Return to Video

Dạy nghệ thuật và khoa học cùng nhau

  • 0:00 - 0:02
    Điều tôi muốn làm hôm nay
  • 0:02 - 0:03
    là dành một ít thời gian
  • 0:03 - 0:06
    nói về những thứ đem lại cho tôi
  • 0:06 - 0:09
    một chút "cảm giác lo lắng hiện hữu",
    vì thiếu từ tốt hơn để diễn đạt,
  • 0:09 - 0:11
    trong vài năm qua.
  • 0:11 - 0:14
    Và về cơ bản, ba câu trích dẫn này
  • 0:14 - 0:16
    cho biết những gì đang xảy ra.
  • 0:16 - 0:18
    "Khi Chúa tạo ra màu tím,
  • 0:18 - 0:20
    Chúa chỉ đang thể hiện thôi.
  • 0:20 - 0:22
    Alice Walker viết trong quyển "Sắc Tím"
  • 0:22 - 0:24
    và Zora Neale Hurston đã viết
  • 0:24 - 0:26
    trong quyển "Những vệt bụi trên đường":
  • 0:26 - 0:29
    "Nghiên cứu là sự tò mò được hợp thức hóa.
  • 0:29 - 0:31
    Nó đang châm chọc và soi mói
    với một mục đích."
  • 0:32 - 0:33
    Và sau đó cuối cùng,
  • 0:33 - 0:34
    khi tôi nghĩ về tương lai gần,
  • 0:34 - 0:36
    bạn biết đấy, chúng ta có một thái độ,
  • 0:36 - 0:39
    rồi việc gì đến cũng đến. Đúng không?
  • 0:39 - 0:40
    Vì vậy điều này đồng tình với câu nói
  • 0:40 - 0:42
    của Chesire Cat.
  • 0:42 - 0:43
    "Nếu bạn không quan tâm lắm
  • 0:43 - 0:44
    về việc bạn sẽ đi đâu,
  • 0:44 - 0:46
    bạn đi đường nào cũng không quan trọng."
  • 0:46 - 0:48
    Nhưng tôi nghĩ là nó quan trọng
  • 0:48 - 0:50
    việc bạn chọn cách nào, đường nào,
  • 0:50 - 0:53
    bởi vì khi tôi nghĩ về thiết kế
    trong tương lai gần,
  • 0:53 - 0:56
    những vấn đề mà tôi nghĩ
    là quan trọng nhất,
  • 0:56 - 0:57
    điều thực sự quan trọng
  • 0:57 - 1:00
    là chúng ta cần đem lại sức sống mới
  • 1:00 - 1:01
    cho nghệ thuật và khoa học
  • 1:01 - 1:04
    ngay bây giờ trong năm 2002.
  • 1:04 - 1:09
    (Vỗ tay)
  • 1:09 - 1:11
    Nếu chúng ta mô tả tương lai gần
  • 1:11 - 1:13
    là 10, 20, 15 năm sau,
  • 1:13 - 1:16
    điều đó nghĩa là việc
    chúng ta làm hôm nay
  • 1:16 - 1:17
    sẽ trở nên cực kì quan trọng,
  • 1:17 - 1:21
    bởi vì trong năm 2015,
    và năm 2020, 2025,
  • 1:21 - 1:24
    cái thế giới mà xã hội chúng ta
    sẽ xây dựng trên đó,
  • 1:24 - 1:26
    những kiến thức cơ bản
    và những ý tưởng trừu tượng
  • 1:26 - 1:29
    những phát hiện của chúng ta hôm nay
  • 1:29 - 1:32
    cũng như tất cả những thứ tuyệt vời
  • 1:32 - 1:34
    mà chúng ta đang nghe tại hội nghị TED,
  • 1:34 - 1:37
    chúng ta đều cho là hiển nhiên
    trên thế giới lúc này,
  • 1:37 - 1:39
    thực sự là những kiến thức và ý tưởng
  • 1:39 - 1:42
    đã xuất hiện từ những năm 50, 60 và 70.
  • 1:42 - 1:44
    Đó là chất nền mà chúng ta đang
    khai thác hôm nay
  • 1:44 - 1:46
    dù là internet, kĩ thuật di truyền
  • 1:46 - 1:48
    máy quét laser, tên lửa dẫn đường
  • 1:48 - 1:51
    sợi quang học, ti vi phân giải cao
  • 1:51 - 1:54
    cảm biến, viễn thám từ ngoài không gian
  • 1:54 - 1:56
    và những bức ảnh viễn thám tuyệt vời
  • 1:56 - 1:58
    mà chúng ta thấy trong "3d weaving",
  • 1:58 - 1:59
    những chương trình ti vi
  • 1:59 - 2:01
    như Tracker và Enterprise,
  • 2:01 - 2:03
    ổ đĩa quang viết được, màn hình phẳng
  • 2:03 - 2:05
    Suite Otis của Alvin Ailey,
  • 2:05 - 2:08
    hay là "Cuộc cách mạng của bạn
    sẽ không ở giữa những chiếc đùi này"
  • 2:08 - 2:09
    của Sarah Jones,
  • 2:09 - 2:12
    quyển này bị cấm bởi FCC, hay ska.
  • 2:12 - 2:14
    Tất cả những thứ này chắc chắn rằng,
  • 2:14 - 2:16
    hầu như không có ngoại lệ,
  • 2:16 - 2:18
    thực sự được dựa trên những ý tưởng
  • 2:18 - 2:20
    và sự trừu tượng và tính sáng tạo
  • 2:20 - 2:21
    từ những năm trước đó.
  • 2:21 - 2:23
    Vì thế, chúng ta phải tự vấn rằng,
  • 2:23 - 2:26
    chúng ta đang đóng góp gì vào
    cái di sản ấy ngay lúc này?
  • 2:26 - 2:28
    Và khi tôi đang nghĩ về điều đó,
  • 2:28 - 2:29
    tôi thật sự lo lắng.
  • 2:29 - 2:31
    Thẳng thắn mà nói, tôi khá lo.
  • 2:31 - 2:34
    Tôi hoài nghi việc chúng ta đã
    làm được nhiều trong một lĩnh vực nào đó.
  • 2:34 - 2:39
    Trong một nghĩa nào đó, chúng ta đang
    không làm gì trong tương lai.
  • 2:39 - 2:42
    Chúng ta đang trở nên lạc hậu
    một cách cố tình, có ý thức.
  • 2:42 - 2:43
    Chúng ta đang tụt hậu.
  • 2:43 - 2:47
    Frantz Fanon, một bác sĩ tâm lý
    từ Martinique, nói:
  • 2:47 - 2:52
    "Mỗi thế hệ phải khám phá ra
    nhiệm vụ của mình,
  • 2:52 - 2:55
    hoàn thành hoặc phản bội nó."
  • 2:55 - 2:56
    Nhiệm vụ của chúng ta là gì?
  • 2:56 - 2:57
    Chúng ta phải làm gì?
  • 2:57 - 2:59
    Tôi nghĩ nhiệm vụ của chúng ta là
  • 2:59 - 3:03
    dung hòa, tái hòa nhập
    khoa học và nghệ thuật,
  • 3:03 - 3:06
    bởi vì ngay bây giờ có một sự chia rẽ
  • 3:06 - 3:08
    đang tồn tại trong văn hóa phổ thông.
  • 3:08 - 3:10
    Bạn biết đấy, chúng ta có ý nghĩ rằng
  • 3:10 - 3:12
    khoa học và nghệ thuật tách rời nhau.
  • 3:12 - 3:15
    Chúng ta nghĩ về chúng
    như những thứ tách biệt và khác nhau,
  • 3:15 - 3:17
    Và ý nghĩ này có lẽ đã xuất hiện
  • 3:17 - 3:18
    vài thế kỉ trước.
  • 3:18 - 3:21
    Nhưng giờ nó đang dần trở nên nghiêm trọng
  • 3:21 - 3:23
    bởi vì chúng ta đang đưa ra
    những quyết định
  • 3:23 - 3:27
    về xã hội của chúng ta mỗi ngày, rằng
  • 3:27 - 3:30
    nếu chúng ta cứ tiếp tục nghĩ rằng
    nghệ thuật thì tách rời khỏi khoa học,
  • 3:30 - 3:32
    và nghĩ rằng thật bình thường khi nói,
  • 3:32 - 3:35
    "Tôi không hiểu gì về cái này,
    tôi không hiểu gì về cái đó,"
  • 3:35 - 3:37
    thì chúng ta sẽ gặp vấn đề đấy.
  • 3:37 - 3:40
    Tôi không nghĩ là có ai tại đây ở TED
    nghĩ như vậy.
  • 3:40 - 3:42
    Tất cả chúng ta đều biết rằng
    chúng có nối kết với nhau,
  • 3:42 - 3:44
    nhưng tôi sẽ cho bạn biết,
  • 3:44 - 3:45
    một vài người ở thế giới bên ngoài,
  • 3:45 - 3:47
    tin hay không tùy bạn,
  • 3:47 - 3:49
    họ nghĩ là đúng khi nói rằng,
  • 3:49 - 3:50
    bạn biết đấy, nhà khoa học và
  • 3:50 - 3:52
    khoa học thì không có tính sáng tạo.
  • 3:52 - 3:56
    Có thể các nhà khoa học là thiên tài
    nhưng họ không có tính sáng tạo
  • 3:56 - 3:57
    Và sau đó chúng ta có xu hướng này,
  • 3:57 - 4:00
    những người tư vấn nghề nghiệp,
    nhiều người nói những thứ như,
  • 4:00 - 4:02
    "Họa sĩ thì không có tính phân tích,
  • 4:02 - 4:04
    dù có thể họ là thiên tài,
  • 4:04 - 4:07
    nhưng không có tính phân tích,"
  • 4:07 - 4:10
    Và khi những khái niệm này
    làm nền tảng cho việc dạy học
  • 4:10 - 4:11
    và những gì ta nghĩ về thế giới,
  • 4:11 - 4:13
    thì chúng ta có một vấn đề, bởi vì
  • 4:13 - 4:15
    chúng ta cản trở sự ủng hộ cho mọi thứ.
  • 4:15 - 4:17
    Bằng cách chấp nhận sự phân đôi này,
  • 4:17 - 4:19
    dù nó chỉ là lời nói suông,
  • 4:19 - 4:21
    khi chúng ta cố chứa chấp nó trong
    thế giới của mình,
  • 4:21 - 4:22
    và khi chúng ta cố gắng
  • 4:22 - 4:24
    xây dựng nền tảng cho thế giới,
  • 4:24 - 4:25
    chúng ta đang làm hỏng tương lai,
  • 4:25 - 4:28
    bởi vì, ai muốn trở thành người
    thiếu sáng tạo?
  • 4:28 - 4:30
    Ai muốn trở thành người phi logic?
  • 4:30 - 4:32
    Tài năng sẽ chạy từ lĩnh vực này
    sang lĩnh vực khác
  • 4:32 - 4:33
    nếu bạn được nói phải chọn một.
  • 4:33 - 4:35
    Sau đó, sẽ đến lúc họ nghĩ,
  • 4:35 - 4:36
    "Tôi có thể vừa sáng tạo
  • 4:36 - 4:37
    và vừa có logic."
  • 4:38 - 4:41
    Tôi đã lớn lên trong những năm 60 và
    tôi sẽ thừa nhận điều đó,
  • 4:41 - 4:44
    thực ra, tuổi thơ của tôi trải dài
    những năm 60,
  • 4:44 - 4:46
    và tôi đã là một "híp pi"
  • 4:46 - 4:48
    và tôi luôn phẫn nộ với sự thật rằng
  • 4:48 - 4:49
    tôi không thực sự đủ già
  • 4:49 - 4:51
    để trở thành một "híp pi".
  • 4:51 - 4:52
    Và tôi biết có những người ở đây,
  • 4:52 - 4:55
    thế hệ trẻ hơn những người muốn
    trở thành "híp pi",
  • 4:55 - 4:57
    nhưng lúc nào người ta cũng nói về
    những năm 60,
  • 4:57 - 4:59
    và họ nói về sự hỗn loạn ở đó.
  • 4:59 - 5:02
    Nhưng khi tôi nghĩ về những năm 60,
    cái mà tôi thấy được
  • 5:02 - 5:05
    là có hi vọng cho tương lai.
  • 5:05 - 5:07
    Chúng tôi đã nghĩ mọi người
    đều có thể tham gia.
  • 5:07 - 5:09
    Đã có những ý tưởng tuyệt vời,
    đáng kinh ngạc
  • 5:09 - 5:11
    luôn lan toả,
  • 5:11 - 5:14
    và rất nhiều trong những thứ xuất sắc hoặc
    nóng hổi hôm nay
  • 5:14 - 5:16
    được dựa vào một số những khái niệm đó,
  • 5:16 - 5:19
    dù rằng người ta cố sử dụng
    Prime Directive từ Star Trek
  • 5:19 - 5:22
    can dự vào nhiều thứ, hay một lần nữa
  • 5:22 - 5:24
    rằng dệt ba chiều và
  • 5:24 - 5:26
    máy fax mà tôi đọc trong quyển
  • 5:26 - 5:27
    Weekly Reader rằng công nghệ
  • 5:27 - 5:29
    và kĩ thuật chỉ mới bắt đầu.
  • 5:29 - 5:31
    Nhưng những năm 60 để lại cho tôi
    một vấn đề.
  • 5:31 - 5:32
    Bạn thấy đó,
  • 5:32 - 5:35
    tôi luôn cho rằng mình sẽ bước
    ra ngoài không gian,
  • 5:35 - 5:37
    bởi vì tôi đi theo tất cả những thứ này,
  • 5:37 - 5:40
    nhưng tôi cũng yêu nghệ thuật và khoa học.
  • 5:40 - 5:41
    Bạn thấy đó, khi tôi lớn lên như
  • 5:41 - 5:43
    một cô gái nhỏ và như một thiếu niên,
  • 5:43 - 5:45
    Tôi đã yêu thiết kế và làm quần áo cho chó
  • 5:45 - 5:48
    và muốn trở thành một
    nhà thiết kế thời trang.
  • 5:48 - 5:50
    Tôi đã học lớp hội họa và gốm sứ.
    Tôi đã yêu nhảy múa.
  • 5:50 - 5:54
    Lola Falana. Alvin Ailey. Jerome Robbins.
  • 5:55 - 5:58
    Và tôi cũng đã theo chương trình
    Gemini và Apollo
  • 5:58 - 5:59
    một cách say sưa.
  • 5:59 - 6:01
    Tôi đã có những đồ án khoa học
  • 6:01 - 6:03
    và hàng tấn sách thiên văn.
  • 6:03 - 6:05
    Tôi đã học giải tích và triết học.
  • 6:05 - 6:07
    Tôi tự hỏi về sự vô hạn
  • 6:07 - 6:08
    và thuyết Big Bang.
  • 6:08 - 6:10
    Và khi tôi ở Stanford,
  • 6:10 - 6:11
    vào năm cuối,
  • 6:11 - 6:13
    tôi học chuyên ngành kĩ sư hóa học,
  • 6:13 - 6:15
    mọi người nghĩ rằng
    tôi học khoa học chính trị
  • 6:15 - 6:16
    và học chuyên ngành nghệ thuật.
  • 6:16 - 6:17
    điều đó có thể do
  • 6:17 - 6:19
    tôi là Chủ tịch Hội Sinh viên Da đen
  • 6:19 - 6:21
    và tôi đã chuyên về vài thứ khác.
  • 6:21 - 6:22
    Và tôi đã tìm thấy chính mình
  • 6:22 - 6:23
    vào kì học cuối
  • 6:23 - 6:26
    đang tung hứng
    các quá trình phân ly kĩ thuật hóa học,
  • 6:26 - 6:29
    các lớp logic,
    quang phổ cộng hưởng từ hạt nhân
  • 6:29 - 6:33
    đồng thời sản xuất
    và dàn dựng một bài khiêu vũ.
  • 6:33 - 6:35
    Tôi phải phải lo
    phần ánh sáng và thiết kế
  • 6:35 - 6:38
    và tôi đang cố tìm hiểu xem,
  • 6:38 - 6:39
    có phải tôi tới New York
  • 6:39 - 6:41
    để trở thành một vũ công chuyên nghiệp,
  • 6:41 - 6:43
    hay vào một trường y?
  • 6:43 - 6:45
    Bây giờ, mẹ tôi giúp tôi hiểu ra việc đó
  • 6:45 - 6:48
    (Tiếng cười)
  • 6:48 - 6:50
    Nhưng khi tôi bước vào vũ trụ,
  • 6:50 - 6:52
    khi tôi vào vũ trụ tôi mang theo nhiều thứ
  • 6:52 - 6:54
    Tôi mang một tấm áp phích
    bởi Alvin Ailey,
  • 6:54 - 6:55
    điều mà bạn có thể hiểu ra
  • 6:55 - 6:57
    vì tôi yêu công ty múa.
  • 6:57 - 6:59
    Tấm áp phích Alvin Ailey của
    Judith Jamison
  • 6:59 - 7:00
    biểu diễn tiết mục múa 'Khóc",
  • 7:00 - 7:02
    dành cho tất cả phụ nữ da đen
    khắp mọi nơi.
  • 7:02 - 7:04
    Một bước tượng Bundu,
  • 7:04 - 7:06
    từ Cộng đồng Phụ nữ ở Sierra Leone,
  • 7:06 - 7:07
    và một chứng chỉ
  • 7:07 - 7:09
    cho học sinh trường Chicago để làm việc
  • 7:09 - 7:12
    nâng cao khả năng khoa học và toán của họ.
  • 7:12 - 7:14
    Người ta hỏi tôi,
  • 7:14 - 7:17
    "Sao cô lại mang lên những thứ đó?"
  • 7:17 - 7:18
    Và tôi phải nói,
  • 7:18 - 7:20
    "Bởi vì nó tượng trưng cho sự sáng tạo
    của con người,
  • 7:20 - 7:24
    sự sáng tạo đã cho phép chúng ta,
  • 7:24 - 7:26
    mà chúng ta được yêu cầu
    phải nhận thức và xây dựng
  • 7:26 - 7:28
    và phóng tàu con thoi,
  • 7:28 - 7:31
    nảy nở từ chính cái nguồn
    như trí tưởng tượng và phân tích
  • 7:31 - 7:33
    để khắc bức tượng Bundu.
  • 7:33 - 7:36
    Hoặc sự khéo léo cần có để thiết kế,
  • 7:36 - 7:38
    dàn dựng, và sản xuất "Khóc".
  • 7:38 - 7:40
    Mỗi thứ trong số chúng
  • 7:40 - 7:44
    là biểu hiện, hóa thân khác nhau
    của sự sáng tạo,
  • 7:44 - 7:47
    thế thân của sức sáng tạo của con người.
  • 7:47 - 7:49
    Đó là cái mà chúng ta phải dàn xếp
    trong tâm thức
  • 7:49 - 7:51
    để những điều này khớp với nhau.
  • 7:51 - 7:53
    Sự khác biệt giữa nghệ thuật và khoa học
  • 7:53 - 7:55
    không là phân tích so với trực giác,
    đúng không?
  • 7:55 - 7:59
    e = m c bình phương đòi hỏi
    một bước trực giác,
  • 7:59 - 8:01
    rồi bạn mới phải
  • 8:01 - 8:03
    chứng minh sau đó.
  • 8:03 - 8:04
    Einstein từng nói,
  • 8:04 - 8:08
    "Thứ đẹp nhất mà ta có thể trải nghiệm
    là sự bí ẩn.
  • 8:08 - 8:11
    Nó là nguồn của mọi nghệ thuật
    và khoa học đích thực."
  • 8:11 - 8:13
    Nhảy đòi hỏi chúng ta phải bày tỏ
    và muốn bày tỏ
  • 8:13 - 8:15
    sự hân hoan trong cuộc sống,
    nhưng sau đó
  • 8:15 - 8:16
    bạn phải tìm ra,
  • 8:16 - 8:19
    chuyển động nào tôi làm để đảm bảo
  • 8:19 - 8:21
    rằng nó đến chính xác.
  • 8:21 - 8:23
    Sự khác biệt giữa nghệ thuật và khoa học
  • 8:23 - 8:26
    cũng không phải giữa
    xây dựng và phá vỡ, phải không?
  • 8:26 - 8:27
    Nhiều người nghĩ rằng
  • 8:27 - 8:29
    khoa học mang tính phá vỡ.
  • 8:29 - 8:30
    Bạn phải tách các phần ra.
  • 8:30 - 8:33
    Và đúng, vật lý hạ nguyên tử
  • 8:33 - 8:34
    là giải cấu trúc.
  • 8:34 - 8:37
    Bạn tách các nguyên tử ra
  • 8:37 - 8:38
    để xem có gì bên trong chúng.
  • 8:38 - 8:42
    Nhưng điêu khắc, từ thứ mà tôi hiểu
    từ các nhà điêu khắc vĩ đại,
  • 8:42 - 8:43
    cũng là giải cấu trúc,
  • 8:43 - 8:44
    bởi vì bạn thấy một mảnh
  • 8:44 - 8:46
    và loại bỏ cái mà không cần thiết.
  • 8:46 - 8:49
    Công nghệ sinh học mang tính xây dựng.
  • 8:49 - 8:51
    Dàn dựng giàn giao hưởng mang
    tính xây dựng.
  • 8:51 - 8:55
    Vì thế thực ra ta sử dụng những kĩ thuât
    mang tính xây dựng và phá vỡ
  • 8:55 - 8:56
    trong mọi thứ.
  • 8:56 - 8:59
    Sự khác biệt giữa khoa học và nghệ thuật
  • 8:59 - 9:01
    không phải là việc chúng là
  • 9:01 - 9:03
    những mặt khác nhau trên cùng
    một đồng tiền,
  • 9:03 - 9:05
    hay kể cả những thành phần khác nhau
  • 9:05 - 9:06
    của cùng một tổng thể,
  • 9:06 - 9:09
    mà chúng là những biểu hiện
    của cùng một thứ.
  • 9:09 - 9:12
    Những trạng thái lương tử khác nhau của
    một nguyên tử?
  • 9:12 - 9:14
    Hay có thể, nếu nói cho giống
    thế kỷ 21 hơn,
  • 9:14 - 9:16
    tôi có thể nói rằng chúng là những
    cộng hưởng khác nhau
  • 9:16 - 9:17
    của một siêu chuỗi.
  • 9:17 - 9:19
    Nhưng ta cứ mặc nó đã. (Tiếng cười)
  • 9:19 - 9:21
    Chúng nảy nở từ một nguồn.
  • 9:21 - 9:23
    Nghệ thuật và khoa học là những
    thế thân của
  • 9:23 - 9:26
    sự sáng tạo của con người.
    Nó là nỗ lực của chúng ta
  • 9:26 - 9:28
    để xây dựng kiến thức
  • 9:28 - 9:30
    về vũ trụ, thế giới xung quanh chúng ta.
  • 9:30 - 9:32
    Nó là nỗ lực của chúng ta
    để gây ảnh hưởng,
  • 9:32 - 9:34
    cái vũ trụ bên trong mỗi chúng ta
  • 9:34 - 9:36
    và bên ngoài chúng ta.
  • 9:36 - 9:39
    Khoa học, với tôi, là những biểu hiện
  • 9:39 - 9:41
    của nỗ lực của chúng ta để thể hiện
  • 9:41 - 9:43
    hoặc chia sẻ vốn hiểu biết của mình,
  • 9:43 - 9:45
    kinh nghiệm của mình,
    để gây ảnh hưởng tới cái vũ trụ
  • 9:45 - 9:47
    bên ngoài chúng ta.
  • 9:47 - 9:50
    Nó không phụ thuộc vào chúng ta
    như những cá thể.
  • 9:50 - 9:53
    Nó là vũ trụ, được trải nghiệm
    bởi mọi người.
  • 9:53 - 9:54
    Và nghệ thuật hiện thân
  • 9:54 - 9:57
    khao khát của chúng ta, nỗ lực của
    chúng ta để chia sẻ
  • 9:57 - 10:00
    hay ảnh hưởng những người khác thông
    qua những kinh nghiệm
  • 10:00 - 10:02
    những thứ lạ thường với chúng ta như
    những cá thể.
  • 10:02 - 10:04
    Để tôi nói lại bằng một cách khác:
  • 10:04 - 10:06
    khoa học cung cấp hiểu biết
  • 10:06 - 10:09
    về một kinh nghiệm phổ quát,
  • 10:09 - 10:12
    còn nghệ thuật cung cấp hiểu biết phổ quát
  • 10:12 - 10:15
    về một kinh nghiệm cá nhân.
  • 10:15 - 10:17
    Đó là cái mà chúng ta phải nghĩ về,
  • 10:17 - 10:18
    rằng chúng là một phần của chúng ta,
  • 10:18 - 10:20
    chúng là một phần của một tổng thể.
  • 10:20 - 10:21
    Nó không chỉ là công cụ,
  • 10:21 - 10:23
    không chỉ là khoa học, bạn biết đấy,
  • 10:23 - 10:25
    toán học và thứ số học và thống kê,
  • 10:25 - 10:27
    vì chúng ta đã nghe khá nhiều
  • 10:27 - 10:31
    trên sân khấu này, họ nói về nhạc
    mang tính toán học. Đúng không?
  • 10:31 - 10:33
    Nghệ thuật không chỉ dùng đất sét,
  • 10:33 - 10:35
    không phải thứ duy nhất dùng đất sét,
  • 10:35 - 10:38
    ánh sáng và âm thanh và chuyển động.
  • 10:38 - 10:41
    Chúng cũng sử dụng phân tích.
  • 10:41 - 10:43
    Vì thế người ta có thể nói,
  • 10:43 - 10:45
    tôi vẫn thích cái ý tưởng
    trực quan so với phân tích,
  • 10:45 - 10:47
    bởi vì mọi người muốn làm
  • 10:47 - 10:48
    cái thứ não phải, não trái, đúng không?
  • 10:48 - 10:50
    Chúng ta đều bị kết luận là
  • 10:50 - 10:51
    thiên về não phải hay trái
  • 10:51 - 10:52
    vào một thời điểm nào đó,
  • 10:52 - 10:55
    tùy vào người mà chúng ta bất đồng.
    (Tiếng cười)
  • 10:56 - 10:59
    Người ta nói trực giác giống như
  • 10:59 - 11:00
    bạn liên lạc với thiên nhiên,
  • 11:00 - 11:02
    liên lạc với bản thân và các mối quan hệ.
  • 11:02 - 11:04
    Phân tích: bạn đặt trí óc vào công việc,
  • 11:04 - 11:06
    và tôi sẽ kể cho các bạn một bí mật,
  • 11:06 - 11:08
    dù các bạn đều biết rồi,
    nhưng đôi khi người ta
  • 11:08 - 11:10
    dùng cái ý tưởng phân tích này,
  • 11:10 - 11:11
    rằng những thứ bên ngoài chúng ta,
  • 11:11 - 11:14
    là cái chúng ta sẽ nâng lên
  • 11:14 - 11:18
    như là thứ khoa học đích thực,
    quan trọng nhất, đúng không?
  • 11:18 - 11:19
    Và rồi bạn có các nghệ sĩ,
  • 11:19 - 11:21
    bạn cũng đều biết là,
  • 11:21 - 11:24
    các nghệ sĩ sẽ nói về các nhà khoa học
  • 11:24 - 11:26
    bởi vì họ nói rằng họ quá cụ thể,
  • 11:26 - 11:29
    họ không kết nối với thế giới.
  • 11:29 - 11:31
    Nhưng chúng ta có ngay cả điều đó
    trên sân khấu này,
  • 11:31 - 11:33
    nên đừng làm ra vẻ bạn không biết
  • 11:33 - 11:35
    tôi đang nói về cái gì. (Tiếng cười)
  • 11:35 - 11:37
    Chúng ta có những người nói về
    Trái Đất Phẳng
  • 11:37 - 11:39
    xã hội và những người xếp hoa,
  • 11:39 - 11:42
    vì thế, chúng ta tiếp tục
    mang theo sự phân chia
  • 11:42 - 11:45
    kể cả khi chúng ta hiểu biết hơn.
  • 11:45 - 11:47
    Và người ta nói chúng ta cần chọn
    cái này hoặc cái khác.
  • 11:47 - 11:50
    Nhưng nó sẽ thật ngu ngốc
  • 11:50 - 11:51
    khi chỉ chọn một, phải không?
  • 11:51 - 11:53
    Trực giác so với phân tích?
  • 11:53 - 11:55
    Đó là một sự chọn lựa ngu ngốc.
  • 11:55 - 11:57
    Nó ngu ngốc giống như cố chọn giữa
  • 11:57 - 11:59
    trở nên thực tế hay lý tưởng.
  • 11:59 - 12:01
    Bạn cần cả hai trong cuộc sống.
  • 12:01 - 12:02
    Tại sao mọi người làm việc này?
  • 12:02 - 12:05
    Tôi sẽ trích lời nhà sinh học phân tử,
    Sydne Brenner,
  • 12:05 - 12:07
    người mà phải sống tới 70 tuổi
    để có thể nói điều này.
  • 12:07 - 12:09
    Ông nói, "Điều quan trọng là phân biệt
  • 12:09 - 12:12
    giữa thanh tịnh và bất lực."
  • 12:12 - 12:14
    Bây giờ... (Tiếng cười)
  • 12:15 - 12:19
    tôi muốn chia sẻ với các bạn
  • 12:19 - 12:21
    một phương trình nho nhỏ, được chứ?
  • 12:21 - 12:23
    Làm thế nào để hiểu biết về khoa học
  • 12:23 - 12:26
    và nghệ thuật tương thích với
    cuộc sống của chúng ta
  • 12:26 - 12:27
    và cái gì đang xảy ra và những thứ
  • 12:27 - 12:29
    mà chúng ta đang nói tới ở đây
  • 12:29 - 12:30
    tại hội nghị thiết kế này, và đây là
  • 12:30 - 12:32
    một điều nho nhỏ tôi đã nghĩ ra,
  • 12:32 - 12:35
    hiểu biết và tiềm lực và ý chí
    của chúng ta
  • 12:35 - 12:37
    khiến chúng ta có những kết quả.
  • 12:37 - 12:40
    Hiểu biết của chúng ta là khoa học,
    nghệ thuật của chúng ta,
  • 12:40 - 12:42
    tôn giáo của chúng ta, là cách ta
    quan sát vũ trụ
  • 12:42 - 12:44
    tiềm lực, tiền bạc của chúng ta,
  • 12:44 - 12:46
    lao động, khoáng chất
    của chúng ta, những thứ đó
  • 12:46 - 12:48
    ở ngoài kia trong cái thế giới
  • 12:48 - 12:49
    mà ta phải làm việc.
  • 12:49 - 12:51
    Mà quan trọng hơn, là
    ý chí của chúng ta.
  • 12:51 - 12:53
    Đây là tầm nhìn, nguyện vọng của chúng ta
  • 12:53 - 12:55
    về tương lai, hi vọng, ước mơ
    của chúng ta,
  • 12:55 - 12:57
    sự đấu tranh và nỗi sợ của chúng ta.
  • 12:57 - 12:59
    Những thành công và thất bại của
    chúng ta ảnh hưởng đến
  • 12:59 - 13:01
    việc ta làm với tất cả thứ đó,
    và với tôi,
  • 13:01 - 13:03
    thiết kế và công việc kĩ sư, thủ công
  • 13:03 - 13:06
    và lao động có tay nghề,
    là tất cả những thứ
  • 13:06 - 13:08
    mang lại kết quả cho chúng ta,
  • 13:08 - 13:10
    cũng là chất lượng cuộc sống
    của chúng ta.
  • 13:10 - 13:12
    Bạn muốn thế giới ở đâu?
  • 13:12 - 13:13
    Và đoán xem?
  • 13:13 - 13:15
    Dù cho ta nhìn nhận điều này thế nào,
  • 13:15 - 13:18
    dù ta cho rằng nghệ thuật và
    khoa học tách biệt hoặc khác nhau
  • 13:18 - 13:20
    thì bây giờ chúng đều đang bị ảnh hưởng
  • 13:20 - 13:22
    và chúng đều có vấn đề.
  • 13:22 - 13:24
    Tôi đã làm một đồ án gọi
    là S.E.E.ing the Future:
  • 13:24 - 13:26
    Khoa học, Kĩ sư và Giáo dục,
  • 13:26 - 13:26
    tôi đang tìm cách
  • 13:26 - 13:29
    sử dụng hiệu quả nhất của
    tài trợ chính phủ.
  • 13:29 - 13:32
    Chúng ta có một nhóm
    các nhà khoa học ở các giai đoạn
  • 13:32 - 13:35
    trong sự nghiệp. Họ đã
    đến với Cao Đẳng Dartmouth,
  • 13:35 - 13:36
    nơi tôi đang dạy, và họ đã nói
  • 13:36 - 13:38
    với các nhà thần học
    và các nhà tài chính,
  • 13:38 - 13:40
    về những vấn đề của công quỹ
  • 13:40 - 13:42
    cho nghiên cứu khoa học và kĩ thuật.
  • 13:42 - 13:44
    Cái quan trọng nhất về việc đó là gì?
  • 13:44 - 13:45
    Có vài ý tưởng đã nổi lên mà
  • 13:45 - 13:48
    tôi nghĩ có những sự tương đồng
    mạnh mẽ với nghệ thuật.
  • 13:48 - 13:49
    Điều đầu tiên họ nói là
  • 13:49 - 13:51
    những hoàn cảnh mà chúng ta
    tìm ra bản thân mình
  • 13:51 - 13:54
    ngày nay trong khoa học và kĩ thuật
  • 13:54 - 13:58
    mà biến chúng ta thành những
    lãnh đạo thế giới thì rất khác
  • 13:58 - 14:00
    với những năm 40, 50 và 60
  • 14:00 - 14:02
    và 70 khi chúng ta nổi lên
  • 14:02 - 14:04
    là những nhà lãnh đạo thế giới,
    vì chú ta không còn
  • 14:04 - 14:06
    cạnh tranh với chủ nghĩa phát xít,
  • 14:06 - 14:07
    chủ nghĩa cộng sản kiểu Xô Viết,
  • 14:07 - 14:10
    và cuộc cạnh tranh này không những
    chỉ quân sự,
  • 14:10 - 14:13
    nó bao gồm cạnh tranh xã hội
  • 14:13 - 14:15
    và cả cạnh tranh chính trị nữa,
  • 14:15 - 14:17
    điều đó cho ta nhìn vào không gian
  • 14:17 - 14:19
    như là một trong những nền tảng đó
    để chứng minh
  • 14:19 - 14:22
    rằng xã hệ thống xã hội của chúng ta
    đã từng tốt hơn.
  • 14:22 - 14:23
    Họ còn nói về cơ sở hạ tầng
  • 14:23 - 14:26
    hỗ trợ các ngành khoa học
    đang trở nên lỗi thời.
  • 14:26 - 14:28
    Nhìn vào các trường đại học và cao đẳng,
  • 14:28 - 14:31
    các cao đẳng nhỏ, trung
  • 14:31 - 14:32
    xuyên suốt đất nước,
  • 14:32 - 14:35
    những phòng thí nghiệm
    của họ đang dần lỗi thời,
  • 14:35 - 14:37
    và đây là nơi chúng ta huấn luyện
    hầu hết các công nhân
  • 14:37 - 14:39
    khoa học, các nhà nghiên cứu
    của chúng ta,
  • 14:39 - 14:41
    và các giáo viên của chúng ta, nhân tiện,
  • 14:41 - 14:43
    và sau đó có một giới truyền thông
  • 14:43 - 14:45
    không ủng hộ việc truyền bá gì hơn
  • 14:45 - 14:48
    ngoài thứ thông tin trần tục
    và ngớ ngẩn nhất.
  • 14:48 - 14:50
    Có giả khoa học,
    những vòng tròn bí ẩn,
  • 14:50 - 14:53
    khám nghiệm người ngoài hành tinh,
    những ngôi nhà ma ám
  • 14:53 - 14:55
    hay những thảm họa.
    Và đó là những gì ta thấy.
  • 14:55 - 14:57
    Và đó không thực sự là thông tin
  • 14:57 - 14:58
    bạn cần trong cuộc sống hàng ngày
  • 14:58 - 15:00
    và tìm ra cách tham gia vào
    nền dân chủ này
  • 15:00 - 15:02
    và xác định những gì đang xảy ra.
  • 15:02 - 15:04
    Họ cũng nói rằng có một sự thay đổi
  • 15:04 - 15:05
    trong tâm lý doanh nghiệp.
  • 15:05 - 15:07
    Trong khi ngân sách chính phủ
    luôn dành cho
  • 15:07 - 15:09
    nghiên cứu khoa học cơ bản và kĩ thuật.
  • 15:09 - 15:11
    Chúng ta cũng trông cậy vào vài
    công ty để thực hiện
  • 15:11 - 15:14
    vài nghiên cứu đơn giản, nhưng
    thực tế là
  • 15:14 - 15:16
    là các công ty đang dồn sức vào
  • 15:16 - 15:19
    phát triển sản phẩm ngắn hạn
  • 15:19 - 15:21
    hơn là nghiên cứu kĩ thuật cơ bản
  • 15:21 - 15:23
    và khoa học.
  • 15:23 - 15:26
    Và giáo dục thì không bắt kịp.
  • 15:26 - 15:29
    Ở bậc học K-12, người ta đang loại bỏ
  • 15:29 - 15:32
    những phòng thí nghiệm sinh hóa.
  • 15:32 - 15:34
    Họ nghĩ một cái máy vi tính
  • 15:34 - 15:35
    sẽ thay thế được việc trộn axít,
  • 15:35 - 15:37
    hay trồng các củ khoai tây.
  • 15:37 - 15:39
    Và tài trợ chính phủ đang giảm dần
  • 15:39 - 15:41
    trong chi tiêu và rồi họ nói,
  • 15:41 - 15:42
    hãy để các tập đoàn tiếp quản,
  • 15:42 - 15:44
    và điều đó không đúng.
    Tài trợ chính phủ
  • 15:44 - 15:47
    ít nhất nên làm những thứ
    như nhận ra
  • 15:47 - 15:49
    hiệu ích của nghiên cứu khoa học
  • 15:49 - 15:51
    cơ bản và kĩ thuật. Chúng ta phải biết
  • 15:51 - 15:53
    rằng chúng ta có một trách nhiệm
  • 15:53 - 15:55
    là công dân toàn cầu trong
    thế giới này.
  • 15:55 - 15:57
    Chúng ta phải nhìn vào
    giáo dục của con người.
  • 15:57 - 15:59
    Chúng ta cần xây dựng
    những nguồn lực hôm nay
  • 15:59 - 16:01
    để chắc chắn rằng họ được rèn luyện
  • 16:01 - 16:02
    để hiểu tầm quan trọng của chúng
  • 16:02 - 16:04
    và chúng ta phải ủng hộ
  • 16:04 - 16:07
    sức sống của khoa học, và điều đó
    không có nghĩa là
  • 16:07 - 16:09
    mọi thứ phải có một thứ gì đó
  • 16:09 - 16:10
    sẽ tiếp tục, hay chúng ta biết
  • 16:10 - 16:13
    chính xác cái gì sẽ là kết quả của nó,
  • 16:13 - 16:15
    mà chúng ta ủng hộ sức sống và
  • 16:15 - 16:16
    sự tò mò hữu trí tuệ đi kèm,
  • 16:16 - 16:19
    và nếu nghĩ về những điều
    tương đồng với nghệ thuật,
  • 16:19 - 16:22
    cuộc thi với Bolshoi Ballet
  • 16:23 - 16:26
    thúc đẩy Joffrey và New York City Ballet
  • 16:26 - 16:27
    trở nên tốt hơn.
  • 16:27 - 16:31
    Cơ sở hạ tầng viện bảo tàng, nhà hát,
    rạp chiếu phim trên khắp đất nước
  • 16:31 - 16:32
    đang dần biến mất.
  • 16:32 - 16:35
    Chúng ta có thêm trạm thu truyền hình
    với ít thứ để xem hơn,
  • 16:35 - 16:38
    chúng ta có nhiều tiền để chi vào
  • 16:38 - 16:40
    việc viết lại để đưa các
    chương trình truyền hình cũ
  • 16:40 - 16:43
    lên phim ảnh.
  • 16:43 - 16:45
    Bây giờ chúng ta có tài trợ
    của các công ty,
  • 16:45 - 16:48
    mà khi nói đến hỗ trợ nghệ thuật,
  • 16:48 - 16:50
    hầu hết yêu cầu sản phẩm
  • 16:50 - 16:52
    trở thành một phần của bức tranh
    mà người họa sĩ vẽ,
  • 16:52 - 16:56
    và chúng ta có các sân vận động
    được đặt tên lặp đi lặp lại
  • 16:56 - 16:57
    bởi các tập đoàn.
  • 16:57 - 16:59
    Ở Houston, chúng ta đang cố hình dung
  • 16:59 - 17:01
    phải làm gì với cái sân Enron Stadium.
  • 17:01 - 17:03
    (Tiếng cười) Và mĩ thuật và giáo dục
  • 17:03 - 17:05
    ở trường đang dần biến mất,
    và chúng ta có
  • 17:05 - 17:07
    một chính quyền dường như
    nó đang làm thất vọng
  • 17:07 - 17:09
    NEA và những chương trình khác,
  • 17:09 - 17:12
    vì thế chúng ta phải thực sự
    dừng lại và nghĩ,
  • 17:12 - 17:13
    chúng ta đang cố làm gì
  • 17:13 - 17:15
    với khoa học và nghệ thuật?
  • 17:15 - 17:17
    Hồi sinh chúng là cần thiết.
  • 17:17 - 17:19
    Chúng ta phải để ý đến điều đó.
    Tôi chỉ muốn
  • 17:19 - 17:21
    kể với bạn nhanh chóng
    cái tôi đang làm.
  • 17:21 - 17:28
    (Vỗ tay)
  • 17:28 - 17:30
    Tôi muốn kể với bạn cái
    tôi đã và đang làm
  • 17:30 - 17:33
    một chút bởi vì tôi cảm
    thấy điều này cần
  • 17:33 - 17:36
    đại loại tích hợp một số ý tưởng
  • 17:36 - 17:39
    mà tôi đã có hoặc tình cờ tìm thấy
    trong khoảng thời gian.
  • 17:39 - 17:41
    Một trong những điều mà tôi tìm ra
  • 17:41 - 17:42
    là cần phải sửa
  • 17:42 - 17:45
    sự phân chia giữa tâm trí và cơ thể.
  • 17:45 - 17:46
    Mẹ tôi luôn nói,
  • 17:46 - 17:47
    con phải biết quan sát, xem điều gì
  • 17:47 - 17:50
    đang xảy ra trong tâm trí và cơ thể con,
  • 17:50 - 17:51
    và là một vũ công tôi đã có
  • 17:51 - 17:54
    niềm tin to lớn vào khả năng
    biết cơ thể mình,
  • 17:54 - 17:56
    cũng như tôi biết cách cảm
    nhận màu sắc.
  • 17:56 - 17:59
    Rồi tôi học trường y,
  • 17:59 - 18:01
    và tôi lẽ ra phải tuân theo
  • 18:01 - 18:03
    những gì máy móc nói về cơ thể.
  • 18:03 - 18:04
    Bạn biết đấy, bạn sẽ hỏi bệnh nhân
  • 18:04 - 18:06
    và vài người sẽ nói,
  • 18:06 - 18:08
    "Đừng, đừng, đừng nghe những gì
    bệnh nhân nói."
  • 18:08 - 18:09
    Chúng ta biết rằng bệnh nhân
  • 18:09 - 18:11
    biết và hiểu về cơ thể của họ hơn,
  • 18:11 - 18:15
    nhưng ngày nay chúng ta đang cố
    chia rẽ họ với cái ý tưởng đó.
  • 18:15 - 18:17
    Chúng ta phải dung hòa
  • 18:17 - 18:19
    kiến thức của bệnh nhân về
    cơ thể của họ
  • 18:19 - 18:21
    với các phép đo của bác sĩ.
  • 18:21 - 18:23
    Chúng ta đã có vài người nói về
  • 18:23 - 18:25
    đo lường cảm xúc và khiến
    những cái máy
  • 18:25 - 18:27
    hình dung ra cái để khiến chúng ta
  • 18:27 - 18:29
    không hành động điên rồ. Đúng không?
  • 18:29 - 18:31
    Không, chúng ta không nên đo,
  • 18:31 - 18:32
    không nên dùng những cái máy
  • 18:32 - 18:33
    để đo chứng "điên đường" và
  • 18:33 - 18:35
    làm gì đó để ngăn chặn việc đó.
  • 18:35 - 18:39
    Có thể chúng ta nên có những cỗ máy
    giúp phát hiện bệnh "điên đường"
  • 18:39 - 18:41
    rồi chúng ta cần biết cách kiểm soát nó
  • 18:41 - 18:42
    mà không cần máy móc.
  • 18:42 - 18:45
    Chúng ta thậm chí cần có
    khả năng nhận ra điều đó
  • 18:45 - 18:46
    mà không cần máy móc.
  • 18:46 - 18:48
    Điều tôi rất quan tâm tới là
  • 18:48 - 18:52
    làm thế nào để chúng ta tăng cường
    sự tự nhận thức của chính mình
  • 18:52 - 18:54
    như là những con người, những
    cơ thể sinh học?
  • 18:54 - 18:57
    Michael Moschen đã nói về
    việc phải dạy
  • 18:57 - 19:00
    và học cách để cảm nhận với con mắt,
  • 19:00 - 19:02
    để thấy với bàn tay của mình.
  • 19:02 - 19:04
    Chúng ta có thể sử dụng các giác quan
  • 19:04 - 19:06
    bằng mọi loại khả năng, và đó là
  • 19:06 - 19:08
    điều chúng ta phải làm.
  • 19:08 - 19:10
    Đó là điều tôi muốn làm, cố sử dụng
  • 19:10 - 19:13
    các công cụ về dữ liệu sinh lý,
    những loại như vậy
  • 19:13 - 19:16
    để giúp các giác quan của chúng ta
    trong việc chúng ta làm,
  • 19:16 - 19:18
    và đó là việc tôi đang làm bây giờ tại
  • 19:18 - 19:20
    tập đoàn BioSentient.
  • 19:20 - 19:22
    Tôi nghĩ tôi phải làm quảng cáo đó, vì
  • 19:22 - 19:24
    tôi là một nhà doanh nghiệp, vì
    nhà doanh nghiệp
  • 19:24 - 19:26
    nói rằng ai đó làm điều
  • 19:26 - 19:28
    họ muốn vì họ không phá sản
  • 19:28 - 19:30
    đủ để họ phải có một công việc thực sự.
  • 19:30 - 19:32
    (Tiếng cười) Nhưng đó là công việc
    tôi đang làm
  • 19:32 - 19:34
    với tập đoàn BioSentient,
    cố gắng hình dung
  • 19:34 - 19:36
    chúng ta tích hợp những điều này thế nào?
  • 19:36 - 19:38
    Để tôi kết thúc bằng việc nói rằng
  • 19:38 - 19:41
    vấn đề thiết kế cho tương lai
    của cá nhân tôi
  • 19:41 - 19:44
    thực sự là về tích hợp, nghĩ về
  • 19:44 - 19:46
    thứ trực quan và phân tích đó.
  • 19:46 - 19:49
    Nghệ thuật và khoa học không tách biệt.
  • 19:49 - 19:51
    Tiết học vật lý trung học trước khi
    các bạn ra về.
  • 19:51 - 19:54
    Giáo viên vật lý trung học đã từng
    cầm một trái banh.
  • 19:54 - 19:55
    Cô sẽ nói trái banh này
  • 19:55 - 19:57
    có thế năng, nhưng không có gì
  • 19:57 - 19:59
    sẽ xảy ra với nó, nó không thể sinh công
  • 19:59 - 20:02
    cho tới khi tôi thả rơi nó và nó
    thay đổi trạng thái.
  • 20:02 - 20:05
    Tôi thích nghĩ về những ý tưởng
    như thế năng.
  • 20:05 - 20:08
    Chúng thực sự tuyệt vời, nhưng không có gì
  • 20:08 - 20:10
    sẽ xảy ra tới khi chúng ta mạo hiểm
  • 20:10 - 20:11
    thực hiện nó.
  • 20:11 - 20:13
    Buổi hội nghị này chứa đầy
  • 20:13 - 20:15
    những ý tưởng tuyệt vời.
  • 20:15 - 20:17
    Chúng ta sẽ chia sẻ nhiều thứ
  • 20:17 - 20:20
    với mọi người, nhưng chẳng có gì sẽ xảy ra
  • 20:20 - 20:23
    cho tới khi chúng ta mạo hiểm thực hiện
    những ý tưởng đó.
  • 20:23 - 20:25
    Chúng ta cần khôi phục nghệ thuật
    và khoa học ngày nay
  • 20:25 - 20:27
    chúng ta cần chịu trách nhiệm
    cho tương lai
  • 20:27 - 20:30
    Chúng ta không thể
    lẩn trốn phía sau nói rằng
  • 20:30 - 20:32
    nó chỉ cho lợi nhuận công ty,
  • 20:32 - 20:35
    hoặc nó chỉ là một vụ kinh doanh,
    hoặc tôi là một hoạ sĩ
  • 20:35 - 20:36
    hoặc một hội viên hàn lâm viện.
  • 20:36 - 20:38
    Đây là cách bạn đánh giá cái
    bạn đang làm.
  • 20:38 - 20:40
    Tôi đã nói về sự cân bằng giữa
  • 20:40 - 20:41
    trực quan và phân tích.
  • 20:41 - 20:45
    Fran Lebonwitz, nhà phê bình
    yêu thích của tôi,
  • 20:45 - 20:47
    cô ấy đã nói về ba câu hỏi
  • 20:47 - 20:49
    của mối quan tâm lớn nhất,
  • 20:49 - 20:51
    giờ tôi sẽ thêm vào thiết kế, là
  • 20:51 - 20:53
    "Nó có hấp dẫn không?"
  • 20:53 - 20:55
    Đó là trực quan.
  • 20:55 - 20:58
    "Nó có vui không?" Sự phân tích.
  • 20:58 - 21:00
    "Và nó có biết vị thế của mình không?"
  • 21:00 - 21:03
    Sự cân bằng. Cảm ơn các bạn rất nhiều.
  • 21:03 - 21:04
    (Vỗ tay)
Title:
Dạy nghệ thuật và khoa học cùng nhau
Speaker:
Mae Jemison
Description:

Mae Jemison là một phi hành gia, một bác sĩ, một nhà sưu tầm nghệ thuật, một vũ công ... Kể những câu chuyện từ sựu giáo dục của chính cô ấy và từ thời gian ở trên vũ trụ của cô ấy, cô kêu gọi các nhà giáo dục dạy cả nghệ thuật và khoa hcoj, cả trực quan và luận lý, như là một -- để tạo ra các nhà tư tưởng táo bạo.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
21:04

Vietnamese subtitles

Revisions