Πώς προσπαθώ να αλλάξω την εκκλησία μου εκ των έσω

Πώς σεβόμαστε τα θρησκευτικά πιστεύω κάποιου, ενώ ταυτόχρονα επιρρίπτουμε ευθύνες για την ζημιά που αυτά μπορεί να προκαλούν; Η Τσέλσι Σιλντς έχει μια ξεκάθαρη απάντηση. Μεγάλωσε σε μια ορθόδοξη εκκλησία Μορμόνων, και πέρασε τα παιδικά της χρόνια βλέποντας τις γυναίκες να αποκλείονται από σημαντικές θέσεις μέσα στην Εκκλησία των Μορμόνων. Τώρα, η ανθρωπολόγος, ακτιβιστής και υπότροφος TED, προσπαθεί να αλλάξει τους θεσμούς φυλετικής ανισότητας της εκκλησίας της. Λέει: Οι θρησκείες μπορούν να ελευθερώσουν ή να υποδουλώσουν, να ενδυναμώσουν ή να εκμεταλλευτούν, να ανακουφίσουν ή να καταστρέψουν. Το κήρυγμα του Σαββάτου παρεισφρύει στην πολιτική μας, το σύστημα υγείας μας, τη βία στον κόσμο.

Η θρησκεία είναι κάτι παραπάνω
από την πίστη.

Είναι δύναμη, επιρροή.

Αυτή η επιρροή μας επηρεάζει όλους,

καθημερινά, ανεξάρτητα από τα πιστεύω μας.

Παρά την τεράστια επιρροή
της θρησκείας στον κόσμο σήμερα,

έχουμε γι' αυτήν διαφορετικές
σταθερές ελέγχου και ευθύνης

από τους άλλους τομείς της κοινωνίας μας.

Για παράδειγμα, αν υπήρχε
ένας πολυεθνικός οργανισμός,

κυβέρνηση ή εταιρία σήμερα,

που έλεγε ότι δεν θα δεχόταν
καμία γυναίκα στο συμβούλιο διευθυντών,

ούτε μία δεν θα μπορούσε
να λαμβάνει αποφάσεις,

ούτε μία που να διαχειρίζεται
κανένα οικονομικό θέμα,

θα εξοργιζόμασταν.

Θα υπήρχαν κυρώσεις.

Κι όμως είναι κάτι κοινό σχεδόν
σε κάθε θρησκεία στον κόσμο σήμερα.

Δεχόμαστε πράγματα
στις θρησκευτικές ζωές μας

που δεν δεχόμαστε στις κοσμικές,

και το ξέρω γιατί το κάνω και εγώ
τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.

Ήμουν ο τύπος της γυναίκας που πολεμούσε
κάθε φυλετική διάκριση μεγαλώνοντας.

Έπαιζα παιχνίδια καλαθοσφαίρισης
με τα αγόρια.

Έλεγα ότι θα γίνω η πρώτη γυναίκα
πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.

Αγωνίζομαι για την Τροπολογία
Ίσων Δικαιωμάτων,

που είναι νεκρή τα τελευταία 40 χρόνια.

Είμαι η πρώτη γυναίκα
από όλη την οικογένειά μου

που δούλεψε εκτός σπιτιού
και έλαβε ανώτερη εκπαίδευση.

Ποτέ δεν δέχτηκα να με αποκλείουν
επειδή είμαι γυναίκα.

Εκτός από τη θρησκεία.

Όλο αυτό τον καιρό

άνηκα σε μια πολύ πατριαρχική
ορθόδοξη θρησκεία Μορμόνων.

Μεγάλωσα σε μια τρομερά
παραδοσιακή οικογένεια.

Είχα οκτώ αδέλφια,
μητέρα που έκανε οικιακά.

Ο πατέρας μου ήταν ο θρησκευτικός
ηγέτης της κοινότητας.

Μεγάλωσα σε έναν κόσμο που πίστευε
ότι η αξία μου και το κύρος μου

ήταν στο να τηρώ αυτούς τους κανόνες
που ήξερα σε όλη μου την ζωή.

Παντρεύεσαι παρθένα,
δεν πίνεις ποτέ αλκοόλ,

δεν καπνίζεις, πάντα εξυπηρετείς,

είσαι καλό παιδί.

Κάποιοι κανόνες που είχαμε
ήταν πολύ αυστηροί,

αλλά τους ακολουθούσες
γιατί αγαπούσες τους ανθρώπους

και τη θρησκεία και πίστευες.

Οι Μορμόνοι αποφάσιζαν τι θα φορέσεις,

με ποιον θα βγεις, ποιον θα παντρευτείς.

Τι εσώρουχα θα φορούσες.

Ήταν μια θρησκεία όπου καθένας που ήξερα

έδινε το 10% όσων κέρδιζε στην εκκλησία,

μαζί κι εγώ.

Μοίραζα εφημερίδες, κράταγα παιδιά
και έδινα το 10%.

Όταν άκουγα γονείς να λένε στα παιδιά τους

ότι όταν φεύγουν για μια διετή
αποστολή προσηλυτισμού

θα προτιμούσαν να τα δουν νεκρά

παρά να επιστρέψουν χωρίς τιμή, αμαρτωλά.

Ήταν ο τύπος της θρησκείας

στον οποίο παιδιά αυτοκτονούν κάθε χρόνο

επειδή φοβούνται να παραδεχτούν
ότι είναι ομοφυλόφιλα.

Αλλά ήταν επίσης ο τύπος της θρησκείας

στον οποίο δεν είχε σημασία
πού ζούσα στον κόσμο,

είχα τις φιλίες μου, άμεση αλληλοβοήθεια.

Ένιωθα ασφαλής. Αυτό είναι
σιγουριά και σαφήνεια για τη ζωή.

Είχα βοήθεια στην ανατροφή
της μικρής μου κόρης.

Γι' αυτό αποδέχτηκα χωρίς ερωτήσεις
ότι μόνο οι άντρες είναι οι αρχηγοί,

και αποδέχτηκα χωρίς ερωτήσεις

ότι οι γυναίκες δεν αντιπροσωπεύουν
την εξουσία του Θεού στη Γη,

κάτι που λέμε ιεροσύνη.

Επέτρεψα τις διακρίσεις μεταξύ ανδρών
και γυναικών στους προϋπολογισμούς,

πειθαρχικά, δυνατότητες λήψης αποφάσεων,

και έδωσα το ελεύθερο στη θρησκεία μου

γιατί την αγαπούσα.

Ώσπου σταμάτησα,

και κατάλαβα ότι επέτρεπα
να μου συμπεριφέρονται

ως βοηθητικό προσωπικό της αληθινής
δουλειάς που έκαναν οι άντρες.

Αντιμετώπισα αυτή τη διαφορά
στον εαυτό μου,

μαζί με άλλους ακτιβιστές
στην κοινότητά μου.

Δουλεύαμε πολύ, πολύ, πολύ σκληρά
την τελευταία δεκαετία.

Το πρώτο που κάναμε
ήταν να ενημερώσουμε.

Δεν αλλάζεις κάτι που δεν ξέρεις.

Αρχίσαμε τα podcast, να γράφουμε σε blog,
να αρθρογραφούμε.

Έφτιαξα λίστες με τους εκατοντάδες τρόπους

ανισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών
στην κοινότητά μας.

Το επόμενο ήταν να δημιουργήσουμε
συμβουλευτικούς οργανισμούς.

Κάναμε πράγματα
που ήταν αδύνατον να αγνοηθούν,

όπως να φοράμε παντελόνια στην εκκλησία
ή να πηγαίνουμε σε συναντήσεις ανδρών.

Φαίνονται όλα απλά,

αλλά για εμάς, τις οργανώτριες,
είχαν τεράστιο κόστος.

Καταστρέψαμε σχέσεις. Χάσαμε δουλειές.

Παίρναμε γράμματα μίσους καθημερινά.

Δεχόμασταν επιθέσεις σε μέσα
κοινωνικής δικτύωσης και στον τύπο.

Δεχόμασταν απειλές θανάτου.

Χάσαμε κύρος στην κοινότητα.
Κάποιες αφορίστηκαν.

Οι περισσότερες περάσαμε πειθαρχικό,

και απορριφθήκαμε
από τις κοινότητες που αγαπούσαμε

επειδή θέλαμε να τις κάνουμε καλύτερες,
επειδή πιστεύαμε ότι μπορούσαν να γίνουν.

Άρχισα να περιμένω αυτή την αντίδραση
από τους ανθρώπους μου.

Ξέρω πως είναι να αισθάνεσαι
ότι κάποιος προσπαθεί να σε αλλάξει

ή να σε κριτικάρει.

Αλλά αυτό που με σοκάρισε ήταν
ότι κατά τη διάρκεια αυτής της δουλειάς

έλαβα τις ίδιες ποσότητες βιτριολιού
από την κοσμική πλευρά,

και την ίδια σφοδρότητα
όπως από τη θρησκευόμενη πλευρά.

Οι κοσμικοί μου φίλοι δεν κατάλαβαν
πως η θρησκευτική εχθρότητα,

οι φράσεις όπως: «Όλοι οι θρησκευόμενοι
είναι τρελοί ή χαζοί».

«Μην δίνετε σημασία στη θρησκεία».

«Είναι ομοφοβικοί και σεξιστές».

Αυτό που δεν καταλάβαιναν

ήταν πως αυτά δεν καταπολεμούσαν
τον θρησκευτικό εξτρεμισμό,

αλλά τον γεννούσαν.

Τα επιχειρήματα δεν είχαν αποτέλεσμα,
και το ξέρω γιατί θυμάμαι

κάποιον να μου λέει
πως ήμουν χαζή γιατί ήμουν Μορμόνος.

Και αυτό με έκανε να θέλω
να υπερασπιστώ τους ανθρώπους μου

και όλα τα πιστεύω μας,
επειδή δεν είμαστε χαζοί.

Η κριτική και η εχθρότητα δεν δουλεύουν,
και δεν άκουγα αυτά τα επιχειρήματα.

Όταν τα ακούω, ακόμη μπαίνω σε άμυνα,

γιατί έχω οικογένεια και φίλους.

Είναι οι άνθρωποί μου,
και θα τους υπερασπιστώ,

αλλά ο αγώνας είναι αληθινός.

Πώς σεβόμαστε τα θρησκευτικά
πιστεύω κάποιου

ενώ παράλληλα τον καθιστούμε υπεύθυνο

για τη ζημιά που αυτά τα πιστεύω
μπορεί να προκαλούν σε άλλους;

Είναι δύσκολη ερώτηση.
Δεν έχω μια καλή απάντηση.

Οι γονείς μου και εγώ βαδίζουμε σε αυτό
το τεντωμένο σκοινί μια δεκαετία τώρα.

Είναι έξυπνοι άνθρωποι.
Είναι αξιαγάπητοι.

Επιτρέψτε μου να σας βοηθήσω
να καταλάβετε την δική τους οπτική.

Οι Μορμόνοι πιστεύουμε ότι αφού πεθάνεις,

αν ακολουθείς όλους τους κανόνες
και τις τελετές,

θα είσαι ξανά με την οικογένειά σου.

Για τους γονείς μου,
το να κάνω κάτι τόσο απλό

όσο να φοράω μια αμάνικη μπλούζα τώρα,
δείχνοντας τους ώμους μου,

με κάνει ανάξια.

Δεν θα είμαι με την οικογένειά μου
μετά θάνατον.

Είχα επίσης έναν αδερφό μου
που πέθανε σε ένα ατύχημα στα 15,

και κάτι τόσο απλό σαν αυτό σημαίνει
ότι δεν θα είμαστε μαζί ως οικογένεια.

Οι γονείς μου, δεν μπορούν να καταλάβουν

γιατί κάτι τόσο απλό όπως η μόδα
ή τα δικαιώματα των γυναικών

θα με εμποδίσουν από το να ξαναδώ
τον αδερφό μου.

Αυτός είναι ο τρόπος σκέψης
που αντιμετωπίζουμε,

και η κριτική δεν τον αλλάζει.

Οι γονείς μου και εγώ ισορροπούμε
στο τεντωμένο σκοινί,

εξηγώντας τις οπτικές μας,
σεβόμενοι ο ένας τον άλλον,

ακυρώνοντας στην ουσία ο ένας
τα βασικά πιστεύω του άλλου

με τον τρόπο ζωής μας, και είναι δύσκολο.

Το κάνουμε αυτό

παρακάμπτωντας τις άμυνές μας

και κατανοώντας τις ευαισθησίες
των πιστεύω και των μη-πιστεύω,

προσπαθώντας να σεβαστούμε ο ένας τον άλλο
έχοντας παράλληλα ξεκάθαρα όρια.

Το άλλο που η κοσμική αριστερά,
και οι άθεοι, και η ορθόδοξη,

και η θρησκευόμενη δεξιά,
αυτό που κανένας δεν καταλαβαίνει

ήταν γιατί να νοιαστούμε
για τον θρησκευτικό ακτιβισμό;

Δεν σας λέω για τους εκατοντάδες
ανθρώπους που έχουν πει,

«Αν δεν σου αρέσει η θρησκεία, απλά φύγε.

Γιατί να προσπαθείς να την αλλάξεις;»

Γιατί αυτό που διδάσκεται στο Σάββατο

περνά στην πολιτική,
το σύστημα υγείας μας,

τη βία στον κόσμο.

Περνά στην παιδεία,
την άμυνα, την οικονομία.

Αυτοί οι νόμοι κωδικοποιούνται
νομικά και πολιτισμικά.

Η θρησκεία μου επηρέασε
πάρα πολύ αυτό το έθνος.

Παράδειγμα, κατά τη διάκεια του Prop 8,
η εκκλησία μου μάζεψε 22 δις δολάρια

για να καταπολεμήσει τους γάμους
ομοφυλόφιλων στην Καλιφόρνια.

Πριν 40 χρόνια,
οι ιστορικοί της πολιτικής θα πουν,

ότι αν δεν αντιτίθονταν οι Μορμόνοι
στην Τροπολογία Ίσων Δικαιωμάτων,

θα την είχαμε σήμερα στο Σύνταγμά μας.

Πόσες ζωές επηρέασε αυτό;

Και μπορούμε να ξοδεύουμε χρόνο
πολεμώντας καθέναν

από αυτούς του μικρούς κανόνες
και τους νόμους

ή να αναρωτηθούμε,

γιατί η ανισότητα των φύλων
είναι η νόρμα σε όλο τον κόσμο;

Γιατί είναι η προϋπόθεση;

Γιατί η θρησκεία δεν δημιουργεί
απλά τις ρίζες της ηθικής,

δημιουργεί τις ρίζες του κανονικού.

Οι θρησκείες μπορούν
να ελευθερώνουν ή να υποδουλώνουν,

να ενδυναμώνουν ή να εκμεταλλεύονται,
να ανακουφίζουν ή να καταστρέφουν,

και οι άνθρωποι που αλλάζουν
τις ισορροπίες της ηθικής

συχνά δεν αυτοί που κάνουν κουμάντο.

Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τις θρησκείες.

Πρέπει να τις πάρουμε σοβαρά.

Δεν είναι όμως εύκολο να επηρεάσεις
τη θρησκεία, όπως είπαμε.

Θα σας πω όμως τι κάναμε.

Οι ομάδες μου είναι μικρές,
εκατοντάδες άτομα,

αλλά έχουμε μεγάλα αποτελέσματα.

Τώρα, φωτογραφίες γυναικών
κρέμονται στο σπίτι

δίπλα από των αντρών, για πρώτη φορά.

Οι γυναίκες επιτρέπεται να προσεύχονται
τώρα στις συναντήσεις της εκκλησίας,

και πριν δεν επιτρεπόταν
στις γενικές συναντήσεις.

Την προηγούμενη εβδομάδα,
σε μια ιστορική στιγμή,

τρεις γυναίκες προσκαλέστηκαν
σε τρεις επιτροπές

που επιβλέπουν όλη την εκκλησία.

Είδαμε αλλαγές στην κοινότητα των Μορμόνων

που μας επιτρέπουν να μιλάμε
για ανισότητα των φύλων.

Ανοίξαμε νέες προοπτικές
-άσχετα αν μας μισούν-

για τις πιο συντηρητικές γυναίκες
να κάνουν αληθινές αλλαγές,

και οι λέξεις «γυναίκες» και «ιερέας»
πλέον επιτρέπονται στην ίδια πρόταση.

Δεν το είχα ποτέ αυτό.

Η κόρη μου και οι ανηψιές μου κληρονομούν
μια θρησκεία που εγώ δεν είχα ποτέ,

πιο ίση - είχαμε αποτέλεσμα.

Δεν ήταν εύκολο να περιμένουμε σε σειρές

προσπαθώντας να μπούμε
στις συναντήσεις ανδρών.

Ήμασταν εκατοντάδες,

και μία μία, όταν φτάναμε στην πόρτα,

μας έλεγαν: «Συγγνώμη,
η συνάντηση είναι μόνο για άντρες».

Και έπρεπε να κάτσουμε στην άκρη
και να βλέπουμε τους άντρες να μπαίνουν,

οι νεότεροι ήταν 12 ετών,

και μας προσπερνούσαν
ενώ στεκόμασταν στην ουρά.

Ούτε μία γυναίκα όμως
δεν θα ξεχάσει την ημέρα,

κι ούτε ένα αγόρι που μας προσπέρασε
θα ξεχάσει εκείνη την ημέρα.

Αν ήμασταν πολυεθνική ή κυβέρνηση,
και συνέβαινε αυτό,

θα υπήρχε οργή,

αλλά είμαστε μόνο μια θρησκεία.

Είμαστε όλοι μέρη θρησκειών.

Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε
να βλέπουμε έτσι τη θρησκεία,

επειδή δεν επηρεάζει μόνο εμένα,
επηρεάζει την κόρη μου

και όλες τις κόρες σας
και τι ευκαιρίες έχουν,

και τι φοράνε,
ποιον αγαπάνε και παντρεύονται,

αν έχουν πρόσβαση σε κλινικές γονιμότητας.

Πρέπει να κερδίσουμε την ηθική

σε ένα κοσμικό πλαίσιο που δημιουργεί
ηθικό έλεγχο και υπευθυνότητα

για όλες τις θρησκείες του κόσμου,

αλλά πρέπει να το κάνουμε με σεβασμό

που δημιουργεί συνεργασία
και όχι εξτρεμισμό.

Να το κάνουμε με πράξεις γενναιότητας,

υπερασπιζόμενοι την ισότητα των φύλων.

Είναι καιρός ο μισός πληθυσμός του κόσμου

να έχει φωνή και ισότητα
μέσα στις θρησκείες του κόσμου,

τις εκκλησίες, συναγωγές, τζαμιά
και ιερά στον κόσμο.

Εργάζομαι για τους ανθρώπους μου.
Εσείς το κάνετε για τους δικούς σας;

(Χειροκρότημα)