1
00:00:00,903 --> 00:00:07,804
(Chặc lưỡi)

2
00:00:07,804 --> 00:00:12,420
Tôi sinh ra với hai khối u ác tính ở mắt,

3
00:00:12,420 --> 00:00:14,353
ung thư võng mạc.

4
00:00:15,313 --> 00:00:18,419
Mắt phải của tôi bị lấy ra

5
00:00:18,419 --> 00:00:21,336
lúc bảy tháng tuổi.

6
00:00:21,336 --> 00:00:25,053
Khi tôi 13 tháng tuổi
thì họ lấy ra luôn mắt trái.

7
00:00:26,003 --> 00:00:31,148
Điều đầu tiên tôi làm khi tỉnh dậy sau
ca phẫu thuật đó

8
00:00:31,148 --> 00:00:34,780
là trèo ra khỏi cái nôi

9
00:00:34,780 --> 00:00:38,889
và bắt đầu đi lang thang trong phòng 
săn sóc trẻ đặc biệt,

10
00:00:39,829 --> 00:00:43,208
dĩ nhiên là để tìm ai đã làm điều đó
với tôi.

11
00:00:43,208 --> 00:00:45,066
(Tiếng cười)

12
00:00:46,966 --> 00:00:50,127
Rõ ràng là, đi lang thang trong 
phòng chăm sóc trẻ

13
00:00:50,127 --> 00:00:53,702
không khó khăn với tôi 
khi không có mắt.

14
00:00:53,702 --> 00:00:56,337
Rắc rối là khi bị bắt gặp.

15
00:00:57,557 --> 00:01:00,731
Cảm giác về sự mù lòa

16
00:01:00,731 --> 00:01:04,221
đối với người mù còn đáng sợ nhiều hơn

17
00:01:04,221 --> 00:01:07,753
so với việc bị mù.

18
00:01:09,283 --> 00:01:13,230
Hãy tưởng tượng khoảng khắc
cảm giác riêng của bạn về sự mù lòa.

19
00:01:13,230 --> 00:01:17,296
Hãy nhớ lại phản ứng của bạn 
khi tôi vừa bước sân khấu,

20
00:01:17,296 --> 00:01:21,347
hoặc là viễn cảnh mù lòa của chính bạn,

21
00:01:21,347 --> 00:01:25,264
hoặc là một người bạn yêu quí bị mù.

22
00:01:25,264 --> 00:01:30,704
Sự hoảng sợ là điều dễ hiểu 
đối với tất cả chúng ta,

23
00:01:30,704 --> 00:01:33,159
bởi vì mù lòa

24
00:01:33,159 --> 00:01:38,829
được cho là điển hình hóa sự ngây ngô
và vô ý,

25
00:01:38,829 --> 00:01:46,630
rủi ro đối mặt với sự tàn phá 
của bóng tối vô danh.

26
00:01:46,630 --> 00:01:48,460
Nghe giống thi ca quá!

27
00:01:49,440 --> 00:01:52,801
May cho tôi, ba mẹ tôi không mơ mộng.

28
00:01:52,801 --> 00:01:54,676
Họ rất thực tế.

29
00:01:54,676 --> 00:02:01,293
Họ hiểu rằng sự ngây thơ và sợ hãi 
chỉ là chuyện của tinh thần,

30
00:02:01,293 --> 00:02:05,282
và tinh thần mang tính thích nghi.

31
00:02:05,282 --> 00:02:08,983
Họ tin rằng tôi nên lớn lên

32
00:02:08,983 --> 00:02:13,814
để hưởng thụ sự tự do và trách nhiệm 
giống như bao nhiêu người khác.

33
00:02:13,814 --> 00:02:16,275
Theo lời của họ, tôi nên dọn ra ở riêng--

34
00:02:16,275 --> 00:02:19,062
mà tôi đã làm lúc 18 tuổi--

35
00:02:19,062 --> 00:02:21,035
Tôi sẽ trả thuế--

36
00:02:21,035 --> 00:02:23,875
Cảm ơn --
(Tiếng cười)--

37
00:02:25,605 --> 00:02:30,786
và họ biết sự khác nhau của tình 
yêu thương và nỗi sợ hãi.

38
00:02:30,786 --> 00:02:35,710
Sự sợ hãi làm ta bất động 
khi đối mặt với thử thách.

39
00:02:35,710 --> 00:02:38,612
Họ biết rằng sự mù lòa sẽ dẫn tới 
một thử thách đáng kể.

40
00:02:38,612 --> 00:02:41,666
Tôi không được nuôi nấng bằng sự sợ hãi.

41
00:02:41,666 --> 00:02:45,415
Họ cho tôi tự do đầu tiên 
trước tất cả mọi thứ khác,

42
00:02:45,415 --> 00:02:48,535
bởi vì đó là những gì tình yêu thương làm.

43
00:02:48,535 --> 00:02:52,764
Bây giờ tiếp tục, làm sao tôi xoay sở 
như ngày nay?

44
00:02:54,044 --> 00:02:57,419
Thế giới này rộng lớn hơn nhiều 
so với phòng chăm sóc trẻ.

45
00:02:57,419 --> 00:03:01,320
May mắn thay, tôi có cây gậy dài 
đáng tin cậy

46
00:03:01,320 --> 00:03:04,014
dài hơn những cây gậy của hầu hết 
những người khiến thi.

47
00:03:04,014 --> 00:03:07,357
Tôi gọi nó là đồng nghiệp tự do của tôi.

48
00:03:07,357 --> 00:03:08,913
Ví dụ như nó sẽ giúp tôi

49
00:03:08,913 --> 00:03:14,529
khỏi bị té trên sân khấu. (Tiếng cười)

50
00:03:15,279 --> 00:03:17,242
Tôi thấy được bờ vực đó.

51
00:03:18,282 --> 00:03:21,509
Họ khuyến cáo chúng tôi trước rằng 
mỗi sự rủi ro biết trước

52
00:03:21,509 --> 00:03:25,100
đã xảy ra với những diễn giả 
ở đây trên sân khấu.

53
00:03:25,100 --> 00:03:27,121
Tôi không quan tâm xếp đặt một tiền lệ.

54
00:03:28,491 --> 00:03:30,425
Nhưng ngoài cái đó,

55
00:03:30,425 --> 00:03:33,552
các bạn nghe tôi 
chặc lưỡi khi tôi lên sân khấu--

56
00:03:33,552 --> 00:03:34,619
(Chặc lưỡi)--

57
00:03:34,619 --> 00:03:36,488
với cái lưỡi của tôi.

58
00:03:36,488 --> 00:03:39,666
Đây là những âm thanh thoảng qua

59
00:03:39,666 --> 00:03:44,746
phát ra và dội lại từ 
những bề mặt xung quanh tôi,

60
00:03:44,746 --> 00:03:46,118
giống sự định vị của dơi

61
00:03:46,118 --> 00:03:51,738
và quay lại tôi với những kiểu, 
những mẫu thông tin

62
00:03:51,738 --> 00:03:54,225
giống như ánh sáng mang đến cho bạn.

63
00:03:55,135 --> 00:03:58,793
Não của tôi, cảm ơn ba mẹ tôi,

64
00:03:58,793 --> 00:04:04,098
được khởi động để tạo hình 
trong vỏ não thị giác,

65
00:04:04,098 --> 00:04:07,338
mà chúng ta giờ đây gọi là 
hệ thống hình ảnh,

66
00:04:07,338 --> 00:04:11,288
từ những mẫu thông tin, 
giống như não của bạn làm việc.

67
00:04:11,288 --> 00:04:13,854
Tôi gọi quá trình này là 
định vị thoảng qua.

68
00:04:14,604 --> 00:04:20,322
Đó là cách tôi đã học để nhìn thấy 
qua sự mù lòa,

69
00:04:20,322 --> 00:04:23,498
để định vị đường đi của tôi

70
00:04:23,498 --> 00:04:27,538
xuyên qua bóng tối vô danh 
của những thử thách của chính tôi,

71
00:04:27,538 --> 00:04:31,439
cũng như đem đến cho tôi một biệt danh

72
00:04:31,439 --> 00:04:35,154
"Người Dơi đáng nể."

73
00:04:35,154 --> 00:04:37,708
Bây giờ tôi sẽ chấp nhận tên Người Dơi

74
00:04:37,708 --> 00:04:41,098
Người Dơi tuyệt thật! 
Người Dơi tuyệt thật!

75
00:04:41,098 --> 00:04:46,766
Nhưng tôi không được dạy dỗ để nghĩ đến 
mình theo bất kỳ cách đáng được chú ý nào.

76
00:04:47,856 --> 00:04:51,884
Tôi luôn coi mình giống như bất kỳ ai

77
00:04:51,884 --> 00:04:57,300
mà định vị bóng tối vô danh của 
chính những thử thách của họ.

78
00:04:57,300 --> 00:05:00,718
Điều đó có đáng được chú ý không?

79
00:05:00,718 --> 00:05:04,014
Tôi không dùng mắt tôi, 
tôi dùng khối óc của tôi.

80
00:05:04,834 --> 00:05:07,317
Bây giờ, với ai, ở đâu

81
00:05:07,317 --> 00:05:11,144
phải nghĩ đó là điều đáng chú ý,

82
00:05:11,144 --> 00:05:14,183
nhưng hãy xem xét điều này một chút.

83
00:05:15,013 --> 00:05:17,739
Mọi người ở đây

84
00:05:17,739 --> 00:05:22,428
đối mặt hay đã từng đối mặt với thử thách,

85
00:05:22,428 --> 00:05:24,160
giơ tay lên.

86
00:05:25,470 --> 00:05:27,490
Whoosh. Được rồi.

87
00:05:27,490 --> 00:05:30,462
Nhiều tay giơ lên lúc này, để tôi đếm xem.

88
00:05:30,462 --> 00:05:32,503
(Chặc lưỡi)

89
00:05:33,713 --> 00:05:36,731
Phải mất một lúc lâu.

90
00:05:36,731 --> 00:05:38,205
Được. Có rất nhiều cánh tay.

91
00:05:38,205 --> 00:05:40,609
Hãy giữ đó. Tôi có một ý kiến.

92
00:05:40,609 --> 00:05:46,302
Ai trong số các bạn dùng khối óc của mình 
để định vị những thử thách,

93
00:05:46,302 --> 00:05:49,243
để tay xuống.

94
00:05:50,423 --> 00:05:53,024
bất cứ ai còn giơ tay

95
00:05:53,024 --> 00:05:58,262
vẫn còn thử thách với chính bạn. 
(Tiếng cười)

96
00:05:58,262 --> 00:06:00,839
Tất cả chúng ta đều đối mặt với thử thách,

97
00:06:00,839 --> 00:06:04,577
và tất cả chúng ta đều đối mặt với 
bóng tôi vô danh,

98
00:06:04,577 --> 00:06:08,920
mà đặc hữu cho hầu hết mọi thử thách,
mà là cái hầu hết chúng ta sợ, phải không?

99
00:06:08,920 --> 00:06:12,773
Nhưng tất cả chúng ta có khối óc

100
00:06:12,773 --> 00:06:17,069
cho phép chúng ta, 
khởi động để cho chúng ta

101
00:06:17,069 --> 00:06:23,456
định vị đường đi bất chấp 
những thử thách này?

102
00:06:24,151 --> 00:06:28,284
Trong trường hợp này: Tôi đến đây

103
00:06:28,284 --> 00:06:35,254
và (chặc lưỡi) -- họ đã không nói tôi

104
00:06:35,254 --> 00:06:38,152
cái giá đỡ bài nói chuyện ở đâu.

105
00:06:38,152 --> 00:06:41,066
Nên bạn không thể tin tưởng vào 
những người TED này.

106
00:06:42,796 --> 00:06:44,653
"Tự tìm lấy" họ nói vậy.

107
00:06:44,653 --> 00:06:48,063
Nên -- ( Tiếng cười)

108
00:06:49,413 --> 00:06:52,525
Và phản hồi từ hệ thống P.A 
chẳng giúp ích gì

109
00:06:52,525 --> 00:06:55,934
Nên bây giời tôi đưa ra một thử thách

110
00:06:55,934 --> 00:06:59,850
Nếu giờ tất cả các bạn nhắm mắt lại 
một lúc

111
00:06:59,850 --> 00:07:03,507
nạn sẽ học chút xíu về định vị thoảng qua.

112
00:07:03,507 --> 00:07:05,017
Tôi sẽ tạo một âm thanh.

113
00:07:05,017 --> 00:07:08,562
Tôi sẽ giữ tấm bảng này trước mặt, 
nhưng tôi sẽ không di chuyển nó.

114
00:07:08,562 --> 00:07:11,486
chỉ lắng nghe âm thanh một chút.

115
00:07:13,236 --> 00:07:19,228
Shhhhhhh.

116
00:07:19,228 --> 00:07:21,293
Được rồi, không có gì đặc biệt.

117
00:07:21,293 --> 00:07:24,032
Giờ lắng nghe cái gì xảy ra với 
chính xác âm thanh đó

118
00:07:24,032 --> 00:07:25,816
khi tôi di chuyển tấm bảng.

119
00:07:27,146 --> 00:07:33,111
Shhhhhhhhh.
(Độ thanh cao hơn và thấp hơn)

120
00:07:38,266 --> 00:07:41,609
Bạn biết sức mạnh của bóng tối.

121
00:07:41,609 --> 00:07:43,421
(Tiếng cười)

122
00:07:43,421 --> 00:07:45,812
Tôi không thể tiếp tục.

123
00:07:47,832 --> 00:07:50,479
Nào, giờ bạn vẫn nhắm mắt

124
00:07:50,479 --> 00:07:52,327
bởi vì bạn nghe sự khác biệt?

125
00:07:52,327 --> 00:07:55,425
Để chắc ăn.

126
00:07:55,425 --> 00:07:57,224
Đối với thử thách của bạn,

127
00:07:57,224 --> 00:08:02,308
bạn nói với tôi, chỉ nói "bây giờ" 
khi bạn nghe tấm bảng di chuyển

128
00:08:02,308 --> 00:08:05,300
Được không? Chúng ta xả hơi.

129
00:08:08,160 --> 00:08:11,823
Shhhhh.

130
00:08:11,823 --> 00:08:13,888
Khán giả: Bây giờ.
Daniel Kish: Tuyệt vời.

131
00:08:13,888 --> 00:08:15,381
Mở mắt ra.

132
00:08:15,381 --> 00:08:19,915
Chỉ với vài cen -ti -met

133
00:08:19,915 --> 00:08:22,045
Bạn thấy được sự khác biệt.

134
00:08:22,045 --> 00:08:24,488
Bạn đã trãi nghiệm sóng âm

135
00:08:25,528 --> 00:08:28,547
Tất cả các bạn là những người mù tuyệt vời
(Tiếng cười)

136
00:08:28,547 --> 00:08:31,240
Hãy nhìn vào những gĩ có thể xảy ra

137
00:08:31,240 --> 00:08:34,584
khi quá trình khởi động này

138
00:08:34,584 --> 00:08:39,111
được dành thời gian và sự chú ý.

139
00:08:39,111 --> 00:08:42,292
(Phim) Juan Ruiz: Nó giống bạn đang 
nhìn bằng mắt

140
00:08:42,292 --> 00:08:45,497
và chúng ta có thể nghe bằng tai.

141
00:08:45,497 --> 00:08:48,561
Brian Bushway: Nó không phải là vấn đề 
nhìn nhiều hay ít,

142
00:08:48,561 --> 00:08:51,487
Nó về việc thoải mái theo cách khác.

143
00:08:51,487 --> 00:08:54,529
Shawn Marsolais: Nó ngang qua.
DK: Vâng.

144
00:08:54,529 --> 00:08:58,337
SM: và rồi nó từ từ trở lại lần nữa.

145
00:08:58,337 --> 00:08:59,950
DK: Vâng!
SM: Đó thật ngoạn mục.

146
00:08:59,950 --> 00:09:04,246
Tôi có thể, như, thấy chiếc xe. Quá đã!

147
00:09:09,981 --> 00:09:12,048
J.Louchart: Tôi yêu việc bị mù.

148
00:09:12,048 --> 00:09:15,716
Nếu tôi có cơ hội, thành thật mà nói, 
Tôi sẽ trở lại sáng mắt.

149
00:09:15,716 --> 00:09:19,176
JR: Mục tiêu càng lớn, bạn sẽ phải 
đối mặt với nhiều trở ngại,

150
00:09:19,176 --> 00:09:21,777
và mặt khác của mục tiêu

151
00:09:21,777 --> 00:09:23,425
là sự chiến thắng.

152
00:09:23,425 --> 00:09:28,580
(bằng tiếng Ý)

153
00:09:28,580 --> 00:09:38,355
(Tiếng vỗ tay)

154
00:09:38,355 --> 00:09:42,245
DK: Những người này trông vẻ hoảng sợ?

155
00:09:42,245 --> 00:09:44,067
Không nhiều lắm.

156
00:09:44,067 --> 00:09:46,853
Chúng tôi đã dạy huấn luyện khởi động

157
00:09:46,853 --> 00:09:50,382
cho hàng chục ngày người mù và 
người sáng mắt từ nhiều mảnh đời khác nhau

158
00:09:50,382 --> 00:09:52,820
trong gần 40 quốc gia.

159
00:09:52,820 --> 00:09:57,302
Khi người mù học cách thấy,

160
00:09:57,302 --> 00:10:00,320
người sáng mắt dường như hứng thú

161
00:10:00,320 --> 00:10:05,377
muốn học để thấy đường đi của họ tốt hơn,
rõ hơn, ít sợ hơn,

162
00:10:06,627 --> 00:10:12,533
bởi vì điều này khyếch đại năng lực 
vô bờ bến trong tất cả chúng ta

163
00:10:12,533 --> 00:10:19,046
để định vị bất kỳ loại thử thách nào, 
qua bất kỳ hình thức bóng tối nào

164
00:10:19,046 --> 00:10:22,332
đến với những khám phá 
chưa tưởng tượng được

165
00:10:22,332 --> 00:10:27,695
Khi chúng ta khởi động.

166
00:10:27,695 --> 00:10:33,709
Tôi cầu mong tất cả các bạn 
có một hành trình đang mở ra.

167
00:10:33,709 --> 00:10:35,474
Cảm ơn rất nhiều.

168
00:10:35,474 --> 00:10:42,695
(Vỗ tay)

169
00:10:43,716 --> 00:10:46,162
Chris Anderson: Daniel, bạn tôi.

170
00:10:46,162 --> 00:10:51,297
Tôi biết bạn có thể thấy, đó là 
một sự cổ vũ đứng lên ngoạn mục ở TED.

171
00:10:51,297 --> 00:10:54,281
Cảm ơn bài nói chuyện xuất sắc.

172
00:10:54,281 --> 00:10:59,530
Cho hỏi vài câu hỏi về thế giới của bạn, 
thế giới bên trong mà bạn xây dựng nên.

173
00:10:59,530 --> 00:11:05,095
Chúng tôi nghĩ là ta có nhiều thứ 
trong thế giới của ta mà người mù không có

174
00:11:05,095 --> 00:11:06,819
nhưng thế giới của bạn thì thế nào?

175
00:11:06,819 --> 00:11:09,582
Cái gì bạn có mà chúng tôi không có?

176
00:11:09,582 --> 00:11:12,717
DK: Thấy được ba trăm sáu mươi độ

177
00:11:12,717 --> 00:11:16,618
vì vậy hệ thống sóng âm của tôi tác động 
đằng trước hay đằng sau tôi đều tốt cả.

178
00:11:16,618 --> 00:11:18,499
Nó phản âm tận các ngóc ngách.

179
00:11:18,499 --> 00:11:21,238
Nó phản âm xuyên qua mọi bề mặt.

180
00:11:22,448 --> 00:11:27,229
Nhìn chung, nó là một loại hình học 
uốn lượn ba chiều.

181
00:11:27,229 --> 00:11:31,269
Một trong những sinh viên của tôi, 
người bây giờ là một giảng viên

182
00:11:31,269 --> 00:11:34,195
khi anh ấy mất ánh sáng sau một vài tháng

183
00:11:34,195 --> 00:11:36,447
anh ấy đang ngồi trong tòa nhà 
ba tầng của mình

184
00:11:36,447 --> 00:11:40,464
và anh ấy nhận ra mình có thể nghe mọi thứ 
diễn ra xung quanh nhà:

185
00:11:40,464 --> 00:11:44,643
những câu chuyện, người trong bếp, 
người trong phòng tắm,

186
00:11:44,643 --> 00:11:47,337
cách nhiều tầng, cách nhiều tường.

187
00:11:47,337 --> 00:11:50,889
Anh ấy nói nó như thứ gì đó 
giống tia x quang ảo.

188
00:11:50,889 --> 00:11:54,511
CA: Bây giờ anh có thể vẽ những gì 
quanh anh?

189
00:11:54,511 --> 00:11:57,530
Sao anh vẽ ra nhà hát này?

190
00:11:57,530 --> 00:12:03,033
DK: Rất nhiều loa, khá trực diện.

191
00:12:04,453 --> 00:12:08,709
Thật hay. Khi người ta tạo một âm thanh,

192
00:12:08,709 --> 00:12:13,864
khi người ta cười, khi người ta phe phẩy, 
khi người ta uống hay thổi lên mũi

193
00:12:13,864 --> 00:12:16,557
hay bất kỳ cái gì, tôi nghe mọi thứ.

194
00:12:16,557 --> 00:12:19,738
Tôi nghe mọi cử động nhỏ 
mà từng người một làm.

195
00:12:19,738 --> 00:12:22,501
Không có một cái gì thật sự 
thoát khỏi sự chú ý của tôi

196
00:12:22,501 --> 00:12:24,355
và rồi từ khía cạnh sóng âm,

197
00:12:24,355 --> 00:12:30,209
kích thước của gian phòng, các đường cong 
hàng ghế khán giả quanh khán đài

198
00:12:30,209 --> 00:12:33,847
Chiều cao của gian phòng.

199
00:12:33,847 --> 00:12:37,127
Như tôi đã nói, đó là tất cả những 
loại của hình học bề mặt ba chiều

200
00:12:37,127 --> 00:12:38,544
quanh tôi.

201
00:12:38,544 --> 00:12:40,830
CA: Daniel, bạn đã làm một công việc 
ngoạn mục

202
00:12:40,830 --> 00:12:43,655
là giúp chúng tôi thấy được 
thế giới bằng cách khác.

203
00:12:43,655 --> 00:12:45,844
Cảm ơn rất nhiều về điều đó, 
DK: Cảm ơn.

204
00:12:45,844 --> 00:12:49,079
(Vỗ tay)