Return to Video

Jak wygląda proces mianowania sędziów Sądu Najwyższego USA? - Peter Paccone

  • 0:09 - 0:13
    Jest taka praca, która daje
    władzę, pieniądze, prestiż
  • 0:13 - 0:16
    oraz gwarantowany stały etat.
  • 0:16 - 0:18
    I jest tylko jeden sposób, żeby ją dostać,
  • 0:18 - 0:22
    nominacja do Sądu Najwyższego USA.
  • 0:22 - 0:24
    Jeśli chce się zostać
    sędzią Sądu Najwyższego,
  • 0:24 - 0:27
    najwyższego sądu federalnego USA,
  • 0:27 - 0:29
    potrzebne są trzy rzeczy.
  • 0:29 - 0:32
    Nominacja prezydenta USA,
  • 0:32 - 0:35
    zatwierdzenie nominacji przez Senat
  • 0:35 - 0:39
    i w końcu akt podpisany przez prezydenta.
  • 0:40 - 0:44
    Ponieważ konstytucja nie określa warunków,
  • 0:44 - 0:47
    innymi słowy wiek, wykształcenie, zawód,
  • 0:47 - 0:50
    a nawet sposób uzyskania obywatelstwa
    nie podlegają żadnym wymogom,
  • 0:50 - 0:54
    prezydent może nominować
    na urząd dowolną osobę.
  • 0:54 - 0:57
    Dotychczas sześciu sędziów
    było naturalizowanych,
  • 0:57 - 1:00
    conajmniej jeden
    nie skończył szkoły średniej,
  • 1:00 - 1:04
    inny dołączył do składu,
    mając zaledwie 32 lata.
  • 1:04 - 1:10
    Większość prezydentów nominuje
    kandydatów z podobną wizją polityki,
  • 1:10 - 1:12
    więc prezydent o poglądach liberalnych
  • 1:12 - 1:14
    zwykle nominuje liberałów.
  • 1:14 - 1:18
    Oczywiście nie zawsze da się
    przewidzieć poglądy sędziego.
  • 1:18 - 1:21
    Prezydent Eisenhower, republikanin,
  • 1:21 - 1:24
    mianując prezesem Sądu
    Najwyższego Earla Warrena
  • 1:24 - 1:28
    oczekiwał orzeczeń konserwatywnych.
  • 1:28 - 1:31
    Jednak postanowienia Warrena
    zapisały się jako najbardziej liberalne
  • 1:31 - 1:33
    w całej historii Sądu Najwyższego.
  • 1:33 - 1:35
    Po latach Eisenhower
    skomentował tę nominację
  • 1:35 - 1:39
    jako "najdurniejszy błąd" swojego życia.
  • 1:39 - 1:42
    Uwzględnia się też wiele innych czynników,
  • 1:42 - 1:47
    w tym doświadczenie, prywatne powiązania,
    przynależność etniczną czy płeć.
  • 1:47 - 1:49
    Kandydatów prześwietla się zarówno
  • 1:49 - 1:53
    pod kątem zeznań podatkowych,
    jak i płacenia pomocy domowej.
  • 1:53 - 1:55
    Po rozmowie prezydenta z kandydatem
  • 1:55 - 1:57
    i oficjalnym ogłoszeniu nominacji
  • 1:57 - 2:01
    senat tradycyjnie poddaje
    nominację przesłuchaniom
  • 2:01 - 2:04
    w senackiej komisji ds. sądownictwa.
  • 2:04 - 2:06
    Jeśli wybór jest kontrowersyjny,
  • 2:06 - 2:09
    może to potrwać wiele dni.
  • 2:09 - 2:13
    Od rządów Nixona przesłuchania
    trwają przeciętnie 60 dni.
  • 2:13 - 2:17
    Kandydat odpowiada na pytania
    o ewentualne zatargi z prawem
  • 2:17 - 2:21
    i o stosunek do kluczowych kwestii,
    który pokaże, jak będzie głosować.
  • 2:21 - 2:24
    Od niedawna komisja próbuje
  • 2:24 - 2:29
    wygrzebać wszelkie ciemne
    sprawki i grzeszki przeszłości.
  • 2:29 - 2:33
    Komisja senacka przedstawia
    nominację pełnemu senatowi
  • 2:33 - 2:36
    z pozytywną lub negatywną opinią komisji,
  • 2:36 - 2:41
    zależnie od opcji politycznej,
    albo sporządza raport bez rekomendacji.
  • 2:41 - 2:43
    Odrzucenie kandydatury
    zdarza się, gdy większość senatu
  • 2:43 - 2:47
    wywodzi się z innej partii
    politycznej niż prezydent.
  • 2:47 - 2:50
    Senat zatwierdza nominację
    zwykłą większością głosów,
  • 2:50 - 2:53
    a przy równym rozkładzie głosów,
    głos decydujący ma wiceprezydent.
  • 2:53 - 2:55
    Mając zgodę senatu,
  • 2:55 - 2:57
    prezydent podpisuje formalną nominację
  • 2:57 - 3:00
    umożliwiającą kandydatowi
    podjęcie kroków prowadzących
  • 3:00 - 3:03
    do zaprzysiężenia
    konstytucyjnego i sędziowskiego,
  • 3:03 - 3:04
    Tym samym uroczyście
  • 3:04 - 3:08
    przysięga wymierzać sprawiedliwość
    bez względu na to, kogo dotyczy,
  • 3:08 - 3:11
    postępować sprawiedliwie
    wobec biednych i bogatych,
  • 3:11 - 3:16
    oraz sumiennie i bezstronnie
    wywiązywać się z obowiązków
  • 3:16 - 3:19
    sędziego Sądu Najwyższego USA.
  • 3:19 - 3:21
    Jest to posada na całe życie,
  • 3:21 - 3:25
    wyjąwszy rezygnację, emeryturę
    lub usunięcie z urzędu przez impeachment.
  • 3:25 - 3:29
    Ze 112 sędziów na tym stanowisku
  • 3:29 - 3:34
    ani jeden nie został usunięty z urzędu
    w wyniku procedury impeachmentu.
  • 3:34 - 3:38
    Do sędziów SN należy obrona
    podstawowych praw Amerykanów
  • 3:38 - 3:40
    bez względu na partię rządzącą.
  • 3:40 - 3:43
    Jest to ogromna odpowiedzialność,
  • 3:43 - 3:47
    więc i oczekiwania wobec sędziego
    Sądu Najwyższego są wysokie.
  • 3:47 - 3:49
    Według Irvinga R. Kaufmana ma być
  • 3:49 - 3:51
    "wzorem cnót wszelkich,
  • 3:51 - 3:53
    tytanem intelektualnym
  • 3:53 - 3:56
    i czarodziejem administracji".
  • 3:56 - 4:01
    Nie każdy członek Sądu Najwyższego
    okaże się wzorem sprawiedliwego.
  • 4:01 - 4:04
    Jednak każdy pozostawia
    po sobie orzeczenia i uzasadnienia,
  • 4:04 - 4:07
    które dyskusji i analizie
    poddają sędziowie ostateczni:
  • 4:07 - 4:09
    czas i historia.
Title:
Jak wygląda proces mianowania sędziów Sądu Najwyższego USA? - Peter Paccone
Speaker:
Peter Paccone
Description:

Cała lekcja: http://ed.ted.com/lessons/how-do-us-supreme-court-justices-get-appointed-peter-paccone

Jest taka praca, która daje władzę, pieniądze, prestiż i prawie 100% gwarancję stałego zatrudnienia. I jest tylko jeden sposób, aby ją dostać: nominacja do Sądu Najwyższego USA. Jak dostąpić zaszczytu bycia sędzią Sądu Najwyższego? Peter Paccone przedstawia trudną drogę do miejsca na najwyższej ławie w państwie.

Lekcja: Peter Paccone, animacja: Globizco.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:26

Polish subtitles

Revisions