Return to Video

JP Rangaswami: Bilgi besindir

  • 0:01 - 0:02
    Yemekleri seviyorum.
  • 0:02 - 0:05
    Bilgilenmeyi de seviyorum.
  • 0:05 - 0:08
    Çocuklarım bana her zaman
  • 0:08 - 0:12
    bu tutkularımdan birinin diğerinden daha baskın olduğunu söyler.
  • 0:12 - 0:14
    (Kahkahalar)
  • 0:14 - 0:16
    Ama önümüzdeki sekiz dakika boyunca benim yapmak istediğim şey
  • 0:16 - 0:18
    size bu tutkuların nasıl oluştuğunu ve
  • 0:18 - 0:22
    hayatımın hangi noktasında kesiştiğinin
  • 0:22 - 0:27
    macerasını anlatmak.
  • 0:27 - 0:30
    Size bugün vermek isteğim fikir
  • 0:30 - 0:32
    bilgiye besinlere baktığınız gözle bakarsanız
  • 0:32 - 0:37
    hayatınızda nelerin değişeceği.
  • 0:37 - 0:39
    Ben Kalküta'da --
  • 0:39 - 0:43
    babam ve dedem gazeteci olup
  • 0:43 - 0:45
    İngilizce dergiler
  • 0:45 - 0:48
    çıkarmaya başlamadan önce doğdum.
  • 0:48 - 0:50
    Bu bir aile şirketiydi.
  • 0:50 - 0:52
    Ve bu sebeple
  • 0:52 - 0:55
    her yerinde kitaplar olan bir evde büyüdüm.
  • 0:55 - 0:58
    Kitaplar gerçekten evin her yerindeydi.
  • 0:58 - 1:00
    Aslında orası Kalküta'da bir dükkandı,
  • 1:00 - 1:04
    ama orası kitapları sevdiğimiz yerdi.
  • 1:04 - 1:07
    Gerçek şu ki, şu anda 38.000 kitabım var ve
  • 1:07 - 1:10
    hiçbiri belirli bir türe ait değil.
  • 1:10 - 1:15
    Her yerde kitap olan bir yerde büyümek ve
  • 1:15 - 1:18
    insanlarla o kitaplar hakkında konuşmak,
  • 1:18 - 1:21
    az buz bir okumuşluk değildi.
  • 1:21 - 1:24
    18 yaşıma geldiğimde kitaplara derin bir tutku duyuyordum.
  • 1:24 - 1:27
    Ancak, kitaplar tek tutkum değildi.
  • 1:27 - 1:29
    Ben, Bengal'de büyüyen bir
  • 1:29 - 1:31
    Güney Hindistanlı'yım.
  • 1:31 - 1:34
    Bengal'le ilgili iki şey vardır:
  • 1:34 - 1:36
    leziz yemeklerini ve
  • 1:36 - 1:38
    tatlılarını severler.
  • 1:38 - 1:40
    Yani ben büyürken,
  • 1:40 - 1:43
    aynı zamanda yiyeceklere de tutku besledim.
  • 1:43 - 1:46
    Gençliğimi 60'ların sonu, 70'lerin başında yaşadığımdan,
  • 1:46 - 1:50
    başka tutkularım da vardı,
  • 1:50 - 1:53
    ancak bu iki tutkumdu beni farklılaştıran.
  • 1:53 - 1:55
    (Kahkahalar)
  • 1:55 - 1:57
    Hayat harikaydı.
  • 1:57 - 1:59
    Her şey yolundaydı,
  • 1:59 - 2:03
    taa ki 26 yaşındayken gittiğim,
  • 2:03 - 2:07
    "Short Circuit" filmini izleyene kadar.
  • 2:07 - 2:09
    Anlaşılan bazılarınız filmi izlemiş.
  • 2:09 - 2:12
    Şu an film yeniden çekiliyor ve
  • 2:12 - 2:14
    gelecek sene gösterime girecek.
  • 2:14 - 2:17
    Film, kısa devre yaptıktan sonra bilinç kazanan
  • 2:17 - 2:20
    bir deney robotunu konu alıyor.
  • 2:20 - 2:24
    Ve bu robot çalışırken devamlı "Beni besle, beni besle" diyordu.
  • 2:24 - 2:27
    Ve birden farkettim ki bir robot için
  • 2:27 - 2:30
    yemek de, bilgi de
  • 2:30 - 2:33
    aynı şeylerdi.
  • 2:33 - 2:35
    Enerjiyi belli şekil ve formda alıyordu,
  • 2:35 - 2:37
    bilgiyi belli şekil ve formda alıyordu.
  • 2:37 - 2:40
    Şöyle düşündüm,
  • 2:40 - 2:42
    acaba enerji ve bilgi beni besleyen
  • 2:42 - 2:44
    iki temel şey olsaydı
  • 2:44 - 2:48
    nasıl olurdu?
  • 2:48 - 2:53
    Yani, yiyecek ve bilgi benzer şekilde ve formda olsaydı.
  • 2:53 - 2:56
    O zamanlar bir araştırma yapmaya başladım ve bu 25 yıllık bir yolculuğa dönüştü,
  • 2:56 - 2:57
    ve insanoğlunun bir primatken
  • 2:57 - 3:01
    o zamanki boyutlarına göre
  • 3:01 - 3:04
    midesinin şimdikinden çok daha küçük
  • 3:04 - 3:07
    beyninin ise daha büyük
  • 3:07 - 3:10
    olduğunu öğrendim.
  • 3:10 - 3:13
    Araştırmamı daha da derinleştirdikçe,
  • 3:13 - 3:17
    pahalı doku hipotezi denilen
  • 3:17 - 3:20
    bir şeyi keşfettim.
  • 3:20 - 3:24
    Yani bir primatın verilen beden kütlesi için
  • 3:24 - 3:27
    metabolik hızı durağandı.
  • 3:27 - 3:31
    Değişen, kullanılabilen dokuların dengesiydi.
  • 3:31 - 3:34
    Ve insan vücudunun en pahalı dokularından ikisi
  • 3:34 - 3:38
    sinir dokuları ve sindirim dokularıdır.
  • 3:38 - 3:42
    Ortaya çıkan şu oldu: insanlar 1995 yıllarında
  • 3:42 - 3:47
    şaşırtıcı sonuçlara ulaşan bir hipotez ortaya attılar.
  • 3:47 - 3:50
    Bu hanımın adı Leslie Eiello.
  • 3:50 - 3:54
    Araştırmalar, birini diğerine tercih etmeniz gerektiğini söylüyordu.
  • 3:54 - 3:58
    Belli bir vücut kitlesi için daha büyük bir beyninizin olmasını istiyorsanız,
  • 3:58 - 4:01
    daha küçük bir mideyle yaşamanız gerekiyor.
  • 4:01 - 4:04
    İşte o anda şunu diyebildim:
  • 4:04 - 4:07
    Tamam, bu ikisi birbiriyle bağlantılı.
  • 4:07 - 4:11
    Bilgi üretimine yiyeceklerinki gibi bakmaya başladım
  • 4:11 - 4:14
    ve "Yani biz bilgi avcı-toplayıcılarıydık." dedim.
  • 4:14 - 4:18
    Daha sonra bilgi çiftçileri ve üreticilerine dönüştük.
  • 4:18 - 4:20
    Tüm bunlar, bu günlerde fikri mülkiyet savaşlarında
  • 4:20 - 4:23
    gördüklerimizi gerçekten açıklıyor mu?
  • 4:23 - 4:26
    Çünkü eskiden avcı-toplayıcı olanlar
  • 4:26 - 4:30
    özgürce gidip istediklerinde bilgiyi almak istiyorlardı
  • 4:30 - 4:32
    ve bilgiyi yetiştirme işinde olanlar
  • 4:32 - 4:35
    çevresine çitler çekmek,
  • 4:35 - 4:38
    sahiplik, zenginlik ve mülkiyet elde etme peşindelerdi.
  • 4:38 - 4:41
    Yani bu işin içinde her zaman bir gerginlik vardı.
  • 4:41 - 4:43
    Ve yetiştiricilikte gördüğüm her şey
  • 4:43 - 4:46
    yemek peşindekiler arasında büyük savaşlar olduğunu anlattı,
  • 4:46 - 4:48
    yetiştiriciler ve avcı-toplayıcılar arasında.
  • 4:48 - 4:50
    Burada olan da bu.
  • 4:50 - 4:53
    Hazırlığa başladığımda, aynı şey geçerliydi
  • 4:53 - 4:56
    ancak, iki farklı görüş vardı.
  • 4:56 - 4:59
    Bir taraf, bilgiyi damıtarak
  • 4:59 - 5:02
    değerli kısmını ayırıp servis etmek gerek diyordu,
  • 5:02 - 5:04
    ötekisi, "Hayır, hayır mayalamak gerek"
  • 5:04 - 5:06
    diyenlerden oluşuyordu.
  • 5:06 - 5:08
    Hepsini bir araya getirip karıştırırsınız
  • 5:08 - 5:10
    ve böylece değeri ortaya çıkar.
  • 5:10 - 5:13
    Aynı şey bilgi için de geçerlidir.
  • 5:13 - 5:17
    Ve işler tüketim aşamasında eğlenceli olmaya başlıyor.
  • 5:17 - 5:19
    Çünkü o zaman görmeye başladım ki
  • 5:19 - 5:22
    insanlar bunu çok çeşitli yollarla tüketiyorlar.
  • 5:22 - 5:25
    Çiğ malzemeler olarak alıyorlar.
  • 5:25 - 5:27
    Kendiniz mi pişirirsiniz? Size servis edilsin mi isteriniz?
  • 5:27 - 5:29
    Bir lokantaya mı gidersiniz?
  • 5:29 - 5:33
    Aynı şey bilginin tüketimi için de geçerli.
  • 5:33 - 5:35
    Benzerlikler deli gibi artıyordu --
  • 5:35 - 5:38
    bilginin de son kullanma tarihi vardı,
  • 5:38 - 5:42
    uygun tarihte tüketilmeyen bilgiler yanlış kullanılıyordu
  • 5:42 - 5:44
    ve bu piyasalarda ya da şirket değerlerinde
  • 5:44 - 5:46
    yan etkilere sebep olabilirdi.
  • 5:46 - 5:49
    Ve artık bu konuya tamamen kapılmıştım.
  • 5:49 - 5:52
    Bu sürecin içinde 23 yılım geçmişti.
  • 5:52 - 5:54
    Kendimi gerçekle kurgu arasında
  • 5:54 - 5:58
    bir kombinasyonun parçasıymışım gibi görmeye başladım,
  • 5:58 - 6:01
    belgesel-film, sahte-belgesel ya da adı her neyse.
  • 6:01 - 6:03
    Bilginin, ilişkili olduğu gerçekliğin
  • 6:03 - 6:07
    yüzdesine sahip olduğu bir seviyeye ulaşabilecek miyiz?
  • 6:07 - 6:11
    Bilgiyi içerdiği gerçeklik yüzdesiyle etiketlemeye başlar mıyız?
  • 6:11 - 6:13
    Dile getirdiğimiz bilginin kaynağı kuruduğunda
  • 6:13 - 6:17
    neler olacağını düşünmeye başlayacak mıyız?
  • 6:17 - 6:19
    İşte bu beni tüm bunların son noktasına getirdi.
  • 6:19 - 6:22
    Clay Shirky bir zamanlar aşırı bilgi yüklemesi diye bir şeyin olmadığını söylemişti,
  • 6:22 - 6:26
    sadece filtreleme arızası vardı.
  • 6:26 - 6:28
    Ben de size söylüyorum,
  • 6:28 - 6:31
    besin bakış açısıyla baktığımızda bilgi
  • 6:31 - 6:35
    bir üretim meselesi değildir, aşırı besin yüklemesinden asla bahsedilmez.
  • 6:35 - 6:37
    Asıl olarak, bu bir tüketim meselesidir.
  • 6:37 - 6:39
    Ve biz bilgiyle baş edebilmek için fakültelerimiz olsun diye,
  • 6:39 - 6:44
    etiketleme işi sorumluluklarıyla yerine getirilsin diye
  • 6:44 - 6:47
    kendi içimizde nasıl diyet yapabileceğimizi,
  • 6:47 - 6:50
    nasıl egzersiz yapabileceğimizi düşünmeye başlamalıyız.
  • 6:50 - 6:54
    Aslında "Beni Şişmanlat"ı gördüğümde, şunu düşünmüştüm:
  • 6:54 - 6:56
    Bir kimse 31 gün boyunca
  • 6:56 - 7:00
    kesintisiz Fox Haberleri izleseydi ne olurdu?
  • 7:00 - 7:02
    (Kahkahalar)
  • 7:02 - 7:05
    Bununla çalışabilmeye zaman olur muydu?
  • 7:05 - 7:08
    Yani, hastalıklar ve toksinlere maruz kalabileceğinizi,
  • 7:08 - 7:14
    dengeli beslenmeniz gerektiğini anlıyorsunuz
  • 7:14 - 7:17
    ve bu açıdan görmeye başladığınızda,
  • 7:17 - 7:21
    bilgi üretimi, bilginin hazırlanması gibi
  • 7:21 - 7:24
    bilgi tüketimi bakımından yaptığınız herşeye
  • 7:24 - 7:27
    besinlere baktığınız gibi bakıyorsunuz.
  • 7:27 - 7:30
    Bel çevremi inceltmeye pek yaramamış olabilir
  • 7:30 - 7:32
    çünkü her iki tarafa da çalışmayı seviyorum.
  • 7:32 - 7:36
    Ancak, sizden şu soruyla ayrılmak istiyorum:
  • 7:36 - 7:39
    Eğer tükettiğiniz bilgiye
  • 7:39 - 7:41
    yiyeceklere baktığınız gözle baksaydınız,
  • 7:41 - 7:43
    şimdikinden farklı ne yapardınız?
  • 7:43 - 7:45
    Zaman ayırdığınız için çok teşekkür ederim.
  • 7:45 - 7:47
    (Alkışlar)
Title:
JP Rangaswami: Bilgi besindir
Speaker:
JP Rangaswami
Description:

Bilgiyi nasıl tüketiriz? TED@SXSWi konuşmasında teknoloji uzmanı JP Rangaswami bilgiyle olan ilişkimize yön veriyor ve şaşırtıcı ve net bir çıkarımda bulunuyor: bilgiye besin gözüyle bakıyoruz.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
08:08
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for Information is food
Meric Aydonat accepted Turkish subtitles for Information is food
Meric Aydonat edited Turkish subtitles for Information is food
Diba Szamosi edited Turkish subtitles for Information is food
Diba Szamosi edited Turkish subtitles for Information is food
Diba Szamosi edited Turkish subtitles for Information is food
Eyşan Aydoğdu edited Turkish subtitles for Information is food
Eyşan Aydoğdu edited Turkish subtitles for Information is food
Show all

Turkish subtitles

Revisions