người Hồi giáo nói chung ủng hộ chủ nghĩa khủng bố.
  • 3:57 - 3:59
    Một số bên phải nghĩ rằng đó là bởi vì họ thấy
  • 3:59 - 4:01
    văn hóa hồi giáo vốn dĩ chứa bạo lực,
  • 4:01 - 4:03
    và một số ở bên trái tưởng tượng rằng
  • 4:03 - 4:04
    họ thấy người hồi giáo bạo lực
  • 4:04 - 4:06
    Hồi giáo chính thống bạo lực,
  • 4:06 - 4:09
    độc nhất như một sản phẩm của lời than phiền hợp pháp???
  • 4:09 - 4:12
    Nhưng cả hai cách nhìn đều sai lầm.
  • 4:12 - 4:14
    Thực tế, nhiều người theo Đạo Hồi
  • 4:14 - 4:16
    trên khắp thế giới là những người đối đầu kiên cường
  • 4:16 - 4:20
    đối với cả Hồi giáo chính thống và chủ nghĩa khủng bố,
  • 4:20 - 4:22
    và thường là vì những lý do tốt.
  • 4:22 - 4:24
    Họ thường là những nạn nhân
  • 4:24 - 4:27
    của những bạo lực này nhiều hơn là thủ phạm.
  • 4:27 - 4:29
    Hãy để tôi cho bạn một ví dụ.
  • 4:29 - 4:32
    Theo khảo sát năm 2009
  • 4:32 - 4:35
    của các hãng truyền thông tiếng Ả Rập
  • 4:35 - 4:38
    giữa năm 2004 và 2008,
  • 4:38 - 4:41
    không nhiều hơn 15% số nạn nhân của al Qaeda
  • 4:41 - 4:42
    là người Phương Tây.
  • 4:42 - 4:45
    Đó là một mất mát lớn, nhưng phần lớn nạn nhân
  • 4:45 - 4:47
    lại là những người Hồi giáo,
  • 4:47 - 4:50
    bị giết bởi bọn Hồi giáo chính thống.
  • 4:50 - 4:53
    Giờ thì tôi đã nói được năm phút
  • 4:53 - 4:55
    về Hồi giáo chính thống, và bạn có quyền được biết
  • 4:55 - 4:57
    chính xác những gì tôi muốn nói.
  • 4:57 - 5:01
    Tôi trích dẫn định nghĩa của một nhà xã hội học Algeri
  • 5:01 - 5:03
    Marieme Helia Lucas,
  • 5:03 - 5:05
    và bà nói rằng những Chính thống giáo,
  • 5:05 - 5:08
    trong tất cả các tôn giáo lớn
  • 5:08 - 5:10
    trên thế giới,
  • 5:10 - 5:14
    "Trào lưu chính thống là các hoạt động chính trị cánh phải cực đoan
  • 5:14 - 5:16
    trong ngữ cảnh của toàn cầu hóa
  • 5:16 - 5:18
    sử dụng tôn giáo đề đạt được
  • 5:18 - 5:20
    các mục tiêu chính trị."
  • 5:20 - 5:24
    Sadia Abbas đã gọi điều này là sự chính trị hóa cấp tiến
  • 5:24 - 5:25
    của thần học.
  • 5:25 - 5:28
    Bây giờ tôi muốn tránh chiếu lên khái niệm
  • 5:28 - 5:29
    rằng có một loại đá nguyên khối ngoài kia
  • 5:29 - 5:33
    gọi là Hồi giáo chính thống
    giống nhau mọi nơi,
  • 5:33 - 5:35
    bởi những hoạt động của họ
    còn có sự đa dạng.
  • 5:35 - 5:38
    Một số sử dụng và chủ trương bạo lực.
  • 5:38 - 5:40
    Một số không làm vậy, tuy nhiên họ vẫn qua lại.
  • 5:40 - 5:42
    Họ có rất nhiều dạng.
  • 5:42 - 5:45
    Một số có thể là tổ chức phi chính phủ,
  • 5:45 - 5:47
    ngay cả ở đây Anh quốc như Cageprisoners.
  • 5:47 - 5:49
    Một số có thể trở thành các đảng phái chính trị,
  • 5:49 - 5:51
    như Các Anh Em Hồi Giáo,
  • 5:51 - 5:52
    và một số có thể là những tổ chức vũ trang
  • 5:52 - 5:54
    như Taliban.
  • 5:54 - 5:58
    Nhưng trong bất kỳ dạng nào, chúng đều là những dự án cấp tiến.
  • 5:58 - 6:01
    Chúng không phải theo lối tiếp cận bảo thủ hay truyền thống.
  • 6:01 - 6:04
    Chúng thường là về thay đổi mối
    quan hệ của mọi người với Hồi Giáo
  • 6:04 - 6:06
    nhiều hơn là bảo tồn nó.
  • 6:06 - 6:09
    Điều tôi đang nói về đó là Hồi giáo cực đoan cánh hữu,
  • 6:09 - 6:11
    và sự thực đó chính là những người ủng hộ
  • 6:11 - 6:13
    hay có mục tiêu thành Hồi giáo
  • 6:13 - 6:14
    làm họ không ít thù địch
  • 6:14 - 6:17
    hơn cánh hữu cực đoan bất kỳ nơi nào khác.
  • 6:17 - 6:18
    Nên trong quan điểm của tôi, nếu chúng ta tự xem mình
  • 6:18 - 6:20
    là tự do hay cánh tả,
  • 6:20 - 6:23
    những người yêu nhân quyền hay nữ quyền,
  • 6:23 - 6:25
    chúng ta phải chống lại các hoạt động này
  • 6:25 - 6:28
    và hỗ trợ những thường dân đối địch của họ.
  • 6:28 - 6:29
    Giờ hãy để tôi nói rõ
  • 6:29 - 6:31
    răng tôi ủng hộ một cuộc đấu tranh hiệu quả
  • 6:31 - 6:33
    chống lại bọn chính thống,
  • 6:33 - 6:36
    mà còn là một cuộc chiến chính nó
  • 6:36 - 6:38
    tôn trọng luật pháp quốc tế,
  • 6:38 - 6:40
    vậy nên không điều gì tôi đang nói đây được xem là
  • 6:40 - 6:42
    một sự biện hộ cho sự chối từ
  • 6:42 - 6:43
    đối với dân chủ hóa,
  • 6:43 - 6:46
    và tôi xin được chuyển tới tiếng kêu cứu
  • 6:46 - 6:50
    tới những hoạt động dân chủ
    tại Algeri hôm nay, Barakat.
  • 6:50 - 6:52
    Hoặc không những gì tôi nói được hiểu là
  • 6:52 - 6:55
    một lời biện hộ cho sự vi phạm nhân quyền,
  • 6:55 - 6:57
    như lời tuyên án tội chết tập thể
  • 6:57 - 6:59
    được ban ra tại Ai Cập mấy ngày trước.
  • 6:59 - 7:01
    Mà những gì tôi đang nói
  • 7:01 - 7:04
    đó là chúng ta phải thách thức những hoạt động Hồi giáo chính thống này
  • 7:04 - 7:06
    bởi vì chúng đe dọa đến nhân quyền
  • 7:06 - 7:09
    xuyên suốt cộng đồng Hồi giáo,
  • 7:09 - 7:11
    và chúng làm việc đó bằng một loạt các cách,
  • 7:11 - 7:14
    rõ ràng nhất với sự tấn công trực tiếp vào người dân
  • 7:14 - 7:16
    bởi những nhóm vũ trang tiến hành chúng.
  • 7:16 - 7:19
    Nhưng những bạo lực này chỉ như phần nổi của tảng băng.
  • 7:19 - 7:22
    Những hoạt động đó mới chính là ngọn nguồn của sự phân biệt đối xử
  • 7:22 - 7:25
    chống lại những tín ngưỡng thiểu số và giới tính thiểu số.
  • 7:25 - 7:28
    Chúng tìm cách tước đi sự tự do tín ngưỡng
  • 7:28 - 7:30
    của tất cả những tín đó đang thực hành theo một cách khác
  • 7:30 - 7:32
    hay lựa chọn không thực hành.
  • 7:32 - 7:36
    Và điều chắc chắn nhát, chúng dốc toàn lực vào cuộc chiến
  • 7:36 - 7:38
    chống quyền bình đẳng cho phụ nữ.
  • 7:38 - 7:40
    Giờ đây, đối diện với những vận động đó
  • 7:40 - 7:41
    trong những năm gần đây, Thuyết trình Phương Tây
  • 7:41 - 7:43
    đã hầu như thường xuyên đề xuất
  • 7:43 - 7:45
    hai cách đáp trả.
  • 7:45 - 7:48
    Thứ nhất là một người thi thoảng tìm thấy trên quyền
  • 7:48 - 7:50
    đề xuất rằng đa số người Hồi giáo đều là chính thống
  • 7:50 - 7:54
    hay một số điều trong hồi giáo
    vốn dĩ đã là chính thống,
  • 7:54 - 7:57
    và điều đó chỉ thù địch và sai trái,
  • 7:57 - 7:59
    nhưng không may thay trong những
    người cánh tả đôi khi chạm trán
  • 7:59 - 8:01
    một bài thuyết trình mà quá chuẩn mực về chính trị
  • 8:01 - 8:05
    để truyền đạt cái vấn đề của tất cả Hồi giáo chính thống
  • 8:05 - 8:08
    hoặc thậm chí tồi tệ hơn, tôi xin lỗi,
  • 8:08 - 8:10
    và điều này cũng không thể chấp nhận được.
  • 8:10 - 8:12
    Vậy nên điều tôi đang tìm kiếm đó là một cách mới
  • 8:12 - 8:14
    bàn luận về nó cùng nhau,
  • 8:14 - 8:17
    những gì dựa trên kinh nghiệm sống
  • 8:17 - 8:20
    và một hy vọng của những người sống nơi chiến tuyến.
  • 8:20 - 8:22
    Tôi đau xót nhận ra rằng đã có
  • 8:22 - 8:25
    gia tăng phân biết đối xử đối với người Hồi giáo
    trong những năm gần đây
  • 8:25 - 8:28
    tại những đất nước như Vương Quốc Anh và Hoa Kỳ
  • 8:28 - 8:31
    và đó cũng là một mối lo ngại sâu sắc,
  • 8:31 - 8:32
    nhưng tôi tin chắc rằng
  • 8:32 - 8:35
    kể những câu chuyện không khuôn mẫu này
  • 8:35 - 8:36
    của những tín đồ Hồi giáo
  • 8:36 - 8:38
    những người đã đương đầu với bọn Chính thống
  • 8:38 - 8:40
    và cũng là những nạn nhân đầu tiên của chúng
  • 8:40 - 8:45
    cũng là một cách tốt để chống lại sự phân biệt đối xử.
  • 8:45 - 8:47
    Vậy hãy để tôi được giới thiệu
  • 8:47 - 8:48
    bốn người với những câu chuyện của họ
  • 8:48 - 8:52
    mà tôi rất vinh dự được kể lại.
  • 8:52 - 8:54
    Faizan Peerzada và cửa hàng Rafi Theatre
  • 8:54 - 8:56
    được đặt tên theo cha của anh ấy
  • 8:56 - 8:58
    trong nhiều năm khích lệ cho nghệ thuật biểu diễn
  • 8:58 - 9:00
    tại Pakistan.
  • 9:00 - 9:01
    Với sự gia tăng bạo lực của những kẻ thánh chiến,
  • 9:01 - 9:03
    họ đã nhận được những lời đe dọa
  • 9:03 - 9:06
    để hoãn lại các sự kiện của họ, nhưng họ đã không màng tới.
  • 9:06 - 9:09
    Và thế là một kẻ mang bom đã tấn công sự kiện lễ hội
  • 9:09 - 9:12
    nghệ thuật biểu diễn lần thứ tám năm 2008 tại Lahore của họ,
  • 9:12 - 9:14
    một trận mưa mảnh kính
  • 9:14 - 9:15
    bắn tung tóe khắp sự kiện
  • 9:15 - 9:17
    làm chín người bị thương,
  • 9:17 - 9:19
    và một lúc sau cũng trong đêm hôm đó
  • 9:19 - 9:22
    gia đình Peerzadas đã ra một quyết định khó khăn:
  • 9:22 - 9:24
    Họ tuyên bố rằng lễ hội của họ
  • 9:24 - 9:27
    sẽ tiếp tục như kế hoạch vào ngày hôm sau.
  • 9:27 - 9:28
    Như Faizan đã nói lúc đó,
  • 9:28 - 9:30
    Nếu chúng ta cúi đầu trước bọn Hồi giáo chính thống,
  • 9:30 - 9:33
    chúng ta sẽ chỉ ngồi trong một góc tối.
  • 9:33 - 9:35
    Họ không biết điều gì sẽ đến.
  • 9:35 - 9:38
    Liệu mọi người có tới tham dự?
  • 9:38 - 9:40
    Sự thật là, hàng ngàn người đã tới vào ngày hôm sau
  • 9:40 - 9:43
    để ủng hộ nghệ thuật biểu diễn tại Lahore,
  • 9:43 - 9:45
    và điều này đồng thời cũng làm Faizan
  • 9:45 - 9:47
    xúc động và khiếp sợ,
  • 9:47 - 9:48
    và ông bước tới một người phụ nữ
  • 9:48 - 9:50
    người đã đến với hai con nhỏ của mình,
  • 9:50 - 9:53
    và ông nói, " Cô biết đã có vụ đánh bom tại đây hôm qua,
  • 9:53 - 9:56
    và cô biết rằng ở đây có một mối đe dọa hôm nay."
  • 9:56 - 9:58
    Và cô ấy nói, "Tôi biết điều đó,
  • 9:58 - 9:59
    nhưng tôi đã đến lễ hội của ông
  • 9:59 - 10:02
    với mẹ tôi khi tôi bằng tuổi chúng,
  • 10:02 - 10:05
    và những hình ảnh đó vẫn còn trong tâm tư của tôi.
  • 10:05 - 10:07
    Chúng tôi phải tới đây."
  • 10:07 - 10:09
    Với những khán giả trung thành như thế,
  • 10:09 - 10:10
    gia đình Peerzadas đã có thể kết thúc
  • 10:10 - 10:13
    lễ hội của họ như kế hoạch.
  • 10:13 - 10:14
    Và rồi vào năm tiếp theo,
  • 10:14 - 10:16
    họ đã mất hết các nhà tài trợ
  • 10:16 - 10:18
    bởi những nguy cơ an ninh.
  • 10:18 - 10:21
    Và khi tôi gặp họ vào năm 2010,
  • 10:21 - 10:23
    họ đang đứng giữa sự kiện tiếp theo
  • 10:23 - 10:26
    mà họ có thể tổi chức vào cùng một địa điểm,
  • 10:26 - 10:29
    và đó là lễ hội nghệ thuật biểu diễn lần thứ chín
  • 10:29 - 10:32
    tổ chức tại Lahore vào một năm mà thành phố đó
  • 10:32 - 10:36
    vỗn đã xảy ra 44 vụ tấn công khủng bố.
  • 10:36 - 10:38
    Đó là thời gian khi phiến quân Pakistan Taliban
  • 10:38 - 10:40
    đã mở đầu cuộc tấn công có hệ thống
  • 10:40 - 10:42
    vào các nữ sinh trung học mà đỉnh điểm là
  • 10:42 - 10:45
    vụ tấn công Malala Yousafzai.
  • 10:45 - 10:50
    Peerzadas đã làm gì trong môi trường đó?
  • 10:50 - 10:53
    Họ đang diễn tại nhà hát trường nữ sinh.
  • 10:53 - 10:55
    Nên tôi có một đặc quyền được xem vở "Naang Wal"
  • 10:55 - 10:58
    đó là một vờ nhạc kịch trong tiếng Punjabi,
  • 10:58 - 11:00
    và các nữ sinh trường Ngữ Pháp Lahore
  • 11:00 - 11:02
    diễn tất cả các cảnh.
  • 11:02 - 11:03
    Họ hát và múa,
  • 11:03 - 11:05
    họ diễn vở chuột và trâu
  • 11:05 - 11:08
    và tôi nín thở, tự hỏi,
  • 11:08 - 11:09
    liệu chúng tôi có thể đi tới cùng
  • 11:09 - 11:12
    của buổi diễn tuyệt vời này?
  • 11:12 - 11:14
    Và chúng tôi đã làm được,
  • 11:14 - 11:16
    toàn bộ khán phòng thở phào nhẹ nhõm.
  • 11:16 - 11:18
    và một ít người khóc sụt sùi,
  • 11:18 - 11:21
    và rồi sau đó thì tràn ngập trong thính phòng
  • 11:21 - 11:23
    là một tràng pháo tay yên bình.
  • 11:23 - 11:26
    Và tôi nhớ điều tôi suy nghĩ trong khoảnh khắc đó
  • 11:26 - 11:29
    là những kẻ đánh bom đã tấn công nơi đây
  • 11:29 - 11:31
    hai năm trước đó
  • 11:31 - 11:33
    nhưng đêm đó và những người đó
  • 11:33 - 11:36
    là một câu chuyện quan trọng.
  • 11:38 - 11:41
    Maria Bashir là người phụ nữ đầu tiên và duy nhất
  • 11:41 - 11:44
    trưởng công tố viên tại Afghanistan.
  • 11:44 - 11:46
    Bà đã bắt đầu làm việc từ năm 2008
  • 11:46 - 11:48
    và thực sự đã mở một văn phòng điều tra
  • 11:48 - 11:50
    những vụ bạo lực chống phụ nữ,
  • 11:50 - 11:53
    mà bà đã nói đó là lĩnh vực quan trọng nhất
  • 11:53 - 11:54
    trong chỉ thị của bà.
  • 11:54 - 11:57
    Khi tôi gặp bà tại văn phòng của bà tại Herat,
  • 11:57 - 11:59
    bà bước vào và được vây quanh bởi
  • 11:59 - 12:02
    bốn vệ sĩ lực lưỡng với bốn khẩu súng lớn.
  • 12:02 - 12:05
    Thực tế, hiện nay bà có 23 vệ sĩ,
  • 12:05 - 12:07
    bởi vì bà luôn phải đề phòng bị tấn công bom
  • 12:07 - 12:09
    có lần chúng suýt lấy mạng các con của bà,
  • 12:09 - 12:12
    và đã lấy đi một chân của một người vệ sĩ của bà.
  • 12:12 - 12:14
    Tại sao bà vẫn tiếp tục?
  • 12:14 - 12:17
    Bà cười với một nụ cười rằng đó là câu hỏi
  • 12:17 - 12:19
    mà mọi người đều hỏi ---
  • 12:19 - 12:23
    và bà đã nói, "Tại sao mạo hiểm cuộc sống?"
  • 12:23 - 12:24
    Và nó đơn giản là như vậy đối với bà,
  • 12:24 - 12:28
    một tương lai tốt đẹp hơn cho tất cả Maria Bashir đi tới
  • 12:28 - 12:29
    xứng đáng cho sự mạo hiểm.
  • 12:29 - 12:31
    và bà biết rằng những người phụ nữ giống bà
  • 12:31 - 12:33
    nếu không nhận lấy nguy hiểm,
  • 12:33 - 12:35
    thì sẽ không có tương lai tốt đẹp hơn.
  • 12:35 - 12:37
    Cuối buổi phỏng vấn đó,
  • 12:37 - 12:39
    Công tố viên Bashir nói với tôi rằng bà lo lắng như thế nào
  • 12:39 - 12:41
    về kết quả của cuộc điều đình
  • 12:41 - 12:43
    giữa chính phủ và Taliban,
  • 12:43 - 12:46
    những kẻ luôn cố giết bà.
  • 12:46 - 12:47
    "Nếu chúng ta cho chúng vị trí trong chính phủ,"
  • 12:47 - 12:51
    bà hỏi, "Ai sẽ bảo vệ cho nữ quyền?"
  • 12:51 - 12:53
    Và bà thúc dục cộng đồng quốc tế
  • 12:53 - 12:56
    đừng có quên những hứa hẹn với phụ nữ
  • 12:56 - 12:59
    bởi giờ đây họ chỉ muốn yên thân với Taliban.
  • 12:59 - 13:02
    Vài tuần sau ngày tôi rời Afghanistan,
  • 13:02 - 13:04
    Tôi thấy một dòng tiêu đề trên Internet.
  • 13:04 - 13:08
    Một công tố viên Afghan vừa bị ám sát.
  • 13:08 - 13:10
    Tôi google một cách tuyệt vọng,
  • 13:10 - 13:12
    và may thay tôi tìm thấy rằng
  • 13:12 - 13:14
    Maria không phải là nạn nhân,
  • 13:14 - 13:16
    dẫu vậy thật buồn, một công tố viên Afghan khác
  • 13:16 - 13:18
    đã bị sát hại trên đường đi làm.
  • 13:18 - 13:21
    Và khi tôi nghe những dòng tiêu đề như thế này,
  • 13:21 - 13:23
    tôi nghĩ rằng trong khi quân đội quốc tế
  • 13:23 - 13:27
    rời Afghanistan năm này và về sau
  • 13:27 - 13:28
    chúng ta vẫn phải tiếp tục quan tâm
  • 13:28 - 13:30
    đến những gì xảy ra với người dân nơi đây,
  • 13:30 - 13:33
    đến tất cả những Maria Bashirs.
  • 13:33 - 13:35
    Đôi khi tôi vẫn còn nghe giọng nói của bà trong đầu
  • 13:35 - 13:39
    nói rằng, nếu không có lòng can đảm thì có thế nào đi nữa
  • 13:39 - 13:41
    "Tình trạng của phụ nữ tại Afghanistan
  • 13:41 - 13:43
    một ngày nào đó sẽ tốt hơn.
  • 13:43 - 13:45
    Chúng ta nên chuẩn bị nền tảng cho điều đó
  • 13:45 - 13:48
    dù cho chúng ta có bị giết."
  • 13:50 - 13:52
    Không có lời lẽ nào diễn tả hết
  • 13:52 - 13:53
    để tố cáo những kẻ khủng bố al Shabaab
  • 13:53 - 13:56
    những kẻ đã tấn công Westgate Mall tại Nảiobi
  • 13:56 - 13:59
    cùng ngày diễn ra cuộc thi nấu ăn dành cho trẻ em
  • 13:59 - 14:02
    vào Tháng Chín năm 2013,
  • 14:02 - 14:06
    Chúng giết chết 67 người, bao gồm phụ nữ có thai.
  • 14:06 - 14:08
    Cách xa đó tại vùng Trung Tây Hoa Kỳ,
  • 14:08 - 14:11
    Tôi có may mắn được gặp gỡ một người Mỹ-Somali
  • 14:11 - 14:13
    người đang đấu tranh chống lại những nỗ lực của al Shabaab
  • 14:13 - 14:16
    để tuyển mộ một số người trẻ tuổi
  • 14:16 - 14:18
    từ thành phố Minneapolis
  • 14:18 - 14:21
    để tham gia vào những hành động tàn bạo như ở Westgate.
  • 14:21 - 14:23
    người cháu 17 tuổi siêng năng của Abdirizak Bihi
  • 14:23 - 14:26
    Burhan Hassan
  • 14:26 - 14:29
    được tuyển mộ tới đây năm 2008,
  • 14:29 - 14:31
    hướng tới Somalia,
  • 14:31 - 14:34
    và rồi bị giết khi anh cố về nhà.
  • 14:34 - 14:36
    Bắt đầu từ lúc đó, ông Bihi,
  • 14:36 - 14:40
    người điều hành tổ chức phi ngân sách Somali Education và Advocacy Center,
  • 14:40 - 14:42
    đã lên tiếng tố cáo sự tuyển mộ
  • 14:42 - 14:44
    và những thất bại của chính phủ
  • 14:44 - 14:46
    và thể chế Somali-Mỹ
  • 14:46 - 14:49
    cũng như trung tâm Abubakar As-Saddique
  • 14:49 - 14:52
    nơi mà ông tin rằng cháu mình đã bị cấp tiến hóa
  • 14:52 - 14:54
    trong suốt chương trình thanh niên.
  • 14:54 - 14:56
    Nhưng ông không chỉ phê phán nhà thờ Hồi giáo.
  • 14:56 - 14:57
    Ông còn phê phán chính phủ
  • 14:57 - 14:59
    cho những thất bại của nó trong việc nỗ lực hơn
  • 14:59 - 15:02
    để ngăn chặn nghèo đói trong cộng đồng của ông.
  • 15:02 - 15:04
    Đưa ra sự thiếu thốn nguồn tài chính của chính ông,
  • 15:04 - 15:06
    Ông Bihi đã phải sáng tạo.
  • 15:06 - 15:08
    Để chống lại những nỗ lực của al Shabaab
  • 15:08 - 15:11
    hòng thống trị nhiều hơn những thanh niên bất mãn,
  • 15:11 - 15:13
    trong sự thức tỉnh của vụ tấn công nhóm năm 2010
  • 15:13 - 15:16
    vào những người xem World Cup tại Uganda,
  • 15:16 - 15:19
    ông tổ chức một giải bóng rổ Ramadan
  • 15:19 - 15:21
    lại Minneapolis để đáp trả.
  • 15:21 - 15:24
    Điểm số của trẻ Somali-Mỹ cho thấy
  • 15:24 - 15:26
    để tiếp thu môn thể thao
  • 15:26 - 15:28
    dù cho đạo luật Hồi giáo chống lại nó.
  • 15:28 - 15:30
    Chúng chơi bóng rổ
  • 15:30 - 15:34
    như Burhan Hassan sẽ không bao giờ được chơi nữa.
  • 15:34 - 15:36
    Vì những nỗ lực của mình, ông Bihi đã bị khai trừ
  • 15:36 - 15:39
    bởi lãnh đạo của Abubakar
  • 15:39 - 15:42
    với những gì mà ông từng có quan hệ tốt đẹp.
  • 15:42 - 15:44
    Ông nói với tôi, "Một ngày tôi đã thấy một thầy tế trên TV
  • 15:44 - 15:46
    kêu gọi chúng tôi những người không theo đạo và nói,
  • 15:46 - 15:50
    'Những gia đình này đang cố phá hoại Nhà thờ Hồi giáo'"
  • 15:50 - 15:51
    Điều này hoàn toàn kỳ lạ
  • 15:51 - 15:54
    với những gì Abdirzak Bihi hiểu
  • 15:54 - 15:56
    điều gì ông đang cố làm
  • 15:56 - 15:58
    bằng cách phơi bày âm mưu tuyển mộ của al Shabaab,
  • 15:58 - 16:00
    để cứu lấy tôn giáo mà tôi yêu
  • 16:00 - 16:04
    từ một con số nhỏ những kẻ cực đoan.
  • 16:05 - 16:07
    Bây giờ tôi muốn kể một câu chuyện cuối cùng,
  • 16:07 - 16:11
    của một sinh viên luật 22 tuổi tại Algeria
  • 16:11 - 16:12
    tên là Amel Zenoune-Zouani
  • 16:12 - 16:14
    người có cùng giấc mơ tới sự nghiệp luật
  • 16:14 - 16:17
    mà tôi đã từng mơ những năm 90.
  • 16:17 - 16:19
    Cô từ chối từ bỏ giấc mơ của cô,
  • 16:19 - 16:21
    mặc cho những sự thật là những kẻ chính thống cực đoan
  • 16:21 - 16:23
    chiến đấu với nhà nước Algieri từ trước tới nay
  • 16:23 - 16:27
    đe dọa tất cả những người tiếp tục sự nghiệp của mình.
  • 16:27 - 16:31
    Vào 26, Tháng Hai, năm 1997, Amel lên xe buýt
  • 16:31 - 16:33
    tại Algiers nơi cô đang học
  • 16:33 - 16:35
    để về nhà và dành một buổi tối Ramadan
  • 16:35 - 16:37
    với gia đình mình,
  • 16:37 - 16:39
    và đã không bao giờ có thể kết thúc trường luật.
  • 16:39 - 16:41
    Khi chiếc xe buýt đi đến vùng ngoại ô
  • 16:41 - 16:43
    của thị trấn của cô, nó đã bị chặn lại
  • 16:43 - 16:45
    tại một điểm chặn của một số gã
  • 16:45 - 16:47
    từ nhóm vũ trang Islamic.
  • 16:47 - 16:49
    Mang cặp sách của mình,
  • 16:49 - 16:51
    Amel bị lôi xuống xe buýt,
  • 16:51 - 16:53
    và bị giết trên đường phố.
  • 16:53 - 16:54
    Gã đàn ông đã cắt cổ cô ấy
  • 16:54 - 16:56
    rồi nói với những người khác,
  • 16:56 - 16:58
    "Nếu các người học đại học,
  • 16:58 - 17:01
    sẽ đến ngày chúng ta giết tất cả các người
  • 17:01 - 17:04
    như thế này."
  • 17:04 - 17:07
    Amel mất vào 5h17 chiều.,
  • 17:07 - 17:10
    điều chúng ta biết khi thấy cô ngã xuống đường,
  • 17:10 - 17:11
    đồng hồ của cô bị vỡ.
  • 17:11 - 17:13
    Mẹ cô cho tôi xem đồng hồ của cô
  • 17:13 - 17:15
    với bàn tay kia vẫn chỉ lên
  • 17:15 - 17:16
    một cách lạc quan
  • 17:16 - 17:20
    tới khoảnh khắc 5h18 không bao giờ đến.
  • 17:20 - 17:21
    Một thời gian ngắn trước khi mất,
  • 17:21 - 17:23
    Amel đã nói chuyện riêng với mẹ
  • 17:23 - 17:24
    và chị gái,
  • 17:24 - 17:28
    " Không có chuyện gì sẽ xảy đến với chúng ta đâu, Inshallah , ý Chúa,
  • 17:28 - 17:30
    nhưng nếu có chuyện,
  • 17:30 - 17:33
    mẹ phải hiểu rằng chúng ta chết cho kiến thức.
  • 17:33 - 17:37
    Mẹ và cha phải ngẩng cao đầu về cái chết của con."
  • 17:37 - 17:41
    Sự mất mát của một cô gái trẻ như thế thật không thể nào hiểu được,
  • 17:41 - 17:43
    và thế là tôi đã nghiên cứu
  • 17:43 - 17:46
    Tôi bắt đầu tìm kiếm cho những hi vọng của Amel một lần nữa
  • 17:46 - 17:49
    và thậm chí tên của cô có nghĩa là "hi vọng" trong tiếng Ả Rập.
  • 17:49 - 17:52
    Tôi nghĩ tôi tìm thấy nó ở hai nơi.
  • 17:52 - 17:54
    Nơi thứ nhất là trong sức mạnh của gia đình cô
  • 17:54 - 17:58
    và tất cả những gia đình khác tiếp tục kể nốt câu chuyện của họ.
  • 17:58 - 18:01
    và tiếp tục với cuộc sống của họ mặc cho khủng bố.
  • 18:01 - 18:04
    Thực tế là, chị gái của Amel Lamia đã vượt qua nỗi đau đớn của mình,
  • 18:04 - 18:05
    quay trở lại trường luật,
  • 18:05 - 18:08
    và đang hoạt động như một luật sư tại Algiers hôm nay
  • 18:08 - 18:10
    một số thứ chỉ có thể xảy ra
  • 18:10 - 18:11
    bởi vì những kẻ Hồi giáo chính thống vũ trang
  • 18:11 - 18:14
    đã bị đánh bại rộng khắp trên đất nước.
  • 18:14 - 18:17
    Và nơi thứ hai tôi tìm ra khi vọng của Amel
  • 18:17 - 18:19
    đó là tất cả mọi nơi phụ nữ và nam giới
  • 18:19 - 18:22
    tiếp tục chống lại những kẻ thánh chiến.
  • 18:22 - 18:25
    Chúng ta phải hỗ trợ tất cả họ trong sự vinh danh Amel
  • 18:25 - 18:28
    người tiếp tục cuộc tranh đấu cho nhân quyền ngày hôm nay,
  • 18:28 - 18:32
    như Mạng lưới phụ nữ sống dưới luật Hồi giáo.
  • 18:32 - 18:34
    Điều đó không đủ, cũng như luật được bào chữa của nạn nhân
  • 18:34 - 18:36
    Cherifa Kheddar nói với tôi ở Algiers,
  • 18:36 - 18:39
    chỉ chiến đấu với chủ nghĩa khủng bố là chưa đủ.
  • 18:39 - 18:42
    Chúng ta còn phải đấu tranh với Chủ nghĩa Chính thống.
  • 18:42 - 18:44
    bởi vì Chủ nghĩa Chính thống là một hệ tư tưởng
  • 18:44 - 18:47
    là cái nôi của chủ nghĩa khủng bố.
  • 18:47 - 18:50
    Tại sao những người như cô ấy, như tất cả bọn họ
  • 18:50 - 18:52
    lại không được biết đến rộng rãi?
  • 18:52 - 18:55
    Tại sao tất cả mọi người đều biết tới Osama bin Laden
  • 18:55 - 18:57
    mà chỉ một số ít người biết đến tất cả những người
  • 18:57 - 19:01
    đứng lên chống bin Laden trong hoàn cảnh riêng của họ.
  • 19:01 - 19:03
    Chúng ta phải thay đổi điều đó, và tôi đề nghị các bạn
  • 19:03 - 19:05
    làm ơn hãy giúp đỡ sẻ chia những câu chuyện
  • 19:05 - 19:07
    trong cộng đồng của các bạn.
  • 19:07 - 19:09
    Nhìn lại chiếc đồng hồ của Amel Zenoune,
  • 19:09 - 19:11
    đóng băng mãi mãi,
  • 19:11 - 19:13
    và bây giờ làm ơn hãy nhìn vào đồng hồ của chính bạn
  • 19:13 - 19:16
    và quyết định đây là khoảnh khắc mà bạn tham gia
  • 19:16 - 19:18
    vào hỗ trợ những người như Amel.
  • 19:18 - 19:20
    Chúng ta không có quyền im lặng về họ
  • 19:20 - 19:22
    bởi vì nó dễ hơn nhiều
  • 19:22 - 19:25
    hoặc bởi vì chính sách phương Tây có nhiều thiếu sót,
  • 19:25 - 19:27
    bởi vì 5h17 vẫn đang tới
  • 19:27 - 19:29
    đối với nhiều Amel Zenoune
  • 19:29 - 19:31
    tại những nơi như Bắc Nigieria,
  • 19:31 - 19:33
    nơi bọn thánh chiến vẫn đang giết hại sinh viên.
  • 19:33 - 19:37
    Thời gian để nói lên ủng hộ cho tất cả bọn họ,
  • 19:37 - 19:39
    những người chiến đấu một cách hòa bình chống lại chủ nghĩa chính thống
  • 19:39 - 19:42
    và chủ nghĩa khủng bố trong chính quên hương của họ
  • 19:42 - 19:43
    chính là bây giờ.
  • 19:43 - 19:46
    Cảm ơn.
  • 19:46 - 19:48
    (Tiếng vỗ tay)
Title:
Những khía cạnh của chủ nghĩa khủng bố chưa được làm rõ
Speaker:
Karima Bennoune
Description:

Karima Bennoune chia sẻ bốn câu chuyện mạnh mẽ của những người thực sự chiến đấu chống lại Chủ nghĩa Chính Thống trong cộng đồng của họ - từ chối cho phép dùng đức tin mà họ yêu thích thành một công cụ để phạm tội, tấn công và giết người . Những câu chuyện riêng về lòng nhân đạo là một trong những cuộc đấu tranh nhân quyền bị bỏ qua nhất trên thế giới.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
20:05

Vietnamese subtitles

Revisions