Sherry Turkle: Verbonden, maar alleen?

Verwachten we meer van technologie, maar tegelijk minder van elkaar? Sherry Turkle bestudeert hoe onze toestellen en online persoonlijkheden menselijke verbinding en communicatie een nieuwe betekenis geven -- en ze vraagt ons om diep na te denken over de nieuwe soorten verbinding die we willen.

Een ogenblik geleden

kreeg ik een sms van mijn dochter Rebecca, die me het beste wenst.

Haar bericht:

"Mama, je zal geweldig zijn."

Ik ben er dol op.

Die sms was zoveel

als een knuffel.

En daar heb je het.

Ik ben de verpersoonlijking

van de centrale paradox.

Ik ben een vrouw

die graag sms'jes krijgt

en die je gaat vertellen

dat het een probleem kan zijn als je er teveel krijgt.

Die aansporing van mijn dochter

brengt me bij het begin van mijn verhaal.

In 1996, toen ik mijn eerste TEDTalk gaf,

was Rebecca vijf

en ze zat daar

naast me, op de eerste rij.

Ik had pas een boek geschreven

dat een lofzang was op ons leven op het internet

en ik zou kort erna op de cover staan

van het magazine Wired.

In die dagen

experimenteerden we

met chatrooms en online virtuele gemeenschappen.

We verkenden verschillende aspecten van onszelf.

En dan trokken we de stekker eruit.

Ik vond het spannend.

Als psychologe vond ik het spannendste

het idee

dat we wat we leerden in de virtuele wereld,

over onszelf, over onze identiteit,

gebruikten om beter te leven in de echte wereld.

Snel vooruit naar 2012.

Ik sta opnieuw op het TED-podium.

Mijn dochter is 20. Ze studeert aan de universiteit.

Ze slaapt met haar mobiel.

Ik ook.

Ik heb pas een nieuw boek geschreven,

maar deze keer

zal het me niet op de voorpagina brengen

van het magazine Wired.

Wat is er gebeurd?

Ik vind technologie nog steeds spannend,

maar ik geloof -

en dat wordt mijn pleidooi van vandaag -

dat we toelaten dat ze ons brengt

naar plekken waar we niet heen willen.

De jongste 15 jaar

heb ik mobiele communicatietechnologie bestudeerd

en honderden mensen geïnterviewd,

jong en oud,

over hun verbonden leven.

Wat ik heb ontdekt,

is dat onze kleine toestellen,

die toestelletjes in onze zakken,

psychologisch zo machtig zijn

dat ze niet alleen veranderen wat we doen,

maar ook wie we zijn.

Sommige dingen die we doen met onze toestellen,

zouden we enkele jaren geleden

vreemd hebben gevonden,

of storend,

maar ze zijn al snel vertrouwd geworden.

Dit is gewoon wat we doen.

Een paar snelle voorbeelden:

mensen sms'en of sturen mails

tijdens vergaderingen van raden van bestuur.

Ze sturen sms'en, winkelen en zitten op Facebook

tijdens de les, tijdens presentaties,

tijdens alle vergaderingen.

Mensen spreken me aan over de belangrijke nieuwe vaardigheid

van oogcontact maken

terwijl je sms't.

(Gelach)

Mensen leggen me uit

dat het moeilijk is, maar niet onmogelijk.

Ouders sms'en en sturen emails

bij het ontbijt en bij het avondeten

terwijl hun kinderen klagen

dat ze niet de volle aandacht van hun ouders krijgen.

Diezelfde kinderen

ontzeggen elkaar hun volle aandacht.

Dit is een recente foto

van mijn dochter en haar vrienden

die samenzijn

en toch niet samenzijn.

We sms'en zelfs op begrafenissen,

dat bestudeer ik.

We verwijderen onszelf

van ons verdriet of onze dagdroom

en we duiken in onze telefoon.

Waarom is dit belangrijk?

Voor mij is het belangrijk

omdat ik denk dat we onszelf in de problemen brengen --

problemen, in elk geval,

in onze relaties met anderen,

maar ook problemen

in onze relaties met onszelf

en ons vermogen tot zelfreflectie.

We geraken gewend aan een nieuwe manier

om samen alleen te zijn.

Mensen willen bij elkaar zijn,

maar ook elders --

verbonden met alle verschillende plaatsen waar ze willen zijn.

Mensen willen hun leven op maat snijden.

Ze willen heen en weer gaan tussen alle plaatsen waar ze zijn,

want wat ze het belangrijkste vinden,

is controle over waar hun aandacht heengaat.

Je wil dus naar die bestuursvergadering gaan,

maar je wil maar aandacht besteden

aan de delen die je interessant vindt.

Sommige mensen vinden dat goed.

Maar het kan erop uitdraaien

dat je je voor elkaar verbergt,

zelfs als we constant met elkaar verbonden zijn.

Een zakenman van 50 jaar

deed zijn beklag bij mij

omdat hij het gevoel heeft dat hij geen collega's meer heeft.

Als hij gaat werken, stopt hij bij niemand voor een praatje.

Hij belt niet.

Hij zegt dat hij zijn collega's niet wil onderbreken,

"want," zegt hij, "ze hebben het te druk met hun e-mail."

Maar dan corrigeert hij zichzelf

en zegt: "Het is niet waar wat ik zeg.

Ik ben diegene die niet gestoord wil worden.

Ik denk dat ik het wel wil,

maar eigenlijk wil ik gewoon dingen doen op mijn Blackberry."

Over de generaties heen

zie ik dat mensen geen genoeg van elkaar krijgen,

als en slechts als

ze elkaar op afstand kunnen houden,

in hoeveelheden die ze kunnen controleren.

Dat noem ik het Goudlokjeseffect:

niet te dicht, niet te ver,

net goed.

Maar wat net goed lijkt

voor een directeur van middelbare leeftijd,

kan een probleem zijn voor een puber

die nog moet leren om rechtstreekse relaties aan te gaan.

Een jongen van 18

die sms gebruikt voor ongeveer alles,

zegt me weemoedig:

"Er komt een dag, ooit,

maar zeker niet vandaag,

dat ik zou willen leren hoe je een gesprek voert."

Als ik mensen vraag:

"Wat is er mis met een gesprek hebben?"

dan zeggen ze: "Ik zal je vertellen wat er mis is met een gesprek hebben.

Dat heeft plaats 'in real time',

en je kan niet controleren wat je gaat zeggen."

Dat is de kern.

Sms'en, e-mailen, posten,

die dingen laten ons allemaal toe

onszelf voor te stellen zoals we willen zijn.

We kunnen aanpassen,

en dat betekent dat we kunnen wissen,

dat betekent dat we kunnen retoucheren,

gezicht, stem,

vlees, lijf --

niet te weinig, niet te veel,

net goed.

Menselijke relaties

zijn rijk en rommelig

en ze zijn veeleisend.

We poetsen ze op met technologie.

Terwijl we dat doen,

lopen we het risico

dat we het gesprek opofferen

aan meer connectie.

We maken onszelf wat wijs.

Met het verstrijken van de tijd

lijken we dit te vergeten,

of kan het ons blijkbaar niet meer schelen.

Ik werd koud gepakt

door Stephen Colbert

toen hij me een diepzinnige vraag stelde,

een diepzinnige vraag.

Hij zei: "Is het niet zo dat al die kleine tweets,

die kleine slokjes

van online-communicatie

opgeteld één grote slok

echte conversatie vormen?"

Mijn antwoord was nee,

je kan ze niet optellen.

Slok-gewijs verbinding vormen kan werken

als je aparte stukjes informatie verzamelt,

het kan werken om te zeggen "Ik denk aan jou,"

of misschien zelfs voor "Ik hou van jou," --

bedenk maar even hoe ik me voelde

toen ik die sms van mijn dochter kreeg --

maar het werkt niet echt

om dingen over elkaar te leren,

om elkaar echt te leren kennen en begrijpen.

We gebruiken gesprekken met elkaar

om te leren hoe we gesprekken moeten hebben

met onszelf.

Wegvluchten uit gesprekken

kan echt verschil maken

omdat het een gevaar is

voor ons vermogen tot zelfreflectie.

Voor opgroeiende kinderen

is dat vermogen de grondslag van de ontwikkeling.

Ik hoor telkens weer:

"Ik zou liever sms'en dan praten."

Wat ik zie,

is dat mensen het gewend worden om verstoken te blijven

van echte conversatie.

Ze worden het zo gewend om het met minder te doen,

dat ze haast bereid zijn

om het helemaal zonder mensen te doen.

Een voorbeeld:

vele mensen delen de wens met mij

dat op zekere dag een meer geavanceerde versie van Siri,

de digitale assistent op de iPhone van Apple,

een soort beste vriend(in) zal zijn,

iemand die zal luisteren

als anderen niet luisteren.

Volgens mij is deze wens

de weerspiegeling van een pijnlijke waarheid

die ik de afgelopen 15 jaar heb ontdekt.

Dat gevoel dat niemand naar me luistert,

is erg belangrijk

in onze verhouding met technologie.

Daarom is het zo verleidelijk

om een Facebook-pagina te hebben,

of een Twitter-feed --

zovele automatische luisteraars.

Het gevoel dat niemand naar me luistert,

maakt dat we meer tijd willen besteden

bij machines die om ons lijken te geven.

We ontwikkelen robots

die sociale robots worden genoemd,

speciaal ontwikkeld als gezelschapsrobots

voor ouderen,

voor onze kinderen,

voor ons.

Hebben we er nog zo weinig vertrouwen in

dat we er voor elkaar zullen zijn?

Tijdens mijn onderzoek

werkte ik in verpleegtehuizen.

Ik bracht sociale robots mee

die ontworpen waren om ouderen

het gevoel te geven dat ze begrepen werden.

Op zekere dag kwam ik binnen

en zag dat een vrouw die een kind had verloren,

praatte tegen een robot

met de vorm van een babyzeehond.

Hij leek haar in de ogen te kijken.

Hij leek het gesprek te volgen.

Hij troostte haar.

Vele mensen vonden dit verbluffend.

Maar die vrouw probeerde een zin voor haar leven te vinden,

samen met een machine die geen ervaring had

in de boog van het menselijke leven.

Die robot voerde een sterk nummer op.

Wij zijn kwetsbaar.

Mensen ervaren namaak-empathie

alsof het echte empathie was.

Tijdens dat moment,

toen die vrouw

de namaak-empathie ervoer,

dacht ik: "Die robot kan geen empathie ervaren.

Hij kent de dood niet.

Hij kent het leven niet."

Terwijl die vrouw troost vond

bij haar gezelschapsrobot,

vond ik het niet verbluffend.

Het was één van de meest hartverscheurende, ingewikkelde momenten

van mijn 15-jarige loopbaan.

Toen ik een stap terugzette,

voelde het alsof ik

in het koude, harde centrum zat

van een perfecte storm.

We verwachten meer van technologie

en minder van elkaar.

Ik stel mezelf de vraag:

"Hoe is het zover gekomen?"

Volgens mij is het omdat

technologie ons het meest aantrekt

waar we het kwetsbaarst zijn.

We zijn kwetsbaar.

We zijn eenzaam,

maar we zijn bang van intimiteit.

Van sociale netwerken tot gezelschapsrobots

ontwerpen we technologieën

die ons de illusie van gezelschap geven,

zonder de vereisten van vriendschap.

We wenden ons tot technologie om ons verbonden te voelen

op manieren die we op ons gemak kunnen controleren.

Maar we zijn niet op ons gemak.

We hebben niet alles onder controle.

Heden ten dage zijn die telefoons in onze zakken

onze geesten en harten aan het veranderen

omdat ze ons

drie heerlijke dromen bieden.

Eén: dat we onze aandacht kunnen richten

daar waar wij het wensen.

Twee: dat we altijd gehoord zullen worden.

En drie: dat we nooit alleen zullen zijn.

Dat derde idee,

dat we nooit alleen moeten zijn,

staat centraal bij de verandering van onze psyche.

Zodra mensen alleen zijn,

al was het maar voor een paar seconden,

worden ze angstig, panikeren ze, prullen ze,

gaan ze op zoek naar een toestel.

Kijk maar eens naar mensen in een wachtrij

of voor een rood licht.

Alleen zijn lijkt een probleem dat we moeten oplossen.

Dus proberen mensen het op te lossen door verbinding te maken.

Maar verbinding is hier

meer een symptoom dan een oplossing.

Het geeft uitdrukking aan, maar biedt geen oplossing

voor een onderliggend probleem.

Het is meer dan een symptoom.

Constante verbinding verandert

de manier waarop mensen over zichzelf denken.

Het geeft vorm aan een nieuwe manier van zijn.

De beste manier om het te beschrijven, is:

ik deel, dus ik ben.

We gebruiken technologie om onszelf te definiëren

door onze gedachten en gevoelens te delen

op het moment dat we ze hebben.

Vroeger was het:

ik voel iets,

ik wil bellen.

Nu is het: ik wil graag iets voelen,

ik moet sms'en.

Het probleem met dit nieuwe regime

van 'ik deel, dus ik ben'

is dat we, als we niet verbonden zijn,

ons niet als onszelf voelen.

We voelen onszelf haast niet.

Dus wat doen we? We maken meer en meer verbinding.

Terwijl we dat doen,

isoleren we onszelf.

Hoe ga je van verbinding naar isolatie?

Het draait op isolement uit

als je je vermogen tot eenzaamheid niet ontwikkelt,

het vermogen om apart te zijn,

om jezelf bijeen te rapen.

Eenzaamheid is de plek waar je jezelf vindt

zodat je contact kan zoeken met anderen

en echte gehechtheid tot stand kan brengen.

Als we geen vermogen tot eenzaamheid kunnen hebben,

gaan we naar anderen om minder angstig te zijn,

of om ons levend te voelen.

Als dat gebeurt,

zijn we niet in staat om in te schatten wie ze zijn.

We gebruiken ze als het ware

als reserve-onderdelen

voor ons kwetsbare zelfgevoel.

We verglijden in het idee dat altijd verbonden zijn,

zal betekenen dat we ons minder alleen voelen.

Maar we lopen een risico,

want in de praktijk is het omgekeerde waar.

Als we niet alleen kunnen zijn,

zullen we eenzamer zijn.

Als we onze kinderen niet leren om alleen te zijn,

zullen ze alleen maar in staat zijn

om eenzaam te zijn.

Toen ik in 1996 voor TED sprak,

en verslag deed over mijn onderzoek

naar de vroege virtuele gemeenschappen,

zei ik: "Diegenen die het beste maken

van hun leven op het scherm,

doen dat in een geest van zelfreflectie."

Dat is waar ik vandaag toe oproep:

reflectie, en meer nog, een gesprek

over waar ons huidige gebruik van technologie

ons misschien toe leidt,

wat het ons misschien kost.

We zijn in de ban van de technologie.

We zijn bang, net zoals prille geliefden,

dat teveel praten de romantiek zou kunnen bederven.

Maar het is tijd om te praten.

We zijn opgegroeid met digitale technologie

en dus denken we dat die volwassen is.

Dat is niet zo, het is nog maar het begin.

We hebben tijd zat

om na te denken over hoe we ze gebruiken,

hoe we ze opzetten.

Ik suggereer niet

dat we ons moeten afwenden van onze toestellen,

gewoon dat we er een zelfbewustere relatie mee opbouwen,

met onze toestellen, met elkaar

en met onszelf.

Ik zie enkele eerste stappen.

Begin met eenzaamheid te zien

als iets goeds.

Maak er plaats voor.

Vind manieren om de waarde ervan

te tonen aan je kinderen.

Creëer heilige plekken thuis --

de keuken, de eetkamer --

en eis ze opnieuw op voor het gesprek.

Doe hetzelfde op het werk.

Op het werk hebben we het zo druk met communiceren

dat we vaak geen tijd hebben om na te denken,

geen tijd om te praten

over de dingen die echt belangrijk zijn.

Verander dat.

Het belangrijkste is dat we echt naar elkaar moeten luisteren,

ook naar de saaie stukken.

Want het is als we struikelen

of aarzelen of onze woorden kwijt zijn

dat we onszelf aan elkaar laten zien.

Technologie doet een aanbod

tot herdefiniëring van de menselijke connectie --

hoe we om elkaar geven,

hoe we om onszelf geven --

maar het geeft ons ook de gelegenheid

om onze waarden te bevestigen

en onze richting.

Ik ben optimistisch.

We hebben alles wat nodig is om te starten.

We hebben elkaar.

En we hebben het meeste kans op succes

als we onze kwetsbaarheid erkennen.

Laten we luisteren

als de technologie zegt

dat er iets ingewikkelds vereist is

en als ze iets simpelers belooft.

In mijn werk

hoor ik dat het leven lastig is,

dat relaties ėėn en al risico zijn.

Komt de technologie om de hoek --

simpeler, hoopvol,

optimistisch, altijd jong.

Het is alsof je de cavalerie oproept.

Een reclamecampagne belooft

dat je online, met avatars,

"eindelijk kan houden van je vrienden,

van je lichaam, van je leven,

online en met avatars."

We voelen ons aangetrokken tot virtuele romantiek,

tot computerspellen die lijken op werelden,

tot de idee dat robots

ons ooit echt gezelschap zullen houden.

We brengen een avond op het sociale netwerk door

in plaats van met vrienden naar de kroeg te gaan.

Maar onze substitutiefantasietjes

hebben hun prijs.

We moeten nu allemaal focussen

op de vele, vele manieren

waarop technologie ons terug kan leiden

naar ons echte leven, ons eigen lichaam,

onze eigen gemeenschap,

onze eigen politiek,

onze eigen planeet.

Ze hebben ons nodig.

Laten we praten

over hoe we digitale technologie,

de technologie van onze dromen,

kunnen gebruiken om van dit leven

een leven te maken waar we van houden.

Hartelijk dank.

(Applaus)