Maakt geld je gemeen?

Het is verbazingwekkend wat een vervalst spelletje Monopoly kan onthullen. In deze leuke maar ontnuchterende talk vertelt sociaal psycholoog Paul Piff over zijn onderzoek naar hoe mensen zich gedragen wanneer ze zich rijk voelen. (Hint: slecht.) Maar al is het probleem van ongelijkheid een complexe en lastige uitdaging, toch is er ook goed nieuws . (Gefilmd op TEDxMarin.)

Denk even
dat je een spelletje Monopoly speelt.

Maar nu is die combinatie

van vaardigheid, talent en geluk

die je succes uitmaakt bij het spelen,
zoals in het leven,

irrelevant gemaakt.

Dit spel is vervalst
in jouw voordeel.

Je krijgt meer geld,

meer bewegingsvrijheid over het bord

en betere kansen dan je tegenstander.

Vraag jezelf dan eens af

hoe die ervaring

een bevoorrechte speler te zijn
in een vervalst spel

de manier waarop je over jezelf denkt,
gaat veranderen

en hoe je de andere speler
gaat bekijken.

Op de campus van U.C. Berkeley
deden we een studie

om precies daarop een antwoord te vinden.

Wij brachten meer dan 100 paren,
vreemden voor elkaar, samen in het lab.

Met een muntopgooi

bepaalden we telkens wie van elk paar

de rijke speler werd
in een vervalst spel.

De rijke spelers kregen
twee keer zoveel geld.

Wanneer ze langs Start kwamen,

kregen ze het dubbele bedrag.

Ze speelden met 2 dobbelstenen
en de ander met 1,

en konden dus veel sneller rondgaan.

(Gelach)

15 minuten lang

observeerden we hen
met verborgen camera's.

Voor de eerste keer deel ik jullie

wat resultaten mee.

Sorry voor de soms slechte geluidskwaliteit,
maar dat komt door de verborgen camera's.

Daarom hebben we
er ondertitels onder gezet.

Rijke Speler: Hoeveel briefjes van 500 heb je?

Arme speler: Slechts één.

Rijke Speler: Echt?
Arme Speler: Ja.

Rijke Speler: Ik heb er drie. (Lacht)

Ik weet niet waarom
ze me er zoveel gaven.

Paul Piff: De spelers hadden al gauw door

dat er iets mis was.

De een kreeg duidelijk veel meer geld

dan de ander, en toch,

naarmate het spel vorderde,

zagen we heel opmerkelijke

en dramatische verschillen ontstaan

tussen de twee spelers.

De rijke speler

begon luider het bord rond te gaan,

klopte echt met zijn pion op het bord

terwijl hij rond ging.

We kregen vaker
tekenen van dominantie,

non-verbale tekens,

machtsvertoon

en gejuich te zien
bij de rijke spelers.

Naast het bord
stond een kom zoutjes.

Daar rechts vanonder.

Zo konden we het eetgedrag
van de deelnemers bekijken.

We hielden bij hoeveel zoutjes
de deelnemers aten.

Rijke Speler: Die zoutjes,
zit daar iets achter?

Arme Speler: Ik weet het niet.

PP: Geen verrassingen dus,
ze hebben ons door.

Zij vragen zich af
wat die kom zoutjes

daar überhaupt komt doen.

Zoals u net zag, vraagt er een zelfs

naar de bedoeling ervan.

Desondanks dwingt de situatie

onvermijdelijk tot dominant gedrag.

Die rijke spelers beginnen
meer zoutjes te eten.

Rijke Speler: Ik hou van zoutjes.

(Gelach)

PP: Een van de echt interessante
en dramatische patronen

die we in de loop van het spel zagen ontstaan,

was dat het gedrag van de rijke spelers

onbeschofter werd tegenover de ander.

Ze werden steeds ongevoeliger
voor de benarde situatie

van die arme, arme spelers,

en steeds demonstratiever

over hun materiële succes,

meer geneigd om te laten zien
hoe goed ze het wel deden.

Rijke Speler: Ik heb geld voor alles.

Arme Speler: Hoeveel is dat?

Rijke Speler: Je moet me 24 dollar.

Dadelijk ben je al je geld kwijt.

Ik koop het.
Ik heb zoveel geld.

Ik heb genoeg geld,
ik kan ertegen.

Rijke Speler 2: Ik koop het hele bord op.

Rijke Speler 3: Dra ben je al je geld kwijt.

Nu krijg je me er niet meer onder.

PP: Wat hier echt interessant aan is,

is dat we na die 15 minuten

de spelers vroegen om te praten
over hun ervaringen tijdens het spel.

Als de rijke spelers uitlegden

waarom ze onvermijdelijk hadden gewonnen

in dit doorgestoken spelletje Monopoly --

(Gelach) —

hadden ze het over wat ze hadden gedaan

om die verschillende eigendommen te kopen

en succes in het spel te verdienen.

Ze hadden veel minder oog

voor de verschillende
voorwaarden van de situatie,

met inbegrip van de muntopgooi

die hen in de eerste plaats toevallig

een bevoorrechte positie had bezorgd.

Dat is een echt ongelooflijk inzicht

in hoe de geest zin geeft
aan bevoordeligd zijn.

Nu kan dit spelletje Monopoly
worden gebruikt

als een metafoor
om de samenleving te begrijpen,

en de hiërarchische structuur,
waarin sommige mensen

veel rijkdom en status hebben,

en een heleboel anderen niet.

Ze hebben veel minder rijkdom, status

en toegang tot waardevolle hulpbronnen.

In de afgelopen zeven jaar
hebben mijn collega's en ik

de effecten van dit soort
hiërarchieën bestudeerd.

Uit tientallen studies

met duizenden deelnemers in dit land

leidden we af dat
naarmate iemands rijkdom toeneemt

zijn gevoelens van medeleven
en empathie afnemen,

en hun gevoel van recht hebben op,
van eigen verdienste

en hun ideologie
van eigenbelang toenemen.

In enquêtes vonden we dat

rijkere individuen eerder

hebzucht vergoelijkten,

en dat het nastreven van eigenbelang

terecht en moreel is.

Ik wil het vandaag hebben

over enkele implicaties
van deze ideologie van eigenbelang,

waarom we ermee moeten inzitten

om te eindigen met
wat eraan gedaan kan worden.

Enkele van de eerste studies
keken naar het hulpgedrag,

wat sociaal psychologen

prosociaal gedrag noemen.

We wilden weten wie eerder

hulp biedt aan een ander:

een rijke of een arme?

In één van de studies brengen we

rijke en arme mensen in het lab

en geven ze elk 10 dollar.

We vertelden ze

dat ze die 10 dollar
voor zichzelf konden houden

of ze konden delen
-- als ze dat wilden --

met een vreemde.

Volledig anoniem.

Ze zullen die vreemde nooit ontmoeten.

Wij keken hoeveel mensen geven.

Individuen die 25.000 tot

minder dan 15.000 dollar
per jaar verdienen,

gaven 44 procent meer van hun geld

aan de vreemde

dan individuen die 150.000
tot 200.000 dollar per jaar verdienden.

We lieten mensen spelen

om te zien wie eerder vals speelt

om hun kansen op het winnen
van een prijs te verhogen.

In een van die spellen
vervalsten we een computer

zodat je nooit meer dan een bepaalde score
kon behalen met dobbelstenen.

Je kon nooit meer dan 12 halen,

en toch, hoe rijker je was,

hoe groter de kans was
dat je ging bedriegen

om een geldprijs van $50 te verdienen.

Soms drie tot vier keer zo vaak.

In een andere studie keken we

of mensen geneigd waren
snoep weg te nemen

uit een pot die wij uitdrukkelijk

voor de kinderen hadden gereserveerd --

(Gelach) —

Ik ben serieus.

Ik weet dat het als een grap klinkt,

maar wij zegden expliciet
tegen de deelnemers

dat deze pot voor de kinderen

in het naburige lab bedoeld was.

Ze nemen daar deel aan het onderzoek.
Dit is voor hen.

En we keken hoeveel snoep
de deelnemers namen.

Deelnemers die zich rijk voelden,

namen twee keer zoveel snoep

als deelnemers die zich arm voelden.

We hebben zelfs auto’s bestudeerd.

Niet zomaar auto's,

maar of chauffeurs
van verschillende soorten auto's

meer of minder geneigd waren
om de wet te overtreden.

In één van deze studies keken we

of chauffeurs zouden stoppen
voor een voetganger

die stond te wachten
om een zebrapad over te steken.

In Californië zoals je wel weet,

want ik weet zeker
dat we dit allemaal doen,

moet je stoppen voor een voetganger
die wacht om over te steken.

Zo deden we dat.

Links staat onze medewerker

die zich voordoet als een voetganger.

Hij nadert en de rode vrachtwagen stopt.

Op typische Californië manier
wordt hij ingehaald

door de bus
die onze voetganger bijna overrijdt.

(Gelach)

Hier een voorbeeld van een duurdere auto,

een Prius. Die rijdt door.

Een BMW doet hetzelfde.

We deden dit met honderden voertuigen

op verschillende dagen,

en hielden bij wie stopt en wie niet.

We stelden vast dat
hoe duurder de auto was,

hoe groter de neiging van de chauffeur was
om de wet te overtreden.

Geen enkele auto, geen enkele

van de minst dure categorie

overtrad de wet.

Bijna 50 procent van de auto's

in de meest dure voertuigcategorie

overtrad de wet.

Uit andere studies blijkt dat

rijkere individuen makkelijker liegen
bij onderhandelingen,

onethisch gedrag op het werk,
zoals geld uit de kassa stelen, vergoelijken,

steekpenningen aannemen
en liegen tegen klanten.

Nu wil ik niet suggereren

dat alleen rijke mensen

deze gedragspatronen vertonen.

Helemaal niet.
In feite worstelen wij

in onze dagelijkse leven allemaal

met concurrerende motivaties

om soms onze eigen belangen
te laten primeren

boven de belangen
van andere mensen.

Dat is begrijpelijk

omdat de Amerikaanse droom een idee is

waarin wij allemaal gelijke kansen hebben

om te slagen en vooruit te raken,

zolang we er onszelf maar op toeleggen
en hard werken.

Dat betekent soms

dat je je eigenbelang

moet laten primeren op dat van de ander.

Maar we stellen vast dat

hoe rijker je bent,
hoe meer kans je hebt

om te gaan voor een visie
van persoonlijk succes,

van verwezenlijking en prestatie,

ten nadele van anderen om je heen.

Hier heb ik het gemiddelde inkomen uitgezet

van elk vijfde
en de top vijf procent van de bevolking

voor de afgelopen 20 jaar.

In 1993 zijn de verschillen
tussen de verschillende

quintiles van de bevolking,
in termen van inkomen,

vrij opvallend.

Het is niet moeilijk te zien
dat er verschillen zijn.

Maar in de afgelopen 20 jaar
is dat significante verschil

uitgegroeid tot een soort Grand Canyon

tussen die aan de top en de rest.

In feite bezit
de bovenste 20 procent van onze bevolking

bijna 90 procent
van de totale rijkdom in dit land.

We staan op voorheen ongekende niveaus

van economische ongelijkheid.

Dat betekent dat rijkdom niet alleen

steeds meer geconcentreerd wordt
in de handen van een selecte groep,

maar dat de Amerikaanse droom

steeds onbereikbaarder wordt

voor een groeiende meerderheid onder ons.

En als dat zo is,
zoals we hebben vastgesteld,

dat hoe rijker je bent,

hoe meer je voelt
dat je recht hebt op die rijkdom,

hoe groter de kans
dat je je eigenbelang voorrang geeft

over de belangen van andere mensen,

en je bereid bent
om dat eigenbelang te dienen,

dan is er geen reden om te denken

dat deze patronen zullen veranderen.

In feite is er alle reden om te denken

dat het alleen maar erger zal worden.

Zo gaat het worden
als het zo blijft doorgaan,

met de dezelfde lineaire snelheid,
in de komende 20 jaar.

Over economische ongelijkheid

zouden we allemaal bezorgd moeten zijn.

Niet alleen voor degenen aan de onderkant

van de sociale hiërarchie,

maar omdat individuen en groepen

met veel economische ongelijkheid
het slechter doen,

niet alleen voor de mensen onderaan,
maar voor iedereen.

Er is een massa overtuigend onderzoek

van toplabs van over de hele wereld

dat aantoont wat onderuit gaat

naarmate de economische ongelijkheid toeneemt.

Sociale mobiliteit,
dingen waar we echt om geven,

fysieke gezondheid en sociaal vertrouwen

verslechteren als de ongelijkheid toeneemt.

Op dezelfde manier zullen negatieve dingen

in sociale gemeenschappen en samenlevingen,

dingen als obesitas, geweld,

gevangenisstraf en bestraffing

verergeren
als de economische ongelijkheid toeneemt.

Nogmaals, deze resultaten
zijn niet gebaseerd

op de ervaring van enkelingen.
Je vindt ze terug

in alle lagen van de samenleving.

Zelfs mensen aan de top zullen dit ondergaan.

Wat kunnen we doen?

Deze cascade van zichzelf bestendigende,

verderfelijke, negatieve effecten

kan lijken op iets waar we
geen vat meer op hebben,

iets waar we niets meer aan kunnen doen,

zeker niet iets waar wij als individuen
iets aan kunnen doen.

Maar in feite hebben wij

in ons eigen laboratoriumonderzoek vastgesteld

dat kleine psychologische interventies,

kleine wijzigingen
in de waardebeleving van mensen,

kleine duwtjes in bepaalde richtingen,

niveaus van egalitarisme
en empathie kunnen herstellen.

Bijvoorbeeld, mensen herinneren

aan de voordelen van samenwerking,

of de voordelen van gemeenschap,

maken rijkere individuen net zo egalitair

als arme mensen.

In een studie lieten we mensen
naar een korte video over jeugdarmoede kijken,

slechts 46 seconden lang,

als een herinnering aan de tekorten van anderen

in de wereld om hen heen.

Na het bekijken ervan

keken we in het lab
hoe bereid mensen waren

om tijd te spenderen aan een vreemde

die in nood verkeerde.

Na het zien van deze video

waren rijke mensen een uur later
net zo royaal

met hun eigen tijd
om die vreemde te helpen

als iemand die arm was.

Dit suggereert dat deze verschillen

niet aangeboren of irreversibel zijn.

Integendeel, ze zijn zo kneedbaar

dat lichte veranderingen in iemands waarden,

een beetje mededogen

en empathie mogelijk worden.

Buiten de muren van ons lab

zien we al tekenen van verandering
in de samenleving.

Bill Gates,
een van de rijkste personen van ons land,

sprak in zijn aanvangstoespraak in Harvard

over ongelijkheid als de grootste uitdaging
voor de samenleving.

Hij sprak over wat gedaan moet worden
om ze te bestrijden

door te zeggen:
"De grootste vooruitgang van de mensheid

ligt niet in haar ontdekkingen,

maar in hoe deze ontdekkingen worden toegepast

om de onrechtvaardigheid terug te dringen."

En er is de Giving Pledge (‘geefbelofte’)

waarin meer dan 100 rijkste individuen
van ons land de gelofte doen

de helft van hun fortuin
over te maken aan liefdadigheid.

Tientallen basisbewegingen

zijn in opkomst.

Zoals ‘Wij zijn de 1%’,

de Resource-generatie,

of Rijkdom voor het Algemeen Welzijn.

De meest bevoorrechte

leden van de bevolking,

leden van de één procent en anderen,

rijke mensen,

gebruiken hiervoor hun eigen economische middelen

volwassenen en zowel als jongeren.
Dat valt me nog het meeste op.

Ze gebruiken hun eigen voorrechten,

hun eigen economische middelen,

om de ongelijkheid tegen te gaan

door te pleiten voor sociaal beleid,

veranderingen in sociale waarden,

en veranderingen in het gedrag van mensen.

Dat gaat in tegen hun eigen economische belangen,

maar zal uiteindelijk de Amerikaanse droom
nieuw leven inblazen.

Bedankt.

(Applaus)