Return to Video

ფილ პლეიტი: როგორ დავიცვათ დედამიწა ასტეროიდებისგან

  • 0:01 - 0:03
    მე მინდა გესაუბროთ რაღაც
  • 0:03 - 0:06
    დიდზე.
  • 0:06 - 0:09
    აქედან დავიწყოთ.
  • 0:09 - 0:12
    65 მილიონი წლის წინ
  • 0:12 - 0:15
    დინოზავრებს ცუდი დღე ქონდათ.
  • 0:15 - 0:18
    (სიცილი)
  • 0:18 - 0:21
    ექვსი მილის დიამეტრის კლდის ნამსხვრევი
  • 0:21 - 0:23
    რომელიც მოძრაობდა ტყვიის სიჩქარეზე
  • 0:23 - 0:25
    50-ჯერ სწრაფად,
  • 0:25 - 0:27
    შეეჯახა დედამიწას.
  • 0:27 - 0:29
    მან ერთდროულად გამოანთავისუფლა ენერგია,
  • 0:29 - 0:31
    ეს იყო წარმოუდგენელი
  • 0:31 - 0:33
    აფეთქება.
  • 0:33 - 0:35
    თუ აიღებთ ყოველ ბირთვულ იარაღს რომელიც ოდესმე შექმნილა
  • 0:35 - 0:37
    ცივი ომის პიკში,
  • 0:37 - 0:39
    შეაგროვებთ ერთად და ააფეთქებთ
  • 0:39 - 0:41
    ერთდროულად,
  • 0:41 - 0:43
    ეს იქნებოდა ერთი მემილიონედი
  • 0:43 - 0:47
    იმ ენერგიისა რომელიც გამონთავისუფლდა იმ მომენტში
  • 0:47 - 0:50
    დინოზავრებს მართლაც ცუდი დღე ქონდათ.
  • 0:50 - 0:52
    კარგი?
  • 0:52 - 0:54
    ექვსი მილის სიგანის ქვა მართლაც ძალიან დიდია.
  • 0:54 - 0:56
    ჩვენ ყველა ქვაზე ვცხოვრობთ.
  • 0:56 - 0:58
    თუ გაიხედავთ თქვენი ფანჯრიდან, შეგიძლიათ დაინახოთ
  • 0:58 - 1:00
    ლონგ პიკი, შეიძლება ნაცნობია თქვენთვის.
  • 1:00 - 1:02
    ახლა აიღეთ იგი და გაიტანეთ
  • 1:02 - 1:04
    კოსმოსში.
  • 1:04 - 1:06
    აიღეთ მიკერი, მთა მიკერი და შეაერთეთ იქ,
  • 1:06 - 1:08
    და ისიც კოსმოში,
  • 1:08 - 1:10
    ევერესტი და K2,
  • 1:10 - 1:12
    და ინდოეთის მწვერვალები,
  • 1:12 - 1:14
    რა იდეაც მოგივათ,
  • 1:14 - 1:16
    თუ რამდენ ქვას აიღებთ, კარგი?
  • 1:16 - 1:18
    ჩვენ ვიცით რომ ასეთი დიდი იყო
  • 1:18 - 1:20
    გამომდინარე, დარტყმიდან და კრატერიდან რომელიც დატოვა.
  • 1:20 - 1:22
    მან დაარტყა, ადგილს რომელსაც ჩვენ ვიცნობთ როგორც იუკატანი.
  • 1:22 - 1:24
    მექსიკის ყურეში.
  • 1:24 - 1:26
    შეგიძლიათ ნახოთ, აი ისიც
  • 1:26 - 1:28
    იუკატანის ნახევარკუნძული, თუ იცნობთ აღმოსავლეთ
  • 1:28 - 1:30
    მხარის საკურორტო კუნძულს აქ.
  • 1:30 - 1:33
    აი ასეთი დიდი კრატერი დატოვა.
  • 1:33 - 1:35
    უზარმაზარი იყო, მასშტაბი რომ შეიგრძნოთ,
  • 1:35 - 1:37
    კარგი, აგერ, მასშტაბი აგერაა
  • 1:37 - 1:39
    50 მილი ზემოთ, ასი კილომეტრი
  • 1:39 - 1:41
    ფსკერზე, ეს იყო
  • 1:41 - 1:43
    300 კილომეტრზე გადაჭიმული -- 200 მილზე --
  • 1:43 - 1:45
    უზარმაზარი კრატერი ამოთხარა
  • 1:45 - 1:48
    უზარმაზარი რაოდენობის მიწა მოაფრქვია
  • 1:48 - 1:51
    დედამიწაზე, ცეცხლი იყო მთელ პლანეტაზე,
  • 1:51 - 1:54
    საკმარისი მტვერი რომ დაებლოკა მზე,
  • 1:54 - 1:56
    მან გაანადგურა სახეობების 75 პროცენტი
  • 1:56 - 1:58
    დედამიწაზე.
  • 1:58 - 2:01
    ყველა ასტეროიდი ასეთი დიდი არაა.
  • 2:01 - 2:03
    ზოგიერთი მათგანი უფრო პატარაა.
  • 2:03 - 2:06
    აგერ ერთი მათგანი, რომელიც
  • 2:06 - 2:08
    ჩამოვარდა შტატებში
  • 2:08 - 2:10
    1992 წლის ოქტომბერში.
  • 2:10 - 2:12
    ის გვეწვია პარასკევ ღამეს.
  • 2:12 - 2:14
    რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი?
  • 2:14 - 2:16
    რადგან მაშინ, ვიდეო კამერები პოპულარული
  • 2:16 - 2:18
    ხდებოდა, და ხალხს
  • 2:18 - 2:20
    დაქონდათ, მშობლები ატარებდნენ,
  • 2:20 - 2:22
    მათი ბავშვების ფეხბურთის თამაშის გადასაღებად
  • 2:22 - 2:25
    და სანამ იგი მოფრინავდა პარასკევ ღამეს,
  • 2:25 - 2:27
    მათ შეეძლოთ გადაეღოთ ეს მაგარი კადრები
  • 2:27 - 2:29
    რომელმაც გადმოსერა
  • 2:29 - 2:31
    დასავლეთ ვირჯინია, მერილენდი, პენსილვანია
  • 2:31 - 2:33
    და ნიუ ჯერსი სანამ ეს არ გაუკეთა
  • 2:33 - 2:35
    მანქანას, ნიუ იორკში.
  • 2:35 - 2:37
    (სიცილი)
  • 2:37 - 2:40
    ეს არაა 200 მილის სიგანის კრატერი,
  • 2:40 - 2:42
    მაგრამ ისევ თქვენ შეგიძლიათ ნახოთ ქვა
  • 2:42 - 2:44
    რომელიც აქ დევს,
  • 2:44 - 2:46
    დაახლოებით ფეხბურთის ბურთის ზომა, რომელმაც დაარტყა
  • 2:46 - 2:48
    ამ მანქანას და გამოიწვია ეს დაზიანება.
  • 2:48 - 2:50
    ეს რაღაც ალბათ სკოლის ავტობუსის ზომა
  • 2:50 - 2:52
    იქნებოდა, პირველად.
  • 2:52 - 2:54
    ის ატმოსფერული წნევისგან დაიშალა,
  • 2:54 - 2:56
    დაქუცმაცდა, და ნაწილები გაიფანტა
  • 2:56 - 2:58
    და გამოიწვია რაღაც ზიანი.
  • 2:58 - 3:00
    არ მოგინდებოდათ ეს თქვენ ფეხზე დაგცემოდათ
  • 3:00 - 3:02
    ან თავზე, რადგან ცუდ რამეს
  • 3:02 - 3:04
    გაგიკეთებდათ.
  • 3:04 - 3:06
    ის მთელ სიცოცხლეს ვერ გაანადგურებს
  • 3:06 - 3:08
    დედამიწაზე, და ეს კარგია, მაგრამ ის გვაჩვენებს
  • 3:08 - 3:11
    არ არის აუცილებელი ექვსი მილის ზომის რაღაც
  • 3:11 - 3:13
    დიდი ზიანი რომ მოგვიტანოს.
  • 3:13 - 3:15
    არსებობს საშუალო წერტილია პაწაწინა ქვებსა
  • 3:15 - 3:17
    და გიგანტურ ქვებს შორის. თუ რომელიმე თქვენგანი
  • 3:17 - 3:20
    ოდესმე ყოფილა უინსლოუს ახლოს, არიზონაში,
  • 3:20 - 3:23
    იქ არის კრატერი უდაბნოში, რომელიც არის
  • 3:23 - 3:27
    ისეთი სიმბოლური, რომ მეტეორის კრატერი ეწოდება.
  • 3:27 - 3:30
    მასშტაბი რომ დაგანახოთ, მისი სიგანე დაახლოებით ერთი მილია.
  • 3:30 - 3:33
    თუ აიხედავთ მაღლა, ეს პარკირების ადგილია
  • 3:33 - 3:36
    ეს რეკრეაციული მანქანებია
  • 3:36 - 3:39
    ის ერთ მილზეა გადაჭიმული, 600 ფუტი სიღრმის.
  • 3:39 - 3:42
    ობიექტი რომელმაც ეს ჩამოაყალიბა იყო ალბათ
  • 3:42 - 3:45
    უხეშად 30-დან 50-მდე იარდის ზომის
  • 3:45 - 3:48
    ამ, მაქქეის აუდიტორიის, ზომის
  • 3:48 - 3:51
    საშინელი სიჩქარით წამოვიდა,
  • 3:51 - 3:53
    შეასკდა მიწას, აფეთქდა
  • 3:53 - 3:55
    დაახლოებით 20 მეგატონის
  • 3:55 - 3:57
    ბირთვული ბომბის ენერგიით
  • 3:57 - 3:59
    უზარმაზარი ბომბი.
  • 3:59 - 4:01
    ეს იყო 50 000 წლის წინ, შეიძლება მან
  • 4:01 - 4:03
    გაანადგურა რამდენიმე ბიზონი და ანტილოპა.
  • 4:03 - 4:06
    ან რაიმე მსგავსი უდაბნოში,
  • 4:06 - 4:08
    მაგრამ ალბათ მან არ გამოიწვია
  • 4:08 - 4:10
    გლობალური განადგურება.
  • 4:10 - 4:12
    როგორც ჩანს მიწაზე ჩამოვარდნილი, ისინი
  • 4:12 - 4:15
    არ იწვევენ დიდ ზიანს.
  • 4:15 - 4:17
    ახლა, 1908 წელს ციმბირში, ტუნგუსკას
  • 4:17 - 4:19
    რეგიონათან ახლოს -- მათთვის ვინც
  • 4:19 - 4:21
    დენ აიკროუდის გულშემატკივრები ხართ და გინახავთ "მოჩვენებებზე მონადირენი"
  • 4:21 - 4:24
    როდესაც ის საუბრობდა დიდ მრავალგანზომილებიან ბზარზე
  • 4:24 - 4:27
    სანამ ციმბირში აფეთქდა 1909, როცა ის მოხვდა,
  • 4:27 - 4:29
    თარიღი შეცდომა იყო, მაგრამ არაუშავს (სიცილი)
  • 4:29 - 4:32
    ეს იყო 1908 წელს. ასე შემიძლია.
  • 4:32 - 4:35
    (სიცილი)
  • 4:35 - 4:38
    მორიგი ქვა შემოვიდა დედამიწის ატმოსფეროში
  • 4:38 - 4:40
    და იგი აფეთქდა მიწის ზემოთ, რამდენიმე
  • 4:40 - 4:43
    მილით მაღლა, დედამიწის ზედაპირიდან.
  • 4:43 - 4:46
    აფეთქების სიცხემ გააჩინა ცეცხლი
  • 4:46 - 4:49
    ქვემოთ, ტყეში, შოკური ტალღა
  • 4:49 - 4:51
    წამოვიდა ქვემოთ და დაარტყა ხეებს
  • 4:51 - 4:54
    ასობით კვადრატულ მილზე.
  • 4:54 - 4:56
    დიდი ზიანი გამოიწვია.
  • 4:56 - 4:58
    და ისევ, ეს იყო ქვა დაახლოებით,
  • 4:58 - 5:00
    ამ აუდიტორიის ზომის რომელშიც ვიმყოფებით.
  • 5:00 - 5:02
    მეტეორის კრატერი შექმნა მეტალმა,
  • 5:02 - 5:04
    მეტალი გაცილებით მჭიდროა, მოკლედ მან წარმოქმნა
  • 5:04 - 5:06
    ეს მიწაზე.
  • 5:06 - 5:08
    ტუნგოსკაზე მომხდარი ალბათ წარმოქმნა
  • 5:08 - 5:10
    ქვამ რომელიც გაცილებით მყიფე იყო. ამიტომ
  • 5:10 - 5:12
    ის ჰაერში აფეთქდა, ორივე შემთხვევაში ეს
  • 5:12 - 5:15
    საზარელი აფეთქებაა 20 მეგატონის.
  • 5:15 - 5:17
    როცა ისინი ფეთქდება, არ იწვევენ
  • 5:17 - 5:20
    გლობალურ ეკოლოგიურ ზიანს.
  • 5:20 - 5:22
    ისინი ვერ გამოიწვევენ ისეთ რამეს რაც
  • 5:22 - 5:24
    დინოზავრთა მკვლელმა გამოიწვია.
  • 5:24 - 5:26
    ისინი უბრალოდ საკმარისად დიდები არ არიან.
  • 5:26 - 5:28
    მაგრამ გლობალურ ეკონომიკურ ზიანს მოიტანენ,
  • 5:28 - 5:30
    რადგან ისინი არ დაარტყამენ, აუცილებლად,
  • 5:30 - 5:32
    ასეთი ზიანი რომ გამოიწვიონ.
  • 5:32 - 5:34
    ისინი ვერ გამოიწვევენ გლობალურ განადგურებას
  • 5:34 - 5:36
    თუ ერთ-ერთი მათგანი დაგვარტყამს
  • 5:36 - 5:38
    სადმე, ის გამოიწვევს პანიკას.
  • 5:38 - 5:40
    მაგრამ თუ ის ჩამოვარდება ქალაქში, მნიშვნელოვან ქალაქში --
  • 5:40 - 5:42
    არც ერთი მათგანი არ არის ერთი მეორეზე მნიშვნელოვანი,
  • 5:42 - 5:44
    მაგრამ ზოგიერთ მათგანზე მეტად ვართ დამოკიდებული
  • 5:44 - 5:47
    გლობალურ ეკონომიკურ ბაზისზე -- ეს მოგვაყენებდა
  • 5:47 - 5:50
    უზარმაზარ ზიანს
  • 5:50 - 5:52
    როგორც ცივილიზაციას.
  • 5:52 - 5:55
    აჰა, ახლა როცა ასე დაგაფრთხეთ --
  • 5:55 - 5:57
    (სიცილი)
  • 5:57 - 5:59
    რა შეგვიძლია მოვიმოქმედოთ?
  • 5:59 - 6:01
    ეს პოტენციური საფრთხეა.
  • 6:01 - 6:03
    ნება მომეცით, შევნიშნო რომ არ გვაქვს
  • 6:03 - 6:05
    უზარმაზარი შეჯახება, ისეთი როგორმაც მოკლა დინოზავრები
  • 6:05 - 6:08
    65 მილიონი წლის წინ. ასეთები ძალიან იშვიათია.
  • 6:08 - 6:11
    პატარა შემთხვევები ხდება უფრო ხშირად, თუმცა
  • 6:11 - 6:13
    ალბათ ათასწლეულიში ერთხელ,
  • 6:13 - 6:15
    ყოველ რამდენიმე საუკუნეში ან რამდენიმე ათას
  • 6:15 - 6:18
    წელში, მაგრამ ეს მაინც ისეთია რომლის შესახებაც უნდა იცოდე.
  • 6:18 - 6:20
    კარგით, რას მოვიმოქმედებთ?
  • 6:20 - 6:22
    პირველი, რაც უნდა გავაკეთოთ ესაა მათი პოვნა.
  • 6:22 - 6:24
    ეს არის ასტეროიდის სურათი რომელმაც გაგვიარა
  • 6:24 - 6:26
    2009-ში
  • 6:26 - 6:28
    ეს აქაა.
  • 6:28 - 6:30
    მაგრამ როგორც ხედავთ, ის ექსტრემალურად მკრთალია.
  • 6:30 - 6:32
    მე არც კი ვიცი ხედავთ თუ არა მას
  • 6:32 - 6:34
    ის შავ რიგშია. ეს უბრალოდ ვარსკვლავებია.
  • 6:34 - 6:36
    ეს არის ქვა რომელიც არის 30 იარდის ზომის.
  • 6:36 - 6:38
    უხეშად იმ ზომის რომელიც აფეთქდა
  • 6:38 - 6:41
    ტუნგოსკაზე და ჩამოვარდა არიზონაში 50 000 წლის წინ.
  • 6:41 - 6:43
    ისინი მკრთალია.
  • 6:43 - 6:45
    ძნელია მათი დანახვა, ცა კი მართლაც დიდია.
  • 6:45 - 6:47
    პირველად ისინი უნდა ვიპოვოთ.
  • 6:47 - 6:49
    კარგი ამბავი ისაა, რომ ჩვენ მათ ვეძებთ.
  • 6:49 - 6:51
    NASA-მ გამოყო ფული ამისთვის.
  • 6:51 - 6:53
    ნაციონალური სამეცნიერო ფონდი, სხვა
  • 6:53 - 6:55
    ქვეყნები დიდად დაინტერესებულნი არიან ამით.
  • 6:55 - 6:57
    ჩვენ ვქმნით ტელესკოპებს, რომელიც ეძებენ
  • 6:57 - 6:59
    ამ საფრთხეს, ეს პირველი დიდი ნაბიჯია,
  • 6:59 - 7:01
    მაგრამ რა არის მეორე ნაბიჯი? მეორე ნაბიჯი
  • 7:01 - 7:03
    არის ის რომ, როდესაც ვხედავთ გვემუქრება შეჯახება,
  • 7:03 - 7:05
    შევაჩეროთ იგი. რა უნდა ვქნათ?
  • 7:05 - 7:07
    თქვენ ალბათ გაგიგიათ ამ ასტეროიდის შესახებ
  • 7:07 - 7:10
    აპოფისი. თუ არადა გაიგებთ.
  • 7:10 - 7:12
    თუ გაგიგიათ მაიას 2012-ის
  • 7:12 - 7:14
    აპოკალიფსზე, გაიგებდით აპოფისის შესახებ,
  • 7:14 - 7:16
    რადგან დაკავშირებული ხართ ქვეყნის აღსასრულის
  • 7:16 - 7:18
    ქსელთან.
  • 7:19 - 7:22
    აპოფისი არის ასტეროიდი რომელიც აღმოჩენილ იქნა 2004-ში
  • 7:22 - 7:25
    ის დაახლოებით 250 იარდის ზომისაა,
  • 7:25 - 7:27
    ცოტა დიდია - დიდი ზომის.
  • 7:27 - 7:29
    უფრო დიდი ვიდრე ფეხბურთის სტადიონი -- ის ჩაუვლის
  • 7:29 - 7:32
    დედამიწას 2029 წლის აპრილში.
  • 7:32 - 7:34
    და ის ჩაივლის ისე ახლოს რომ
  • 7:34 - 7:36
    გაივლის ჩვენი ამინდის თანამგზავრების
  • 7:36 - 7:38
    ქვემოთ.
  • 7:38 - 7:40
    დედამიწის გრავიტაცია მოხრის მის ორბიტას
  • 7:40 - 7:43
    სწორედ იმდენად, რომ
  • 7:43 - 7:46
    თუ ის გაივლის, ამ რეგიონში,
  • 7:46 - 7:48
    ამ თირკმლის, ლობიოს ფორმის რეგიონს ეწოდება
  • 7:48 - 7:50
    კლიტის ჭუჭრუტანა, დედამიწის გრავიტაცია მოხრის მას
  • 7:50 - 7:52
    საკმარისად რომ შვიდი წლის შემდეგ
  • 7:52 - 7:54
    13 აპრილს, პარასკევს, შევნიშნავ,
  • 7:54 - 7:57
    2036 წელს... (სიცილი)
  • 7:57 - 8:00
    -- ასეთ რამეს ვერ დაგეგმავ --
  • 8:00 - 8:02
    აპოფისი დაგვარტყამს. და ის
  • 8:02 - 8:04
    250 მეტრისაა, ის მოიტანს
  • 8:04 - 8:06
    დაუჯერებელ ზიანს
  • 8:06 - 8:08
    კარგი ამბავი ისაა რომ შანსი
  • 8:08 - 8:10
    ფაქტიურად ამ ჭუჭრუტანაში გავლისა და
  • 8:10 - 8:12
    მეორე წრეზე დარტყმის არის მილიონიდან ერთი,
  • 8:12 - 8:14
    უხეშად რომ ვთქვათ -- ძალიან, ძალიან დაბალი შანსი, მე პირადად
  • 8:14 - 8:16
    არ ვწევარ ღამე ფხიზელი ამაზე ნერვიულობით.
  • 8:16 - 8:18
    მე არ ვფიქრობ აპოფისი პრობლემაა.
  • 8:18 - 8:20
    ფაქტიურად აპოფისი მოწყალეა,
  • 8:20 - 8:22
    რადგან მან გაგვაღვიძა ამ საფრთხეების
  • 8:22 - 8:24
    წინაშე.
  • 8:24 - 8:26
    იგი აღმოჩენილი იქნა რამდენიმე წლის
  • 8:26 - 8:28
    წინ და დაგვეჯახება რამდენიმე წლის შემდეგ.
  • 8:28 - 8:30
    არ დაგვეჯახება, თუმცა მოგვცემს შანსს შევისწავლოთ
  • 8:30 - 8:32
    ამ ტიპის ასტეროიდები. ჩვენ მართლაც
  • 8:32 - 8:34
    არ გვესმოდა ეს ჭუჭრუტანები, და
  • 8:34 - 8:36
    ახლა ჩვენ გვესმის, ეს აჩვენებს
  • 8:36 - 8:38
    რომ ეს მართაც მნიშვნელოვანია, რადგანაც, როგორ
  • 8:38 - 8:40
    შეაჩერებ ასეთ ასტროიდს?
  • 8:40 - 8:42
    კარგით, ნება მომეცით გკითხოთ, რა მოხდება თუ თქვენ
  • 8:42 - 8:44
    დგეხართ გზის შუაში და ავტომობილი
  • 8:44 - 8:46
    გიახლოვდებათ? რას აკეთებთ? ამას აკეთებთ.
  • 8:46 - 8:48
    სწორია? გადაადგილება. ავტომობილი გაგივლით.
  • 8:48 - 8:50
    მაგრამ ჩვენ არ შეგვიძლია დედამიწის გადაადგილება.
  • 8:50 - 8:52
    ადვილი არაა, მაგრამ ჩვენ შეგვიძლია პატარა ასტროიდის გადაადგილება.
  • 8:52 - 8:54
    როგორც ჩანს, ჩვენ გავაკეთეთ კიდეც ეს.
  • 8:54 - 8:57
    2005 წელს NASA-მ გაუშვა ზონდი
  • 8:57 - 9:00
    რომელსაც ერქვა Deep Impact (ძლიერი დარტყმა), რომელიც შეეჯახა--
  • 9:00 - 9:03
    რომელმაც თავისი ნაწილი შეაჯახა კომეტის ბირთვს
  • 9:03 - 9:05
    კომეტები ძალიან გვანან ასტეროიდებს.
  • 9:05 - 9:07
    მიზანი არ იყო მისთვის ბიძგი.
  • 9:07 - 9:09
    მიზანი იყო კრატერის ამოთხრა
  • 9:09 - 9:11
    მასალის ნახვა, თუ რა არის შიგნით
  • 9:11 - 9:13
    ამ კომეტის ზედაპირი, რაც შევისწავლეთ
  • 9:13 - 9:15
    ცოტათი.
  • 9:15 - 9:17
    სულ ცოტათი გადავაადგილეთ,
  • 9:17 - 9:19
    ბევრით ვერა, მაგრამ ეს არ იყო მიზანი.
  • 9:19 - 9:21
    იფიქრეთ ამაზე.
  • 9:21 - 9:23
    ეს რაღაც ტრიალებს მზის გარშემო
  • 9:23 - 9:25
    10 მილი წამში, 20 მილი წამში სიჩქარით.
  • 9:25 - 9:27
    ჩვენ გავუშვით ზონდი და დავაჯახეთ.
  • 9:27 - 9:30
    წარმოიდგინეთ რა ძნელი იქნებოდა, და ჩვენ ეს გავაკეთეთ.
  • 9:30 - 9:33
    ეს ნიშნავს რომ ჩვენ შეგვიძლია გავაკეთოთ კვლავ.
  • 9:33 - 9:35
    თუ დაგვჭირდება, თუ დავინახავთ ასტეროიდი გვიახლოვდება
  • 9:35 - 9:37
    და მომართულია ჩვენსკენ,
  • 9:37 - 9:40
    ჩვენ გვაქვს ორი წელი, ბუმ! დავარტყამთ.
  • 9:40 - 9:42
    შეგიძლიათ ცადოთ -- თქვენ იცით, თუ უყურებთ
  • 9:42 - 9:44
    ფილმებს, შესაძლოა იფიქროთ,
  • 9:44 - 9:46
    რატომ არ გამოვიყენებთ ბირთვულ იარაღს?
  • 9:46 - 9:48
    ეს, კარგით, შესაძლოა ცადოთ, მაგრამ პრობლემა გაანგარიშებაა
  • 9:48 - 9:50
    ესვრით ბირთვულ იარაღს მას,
  • 9:50 - 9:52
    უნდა ააფეთქოთ რამდენიმე მილი წამში
  • 9:52 - 9:54
    სხვაგვარად გაუშვებ შანსს.
  • 9:54 - 9:56
    და არსებობს უამრავი პრობლემა
  • 9:56 - 9:58
    ამასთან დაკავშირებით, ამის გაკეთება ძალიან ძნელია.
  • 9:58 - 10:00
    მაგრამ უბრალოდ დარტყმა რამეზე? ეს საკმაოდ ადვილია.
  • 10:00 - 10:02
    მე ვფიქრობ NASA-საც კი შეუძლია ეს.
  • 10:02 - 10:04
    და მათ დაამტკიცეს რომ შეუძლიათ. (სიცილი)
  • 10:04 - 10:06
    პრობლემა ისაა, რა მოხდება თუ დაარტყამ
  • 10:06 - 10:08
    ამ ასტეროიდს, თქვენ შეცვლით ორბიტას,
  • 10:08 - 10:10
    გაზომავ ორბიტას და აღმოაჩენ,
  • 10:10 - 10:12
    ოჰ, ჩვენ ვუბიძგეთ ჭუჭრუტანისკენ,
  • 10:12 - 10:14
    და ახლა ის სამ წელიწადში დაგვეჯახება.
  • 10:14 - 10:16
    კარგით, ჩემი აზრით
  • 10:16 - 10:18
    ის რომ არ გვეჯახება ექვს თვეში, ეს კარგია.
  • 10:18 - 10:21
    ახლა ჩვენ გვაქვს სამი წელი რომ კიდევ რაიმე მოვიმოქმედოთ.
  • 10:21 - 10:23
    შესაძლოა კიდევ დავარტყათ. ასე
  • 10:23 - 10:25
    მოუქნელად. შესაძლებელია მესამე
  • 10:25 - 10:27
    ჭუჭრუტანისკენ უბიძგო, ასე რომ ეს არ უნდა გააკეთო.
  • 10:27 - 10:31
    ეს არის ის ნაწილი, რომელიც უბრალოდ მიყვარს.
  • 10:31 - 10:33
    (სიცილი)
  • 10:33 - 10:35
    დიდი ვაჟკაცური " რრრრრ ბუმ! -ის შემდეგ ჩვენ
  • 10:35 - 10:37
    ჩვენ ამ რაღაცას დავარტყამთ პირდაპირ,"
  • 10:37 - 10:40
    და გამოვაჩენთ მის ხავერდის ხელთათმანებს.
  • 10:40 - 10:43
    (სიცილი)
  • 10:43 - 10:45
    არსებობენ მეცნიერთა და ინჟინერთა ჯგუფი
  • 10:45 - 10:47
    ასტრონომები, საკუთარ თავს ასე ეძახიან
  • 10:47 - 10:49
    B612 ფონდი, თქვენთვის
  • 10:49 - 10:51
    ვისაც წაუკითხავს "პატარა პრინცი"
  • 10:51 - 10:53
    იმედია ხვდებით მინიშნებას. პატარა პრინცი
  • 10:53 - 10:55
    რომელიც ცხოვრობდა ასტეროიდზე, რომელსაც ერქვა B612
  • 10:55 - 10:57
    ისინი ჭკვიანი ხალხია -- მამაკაცები და ქალები --
  • 10:57 - 10:59
    ასტრონავტები, როგორც ვთქვი, ინჟინრები
  • 10:59 - 11:01
    რასთი შვეიკარტი, რომელიც იყო აპოლო 9-ის
  • 11:01 - 11:03
    ასტრონავტი, ერთ-ერთი მათგანია, ჩემი მეგობარი
  • 11:03 - 11:05
    რომელმაც შექმნა ეს სურათი, მუშაობს აქ
  • 11:05 - 11:07
    სამხრეთ დასავლეთის ქვების კვლევით ინსტიტუტში,
  • 11:07 - 11:09
    უალნათის ქუჩაზე. მან შექმნა ამის სურათი,
  • 11:09 - 11:11
    და ფაქტიურად ის ერთ ერთი ასტრონომია
  • 11:11 - 11:13
    ვინც მუშაობს მათთან. თუ ჩვენ ვხედავთ ასტეროიდს
  • 11:13 - 11:15
    რომელიც აპირებს დაარტყას დედამიწას და ჩვენ გვაქვს
  • 11:15 - 11:18
    საკმარისი დრო, ჩვენ შეგვიძლია ვუბიძგოთ მას
  • 11:18 - 11:21
    უკეთეს ორბიტაზე. შემდეგ რასაც გავაკეთებთ, გავგზავნით
  • 11:21 - 11:23
    ზონდს, რომელიც იწონის ტონას ან ორ ტონას.
  • 11:23 - 11:26
    ის არ იქნება უზარმაზარი -- რამდენიმე ტონა.
  • 11:26 - 11:29
    არც ასეთი დიდი -- და გააჩერებთ ასტეროიდის ახლოს.
  • 11:29 - 11:31
    არ დასვამთ მასზე, რადგანაც ისინი
  • 11:31 - 11:33
    ქანაობენ აქეთ იქეთ. ძალიან ძნელია მასზე დაჯდომა.
  • 11:33 - 11:35
    ნაცვლად ამისა მიიყვანთ მასთან ახლოს.
  • 11:35 - 11:37
    ასტეროიდის გრავიტაცია ექაჩება ზონდს,
  • 11:37 - 11:40
    და ზონდი იწონის რამდენიმე ტონას.
  • 11:40 - 11:42
    მას აქვს პაწაწინა გრავიტაცია, მაგრამ ეს საკმარისია
  • 11:42 - 11:44
    რომ მიიზიდოს ასტეროიდი, და თქვენ რაკეტები
  • 11:44 - 11:46
    უნდა დაამონტაჟოთ, ასე რომ შეგიძლიათ -- ოჰ შეგიძლიათ თამამად
  • 11:46 - 11:48
    ნახოთ აქ, მაგრამ აქ რაკეტის კვამლია -- და თქვენ
  • 11:48 - 11:50
    ფაქტიურად, ეს ხალხი დაკავშირებულია საკუთარ
  • 11:50 - 11:53
    გრავიტაციასთან, და თუ თქვენ ზონდს გადაადგილებთ ძალიან
  • 11:53 - 11:57
    ნელა, ნაზად, შეგიძლიათ ადვილად
  • 11:57 - 12:00
    გაიყვანოთ ეს ქვა უსაფრთხო ორბიტაზე.
  • 12:00 - 12:02
    შესაძლოა დედამიწის ორბიტაზეც გაუშვათ
  • 12:02 - 12:04
    სადაც შეგვიძლია მადნის მოპოვება, თუმცა ეს სულ
  • 12:04 - 12:06
    სხვა რამეა. არ გავყვები.
  • 12:06 - 12:08
    (სიცილი)
  • 12:08 - 12:10
    მაგრამ ჩვენ მდიდრები ვიქნებით!
  • 12:10 - 12:15
    (სიცილი)
  • 12:15 - 12:17
    ასე რომ დაფიქრდით ამაზე, კარგი?
  • 12:17 - 12:19
    არსებობს ასეთი დიდი ქვები, რომელიც დაფრინავენ,
  • 12:19 - 12:21
    და ისინი გვეჯახებიან, მოაქვთ ზიანი
  • 12:21 - 12:23
    მაგრამ ჩვენ გამოვარკვიეთ როგორ გავაკეთოთ
  • 12:23 - 12:26
    და ყველა ნაწილი არის ადგილზე ამის განსახორციელებლად.
  • 12:26 - 12:28
    ჩვენ გვყავს ასტრონომები ადგილზე ტელესკოპებითურთ
  • 12:28 - 12:30
    რომლებიც მათ ეძებენ, ჩვენ გვყავს ჭკვიანი ხალხი.
  • 12:30 - 12:32
    ძალიან, ძალიან ჭკვიანი ხალხი არის დაკავშირებული
  • 12:32 - 12:34
    ამასთან და არკვევენ როგორ მოგვარდეს
  • 12:34 - 12:37
    პრობლემა. და ჩვენ გვაქვს ტექნოლოგია ამის განსახორციელებლად.
  • 12:37 - 12:39
    ზონდს ფაქტიურად, არ შეუძლია გამოიყენოს ქიმიური რაკეტები.
  • 12:39 - 12:41
    ქიმიური რაკეტები წარმოქმნიან დიდ ბიძგს,
  • 12:41 - 12:43
    ზონდი შეეჯახებოდა პირდაპირ.
  • 12:43 - 12:45
    ჩვენ გამოვიგონეთ რაღაც რომელსაც იონის ძრავი ქვია
  • 12:45 - 12:48
    რომელიც არის ძალიან ძალიან დაბალი ბიძგის ძრავი
  • 12:48 - 12:50
    ის გამოიმუშავებს ძალას რომელიც ქაღალდის ნაგლეჯის
  • 12:50 - 12:52
    დასაკავებლადაა საჭირო, დაუჯერებლად მსუბუქი.
  • 12:52 - 12:55
    მაგრამ მას შეუძლია განაგრძოს მოქმედება თვეები და წლები,
  • 12:55 - 12:58
    წარმოქმნას ძალზედ მსუბუქი ბიძგი.
  • 12:58 - 13:00
    თუ რომელიმე თქვენგანი აქ არის "ვარსკვლავური გზის" მოყვარული,
  • 13:00 - 13:02
    ისინი მოძრაობენ უცხოპლანეტური ხომალდით რომელსაც აქვს
  • 13:02 - 13:04
    იონის ძრავა და სპოკმა თქვა,
  • 13:04 - 13:06
    "ისინი ტექნიკურად ძალზედ დახვეწილები არიან.
  • 13:06 - 13:08
    ასეულობით წლით გვისრებენ."
  • 13:08 - 13:10
    იონური ძრავა ჩვენ ახლა გვაქვს. (სიცილი)
  • 13:10 - 13:12
    ჩვენ ვერ ვმოგზაურობთ, მაგრამ
  • 13:12 - 13:14
    მაგრამ გვაქვს იონური ძრავა.
  • 13:14 - 13:17
    (აპლოდისმენტები)
  • 13:17 - 13:19
    სპოკი.
  • 13:19 - 13:22
    (სიცილი)
  • 13:22 - 13:24
    ასე რომ...
  • 13:24 - 13:26
    ესაა განსხვავება, ესაა განსხვავება
  • 13:26 - 13:28
    ჩვენსა და დინოზავრებს შორის.
  • 13:28 - 13:30
    ეს დაემართათ მათ.
  • 13:30 - 13:32
    იგივე არ უნდა დაგვემართოს ჩვენ.
  • 13:32 - 13:35
    განსხვავება ჩვენსა და დინოზავრებს შორის
  • 13:35 - 13:37
    არის ის რომ ჩვენ გვაქვს კოსმოსური პროგრამა
  • 13:37 - 13:39
    და ჩვენ შეგვიძლია მხარი დავუჭიროთ,
  • 13:39 - 13:42
    და შევცვალოთ ჩვენი მომავალი.
  • 13:42 - 13:43
    (სიცილი)
  • 13:43 - 13:46
    ჩვენ გვაქვს უნარი შევცვალოთ ჩვენი მომავალი.
  • 13:46 - 13:48
    65 მილიონი წლის მერე
  • 13:48 - 13:50
    რომ არ მოაგროვონ ჩვენი ძვლები
  • 13:50 - 13:52
    მტვერში და მუზეუმში გამოფინონ.
  • 13:52 - 13:54
    ძალიან დიდი მადლობა.
  • 13:54 - 13:55
    (აპლოდისმენტები)
Title:
ფილ პლეიტი: როგორ დავიცვათ დედამიწა ასტეროიდებისგან
Speaker:
Phil Plait
Description:

რა უნდა იყოს 6 მილის ზომის რომელსაც შეუძლია ცივილიზაციის განადგურება? - ასტეროიდი, ისინი უამრავია. იუმორით და კარგი ვიზუალით ფილ პლეიტი იპყრობს TEDxBoulder-ის აუდიტორიას, დაწყებული ასტეორიდიდან რომელსაც შეუძლია განადგურება, დამთავრებული იმით თუ რა უნდა გავაკეთოთ დარტყმის თავიდან ასაცილებლად.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
13:56

Georgian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.