Dạy nghệ thuật và khoa học cùng nhau
-
0:00 - 0:02Điều tôi muốn làm hôm nay
-
0:02 - 0:03là dành một ít thời gian
-
0:03 - 0:06nói về những thứ đem lại cho tôi
-
0:06 - 0:09một chút "cảm giác lo lắng hiện hữu",
vì thiếu từ tốt hơn để diễn đạt, -
0:09 - 0:11trong vài năm qua.
-
0:11 - 0:14Và về cơ bản, ba câu trích dẫn này
-
0:14 - 0:16cho biết những gì đang xảy ra.
-
0:16 - 0:18"Khi Chúa tạo ra màu tím,
-
0:18 - 0:20Chúa chỉ đang thể hiện thôi.
-
0:20 - 0:22Alice Walker viết trong quyển "Sắc Tím"
-
0:22 - 0:24và Zora Neale Hurston đã viết
-
0:24 - 0:26trong quyển "Những vệt bụi trên đường":
-
0:26 - 0:29"Nghiên cứu là sự tò mò được hợp thức hóa.
-
0:29 - 0:31Nó đang châm chọc và soi mói
với một mục đích." -
0:32 - 0:33Và sau đó cuối cùng,
-
0:33 - 0:34khi tôi nghĩ về tương lai gần,
-
0:34 - 0:36bạn biết đấy, chúng ta có một thái độ,
-
0:36 - 0:39rồi việc gì đến cũng đến. Đúng không?
-
0:39 - 0:40Vì vậy điều này đồng tình với câu nói
-
0:40 - 0:42của Chesire Cat.
-
0:42 - 0:43"Nếu bạn không quan tâm lắm
-
0:43 - 0:44về việc bạn sẽ đi đâu,
-
0:44 - 0:46bạn đi đường nào cũng không quan trọng."
-
0:46 - 0:48Nhưng tôi nghĩ là nó quan trọng
-
0:48 - 0:50việc bạn chọn cách nào, đường nào,
-
0:50 - 0:53bởi vì khi tôi nghĩ về thiết kế
trong tương lai gần, -
0:53 - 0:56những vấn đề mà tôi nghĩ
là quan trọng nhất, -
0:56 - 0:57điều thực sự quan trọng
-
0:57 - 1:00là chúng ta cần đem lại sức sống mới
-
1:00 - 1:01cho nghệ thuật và khoa học
-
1:01 - 1:04ngay bây giờ trong năm 2002.
-
1:04 - 1:09(Vỗ tay)
-
1:09 - 1:11Nếu chúng ta mô tả tương lai gần
-
1:11 - 1:13là 10, 20, 15 năm sau,
-
1:13 - 1:16điều đó nghĩa là việc
chúng ta làm hôm nay -
1:16 - 1:17sẽ trở nên cực kì quan trọng,
-
1:17 - 1:21bởi vì trong năm 2015,
và năm 2020, 2025, -
1:21 - 1:24cái thế giới mà xã hội chúng ta
sẽ xây dựng trên đó, -
1:24 - 1:26những kiến thức cơ bản
và những ý tưởng trừu tượng -
1:26 - 1:29những phát hiện của chúng ta hôm nay
-
1:29 - 1:32cũng như tất cả những thứ tuyệt vời
-
1:32 - 1:34mà chúng ta đang nghe tại hội nghị TED,
-
1:34 - 1:37chúng ta đều cho là hiển nhiên
trên thế giới lúc này, -
1:37 - 1:39thực sự là những kiến thức và ý tưởng
-
1:39 - 1:42đã xuất hiện từ những năm 50, 60 và 70.
-
1:42 - 1:44Đó là chất nền mà chúng ta đang
khai thác hôm nay -
1:44 - 1:46dù là internet, kĩ thuật di truyền
-
1:46 - 1:48máy quét laser, tên lửa dẫn đường
-
1:48 - 1:51sợi quang học, ti vi phân giải cao
-
1:51 - 1:54cảm biến, viễn thám từ ngoài không gian
-
1:54 - 1:56và những bức ảnh viễn thám tuyệt vời
-
1:56 - 1:58mà chúng ta thấy trong "3d weaving",
-
1:58 - 1:59những chương trình ti vi
-
1:59 - 2:01như Tracker và Enterprise,
-
2:01 - 2:03ổ đĩa quang viết được, màn hình phẳng
-
2:03 - 2:05Suite Otis của Alvin Ailey,
-
2:05 - 2:08hay là "Cuộc cách mạng của bạn
sẽ không ở giữa những chiếc đùi này" -
2:08 - 2:09của Sarah Jones,
-
2:09 - 2:12quyển này bị cấm bởi FCC, hay ska.
-
2:12 - 2:14Tất cả những thứ này chắc chắn rằng,
-
2:14 - 2:16hầu như không có ngoại lệ,
-
2:16 - 2:18thực sự được dựa trên những ý tưởng
-
2:18 - 2:20và sự trừu tượng và tính sáng tạo
-
2:20 - 2:21từ những năm trước đó.
-
2:21 - 2:23Vì thế, chúng ta phải tự vấn rằng,
-
2:23 - 2:26chúng ta đang đóng góp gì vào
cái di sản ấy ngay lúc này? -
2:26 - 2:28Và khi tôi đang nghĩ về điều đó,
-
2:28 - 2:29tôi thật sự lo lắng.
-
2:29 - 2:31Thẳng thắn mà nói, tôi khá lo.
-
2:31 - 2:34Tôi hoài nghi việc chúng ta đã
làm được nhiều trong một lĩnh vực nào đó. -
2:34 - 2:39Trong một nghĩa nào đó, chúng ta đang
không làm gì trong tương lai. -
2:39 - 2:42Chúng ta đang trở nên lạc hậu
một cách cố tình, có ý thức. -
2:42 - 2:43Chúng ta đang tụt hậu.
-
2:43 - 2:47Frantz Fanon, một bác sĩ tâm lý
từ Martinique, nói: -
2:47 - 2:52"Mỗi thế hệ phải khám phá ra
nhiệm vụ của mình, -
2:52 - 2:55hoàn thành hoặc phản bội nó."
-
2:55 - 2:56Nhiệm vụ của chúng ta là gì?
-
2:56 - 2:57Chúng ta phải làm gì?
-
2:57 - 2:59Tôi nghĩ nhiệm vụ của chúng ta là
-
2:59 - 3:03dung hòa, tái hòa nhập
khoa học và nghệ thuật, -
3:03 - 3:06bởi vì ngay bây giờ có một sự chia rẽ
-
3:06 - 3:08đang tồn tại trong văn hóa phổ thông.
-
3:08 - 3:10Bạn biết đấy, chúng ta có ý nghĩ rằng
-
3:10 - 3:12khoa học và nghệ thuật tách rời nhau.
-
3:12 - 3:15Chúng ta nghĩ về chúng
như những thứ tách biệt và khác nhau, -
3:15 - 3:17Và ý nghĩ này có lẽ đã xuất hiện
-
3:17 - 3:18vài thế kỉ trước.
-
3:18 - 3:21Nhưng giờ nó đang dần trở nên nghiêm trọng
-
3:21 - 3:23bởi vì chúng ta đang đưa ra
những quyết định -
3:23 - 3:27về xã hội của chúng ta mỗi ngày, rằng
-
3:27 - 3:30nếu chúng ta cứ tiếp tục nghĩ rằng
nghệ thuật thì tách rời khỏi khoa học, -
3:30 - 3:32và nghĩ rằng thật bình thường khi nói,
-
3:32 - 3:35"Tôi không hiểu gì về cái này,
tôi không hiểu gì về cái đó," -
3:35 - 3:37thì chúng ta sẽ gặp vấn đề đấy.
-
3:37 - 3:40Tôi không nghĩ là có ai tại đây ở TED
nghĩ như vậy. -
3:40 - 3:42Tất cả chúng ta đều biết rằng
chúng có nối kết với nhau, -
3:42 - 3:44nhưng tôi sẽ cho bạn biết,
-
3:44 - 3:45một vài người ở thế giới bên ngoài,
-
3:45 - 3:47tin hay không tùy bạn,
-
3:47 - 3:49họ nghĩ là đúng khi nói rằng,
-
3:49 - 3:50bạn biết đấy, nhà khoa học và
-
3:50 - 3:52khoa học thì không có tính sáng tạo.
-
3:52 - 3:56Có thể các nhà khoa học là thiên tài
nhưng họ không có tính sáng tạo -
3:56 - 3:57Và sau đó chúng ta có xu hướng này,
-
3:57 - 4:00những người tư vấn nghề nghiệp,
nhiều người nói những thứ như, -
4:00 - 4:02"Họa sĩ thì không có tính phân tích,
-
4:02 - 4:04dù có thể họ là thiên tài,
-
4:04 - 4:07nhưng không có tính phân tích,"
-
4:07 - 4:10Và khi những khái niệm này
làm nền tảng cho việc dạy học -
4:10 - 4:11và những gì ta nghĩ về thế giới,
-
4:11 - 4:13thì chúng ta có một vấn đề, bởi vì
-
4:13 - 4:15chúng ta cản trở sự ủng hộ cho mọi thứ.
-
4:15 - 4:17Bằng cách chấp nhận sự phân đôi này,
-
4:17 - 4:19dù nó chỉ là lời nói suông,
-
4:19 - 4:21khi chúng ta cố chứa chấp nó trong
thế giới của mình, -
4:21 - 4:22và khi chúng ta cố gắng
-
4:22 - 4:24xây dựng nền tảng cho thế giới,
-
4:24 - 4:25chúng ta đang làm hỏng tương lai,
-
4:25 - 4:28bởi vì, ai muốn trở thành người
thiếu sáng tạo? -
4:28 - 4:30Ai muốn trở thành người phi logic?
-
4:30 - 4:32Tài năng sẽ chạy từ lĩnh vực này
sang lĩnh vực khác -
4:32 - 4:33nếu bạn được nói phải chọn một.
-
4:33 - 4:35Sau đó, sẽ đến lúc họ nghĩ,
-
4:35 - 4:36"Tôi có thể vừa sáng tạo
-
4:36 - 4:37và vừa có logic."
-
4:38 - 4:41Tôi đã lớn lên trong những năm 60 và
tôi sẽ thừa nhận điều đó, -
4:41 - 4:44thực ra, tuổi thơ của tôi trải dài
những năm 60, -
4:44 - 4:46và tôi đã là một "híp pi"
-
4:46 - 4:48và tôi luôn phẫn nộ với sự thật rằng
-
4:48 - 4:49tôi không thực sự đủ già
-
4:49 - 4:51để trở thành một "híp pi".
-
4:51 - 4:52Và tôi biết có những người ở đây,
-
4:52 - 4:55thế hệ trẻ hơn những người muốn
trở thành "híp pi", -
4:55 - 4:57nhưng lúc nào người ta cũng nói về
những năm 60, -
4:57 - 4:59và họ nói về sự hỗn loạn ở đó.
-
4:59 - 5:02Nhưng khi tôi nghĩ về những năm 60,
cái mà tôi thấy được -
5:02 - 5:05là có hi vọng cho tương lai.
-
5:05 - 5:07Chúng tôi đã nghĩ mọi người
đều có thể tham gia. -
5:07 - 5:09Đã có những ý tưởng tuyệt vời,
đáng kinh ngạc -
5:09 - 5:11luôn lan toả,
-
5:11 - 5:14và rất nhiều trong những thứ xuất sắc hoặc
nóng hổi hôm nay -
5:14 - 5:16được dựa vào một số những khái niệm đó,
-
5:16 - 5:19dù rằng người ta cố sử dụng
Prime Directive từ Star Trek -
5:19 - 5:22can dự vào nhiều thứ, hay một lần nữa
-
5:22 - 5:24rằng dệt ba chiều và
-
5:24 - 5:26máy fax mà tôi đọc trong quyển
-
5:26 - 5:27Weekly Reader rằng công nghệ
-
5:27 - 5:29và kĩ thuật chỉ mới bắt đầu.
-
5:29 - 5:31Nhưng những năm 60 để lại cho tôi
một vấn đề. -
5:31 - 5:32Bạn thấy đó,
-
5:32 - 5:35tôi luôn cho rằng mình sẽ bước
ra ngoài không gian, -
5:35 - 5:37bởi vì tôi đi theo tất cả những thứ này,
-
5:37 - 5:40nhưng tôi cũng yêu nghệ thuật và khoa học.
-
5:40 - 5:41Bạn thấy đó, khi tôi lớn lên như
-
5:41 - 5:43một cô gái nhỏ và như một thiếu niên,
-
5:43 - 5:45Tôi đã yêu thiết kế và làm quần áo cho chó
-
5:45 - 5:48và muốn trở thành một
nhà thiết kế thời trang. -
5:48 - 5:50Tôi đã học lớp hội họa và gốm sứ.
Tôi đã yêu nhảy múa. -
5:50 - 5:54Lola Falana. Alvin Ailey. Jerome Robbins.
-
5:55 - 5:58Và tôi cũng đã theo chương trình
Gemini và Apollo -
5:58 - 5:59một cách say sưa.
-
5:59 - 6:01Tôi đã có những đồ án khoa học
-
6:01 - 6:03và hàng tấn sách thiên văn.
-
6:03 - 6:05Tôi đã học giải tích và triết học.
-
6:05 - 6:07Tôi tự hỏi về sự vô hạn
-
6:07 - 6:08và thuyết Big Bang.
-
6:08 - 6:10Và khi tôi ở Stanford,
-
6:10 - 6:11vào năm cuối,
-
6:11 - 6:13tôi học chuyên ngành kĩ sư hóa học,
-
6:13 - 6:15mọi người nghĩ rằng
tôi học khoa học chính trị -
6:15 - 6:16và học chuyên ngành nghệ thuật.
-
6:16 - 6:17điều đó có thể do
-
6:17 - 6:19tôi là Chủ tịch Hội Sinh viên Da đen
-
6:19 - 6:21và tôi đã chuyên về vài thứ khác.
-
6:21 - 6:22Và tôi đã tìm thấy chính mình
-
6:22 - 6:23vào kì học cuối
-
6:23 - 6:26đang tung hứng
các quá trình phân ly kĩ thuật hóa học, -
6:26 - 6:29các lớp logic,
quang phổ cộng hưởng từ hạt nhân -
6:29 - 6:33đồng thời sản xuất
và dàn dựng một bài khiêu vũ. -
6:33 - 6:35Tôi phải phải lo
phần ánh sáng và thiết kế -
6:35 - 6:38và tôi đang cố tìm hiểu xem,
-
6:38 - 6:39có phải tôi tới New York
-
6:39 - 6:41để trở thành một vũ công chuyên nghiệp,
-
6:41 - 6:43hay vào một trường y?
-
6:43 - 6:45Bây giờ, mẹ tôi giúp tôi hiểu ra việc đó
-
6:45 - 6:48(Tiếng cười)
-
6:48 - 6:50Nhưng khi tôi bước vào vũ trụ,
-
6:50 - 6:52khi tôi vào vũ trụ tôi mang theo nhiều thứ
-
6:52 - 6:54Tôi mang một tấm áp phích
bởi Alvin Ailey, -
6:54 - 6:55điều mà bạn có thể hiểu ra
-
6:55 - 6:57vì tôi yêu công ty múa.
-
6:57 - 6:59Tấm áp phích Alvin Ailey của
Judith Jamison -
6:59 - 7:00biểu diễn tiết mục múa 'Khóc",
-
7:00 - 7:02dành cho tất cả phụ nữ da đen
khắp mọi nơi. -
7:02 - 7:04Một bước tượng Bundu,
-
7:04 - 7:06từ Cộng đồng Phụ nữ ở Sierra Leone,
-
7:06 - 7:07và một chứng chỉ
-
7:07 - 7:09cho học sinh trường Chicago để làm việc
-
7:09 - 7:12nâng cao khả năng khoa học và toán của họ.
-
7:12 - 7:14Người ta hỏi tôi,
-
7:14 - 7:17"Sao cô lại mang lên những thứ đó?"
-
7:17 - 7:18Và tôi phải nói,
-
7:18 - 7:20"Bởi vì nó tượng trưng cho sự sáng tạo
của con người, -
7:20 - 7:24sự sáng tạo đã cho phép chúng ta,
-
7:24 - 7:26mà chúng ta được yêu cầu
phải nhận thức và xây dựng -
7:26 - 7:28và phóng tàu con thoi,
-
7:28 - 7:31nảy nở từ chính cái nguồn
như trí tưởng tượng và phân tích -
7:31 - 7:33để khắc bức tượng Bundu.
-
7:33 - 7:36Hoặc sự khéo léo cần có để thiết kế,
-
7:36 - 7:38dàn dựng, và sản xuất "Khóc".
-
7:38 - 7:40Mỗi thứ trong số chúng
-
7:40 - 7:44là biểu hiện, hóa thân khác nhau
của sự sáng tạo, -
7:44 - 7:47thế thân của sức sáng tạo của con người.
-
7:47 - 7:49Đó là cái mà chúng ta phải dàn xếp
trong tâm thức -
7:49 - 7:51để những điều này khớp với nhau.
-
7:51 - 7:53Sự khác biệt giữa nghệ thuật và khoa học
-
7:53 - 7:55không là phân tích so với trực giác,
đúng không? -
7:55 - 7:59e = m c bình phương đòi hỏi
một bước trực giác, -
7:59 - 8:01rồi bạn mới phải
-
8:01 - 8:03chứng minh sau đó.
-
8:03 - 8:04Einstein từng nói,
-
8:04 - 8:08"Thứ đẹp nhất mà ta có thể trải nghiệm
là sự bí ẩn. -
8:08 - 8:11Nó là nguồn của mọi nghệ thuật
và khoa học đích thực." -
8:11 - 8:13Nhảy đòi hỏi chúng ta phải bày tỏ
và muốn bày tỏ -
8:13 - 8:15sự hân hoan trong cuộc sống,
nhưng sau đó -
8:15 - 8:16bạn phải tìm ra,
-
8:16 - 8:19chuyển động nào tôi làm để đảm bảo
-
8:19 - 8:21rằng nó đến chính xác.
-
8:21 - 8:23Sự khác biệt giữa nghệ thuật và khoa học
-
8:23 - 8:26cũng không phải giữa
xây dựng và phá vỡ, phải không? -
8:26 - 8:27Nhiều người nghĩ rằng
-
8:27 - 8:29khoa học mang tính phá vỡ.
-
8:29 - 8:30Bạn phải tách các phần ra.
-
8:30 - 8:33Và đúng, vật lý hạ nguyên tử
-
8:33 - 8:34là giải cấu trúc.
-
8:34 - 8:37Bạn tách các nguyên tử ra
-
8:37 - 8:38để xem có gì bên trong chúng.
-
8:38 - 8:42Nhưng điêu khắc, từ thứ mà tôi hiểu
từ các nhà điêu khắc vĩ đại, -
8:42 - 8:43cũng là giải cấu trúc,
-
8:43 - 8:44bởi vì bạn thấy một mảnh
-
8:44 - 8:46và loại bỏ cái mà không cần thiết.
-
8:46 - 8:49Công nghệ sinh học mang tính xây dựng.
-
8:49 - 8:51Dàn dựng giàn giao hưởng mang
tính xây dựng. -
8:51 - 8:55Vì thế thực ra ta sử dụng những kĩ thuât
mang tính xây dựng và phá vỡ -
8:55 - 8:56trong mọi thứ.
-
8:56 - 8:59Sự khác biệt giữa khoa học và nghệ thuật
-
8:59 - 9:01không phải là việc chúng là
-
9:01 - 9:03những mặt khác nhau trên cùng
một đồng tiền, -
9:03 - 9:05hay kể cả những thành phần khác nhau
-
9:05 - 9:06của cùng một tổng thể,
-
9:06 - 9:09mà chúng là những biểu hiện
của cùng một thứ. -
9:09 - 9:12Những trạng thái lương tử khác nhau của
một nguyên tử? -
9:12 - 9:14Hay có thể, nếu nói cho giống
thế kỷ 21 hơn, -
9:14 - 9:16tôi có thể nói rằng chúng là những
cộng hưởng khác nhau -
9:16 - 9:17của một siêu chuỗi.
-
9:17 - 9:19Nhưng ta cứ mặc nó đã. (Tiếng cười)
-
9:19 - 9:21Chúng nảy nở từ một nguồn.
-
9:21 - 9:23Nghệ thuật và khoa học là những
thế thân của -
9:23 - 9:26sự sáng tạo của con người.
Nó là nỗ lực của chúng ta -
9:26 - 9:28để xây dựng kiến thức
-
9:28 - 9:30về vũ trụ, thế giới xung quanh chúng ta.
-
9:30 - 9:32Nó là nỗ lực của chúng ta
để gây ảnh hưởng, -
9:32 - 9:34cái vũ trụ bên trong mỗi chúng ta
-
9:34 - 9:36và bên ngoài chúng ta.
-
9:36 - 9:39Khoa học, với tôi, là những biểu hiện
-
9:39 - 9:41của nỗ lực của chúng ta để thể hiện
-
9:41 - 9:43hoặc chia sẻ vốn hiểu biết của mình,
-
9:43 - 9:45kinh nghiệm của mình,
để gây ảnh hưởng tới cái vũ trụ -
9:45 - 9:47bên ngoài chúng ta.
-
9:47 - 9:50Nó không phụ thuộc vào chúng ta
như những cá thể. -
9:50 - 9:53Nó là vũ trụ, được trải nghiệm
bởi mọi người. -
9:53 - 9:54Và nghệ thuật hiện thân
-
9:54 - 9:57khao khát của chúng ta, nỗ lực của
chúng ta để chia sẻ -
9:57 - 10:00hay ảnh hưởng những người khác thông
qua những kinh nghiệm -
10:00 - 10:02những thứ lạ thường với chúng ta như
những cá thể. -
10:02 - 10:04Để tôi nói lại bằng một cách khác:
-
10:04 - 10:06khoa học cung cấp hiểu biết
-
10:06 - 10:09về một kinh nghiệm phổ quát,
-
10:09 - 10:12còn nghệ thuật cung cấp hiểu biết phổ quát
-
10:12 - 10:15về một kinh nghiệm cá nhân.
-
10:15 - 10:17Đó là cái mà chúng ta phải nghĩ về,
-
10:17 - 10:18rằng chúng là một phần của chúng ta,
-
10:18 - 10:20chúng là một phần của một tổng thể.
-
10:20 - 10:21Nó không chỉ là công cụ,
-
10:21 - 10:23không chỉ là khoa học, bạn biết đấy,
-
10:23 - 10:25toán học và thứ số học và thống kê,
-
10:25 - 10:27vì chúng ta đã nghe khá nhiều
-
10:27 - 10:31trên sân khấu này, họ nói về nhạc
mang tính toán học. Đúng không? -
10:31 - 10:33Nghệ thuật không chỉ dùng đất sét,
-
10:33 - 10:35không phải thứ duy nhất dùng đất sét,
-
10:35 - 10:38ánh sáng và âm thanh và chuyển động.
-
10:38 - 10:41Chúng cũng sử dụng phân tích.
-
10:41 - 10:43Vì thế người ta có thể nói,
-
10:43 - 10:45tôi vẫn thích cái ý tưởng
trực quan so với phân tích, -
10:45 - 10:47bởi vì mọi người muốn làm
-
10:47 - 10:48cái thứ não phải, não trái, đúng không?
-
10:48 - 10:50Chúng ta đều bị kết luận là
-
10:50 - 10:51thiên về não phải hay trái
-
10:51 - 10:52vào một thời điểm nào đó,
-
10:52 - 10:55tùy vào người mà chúng ta bất đồng.
(Tiếng cười) -
10:56 - 10:59Người ta nói trực giác giống như
-
10:59 - 11:00bạn liên lạc với thiên nhiên,
-
11:00 - 11:02liên lạc với bản thân và các mối quan hệ.
-
11:02 - 11:04Phân tích: bạn đặt trí óc vào công việc,
-
11:04 - 11:06và tôi sẽ kể cho các bạn một bí mật,
-
11:06 - 11:08dù các bạn đều biết rồi,
nhưng đôi khi người ta -
11:08 - 11:10dùng cái ý tưởng phân tích này,
-
11:10 - 11:11rằng những thứ bên ngoài chúng ta,
-
11:11 - 11:14là cái chúng ta sẽ nâng lên
-
11:14 - 11:18như là thứ khoa học đích thực,
quan trọng nhất, đúng không? -
11:18 - 11:19Và rồi bạn có các nghệ sĩ,
-
11:19 - 11:21bạn cũng đều biết là,
-
11:21 - 11:24các nghệ sĩ sẽ nói về các nhà khoa học
-
11:24 - 11:26bởi vì họ nói rằng họ quá cụ thể,
-
11:26 - 11:29họ không kết nối với thế giới.
-
11:29 - 11:31Nhưng chúng ta có ngay cả điều đó
trên sân khấu này, -
11:31 - 11:33nên đừng làm ra vẻ bạn không biết
-
11:33 - 11:35tôi đang nói về cái gì. (Tiếng cười)
-
11:35 - 11:37Chúng ta có những người nói về
Trái Đất Phẳng -
11:37 - 11:39xã hội và những người xếp hoa,
-
11:39 - 11:42vì thế, chúng ta tiếp tục
mang theo sự phân chia -
11:42 - 11:45kể cả khi chúng ta hiểu biết hơn.
-
11:45 - 11:47Và người ta nói chúng ta cần chọn
cái này hoặc cái khác. -
11:47 - 11:50Nhưng nó sẽ thật ngu ngốc
-
11:50 - 11:51khi chỉ chọn một, phải không?
-
11:51 - 11:53Trực giác so với phân tích?
-
11:53 - 11:55Đó là một sự chọn lựa ngu ngốc.
-
11:55 - 11:57Nó ngu ngốc giống như cố chọn giữa
-
11:57 - 11:59trở nên thực tế hay lý tưởng.
-
11:59 - 12:01Bạn cần cả hai trong cuộc sống.
-
12:01 - 12:02Tại sao mọi người làm việc này?
-
12:02 - 12:05Tôi sẽ trích lời nhà sinh học phân tử,
Sydne Brenner, -
12:05 - 12:07người mà phải sống tới 70 tuổi
để có thể nói điều này. -
12:07 - 12:09Ông nói, "Điều quan trọng là phân biệt
-
12:09 - 12:12giữa thanh tịnh và bất lực."
-
12:12 - 12:14Bây giờ... (Tiếng cười)
-
12:15 - 12:19tôi muốn chia sẻ với các bạn
-
12:19 - 12:21một phương trình nho nhỏ, được chứ?
-
12:21 - 12:23Làm thế nào để hiểu biết về khoa học
-
12:23 - 12:26và nghệ thuật tương thích với
cuộc sống của chúng ta -
12:26 - 12:27và cái gì đang xảy ra và những thứ
-
12:27 - 12:29mà chúng ta đang nói tới ở đây
-
12:29 - 12:30tại hội nghị thiết kế này, và đây là
-
12:30 - 12:32một điều nho nhỏ tôi đã nghĩ ra,
-
12:32 - 12:35hiểu biết và tiềm lực và ý chí
của chúng ta -
12:35 - 12:37khiến chúng ta có những kết quả.
-
12:37 - 12:40Hiểu biết của chúng ta là khoa học,
nghệ thuật của chúng ta, -
12:40 - 12:42tôn giáo của chúng ta, là cách ta
quan sát vũ trụ -
12:42 - 12:44tiềm lực, tiền bạc của chúng ta,
-
12:44 - 12:46lao động, khoáng chất
của chúng ta, những thứ đó -
12:46 - 12:48ở ngoài kia trong cái thế giới
-
12:48 - 12:49mà ta phải làm việc.
-
12:49 - 12:51Mà quan trọng hơn, là
ý chí của chúng ta. -
12:51 - 12:53Đây là tầm nhìn, nguyện vọng của chúng ta
-
12:53 - 12:55về tương lai, hi vọng, ước mơ
của chúng ta, -
12:55 - 12:57sự đấu tranh và nỗi sợ của chúng ta.
-
12:57 - 12:59Những thành công và thất bại của
chúng ta ảnh hưởng đến -
12:59 - 13:01việc ta làm với tất cả thứ đó,
và với tôi, -
13:01 - 13:03thiết kế và công việc kĩ sư, thủ công
-
13:03 - 13:06và lao động có tay nghề,
là tất cả những thứ -
13:06 - 13:08mang lại kết quả cho chúng ta,
-
13:08 - 13:10cũng là chất lượng cuộc sống
của chúng ta. -
13:10 - 13:12Bạn muốn thế giới ở đâu?
-
13:12 - 13:13Và đoán xem?
-
13:13 - 13:15Dù cho ta nhìn nhận điều này thế nào,
-
13:15 - 13:18dù ta cho rằng nghệ thuật và
khoa học tách biệt hoặc khác nhau -
13:18 - 13:20thì bây giờ chúng đều đang bị ảnh hưởng
-
13:20 - 13:22và chúng đều có vấn đề.
-
13:22 - 13:24Tôi đã làm một đồ án gọi
là S.E.E.ing the Future: -
13:24 - 13:26Khoa học, Kĩ sư và Giáo dục,
-
13:26 - 13:26tôi đang tìm cách
-
13:26 - 13:29sử dụng hiệu quả nhất của
tài trợ chính phủ. -
13:29 - 13:32Chúng ta có một nhóm
các nhà khoa học ở các giai đoạn -
13:32 - 13:35trong sự nghiệp. Họ đã
đến với Cao Đẳng Dartmouth, -
13:35 - 13:36nơi tôi đang dạy, và họ đã nói
-
13:36 - 13:38với các nhà thần học
và các nhà tài chính, -
13:38 - 13:40về những vấn đề của công quỹ
-
13:40 - 13:42cho nghiên cứu khoa học và kĩ thuật.
-
13:42 - 13:44Cái quan trọng nhất về việc đó là gì?
-
13:44 - 13:45Có vài ý tưởng đã nổi lên mà
-
13:45 - 13:48tôi nghĩ có những sự tương đồng
mạnh mẽ với nghệ thuật. -
13:48 - 13:49Điều đầu tiên họ nói là
-
13:49 - 13:51những hoàn cảnh mà chúng ta
tìm ra bản thân mình -
13:51 - 13:54ngày nay trong khoa học và kĩ thuật
-
13:54 - 13:58mà biến chúng ta thành những
lãnh đạo thế giới thì rất khác -
13:58 - 14:00với những năm 40, 50 và 60
-
14:00 - 14:02và 70 khi chúng ta nổi lên
-
14:02 - 14:04là những nhà lãnh đạo thế giới,
vì chú ta không còn -
14:04 - 14:06cạnh tranh với chủ nghĩa phát xít,
-
14:06 - 14:07chủ nghĩa cộng sản kiểu Xô Viết,
-
14:07 - 14:10và cuộc cạnh tranh này không những
chỉ quân sự, -
14:10 - 14:13nó bao gồm cạnh tranh xã hội
-
14:13 - 14:15và cả cạnh tranh chính trị nữa,
-
14:15 - 14:17điều đó cho ta nhìn vào không gian
-
14:17 - 14:19như là một trong những nền tảng đó
để chứng minh -
14:19 - 14:22rằng xã hệ thống xã hội của chúng ta
đã từng tốt hơn. -
14:22 - 14:23Họ còn nói về cơ sở hạ tầng
-
14:23 - 14:26hỗ trợ các ngành khoa học
đang trở nên lỗi thời. -
14:26 - 14:28Nhìn vào các trường đại học và cao đẳng,
-
14:28 - 14:31các cao đẳng nhỏ, trung
-
14:31 - 14:32xuyên suốt đất nước,
-
14:32 - 14:35những phòng thí nghiệm
của họ đang dần lỗi thời, -
14:35 - 14:37và đây là nơi chúng ta huấn luyện
hầu hết các công nhân -
14:37 - 14:39khoa học, các nhà nghiên cứu
của chúng ta, -
14:39 - 14:41và các giáo viên của chúng ta, nhân tiện,
-
14:41 - 14:43và sau đó có một giới truyền thông
-
14:43 - 14:45không ủng hộ việc truyền bá gì hơn
-
14:45 - 14:48ngoài thứ thông tin trần tục
và ngớ ngẩn nhất. -
14:48 - 14:50Có giả khoa học,
những vòng tròn bí ẩn, -
14:50 - 14:53khám nghiệm người ngoài hành tinh,
những ngôi nhà ma ám -
14:53 - 14:55hay những thảm họa.
Và đó là những gì ta thấy. -
14:55 - 14:57Và đó không thực sự là thông tin
-
14:57 - 14:58bạn cần trong cuộc sống hàng ngày
-
14:58 - 15:00và tìm ra cách tham gia vào
nền dân chủ này -
15:00 - 15:02và xác định những gì đang xảy ra.
-
15:02 - 15:04Họ cũng nói rằng có một sự thay đổi
-
15:04 - 15:05trong tâm lý doanh nghiệp.
-
15:05 - 15:07Trong khi ngân sách chính phủ
luôn dành cho -
15:07 - 15:09nghiên cứu khoa học cơ bản và kĩ thuật.
-
15:09 - 15:11Chúng ta cũng trông cậy vào vài
công ty để thực hiện -
15:11 - 15:14vài nghiên cứu đơn giản, nhưng
thực tế là -
15:14 - 15:16là các công ty đang dồn sức vào
-
15:16 - 15:19phát triển sản phẩm ngắn hạn
-
15:19 - 15:21hơn là nghiên cứu kĩ thuật cơ bản
-
15:21 - 15:23và khoa học.
-
15:23 - 15:26Và giáo dục thì không bắt kịp.
-
15:26 - 15:29Ở bậc học K-12, người ta đang loại bỏ
-
15:29 - 15:32những phòng thí nghiệm sinh hóa.
-
15:32 - 15:34Họ nghĩ một cái máy vi tính
-
15:34 - 15:35sẽ thay thế được việc trộn axít,
-
15:35 - 15:37hay trồng các củ khoai tây.
-
15:37 - 15:39Và tài trợ chính phủ đang giảm dần
-
15:39 - 15:41trong chi tiêu và rồi họ nói,
-
15:41 - 15:42hãy để các tập đoàn tiếp quản,
-
15:42 - 15:44và điều đó không đúng.
Tài trợ chính phủ -
15:44 - 15:47ít nhất nên làm những thứ
như nhận ra -
15:47 - 15:49hiệu ích của nghiên cứu khoa học
-
15:49 - 15:51cơ bản và kĩ thuật. Chúng ta phải biết
-
15:51 - 15:53rằng chúng ta có một trách nhiệm
-
15:53 - 15:55là công dân toàn cầu trong
thế giới này. -
15:55 - 15:57Chúng ta phải nhìn vào
giáo dục của con người. -
15:57 - 15:59Chúng ta cần xây dựng
những nguồn lực hôm nay -
15:59 - 16:01để chắc chắn rằng họ được rèn luyện
-
16:01 - 16:02để hiểu tầm quan trọng của chúng
-
16:02 - 16:04và chúng ta phải ủng hộ
-
16:04 - 16:07sức sống của khoa học, và điều đó
không có nghĩa là -
16:07 - 16:09mọi thứ phải có một thứ gì đó
-
16:09 - 16:10sẽ tiếp tục, hay chúng ta biết
-
16:10 - 16:13chính xác cái gì sẽ là kết quả của nó,
-
16:13 - 16:15mà chúng ta ủng hộ sức sống và
-
16:15 - 16:16sự tò mò hữu trí tuệ đi kèm,
-
16:16 - 16:19và nếu nghĩ về những điều
tương đồng với nghệ thuật, -
16:19 - 16:22cuộc thi với Bolshoi Ballet
-
16:23 - 16:26thúc đẩy Joffrey và New York City Ballet
-
16:26 - 16:27trở nên tốt hơn.
-
16:27 - 16:31Cơ sở hạ tầng viện bảo tàng, nhà hát,
rạp chiếu phim trên khắp đất nước -
16:31 - 16:32đang dần biến mất.
-
16:32 - 16:35Chúng ta có thêm trạm thu truyền hình
với ít thứ để xem hơn, -
16:35 - 16:38chúng ta có nhiều tiền để chi vào
-
16:38 - 16:40việc viết lại để đưa các
chương trình truyền hình cũ -
16:40 - 16:43lên phim ảnh.
-
16:43 - 16:45Bây giờ chúng ta có tài trợ
của các công ty, -
16:45 - 16:48mà khi nói đến hỗ trợ nghệ thuật,
-
16:48 - 16:50hầu hết yêu cầu sản phẩm
-
16:50 - 16:52trở thành một phần của bức tranh
mà người họa sĩ vẽ, -
16:52 - 16:56và chúng ta có các sân vận động
được đặt tên lặp đi lặp lại -
16:56 - 16:57bởi các tập đoàn.
-
16:57 - 16:59Ở Houston, chúng ta đang cố hình dung
-
16:59 - 17:01phải làm gì với cái sân Enron Stadium.
-
17:01 - 17:03(Tiếng cười) Và mĩ thuật và giáo dục
-
17:03 - 17:05ở trường đang dần biến mất,
và chúng ta có -
17:05 - 17:07một chính quyền dường như
nó đang làm thất vọng -
17:07 - 17:09NEA và những chương trình khác,
-
17:09 - 17:12vì thế chúng ta phải thực sự
dừng lại và nghĩ, -
17:12 - 17:13chúng ta đang cố làm gì
-
17:13 - 17:15với khoa học và nghệ thuật?
-
17:15 - 17:17Hồi sinh chúng là cần thiết.
-
17:17 - 17:19Chúng ta phải để ý đến điều đó.
Tôi chỉ muốn -
17:19 - 17:21kể với bạn nhanh chóng
cái tôi đang làm. -
17:21 - 17:28(Vỗ tay)
-
17:28 - 17:30Tôi muốn kể với bạn cái
tôi đã và đang làm -
17:30 - 17:33một chút bởi vì tôi cảm
thấy điều này cần -
17:33 - 17:36đại loại tích hợp một số ý tưởng
-
17:36 - 17:39mà tôi đã có hoặc tình cờ tìm thấy
trong khoảng thời gian. -
17:39 - 17:41Một trong những điều mà tôi tìm ra
-
17:41 - 17:42là cần phải sửa
-
17:42 - 17:45sự phân chia giữa tâm trí và cơ thể.
-
17:45 - 17:46Mẹ tôi luôn nói,
-
17:46 - 17:47con phải biết quan sát, xem điều gì
-
17:47 - 17:50đang xảy ra trong tâm trí và cơ thể con,
-
17:50 - 17:51và là một vũ công tôi đã có
-
17:51 - 17:54niềm tin to lớn vào khả năng
biết cơ thể mình, -
17:54 - 17:56cũng như tôi biết cách cảm
nhận màu sắc. -
17:56 - 17:59Rồi tôi học trường y,
-
17:59 - 18:01và tôi lẽ ra phải tuân theo
-
18:01 - 18:03những gì máy móc nói về cơ thể.
-
18:03 - 18:04Bạn biết đấy, bạn sẽ hỏi bệnh nhân
-
18:04 - 18:06và vài người sẽ nói,
-
18:06 - 18:08"Đừng, đừng, đừng nghe những gì
bệnh nhân nói." -
18:08 - 18:09Chúng ta biết rằng bệnh nhân
-
18:09 - 18:11biết và hiểu về cơ thể của họ hơn,
-
18:11 - 18:15nhưng ngày nay chúng ta đang cố
chia rẽ họ với cái ý tưởng đó. -
18:15 - 18:17Chúng ta phải dung hòa
-
18:17 - 18:19kiến thức của bệnh nhân về
cơ thể của họ -
18:19 - 18:21với các phép đo của bác sĩ.
-
18:21 - 18:23Chúng ta đã có vài người nói về
-
18:23 - 18:25đo lường cảm xúc và khiến
những cái máy -
18:25 - 18:27hình dung ra cái để khiến chúng ta
-
18:27 - 18:29không hành động điên rồ. Đúng không?
-
18:29 - 18:31Không, chúng ta không nên đo,
-
18:31 - 18:32không nên dùng những cái máy
-
18:32 - 18:33để đo chứng "điên đường" và
-
18:33 - 18:35làm gì đó để ngăn chặn việc đó.
-
18:35 - 18:39Có thể chúng ta nên có những cỗ máy
giúp phát hiện bệnh "điên đường" -
18:39 - 18:41rồi chúng ta cần biết cách kiểm soát nó
-
18:41 - 18:42mà không cần máy móc.
-
18:42 - 18:45Chúng ta thậm chí cần có
khả năng nhận ra điều đó -
18:45 - 18:46mà không cần máy móc.
-
18:46 - 18:48Điều tôi rất quan tâm tới là
-
18:48 - 18:52làm thế nào để chúng ta tăng cường
sự tự nhận thức của chính mình -
18:52 - 18:54như là những con người, những
cơ thể sinh học? -
18:54 - 18:57Michael Moschen đã nói về
việc phải dạy -
18:57 - 19:00và học cách để cảm nhận với con mắt,
-
19:00 - 19:02để thấy với bàn tay của mình.
-
19:02 - 19:04Chúng ta có thể sử dụng các giác quan
-
19:04 - 19:06bằng mọi loại khả năng, và đó là
-
19:06 - 19:08điều chúng ta phải làm.
-
19:08 - 19:10Đó là điều tôi muốn làm, cố sử dụng
-
19:10 - 19:13các công cụ về dữ liệu sinh lý,
những loại như vậy -
19:13 - 19:16để giúp các giác quan của chúng ta
trong việc chúng ta làm, -
19:16 - 19:18và đó là việc tôi đang làm bây giờ tại
-
19:18 - 19:20tập đoàn BioSentient.
-
19:20 - 19:22Tôi nghĩ tôi phải làm quảng cáo đó, vì
-
19:22 - 19:24tôi là một nhà doanh nghiệp, vì
nhà doanh nghiệp -
19:24 - 19:26nói rằng ai đó làm điều
-
19:26 - 19:28họ muốn vì họ không phá sản
-
19:28 - 19:30đủ để họ phải có một công việc thực sự.
-
19:30 - 19:32(Tiếng cười) Nhưng đó là công việc
tôi đang làm -
19:32 - 19:34với tập đoàn BioSentient,
cố gắng hình dung -
19:34 - 19:36chúng ta tích hợp những điều này thế nào?
-
19:36 - 19:38Để tôi kết thúc bằng việc nói rằng
-
19:38 - 19:41vấn đề thiết kế cho tương lai
của cá nhân tôi -
19:41 - 19:44thực sự là về tích hợp, nghĩ về
-
19:44 - 19:46thứ trực quan và phân tích đó.
-
19:46 - 19:49Nghệ thuật và khoa học không tách biệt.
-
19:49 - 19:51Tiết học vật lý trung học trước khi
các bạn ra về. -
19:51 - 19:54Giáo viên vật lý trung học đã từng
cầm một trái banh. -
19:54 - 19:55Cô sẽ nói trái banh này
-
19:55 - 19:57có thế năng, nhưng không có gì
-
19:57 - 19:59sẽ xảy ra với nó, nó không thể sinh công
-
19:59 - 20:02cho tới khi tôi thả rơi nó và nó
thay đổi trạng thái. -
20:02 - 20:05Tôi thích nghĩ về những ý tưởng
như thế năng. -
20:05 - 20:08Chúng thực sự tuyệt vời, nhưng không có gì
-
20:08 - 20:10sẽ xảy ra tới khi chúng ta mạo hiểm
-
20:10 - 20:11thực hiện nó.
-
20:11 - 20:13Buổi hội nghị này chứa đầy
-
20:13 - 20:15những ý tưởng tuyệt vời.
-
20:15 - 20:17Chúng ta sẽ chia sẻ nhiều thứ
-
20:17 - 20:20với mọi người, nhưng chẳng có gì sẽ xảy ra
-
20:20 - 20:23cho tới khi chúng ta mạo hiểm thực hiện
những ý tưởng đó. -
20:23 - 20:25Chúng ta cần khôi phục nghệ thuật
và khoa học ngày nay -
20:25 - 20:27chúng ta cần chịu trách nhiệm
cho tương lai -
20:27 - 20:30Chúng ta không thể
lẩn trốn phía sau nói rằng -
20:30 - 20:32nó chỉ cho lợi nhuận công ty,
-
20:32 - 20:35hoặc nó chỉ là một vụ kinh doanh,
hoặc tôi là một hoạ sĩ -
20:35 - 20:36hoặc một hội viên hàn lâm viện.
-
20:36 - 20:38Đây là cách bạn đánh giá cái
bạn đang làm. -
20:38 - 20:40Tôi đã nói về sự cân bằng giữa
-
20:40 - 20:41trực quan và phân tích.
-
20:41 - 20:45Fran Lebonwitz, nhà phê bình
yêu thích của tôi, -
20:45 - 20:47cô ấy đã nói về ba câu hỏi
-
20:47 - 20:49của mối quan tâm lớn nhất,
-
20:49 - 20:51giờ tôi sẽ thêm vào thiết kế, là
-
20:51 - 20:53"Nó có hấp dẫn không?"
-
20:53 - 20:55Đó là trực quan.
-
20:55 - 20:58"Nó có vui không?" Sự phân tích.
-
20:58 - 21:00"Và nó có biết vị thế của mình không?"
-
21:00 - 21:03Sự cân bằng. Cảm ơn các bạn rất nhiều.
-
21:03 - 21:04(Vỗ tay)
- Title:
- Dạy nghệ thuật và khoa học cùng nhau
- Speaker:
- Mae Jemison
- Description:
-
Mae Jemison là một phi hành gia, một bác sĩ, một nhà sưu tầm nghệ thuật, một vũ công ... Kể những câu chuyện từ sựu giáo dục của chính cô ấy và từ thời gian ở trên vũ trụ của cô ấy, cô kêu gọi các nhà giáo dục dạy cả nghệ thuật và khoa hcoj, cả trực quan và luận lý, như là một -- để tạo ra các nhà tư tưởng táo bạo.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 21:04
TED Translators admin approved Vietnamese subtitles for Teach arts and sciences together | ||
Thu Ha Tran accepted Vietnamese subtitles for Teach arts and sciences together | ||
Thu Ha Tran edited Vietnamese subtitles for Teach arts and sciences together | ||
Thu Ha Tran edited Vietnamese subtitles for Teach arts and sciences together | ||
Thu Ha Tran edited Vietnamese subtitles for Teach arts and sciences together | ||
Thu Ha Tran edited Vietnamese subtitles for Teach arts and sciences together | ||
Thu Ha Tran edited Vietnamese subtitles for Teach arts and sciences together | ||
Thu Ha Tran edited Vietnamese subtitles for Teach arts and sciences together |