Return to Video

Cách tôi sử dụng sóng âm để tìm đường

  • 0:01 - 0:08
    (Chặc lưỡi)
  • 0:08 - 0:12
    Tôi sinh ra với hai khối u ác tính ở mắt,
  • 0:12 - 0:14
    ung thư võng mạc.
  • 0:15 - 0:18
    Mắt phải của tôi bị lấy ra
  • 0:18 - 0:21
    lúc bảy tháng tuổi.
  • 0:21 - 0:25
    Khi tôi 13 tháng tuổi
    thì họ lấy ra luôn mắt trái.
  • 0:26 - 0:31
    Điều đầu tiên tôi làm khi tỉnh dậy sau
    ca phẫu thuật đó
  • 0:31 - 0:35
    là trèo ra khỏi cái nôi
  • 0:35 - 0:39
    và bắt đầu đi lang thang trong phòng
    săn sóc trẻ đặc biệt,
  • 0:40 - 0:43
    dĩ nhiên là để tìm ai đã làm điều đó
    với tôi.
  • 0:43 - 0:45
    (Tiếng cười)
  • 0:47 - 0:50
    Rõ ràng là, đi lang thang trong
    phòng chăm sóc trẻ
  • 0:50 - 0:54
    không khó khăn với tôi
    khi không có mắt.
  • 0:54 - 0:56
    Rắc rối là khi bị bắt gặp.
  • 0:58 - 1:01
    Cảm giác về sự mù lòa
  • 1:01 - 1:04
    đối với người mù còn đáng sợ nhiều hơn
  • 1:04 - 1:08
    so với việc bị mù.
  • 1:09 - 1:13
    Hãy tưởng tượng khoảng khắc
    cảm giác riêng của bạn về sự mù lòa.
  • 1:13 - 1:17
    Hãy nhớ lại phản ứng của bạn
    khi tôi vừa bước sân khấu,
  • 1:17 - 1:21
    hoặc là viễn cảnh mù lòa của chính bạn,
  • 1:21 - 1:25
    hoặc là một người bạn yêu quí bị mù.
  • 1:25 - 1:31
    Sự hoảng sợ là điều dễ hiểu
    đối với tất cả chúng ta,
  • 1:31 - 1:33
    bởi vì mù lòa
  • 1:33 - 1:39
    được cho là điển hình hóa sự ngây ngô
    và vô ý,
  • 1:39 - 1:47
    rủi ro đối mặt với sự tàn phá
    của bóng tối vô danh.
  • 1:47 - 1:48
    Nghe giống thi ca quá!
  • 1:49 - 1:53
    May cho tôi, ba mẹ tôi không mơ mộng.
  • 1:53 - 1:55
    Họ rất thực tế.
  • 1:55 - 2:01
    Họ hiểu rằng sự ngây thơ và sợ hãi
    chỉ là chuyện của tinh thần,
  • 2:01 - 2:05
    và tinh thần mang tính thích nghi.
  • 2:05 - 2:09
    Họ tin rằng tôi nên lớn lên
  • 2:09 - 2:14
    để hưởng thụ sự tự do và trách nhiệm
    giống như bao nhiêu người khác.
  • 2:14 - 2:16
    Theo lời của họ, tôi nên dọn ra ở riêng--
  • 2:16 - 2:19
    mà tôi đã làm lúc 18 tuổi--
  • 2:19 - 2:21
    Tôi sẽ trả thuế--
  • 2:21 - 2:24
    Cảm ơn --
    (Tiếng cười)--
  • 2:26 - 2:31
    và họ biết sự khác nhau của tình
    yêu thương và nỗi sợ hãi.
  • 2:31 - 2:36
    Sự sợ hãi làm ta bất động
    khi đối mặt với thử thách.
  • 2:36 - 2:39
    Họ biết rằng sự mù lòa sẽ dẫn tới
    một thử thách đáng kể.
  • 2:39 - 2:42
    Tôi không được nuôi nấng bằng sự sợ hãi.
  • 2:42 - 2:45
    Họ cho tôi tự do đầu tiên
    trước tất cả mọi thứ khác,
  • 2:45 - 2:49
    bởi vì đó là những gì tình yêu thương làm.
  • 2:49 - 2:53
    Bây giờ tiếp tục, làm sao tôi xoay sở
    như ngày nay?
  • 2:54 - 2:57
    Thế giới này rộng lớn hơn nhiều
    so với phòng chăm sóc trẻ.
  • 2:57 - 3:01
    May mắn thay, tôi có cây gậy dài
    đáng tin cậy
  • 3:01 - 3:04
    dài hơn những cây gậy của hầu hết
    những người khiến thi.
  • 3:04 - 3:07
    Tôi gọi nó là đồng nghiệp tự do của tôi.
  • 3:07 - 3:09
    Ví dụ như nó sẽ giúp tôi
  • 3:09 - 3:15
    khỏi bị té trên sân khấu. (Tiếng cười)
  • 3:15 - 3:17
    Tôi thấy được bờ vực đó.
  • 3:18 - 3:22
    Họ khuyến cáo chúng tôi trước rằng
    mỗi sự rủi ro biết trước
  • 3:22 - 3:25
    đã xảy ra với những diễn giả
    ở đây trên sân khấu.
  • 3:25 - 3:27
    Tôi không quan tâm xếp đặt một tiền lệ.
  • 3:28 - 3:30
    Nhưng ngoài cái đó,
  • 3:30 - 3:34
    các bạn nghe tôi
    chặc lưỡi khi tôi lên sân khấu--
  • 3:34 - 3:35
    (Chặc lưỡi)--
  • 3:35 - 3:36
    với cái lưỡi của tôi.
  • 3:36 - 3:40
    Đây là những âm thanh thoảng qua
  • 3:40 - 3:45
    phát ra và dội lại từ
    những bề mặt xung quanh tôi,
  • 3:45 - 3:46
    giống sự định vị của dơi
  • 3:46 - 3:52
    và quay lại tôi với những kiểu,
    những mẫu thông tin
  • 3:52 - 3:54
    giống như ánh sáng mang đến cho bạn.
  • 3:55 - 3:59
    Não của tôi, cảm ơn ba mẹ tôi,
  • 3:59 - 4:04
    được khởi động để tạo hình
    trong vỏ não thị giác,
  • 4:04 - 4:07
    mà chúng ta giờ đây gọi là
    hệ thống hình ảnh,
  • 4:07 - 4:11
    từ những mẫu thông tin,
    giống như não của bạn làm việc.
  • 4:11 - 4:14
    Tôi gọi quá trình này là
    định vị thoảng qua.
  • 4:15 - 4:20
    Đó là cách tôi đã học để nhìn thấy
    qua sự mù lòa,
  • 4:20 - 4:23
    để định vị đường đi của tôi
  • 4:23 - 4:28
    xuyên qua bóng tối vô danh
    của những thử thách của chính tôi,
  • 4:28 - 4:31
    cũng như đem đến cho tôi một biệt danh
  • 4:31 - 4:35
    "Người Dơi đáng nể."
  • 4:35 - 4:38
    Bây giờ tôi sẽ chấp nhận tên Người Dơi
  • 4:38 - 4:41
    Người Dơi tuyệt thật!
    Người Dơi tuyệt thật!
  • 4:41 - 4:47
    Nhưng tôi không được dạy dỗ để nghĩ đến
    mình theo bất kỳ cách đáng được chú ý nào.
  • 4:48 - 4:52
    Tôi luôn coi mình giống như bất kỳ ai
  • 4:52 - 4:57
    mà định vị bóng tối vô danh của
    chính những thử thách của họ.
  • 4:57 - 5:01
    Điều đó có đáng được chú ý không?
  • 5:01 - 5:04
    Tôi không dùng mắt tôi,
    tôi dùng khối óc của tôi.
  • 5:05 - 5:07
    Bây giờ, với ai, ở đâu
  • 5:07 - 5:11
    phải nghĩ đó là điều đáng chú ý,
  • 5:11 - 5:14
    nhưng hãy xem xét điều này một chút.
  • 5:15 - 5:18
    Mọi người ở đây
  • 5:18 - 5:22
    đối mặt hay đã từng đối mặt với thử thách,
  • 5:22 - 5:24
    giơ tay lên.
  • 5:25 - 5:27
    Whoosh. Được rồi.
  • 5:27 - 5:30
    Nhiều tay giơ lên lúc này, để tôi đếm xem.
  • 5:30 - 5:33
    (Chặc lưỡi)
  • 5:34 - 5:37
    Phải mất một lúc lâu.
  • 5:37 - 5:38
    Được. Có rất nhiều cánh tay.
  • 5:38 - 5:41
    Hãy giữ đó. Tôi có một ý kiến.
  • 5:41 - 5:46
    Ai trong số các bạn dùng khối óc của mình
    để định vị những thử thách,
  • 5:46 - 5:49
    để tay xuống.
  • 5:50 - 5:53
    bất cứ ai còn giơ tay
  • 5:53 - 5:58
    vẫn còn thử thách với chính bạn.
    (Tiếng cười)
  • 5:58 - 6:01
    Tất cả chúng ta đều đối mặt với thử thách,
  • 6:01 - 6:05
    và tất cả chúng ta đều đối mặt với
    bóng tôi vô danh,
  • 6:05 - 6:09
    mà đặc hữu cho hầu hết mọi thử thách,
    mà là cái hầu hết chúng ta sợ, phải không?
  • 6:09 - 6:13
    Nhưng tất cả chúng ta có khối óc
  • 6:13 - 6:17
    cho phép chúng ta,
    khởi động để cho chúng ta
  • 6:17 - 6:23
    định vị đường đi bất chấp
    những thử thách này?
  • 6:24 - 6:28
    Trong trường hợp này: Tôi đến đây
  • 6:28 - 6:35
    và (chặc lưỡi) -- họ đã không nói tôi
  • 6:35 - 6:38
    cái giá đỡ bài nói chuyện ở đâu.
  • 6:38 - 6:41
    Nên bạn không thể tin tưởng vào
    những người TED này.
  • 6:43 - 6:45
    "Tự tìm lấy" họ nói vậy.
  • 6:45 - 6:48
    Nên -- ( Tiếng cười)
  • 6:49 - 6:53
    Và phản hồi từ hệ thống P.A
    chẳng giúp ích gì
  • 6:53 - 6:56
    Nên bây giời tôi đưa ra một thử thách
  • 6:56 - 7:00
    Nếu giờ tất cả các bạn nhắm mắt lại
    một lúc
  • 7:00 - 7:04
    nạn sẽ học chút xíu về định vị thoảng qua.
  • 7:04 - 7:05
    Tôi sẽ tạo một âm thanh.
  • 7:05 - 7:09
    Tôi sẽ giữ tấm bảng này trước mặt,
    nhưng tôi sẽ không di chuyển nó.
  • 7:09 - 7:11
    chỉ lắng nghe âm thanh một chút.
  • 7:13 - 7:19
    Shhhhhhh.
  • 7:19 - 7:21
    Được rồi, không có gì đặc biệt.
  • 7:21 - 7:24
    Giờ lắng nghe cái gì xảy ra với
    chính xác âm thanh đó
  • 7:24 - 7:26
    khi tôi di chuyển tấm bảng.
  • 7:27 - 7:33
    Shhhhhhhhh.
    (Độ thanh cao hơn và thấp hơn)
  • 7:38 - 7:42
    Bạn biết sức mạnh của bóng tối.
  • 7:42 - 7:43
    (Tiếng cười)
  • 7:43 - 7:46
    Tôi không thể tiếp tục.
  • 7:48 - 7:50
    Nào, giờ bạn vẫn nhắm mắt
  • 7:50 - 7:52
    bởi vì bạn nghe sự khác biệt?
  • 7:52 - 7:55
    Để chắc ăn.
  • 7:55 - 7:57
    Đối với thử thách của bạn,
  • 7:57 - 8:02
    bạn nói với tôi, chỉ nói "bây giờ"
    khi bạn nghe tấm bảng di chuyển
  • 8:02 - 8:05
    Được không? Chúng ta xả hơi.
  • 8:08 - 8:12
    Shhhhh.
  • 8:12 - 8:14
    Khán giả: Bây giờ.
    Daniel Kish: Tuyệt vời.
  • 8:14 - 8:15
    Mở mắt ra.
  • 8:15 - 8:20
    Chỉ với vài cen -ti -met
  • 8:20 - 8:22
    Bạn thấy được sự khác biệt.
  • 8:22 - 8:24
    Bạn đã trãi nghiệm sóng âm
  • 8:26 - 8:29
    Tất cả các bạn là những người mù tuyệt vời
    (Tiếng cười)
  • 8:29 - 8:31
    Hãy nhìn vào những gĩ có thể xảy ra
  • 8:31 - 8:35
    khi quá trình khởi động này
  • 8:35 - 8:39
    được dành thời gian và sự chú ý.
  • 8:39 - 8:42
    (Phim) Juan Ruiz: Nó giống bạn đang
    nhìn bằng mắt
  • 8:42 - 8:45
    và chúng ta có thể nghe bằng tai.
  • 8:45 - 8:49
    Brian Bushway: Nó không phải là vấn đề
    nhìn nhiều hay ít,
  • 8:49 - 8:51
    Nó về việc thoải mái theo cách khác.
  • 8:51 - 8:55
    Shawn Marsolais: Nó ngang qua.
    DK: Vâng.
  • 8:55 - 8:58
    SM: và rồi nó từ từ trở lại lần nữa.
  • 8:58 - 9:00
    DK: Vâng!
    SM: Đó thật ngoạn mục.
  • 9:00 - 9:04
    Tôi có thể, như, thấy chiếc xe. Quá đã!
  • 9:10 - 9:12
    J.Louchart: Tôi yêu việc bị mù.
  • 9:12 - 9:16
    Nếu tôi có cơ hội, thành thật mà nói,
    Tôi sẽ trở lại sáng mắt.
  • 9:16 - 9:19
    JR: Mục tiêu càng lớn, bạn sẽ phải
    đối mặt với nhiều trở ngại,
  • 9:19 - 9:22
    và mặt khác của mục tiêu
  • 9:22 - 9:23
    là sự chiến thắng.
  • 9:23 - 9:29
    (bằng tiếng Ý)
  • 9:29 - 9:38
    (Tiếng vỗ tay)
  • 9:38 - 9:42
    DK: Những người này trông vẻ hoảng sợ?
  • 9:42 - 9:44
    Không nhiều lắm.
  • 9:44 - 9:47
    Chúng tôi đã dạy huấn luyện khởi động
  • 9:47 - 9:50
    cho hàng chục ngày người mù và
    người sáng mắt từ nhiều mảnh đời khác nhau
  • 9:50 - 9:53
    trong gần 40 quốc gia.
  • 9:53 - 9:57
    Khi người mù học cách thấy,
  • 9:57 - 10:00
    người sáng mắt dường như hứng thú
  • 10:00 - 10:05
    muốn học để thấy đường đi của họ tốt hơn,
    rõ hơn, ít sợ hơn,
  • 10:07 - 10:13
    bởi vì điều này khyếch đại năng lực
    vô bờ bến trong tất cả chúng ta
  • 10:13 - 10:19
    để định vị bất kỳ loại thử thách nào,
    qua bất kỳ hình thức bóng tối nào
  • 10:19 - 10:22
    đến với những khám phá
    chưa tưởng tượng được
  • 10:22 - 10:28
    Khi chúng ta khởi động.
  • 10:28 - 10:34
    Tôi cầu mong tất cả các bạn
    có một hành trình đang mở ra.
  • 10:34 - 10:35
    Cảm ơn rất nhiều.
  • 10:35 - 10:43
    (Vỗ tay)
  • 10:44 - 10:46
    Chris Anderson: Daniel, bạn tôi.
  • 10:46 - 10:51
    Tôi biết bạn có thể thấy, đó là
    một sự cổ vũ đứng lên ngoạn mục ở TED.
  • 10:51 - 10:54
    Cảm ơn bài nói chuyện xuất sắc.
  • 10:54 - 11:00
    Cho hỏi vài câu hỏi về thế giới của bạn,
    thế giới bên trong mà bạn xây dựng nên.
  • 11:00 - 11:05
    Chúng tôi nghĩ là ta có nhiều thứ
    trong thế giới của ta mà người mù không có
  • 11:05 - 11:07
    nhưng thế giới của bạn thì thế nào?
  • 11:07 - 11:10
    Cái gì bạn có mà chúng tôi không có?
  • 11:10 - 11:13
    DK: Thấy được ba trăm sáu mươi độ
  • 11:13 - 11:17
    vì vậy hệ thống sóng âm của tôi tác động
    đằng trước hay đằng sau tôi đều tốt cả.
  • 11:17 - 11:18
    Nó phản âm tận các ngóc ngách.
  • 11:18 - 11:21
    Nó phản âm xuyên qua mọi bề mặt.
  • 11:22 - 11:27
    Nhìn chung, nó là một loại hình học
    uốn lượn ba chiều.
  • 11:27 - 11:31
    Một trong những sinh viên của tôi,
    người bây giờ là một giảng viên
  • 11:31 - 11:34
    khi anh ấy mất ánh sáng sau một vài tháng
  • 11:34 - 11:36
    anh ấy đang ngồi trong tòa nhà
    ba tầng của mình
  • 11:36 - 11:40
    và anh ấy nhận ra mình có thể nghe mọi thứ
    diễn ra xung quanh nhà:
  • 11:40 - 11:45
    những câu chuyện, người trong bếp,
    người trong phòng tắm,
  • 11:45 - 11:47
    cách nhiều tầng, cách nhiều tường.
  • 11:47 - 11:51
    Anh ấy nói nó như thứ gì đó
    giống tia x quang ảo.
  • 11:51 - 11:55
    CA: Bây giờ anh có thể vẽ những gì
    quanh anh?
  • 11:55 - 11:58
    Sao anh vẽ ra nhà hát này?
  • 11:58 - 12:03
    DK: Rất nhiều loa, khá trực diện.
  • 12:04 - 12:09
    Thật hay. Khi người ta tạo một âm thanh,
  • 12:09 - 12:14
    khi người ta cười, khi người ta phe phẩy,
    khi người ta uống hay thổi lên mũi
  • 12:14 - 12:17
    hay bất kỳ cái gì, tôi nghe mọi thứ.
  • 12:17 - 12:20
    Tôi nghe mọi cử động nhỏ
    mà từng người một làm.
  • 12:20 - 12:23
    Không có một cái gì thật sự
    thoát khỏi sự chú ý của tôi
  • 12:23 - 12:24
    và rồi từ khía cạnh sóng âm,
  • 12:24 - 12:30
    kích thước của gian phòng, các đường cong
    hàng ghế khán giả quanh khán đài
  • 12:30 - 12:34
    Chiều cao của gian phòng.
  • 12:34 - 12:37
    Như tôi đã nói, đó là tất cả những
    loại của hình học bề mặt ba chiều
  • 12:37 - 12:39
    quanh tôi.
  • 12:39 - 12:41
    CA: Daniel, bạn đã làm một công việc
    ngoạn mục
  • 12:41 - 12:44
    là giúp chúng tôi thấy được
    thế giới bằng cách khác.
  • 12:44 - 12:46
    Cảm ơn rất nhiều về điều đó,
    DK: Cảm ơn.
  • 12:46 - 12:49
    (Vỗ tay)
Title:
Cách tôi sử dụng sóng âm để tìm đường
Speaker:
Daniel Kish
Description:

Daniel Kish bị mù từ lúc 13 tháng tuổi, nhưng đã học cách "thấy" bằng cách sử dụng một dạng định vị bằng tiếng vang. Ông chặc lưỡi và gửi vào môi trường một loạt âm có khả năng dội lại từ các bề mặt và sau đó quay trở lại đến ông, giúp ông xây dựng sự hiểu biết về không gian quanh ông. Trong một buổi nói chuyện sôi nổi, Kish mô tả cách làm và mời gọi chúng ta hãy để sự quan tâm của chúng ta tới "bóng tôi vô danh"xung quanh.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
13:03

Vietnamese subtitles

Revisions