Ένα βραβείο επιστήμης που σε κάνει να γελάσεις, και μετά να σκεφτείς.

Ως ιδρυτής των βραβείων ΑντιΝόμπελ, ο Μαρκ Έιμπραμς διερευνεί τις πιο απίθανες επιστημονικές έρευνες στον κόσμο. Σε αυτή την ομιλία που προβληματίζει (και είναι ενίοτε ξεκαρδιστική) ομιλία, διηγείται ιστορίες πραγματικά αλλόκοτων επιστημονικών επιτευγμάτων - και βάζει τις βάσεις της θεωρίας ότι η ανοησία είναι ουσιώδης στην ενίσχυση του δημόσιου ενδιαφέροντος για την επιστήμη.

Ο Τζωρτζ και η Σάρλοτ Μπλόνσκι,

ένα παντρεμένο ζευγάρι
από το Μπρονξ της Νέας Υόρκης,

εφηύρε κάτι.

Κατοχύρωσαν μια πατέντα το 1965
για κάτι που αποκαλούσαν

«συσκευή που βοηθά τις γυναίκες
να γεννήσουν».

Αυτή η συσκευή αποτελείται
από ένα μεγάλο στρογγυλό τραπέζι

και κάποιο μηχανισμό.

Όταν η γυναίκα είναι έτοιμη να γεννήσει,

ξαπλώνει στο τραπέζι,

δένεται με λουριά,

και το τραπέζι αρχίζει να περιστρέφεται
με μεγάλη ταχύτητα.

Το παιδί πετάγεται

με τη φυγόκεντρο δύναμη.

Αν δείτε την πατέντα τους προσεκτικά,

ειδικά αν έχετε προϋπηρεσία
ή ταλέντο μηχανικού,

ίσως εντοπίσετε κάποια σημεία

όπου ο σχεδιασμός χωλαίνει.
(Γέλια)

Ο δόκτωρ Άιβαν Σουάμπ στην Καλιφόρνια

είναι από τους σημαντικότερους ανθρώπους

που βοήθησαν να απαντήσουμε την ερώτηση

«Γιατί οι δρυοκολάπτες
δεν έχουν πονοκεφάλους;»

Η απάντηση φαίνεται να είναι

επειδή ο εγκέφαλός τους

είναι τοποθετημένος στο κρανίο τους

διαφορετικά από τον τρόπο

που είναι τοποθετημένος ο εγκέφαλος

μέσα στο ανθρώπινο κρανίο.

Οι δρυοκολάπτες
ως συνήθως χτυπούν τους κορμούς,

χτυπούν το κεφάλι τους
πάνω σε ένα κομμάτι ξύλο

χιλιάδες φορές την ημέρα.
Κάθε μέρα!

Και απ' όσο γνωρίζουμε,

δεν τους ενοχλεί στο ελάχιστο.

Πώς συμβαίνει αυτό;

Ο εγκέφαλός τους δεν αναταράσσεται
όπως ο δικός μας.

Ο εγκέφαλός τους
είναι σφιχτά τοποθετημένος,

τουλάχιστον για μετωπικά χτυπήματα.

Η έρευνα αυτή δεν έτυχε μεγάλης προσοχής

μέχρι τα λίγα τελευταία χρόνια

όταν, ειδικά στη χώρα μας,

οι άνθρωποι δείχνουν ενδιαφέρον

για το τι παθαίνει
ο εγκέφαλος των ποδοσφαιριστών

που χτυπούν τα κεφάλια τους επανειλημμένα.

Και ο δρυοκολάπτης
ίσως έχει κάποια σχέση με αυτό.

Δημοσιεύτηκε μια εργασία

στο ιατρικό περιοδικό The Lancet

πριν λίγα χρόνια στην Αγγλία,
με τίτλο

«Κάποιος που τρύπησε το δάκτυλό του
και είχε οσμή σαπίλας για πέντε χρόνια».

Η δόκτωρ Κάρολαϊν Μιλς και η ομάδα της

ανέλαβαν αυτόν τον ασθενή
και δεν ήξεραν τι να κάνουν.

Ο άνθρωπος είχε κόψει το δάκτυλό του

καθώς τεμάχιζε κοτόπουλα

και μετά άρχισε να μυρίζει
πάρα πολύ άσχημα.

Όταν έμπαινε σε δωμάτιο

με γιατρούς και νοσοκόμες,

δεν άντεχαν να μείνουν εκεί μαζί του.

Ήταν ανυπόφορο.

Δοκίμασαν κάθε φάρμακο,

κάθε θεραπεία που μπορούσαν να σκεφτούν.

Μετά από ένα χρόνο, ακόμα μύριζε σαπίλα.

Πέρασαν δύο χρόνια και ακόμα μύριζε.

Πέρασαν τρία και τέσσερα χρόνια
και ακόμα μύριζε.

Μετά από πέντε χρόνια
εξαφανίστηκε μόνη της.

Παρέμεινε μυστήριο.

Στη Νέα Ζηλανδία η δόκτωρ Λιάν Πάρκιν
και η ομάδα της

έλεγξαν μια παλιά παράδοση της πόλης της.

Ζούσαν σε μια πόλη με πανύψηλους λόφους,

με απότομη κλίση όπως στο Σαν Φρανσίσκο.

Το χειμώνα έχει πολύ κρύο εκεί

και πιάνει πολύ πάγο.

Έχουν πολλούς τραυματισμούς.

Η παράδοση που έλεγξαν,

ήταν ζητώντας από ανθρώπους

που πήγαιναν στη δουλειά τους το πρωί

να σταματήσουν και να δοκιμάσουν κάτι.

Να δοκιμάσουν δύο περιπτώσεις.

Η παράδοση είναι ότι τον χειμώνα

σε εκείνη την πόλη,
φοράνε τις κάλτσες έξω από τα άρβυλα.

Και με αυτό το πείραμα ανακάλυψαν,

και ήταν γραφικό αυτό που είδαν,

είναι ότι όντως ήταν αλήθεια.

Ότι αν φοράς τις κάλτσες απ' έξω
αντί από μέσα,

είναι πιο πιθανόν να γλυτώσεις
και να μην γλιστρήσεις και να πέσεις.

Ελπίζω να συμφωνείτε μαζί μου ότι

αυτά που σας περιέγραψα,

καθένα τους αξίζει κάποιου είδους βραβείο.
(Γέλια)

Και αυτό τους δώσαμε,

καθένα έλαβε ένα βραβείο Αντι-Νόμπελ.

Το 1991, μαζί με μερικούς άλλους,

ξεκίνησα την τελετή
απονομής βραβείων Αντι-Νόμπελ.

Κάθε χρόνο δίναμε 10 βραβεία.

Τα βραβεία βασίζονταν
σε ένα μόνο πολύ απλό κριτήριο.

Ότι έκανες κάτι που κάνει τους ανθρώπους
να γελάσουν και μετά να σκεφτούν.

Η πράξη σου κάνει τους ανθρώπους
πρώτα να γελάσουν και μετά να σκεφτούν.

Ό,τι κι αν έκανες, έχει κάτι που,

που όταν οι άνθρωποι
το συναντούν πρώτη φορά,

η μόνη πιθανή αντίδρασή τους
είναι να γελάσουν.

Και μετά από μια εβδομάδα

ακόμα ηχεί μέσα στο μυαλό τους

και το μόνο που θέλουν
είναι να το διηγηθούν σε φίλους.

Αυτή την ποιότητα αναζητούμε.

Κάθε χρόνο φτάνουμε περίπου

τις 9.000 υποψηφιότητες
για τα βραβεία Αντι-Νόμπελ.

Εξ αυτών, ένα σταθερό ποσοστό

10% με 20% αυτών των υποψηφιοτήτων

είναι άνθρωποι που αυτοπροτείνονται.

Οι αυτοπροτεινόμενοι
σχεδόν ποτέ δεν κερδίζουν.

Είναι αριθμητικά πολύ δύσκολο
να κερδίσεις βραβείο αν το επιθυμείς.

Ακόμη και αν δεν το επιθυμείς,

και πάλι είναι αριθμητικά δύσκολο.

Θα πρέπει να το γνωρίζεις
όταν επιλέγεις κάποιον

για βραβείο Αντι-Νόμπελ.

Επικοινωνούμε με το άτομο διακριτικά.

Τους δίνουμε την ευκαιρία

να αρνηθούν τη μεγάλη τιμή αν το θέλουν.

Είναι χαρά μας που, σχεδόν όλοι
όσοι τους προσφέρθηκε το βραβείο,

αποφάσισαν να το αποδεχθούν.

Και τι γίνεται
αν κερδίσεις το βραβείο Αντι-Νόμπελ;

Λοιπόν, παίρνεις πολλά.

Παίρνεις το αγαλματίδιο του Αντι-Νόμπελ.

Το σχέδιο είναι διαφορετικό κάθε χρόνο.

Είναι πάντα χειροποίητα από ευτελή υλικά.

Βλέπετε μια φωτογραφία

του επάθλου που δώσαμε πέρυσι,
το 2013.

Οι περισσότερες βραβεύσεις στον κόσμο

δίνουν επίσης κάποια μετρητά,
ένα χρηματικό ποσό.

Εμείς δεν έχουμε καθόλου χρήματα,

έτσι δεν μπορούμε να δώσουμε.

Στην πραγματικότητα,
οι νικητές του Αντι-Νόμπελ

χρειάζεται να έλθουν στην τελετή
με δικά τους έξοδα,

κάτι που οι περισσότεροι το κάνουν.

Πέρυσι όμως καταφέραμε
να βρούμε κάποια χρήματα.

Πέρυσι καθένας από τους δέκα νικητές
των βραβείων Αντι-Νόμπελ

έλαβε από εμάς
10 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Ένα χαρτονόμισμα 10 τρισεκατομμυρίων
από τη Ζιμπάμπουε. (Γέλια)

Θα θυμάστε ότι η Ζιμπάμπουε
είχε ένα προβληματάκι πληθωρισμού

πριν λίγα χρόνια.

Κατέληξαν να τυπώνουν χαρτονομίσματα

ονομαστικής αξίας
έως και 100 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.

Ο υπεύθυνος της εκεί εθνικής τράπεζας,
παρεμπιπτόντως,

κέρδισε ένα βραβείο Αντι-Νόμπελ
στα μαθηματικά.

Το άλλο που κερδίζεις

είναι μια πρόσκληση για την τελετή,

που τελείται στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ.

Και μόλις φτάσεις,

μπαίνεις στη μεγαλύτερη αίθουσα
του Χάρβαρντ.

Χωράει 1.100 άτομα,

είναι ασφυκτικά γεμάτη,

και επί σκηνής,

περιμένοντας να σου σφίξουν το χέρι

και να σου απονείμουν
το βραβείο Αντι-Νόμπελ,

είναι μια ομάδα από Νομπελίστες.

Είναι η αποκορύφωση της τελετής.

Οι νικητές παραμένουν άγνωστοι έως τότε,

ακόμη και οι Νομπελίστες
που θα τους συγχαρούν

δεν τους ξέρουν πριν ανακοινωθούν.

Θα σας πω για πολύ λίγα

από άλλα βραβεία σχετικά με την ιατρική
που απονείμαμε.

Θυμηθείτε ότι έχουμε δώσει 230 βραβεία.

Είναι πολλοί που βρίσκονται μεταξύ σας.

Ίσως είστε και εσείς κάτοχος.

Μια εργασία δημοσιεύτηκε
πριν 30 χρόνια περίπου

με τίτλο
«Τραυματισμοί λόγω πτώσης καρύδων».

Συγγραφέας ήταν ο δόκτωρ Πίτερ Μπαρς,

που είναι Καναδός.

Ο δόκτωρ Μπαρς ήλθε στην τελετή

και εξήγησε ότι ως νέος γιατρός

ήθελε να δει τον κόσμο.

Έτσι πήγε στην Παπούα Νέα Γουινέα.

Όταν έφτασε,
πήγε να δουλέψει στο νοσοκομείο

και αναρωτήθηκε για ποιους λόγους
πάνε οι άνθρωποι στο νοσοκομείο.

Από τα αρχεία ανακάλυψε ότι

ένας εκπληκτικά μεγάλος αριθμός

βρισκόταν στο νοσοκομείο

εξαιτίας τραυματισμών
που οφείλονταν σε καρύδες που έπεφταν.

Είναι πολύ συνηθισμένο συμβάν

να έρχονται άνθρωποι από τα ορεινά,
όπου δεν υπάρχουν πολλοί κοκοφοίνικες,

για να επισκεφτούν συγγενείς στα παράλια,

όπου υπάρχουν πολλά δένδρα.

Θεωρούν ότι ο κοκοφοίνικας

είναι κατάλληλο μέρος
να σταθείς ή και να ξαπλώσεις.

Ο κοκοφοίνικας έχει 30 μέτρα ύψος

και έχει καρύδες βάρους ενός κιλού

που μπορεί να πέσουν ανά πάσα στιγμή.

Μια ομάδα Ευρωπαίων γιατρών

δημοσίευσε μια σειρά εργασιών
για κολονοσκοπήσεις.

Όλοι γνωρίζετε περί κολονοσκοπήσεων,

με τον ένα τρόπο ή τον άλλον.

Ή σε κάποιες περιπτώσεις,

και με τους δύο τρόπους.

Σ΄ αυτές τις εργασίες,

εξηγούσαν στους συναδέλφους γιατρούς
που διενεργούν κολονοσκοπήσεις,

πώς να ελαχιστοποιήσουν την πιθανότητα

κατά την τέλεση της κολονοσκόπησης

να εκραγεί ο ασθενής.
(Γέλια)

Ο δόκτωρ Ιμάνουελ Μπεν-Σουσάν

ένας εκ των συγγραφέων,

πέταξε από το Παρίσι και ήρθε στην τελετή,

όπου εξήγησε όλο το ιστορικό,

ότι στη δεκαετία του 1950,

όταν για πρώτη φορά
η κολονοσκόπηση γινόταν συνήθης πρακτική,

οι άνθρωποι έψαχναν
πώς πρέπει να γίνεται σωστά.

Και αρχικά υπήρχαν κάποιες δυσκολίες.

Το βασικό πρόβλημα,
που είμαι σίγουρος ότι γνωρίζετε,

είναι ότι ψάχνετε μέσα σε ένα μακρύ,
στενό, σκοτεινό μέρος.

Έτσι χρειάζεστε περισσότερο χώρο.

Προσθέτετε κάποιο αέριο ώστε να διογκωθεί

και να έχετε χώρο να δείτε τριγύρω.

Αυτό προστίθεται στο αέριο μεθανίου

που ήδη υπάρχει εκεί μέσα.

Το αέριο που αρχικά χρησιμοποιήθηκε
ήταν το οξυγόνο.

Έτσι πρόσθεσαν οξυγόνο σε αέριο μεθάνιο.

Μετά χρειαζόταν να μπορούν να δουν,

χρειάζονταν φως,

έτσι έβαλαν μια πηγή φωτός,

που το '50 ήταν κάτι πολύ θερμό.

Έτσι είχαμε αέριο μεθάνιο,
που είναι εύφλεκτο,

οξυγόνο και θερμότητα.

Κατάργησαν το οξυγόνο πολύ σύντομα.
(Γέλια)

Πλέον είναι σπάνιο να μας εκραγεί ασθενής

συμβαίνει όμως ακόμα.

Το τελευταίο για το οποίο ήθελα να σας πω

είναι ένα βραβείο που δώσαμε
στην δόκτορα Ελένα Μπόντναρ.

Η δόκτωρ Ελένα Μπόντναρ
εφηύρε ένα στηθόδεσμο

που σε περίπτωση ανάγκης

μπορεί ταχύτατα να χωριστεί

σε ένα ζευγάρι μάσκες προστασίας προσώπου.

Μια για να σωθείς εσύ,

μια για να σωθεί όποιος είναι τυχερός
να είναι δίπλα σου. (Γέλια)

Γιατί να το κάνει κάποιος,
θα αναρωτηθείτε.

Η δόκτωρ Μπόντναρ ήλθε στην απονομή

και εξήγησε ότι μεγάλωσε στην Ουκρανία.

Ήταν με τους γιατρούς
που περιέθαλπαν τα θύματα

του πυρηνικού ατυχήματος στο Τσερνομπίλ.

Και αργότερα ανακάλυψαν ότι

πολλά από τα χειρότερα ιατρικά προβλήματα

ήταν από τα σωματίδια
που εισέπνεαν οι άνθρωποι.

Έτσι κατόπιν πάντα το σκεφτόταν

αν υπήρχε μια απλή μάσκα

διαθέσιμη παντού
όταν προέκυπτε το απρόσμενο.

Χρόνια μετά πήγε στην Αμερική.

Έκανε ένα μωρό.

Μια μέρα κοίταξε και στο πάτωμα

το μωρό αγοράκι της
είχε πάρει το στηθόδεσμό της

και τον είχε φορέσει στο πρόσωπό του.

Από εκεί πήρε την ιδέα.

Ήλθε στην τελετή των Αντι-Νόμπελ

με το αρχικό πρωτότυπο του στηθόδεσμου

και έκανε επίδειξη:

(Γέλια)
(Χειροκρότημα)

[Πολ Κρούγκμαν, βραβευθείς
με Νόμπελ (2008) στα Μαθηματικά]

[Βόλφανγκ Κέτερλε, βραβευθείς
με Νόμπελ (2001) στη Φυσική]

Έχω κι εγώ στηθόδεσμο ανάγκης.
(Γέλια)

Είναι ο αγαπημένος μου στηθόδεσμος

αλλά θα χαρώ να τον μοιραστώ
με κάποιον από εσάς

εάν προκύψει επείγουσα ανάγκη.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)