Κρυφές κάμερες που καταγράφουν την αδικία στα πιο επικίνδυνα μέρη στον κόσμο

Όταν βλέπεις, πιστεύεις, λέει ο Όρεν Γιακόμποβιτς - και γι' αυτό βοηθά καθημερινούς ανθρώπους στο να χρησιμοποιούν κρυφές κάμερες για να καταγράψουν επικίνδυνες καταστάσεις βίας, πολιτικής απάτης και κακοποίησης. Ο οργανισμός του Videre, αποκαλύπτει, εξακριβώνει και δημοσιοποιεί καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που πρέπει να δει ο κόσμος.

Θα ήθελα να ξεκινήσω

με την ιστορία της Μαίρης,

μια γυναίκα από ένα Αφρικανικό χωριό.

Οι πρώτες της αναμνήσεις

ήταν από την οικογένειά της
να ξεφεύγει από βίαιες συγκρούσεις

που οργάνωνε το κυβερνών πολιτικό κόμμα.

Ο αδερφός της δολοφονήθηκε από
την κρατικά χρηματοδοτούμενη πολιτοφυλακή,

και τη βίασαν πάνω από μία φορές

μόνο και μόνο επειδή ανήκε
στο λάθος κόμμα.

Ένα πρωινό, ένα μήνα πριν τις εκλογές,

κάλεσαν το χωριό της Μαίρης
σε ακόμη μια συνάντηση εκφοβισμού.

Σε αυτή τη συνάντηση, ένας άντρας
στεκόταν μπροστά τους,

και τους έλεγε, «Ξέρουμε ποιοι είστε,

ξέρουμε ποιον θα ψηφίσετε,

και αν δεν ρίξετε το σωστό χαρτί,

θα πάρουμε εκδίκηση».

Αλλά για τη Μαίρη,
αυτή είναι μια διαφορετική συνάντηση.

Αισθάνεται διαφορετικά.

Αυτή τη φορά, περιμένει αυτή τη συνάντηση,

επειδή αυτή τη φορά κουβαλάει
μια μικρή κρυφή κάμερα στο φόρεμά της,

μια κάμερα που κανένας άλλος
δεν μπορεί να δει.

Απαγορεύεται η μαγνητοσκόπηση
στις συναντήσεις.

Κινδυνεύει η ζωή σου αν το κάνεις.

Η Μαίρη το ξέρει αυτό, αλλά επίσης ξέρει
ότι ο μόνος τρόπος να τους σταματήσει

και να προστατεύσει τον εαυτό της
και την κοινότητά της

είναι να αποκαλύψει τον εκφοβισμό τους,

να σιγουρευτεί ότι καταλαβαίνουν
ότι κάποιος τους ακολουθεί,

να σπάσει την ατιμωρησία που νιώθουν.

Η Μαίρη και οι φίλοι της βιντεοσκοπούν
στα κρυφά για μήνες

τον εκφοβισμό του κυβερνώντος
πολιτικού κόμματος.

(Βίντεο)
[«Βιντεοσκοπημένο με κρυφές κάμερες»]

Άντρας: Τώρα θα μιλήσουμε
για τις επερχόμενες εκλογές.

Τίποτα δεν μπορεί να μας σταματήσει
να κάνουμε αυτό που θέλουμε.

Αν ακούσουμε ότι είστε
με [την Αντιπολίτευση]

δεν θα σας συγχωρήσουμε.

[«Παρέλαση πολιτοφυλακής για εκφοβισμό»]

[Το Κόμμα] μπορεί να σας βασανίσει
οποιαδήποτε στιγμή.

Η νεολαία μπορεί να σας δείρει.

[«Διατάραξη πολιτικής συνεδρίασης»]

Για όσους λένε ψέμματα, λέγοντας
ότι επέστρεψαν στο [Κόμμα],

ο χρόνος σας τελειώνει.

[«Νεολαία πολιτοφυλακής κόμματος»]

Μερικοί πέθαναν επειδή επαναστάτησαν.

Μερικοί έχασαν τα σπίτια τους.

Αν δεν δουλέψετε με [το Κόμμα],

θα έχετε μια πολύ άσχημη ζωή.

Όρεν Γιακάμποβιτς: Αυτές οι εικόνες
μεταδόθηκαν σε όλον τον κόσμο,

αλλά ακόμη πιο σημαντικό,

μεταδόθηκαν πίσω στην κοινότητα.

Τις είδαν και οι δράστες.

Κατάλαβαν ότι κάποιος τους ακολουθεί.

Φοβήθηκαν. Η ατιμωρησία έσπασε.

Η Μαίρη και οι φίλοι της ανάγκασαν
το κυβερνών πολιτικό κόμμα

να μη χρησιμοποιεί βία στις εκλογές,

και έσωσαν εκατοντάδες ζωές.

Η Μαίρη είναι μόνο μία
από τους εκατοντάδες

που βοήθησε ο οργανισμός μου να καταγράψει
παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

χρησιμοποιώντας κάμερες.

Το υπόβαθρό μου θα έπρεπε να με είχε
οδηγήσει σε μια άλλη κατεύθυνση.

Γεννήθηκα στο Ισραήλ
σε μια δεξιά οικογένεια,

και όσο θυμάμαι τον εαυτό μου,

ήθελα να πάω στον στρατό του Ισραήλ
για να υπηρετήσω τη χώρα μου

και να αποδείξω αυτό που πίστευα ότι
ήταν το δικαίωμά μας σε ολόκληρη τη χώρα.

Μπήκα στον Ισραηλινό στρατό
αμέσως μετά την πρώτη ιντιφάντα,

την πρώτη εξέγερση των Παλαιστίνιων,

και υπηρετούσα μία από τις πιο σκληρές,

πιο δύσκολες, επιθετικές μονάδες πεζικού,

και είχα το μεγαλύτερο όπλο
στη διμοιρία μου.

Αρκετά γρήγορα έγινα αξιωματικός

και είχα στρατιώτες υπό τις εντολές μου,

και καθώς περνούσε ο καιρός,
άρχισα να υπηρετώ στη Δυτική Όχθη,

και είδα αυτές τις εικόνες.

Δεν μου άρεσε αυτό που είδα.

Μου πήρε λίγο χρόνο,

αλλά τελικά αρνήθηκα
να υπηρετήσω στη Δυτική Όχθη

και έπρεπε να πάω φυλακή.

Ήταν λίγο -

(Χειροκρότημα) -

Δεν ήταν και τόσο άσχημα.

Ήταν σα να ήμουν σε ένα ξενοδοχείο,
αλλά με πολύ χάλια φαγητό.

(Γέλια)

Στη φυλακή, σκεφτόμουν
ότι ο κόσμος πρέπει να το μάθει.

Πρέπει ο κόσμος να καταλάβει

πώς είναι η πραγματικότητα
στη Δυτική Όχθη.

Πρέπει να ακούσουν αυτά που άκουσα,

πρέπει να δουν αυτά που είδα,

αλλά επίσης κατάλαβα ότι χρειαζόμαστε
τους ίδιους τους Παλαιστίνιους,

τον κόσμο που υποφέρει,

να μπορεί να πει τις δικές τους ιστορίες,

όχι τους δημοσιογράφους
και τους κινηματογραφιστές

που βρίσκονται έξω
από αυτή την κατάσταση.

Εντάχθηκα σε μια οργάνωση
ανθρωπίνων δικαιωμάτων,

μια οργάνωση από το Ισραήλ
που λέγεται B'Tselem.

Μαζί, αναλύσαμε τη Δυτική Όχθη

και διαλέξαμε 100 οικογένειες
που ζούσαν στα πιο επικίνδυνα σημεία:

κοντά σε σημεία ελέγχου,
κοντά σε στρατιωτικές βάσεις,

δίπλα από εποίκους.

Τους δώσαμε κάμερες και τους εκπαιδεύσαμε.

Αρκετά γρήγορα, αρχίσαμε να λαμβάνουμε
πολύ ενοχλητικές εικόνες

με κακοποίηση από τους εποίκους
και τους στρατιώτες.

Θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας
δύο κλιπ από αυτό το έργο.

Και τα δύο μεταδόθηκαν στο Ισραήλ
και δημιούργησε μια τεράστια συζήτηση.

Πρέπει να σας προειδοποιήσω,

μερικοί από εσάς ίσως να τις βρείτε
αρκετά σκληρές.

Οι μασκοφόροι που θα δείτε στα πρώτα κλιπ

είναι Εβραίοι έποικοι.

Λεπτά πριν ανάψει η κάμερα,

προσέγγισαν μια οικογένεια Παλαιστίνιων

που δούλευε στη γη τους

και τους είπαν ότι πρέπει
να φύγουν από τη γη,

επειδή αυτή η γη άνηκε
στους Εβραίους εποίκους.

Οι Παλαιστίνιοι αρνήθηκαν.

Ας δούμε τι έγινε.

Οι μασκοφόροι που πλησιάζουν
είναι οι Εβραίοι έποικοι.

Πλησιάζουν την οικογένεια Παλαιστινίων.

Αυτή είναι μια διαδήλωση στη Δυτική Όχθη.

Αυτός με τα πράσινα είναι Παλαιστίνιος.
Θα τον συλλάβουν σε ένα δευτερόλεπτο.

Εδώ τον βλέπετε με δεμένα μάτια
και χειροπέδες.

Σε δευτερόλεπτα μετανιώνει
που ήρθε σε αυτή τη διαδήλωση.

Τον πυροβόλησαν στο πόδι
με λαστιχένια σφαίρα.

Είναι καλά.

Δεν συμπεριφέρονται όλοι οι στρατιώτες
και έποικοι με αυτόν τον τρόπο.

Μιλάμε για μια μικρή μειοψηφία,
αλλά πρέπει να προσαχθούν στη δικαιοσύνη.

Αυτά τα κλιπ, και άλλα σαν κι αυτά,

ανάγκασαν την αστυνομία και τον στρατό
να ξεκινήσουν έρευνες.

Τα έχουν δείξει στο Ισραήλ, φυσικά,

και το κοινό στο Ισραήλ τα είδε επίσης.

Το έργο αυτό επαναπροσδιόρισε τον αγώνα
για τα ανθρώπινα δικαιώματα

στις κατεχόμενες περιοχές,

και καταφέραμε να μειώσουμε τον αριθμό
των βίαιων επιθέσεων στη Δυτική Όχθη.

Η επιτυχία αυτού του έργου
με έκανε να σκεφτώ

πώς μπορώ να πάω αυτή τη μεθοδολογία
σε άλλα μέρη στον κόσμο.

Σήμερα τείνουμε να πιστεύουμε,

ότι με όλη αυτή την τεχνολογία,

τα έξυπνα κινητά και το Διαδίκτυο,

μπορούμε να δούμε και να καταλάβουμε
τι γίνεται στον κόσμο,

και ο κόσμος μπορεί να πει
την ιστορία του -

αλλά είναι μόνο εν μέρει αληθές.

Ακόμη και σήμερα,
με όλη την τεχνολογία που έχουμε,

λιγότεροι από τους μισούς ανθρώπους
στον κόσμο

έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο,

και πάνω από
τρία δισεκατομμύρια άνθρωποι -

επαναλαμβάνω τον αριθμό -

τρία δισεκατομμύρια άνθρωποι λαμβάνουν
νέα που έχουν λογοκριθεί από την εξουσία.

Λίγο πολύ τον ίδιο καιρό,

με πλησίασε ένας σπουδαίος τύπος,
ονόματι Γιούρι Φρούχτμαν.

Είναι κινηματογραφιστής και ακτιβιστής.

Καταλάβαμε ότι είχαμε
τον ίδιο τρόπο σκέψης,

και αποφασίσαμε μαζί να συνιδρύσουμε
το Videre, την οργάνωσή μας.

Καθώς στήναμε την οργάνωση στο Λονδίνο,

ταξιδεύαμε μυστικά σε μέρη

όπου η κοινότητα υπέφερε από κακοποίηση,

όπου συνέβαιναν μαζικές θηριωδίες

και δεν υπήρχαν αναφορές.

Προσπαθήσαμε να καταλάβουμε
πώς μπορούμε να βοηθήσουμε.

Έμαθα τέσσερα πράγματα.

Το πρώτο είναι ότι πρέπει να εμπλακούμε

με κοινότητες που ζουν
σε αγροτικές περιοχές,

όπου οι παραβιάσεις γίνονται μακριά
από τα μάτια του κοινού.

Πρέπει να συνεργαστούμε μαζί τους,

και πρέπει να καταλάβουμε
ποιες εικόνες δεν βγαίνουν από εκεί

και να τους βοηθήσουμε να τις καταγράψουν.

Το δεύτερο πράγμα που έμαθα

ήταν ότι πρέπει να τους κάνουμε
να βιντεοσκοπούν με ασφάλεια.

Η ασφάλεια πρέπει να είναι προτεραιότητα.

Εκεί που δούλευα πριν, στη Δυτική Όχθη,

κάποιος μπορεί να βγάλει μια κάμερα,

κατά πάσα πιθανότητα
δεν θα τον πυροβολήσουν,

αλλά εκεί που θέλαμε να δουλέψουμε,

απλώς προσπαθήστε να βγάλετε ένα κινητό,
και είστε νεκρός - κυριολεκτικά.

Γι' αυτό αποφασίσαμε

να κάνουμε την επιχείρηση μυστικά

όταν χρειάζεται,

και χρησιμοποιούμε κυρίως κρυφές κάμερες.

Δυστυχώς, δεν θα σας δείξω τις κρυφές
κάμερες που χρησιμοποιούμε σήμερα,

για προφανείς λόγους,

αλλά αυτές είναι κάμερες
που έχουμε ήδη χρησιμοποιήσει.

Μπορείτε να τις αγοράσετε παντού.

Σήμερα, φτιάχνουμε μια κρυφή κάμερα
επί παραγγελία,

όπως αυτή που είχε η Μαίρη στο φόρεμά της

για να βιντεοσκοπήσει
τη συνάντηση εκφοβισμού

του κυβερνώντος πολιτικού κόμματος.

Είναι μια κάμερα που δεν φαίνεται,

που δένει με το περιβάλλον,

τον γύρω χώρο.

Η ασφαλής βιντεοσκόπηση φτάνει πιο πέρα
από τη χρήση κρυφής κάμερας.

Η ασφάλεια ξεκινάει πολύ πριν ο ακτιβιστής
ενεργοποιήσει την κάμερα.

Για να κρατήσουμε
τους συνεργάτες μας ασφαλείς

δουλεύουμε για να καταλάβουμε
τους κινδύνους κάθε τοποθεσίας

και κάθε λήψης πριν γίνει,

φτιάχνοντας ένα εφεδρικό σχέδιο,
αν πάει κάτι στραβά,

και σιγουρεύοντας
ότι όλα είναι στη θέση τους

πριν ξεκινήσει η επιχείρησή μας.

Το τρίτο πράγμα που έμαθα είναι
η σημασία της επαλήθευσης.

Μπορεί να έχετε μια εκπληκτική λήψη
μιας θηριωδίας,

αλλά αν δεν μπορείτε να την επαληθεύσετε,
δεν αξίζει τίποτα.

Πρόσφατα, στον πόλεμο στη Συρία
ή στον πόλεμο στη Γάζα,

είδαμε εικόνες που ήταν σκηνοθετημένες
ή ήταν από μια άλλη διαμάχη.

Αυτή η παραπληροφόρηση κατέστρεψε
την αξιοπιστία της πηγής,

και έβλαψε την αξιοπιστία
άλλων αξιόπιστων πηγών.

Χρησιμοποιούμε διάφορους τρόπους
για να σιγουρευτούμε

ότι επιβεβαιώνουμε την πληροφορία

και ότι μπορούμε να εμπιστευτούμε
το υλικό.

Ξεκινά με την αξιολόγηση των εταίρων,

να καταλάβουμε ποιοι είναι
και να δουλέψουμε μαζί τους εντατικά.

Πώς βιντεοσκοπείτε μια περιοχή;

Βιντεοσκοπείτε σήματα στον δρόμο,
ρολόγια, εφημερίδες.

Ελέγχουμε χάρτες, κοιτάμε χάρτες,

επανελέγχουμε την πληροφορία,

και κοιτάμε επίσης
τα μεταδεδομένα του υλικού.

Τώρα, το τέταρτο και σημαντικότερο πράγμα
που έμαθα

είναι πώς να χρησιμοποιείτε εικόνες
για να δημιουργήσετε μια θετική αλλαγή.

Για να έχετε μια επίδραση,

το κλειδί είναι
πώς χρησιμοποιείτε το υλικό.

Σήμερα, δουλεύουμε
με εκατοντάδες ακτιβιστές

βιντεοσκοπώντας κρυφά.

Δουλεύουμε μαζί τους για να καταλάβουμε
την κατάσταση στο έδαφος

και ποιες εικόνες λείπουν
για να την περιγράψουν,

ποιοι είναι αυτοί που επηρεάζουν
την κατάσταση,

και πότε να δημοσιοποιήσουμε το υλικό
για να προχωρήσει ο αγώνας.

Μερικές φορές έχει να κάνει
με το να το δώσουμε στα μέσα,

κυρίως τα τοπικά μέσα,
για ευαισθητοποίηση.

Μερικές φορές δουλεύουμε
με τους ιθύνοντες,

για να αλλάξουμε νόμους.

Άλλοτε δουλεύουμε με δικηγόρους

για να τα χρησιμοποιήσουμε
ως αποδεικτικά στοιχεία σε δίκη.

Αλλά πιο συχνά,

ο πιο αποτελεσματικός τρόπος
για να δημιουργήσουμε κοινωνική αλλαγή

είναι να δουλέψουμε μέσα στην κοινότητα.

Θέλω να σας δώσω ένα παράδειγμα.

Η Φατούμα είναι σε ένα δίκτυο γυναικών που
καταπολεμούν την κακοποίηση στην Κένυα.

Οι γυναίκες στην κοινότητά της
παρενοχλούνται συνεχώς

καθώς πηγαίνουν στο σχολείο ή στη δουλειά.

Προσπαθούν να αλλάξουν τη συμπεριφορά
της κοινότητας εκ των έσω.

Στο επόμενο κλιπ,

η Φατούμα μας παίρνει μαζί
στη διαδρομή της για τη δουλειά.

Η φωνή της ακούγεται παράλληλα
με τις εικόνες που βιντεοσκόπησε η ίδια

χρησιμοποιώντας κρυφές κάμερες.

(Βίντεο) Φατούμα Τσιουσίκου:
Ονομάζομαι Φατούμα Τσιουσίκου.

Είμαι 32 ετών, μητέρα,

και μένω στο Ζίουα Λα Νγκ'Ομπε.

Κάθε πρωί παίρνω το μίνιμπας

νούμερο 11.

Αλλά αντί για ένα ειρηνικό
ταξίδι στη δουλειά

κάθε μέρα ξεκινά με φόβο.

Ελάτε τώρα μαζί μου

και χρησιμοποιήστε τα μάτια μου

για να αισθανθείτε αυτό που αισθάνομαι.

Καθώς περπατώ, αναρωτιέμαι:

Θα με αγγίξουν;

Θα με αρπάξουν;

Θα βεβηλωθώ και πάλι από τον ελεγκτή;

Ακόμη και οι άντρες μέσα,

ο τρόπος που με κοιτούν,

ακουμπούν το σώμα μου, τρίβονται πάνω μου,

με αρπάζουν,

και τώρα, καθώς κάθομαι στη θέση μου

εύχομαι το μυαλό μου να ήταν γεμάτο
μόνο με σκέψεις για τη μέρα μου,

τα όνειρά μου, τα παιδιά μου στο σχολείο,

αλλά αντ' αυτού
ανησυχώ για τη στιγμή που θα φτάσουμε

και θα βεβηλωθώ και πάλι.

ΟΓ: Σήμερα, υπάρχει ένα νέο μέτωπο
στον αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Παλιότερα κουβαλούσα ένα μεγάλο όπλο.

Τώρα, κουβαλάω αυτό.

Αυτό είναι ένα πιο ισχυρό
και πολύ πιο αποτελεσματικό όπλο.

Αλλά πρέπει να χρησιμοποιήσουμε
τη δύναμή του με σύνεση.

Βάζοντας τις σωστές εικόνες
στα σωστά χέρια τη σωστή στιγμή,

μπορούμε πραγματικά
να δημιουργήσουμε ένα αντίκτυπο.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)