Ποιος είμαι; Ένα φιλοσοφικό ερώτημα - Έιμι Άντκινς

Δείτε όλο το μάθημα εδώ: http://ed.ted.com/lessons/who-am-i-a-philosophical-inquiry-amy-adkins

Κατά τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας, το θέμα της ταυτότητας έχει εμπνεύσει ποιητές, φιλόσοφους στην αγορά, και ανθρώπους που αναζητούν χρησμούς. Είναι δύσκολο να πλεύσουμε σε αυτά τα θολά νερά της αφηρημένης σκέψης, επομένως είναι καλό που ο Έλληνας ιστορικός Πλούταρχος, για να δείξει αυτή την πολυπλοκότητα, χρησιμοποίησε την ιστορία ενός πλοίου. Η Έιμι Άντκινς μας παρουσιάζει τη θεωρία του Πλουτάρχου σχετικά με το Πλοίο του Θησέα .

Μάθημα από την Έιμι Άντκινς, ψηφιακή απεικόνιση από Stretch Films, Inc.

Κατά τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας,

δύο μικρές λέξεις ενέπνευσαν ποιητές,

φιλόσοφους στην Αγορά,

και ανθρώπους που αναζητούσαν χρησμούς:

«Ποιος είμαι;»

Από το αρχαιοελληνικό γνωμικό
στον Ναό του Απόλλωνα,

«Γνώθι σ' αυτόν»,

ως τον ροκ ύμνο των The Who,
«Ποιος είσαι;»

φιλόσοφοι, ψυχολόγοι, ακαδημαϊκοί,

επιστήμονες, καλλιτέχνες,
θεολόγοι και πολιτικοί

έχουν όλοι καταπιαστεί
με το θέμα της ταυτότητας.

Οι απόψεις του διαφέρουν αρκετά
χωρίς να υπάρχει ομοφωνία.

Είναι έξυπνοι, δημιουργικοί,

άρα γιατί είναι τόσο δύσκολο
να βρεθεί η σωστή απάντηση;

Μια πρόκληση είναι σίγουρα

στην πολυπλοκότητα της αντίληψης
περί της ανθεκτικότητας της ταυτότητας.

Ποιο εσύ είναι το ποιος;

Ο άνθρωπος που είσαι σήμερα;

Πέντε χρόνια πριν;

Αυτός που θα είσαι σε 50 χρόνια;

Πότε είναι το «είμαι»;

Αυτή την εβδομάδα;

Σήμερα;

Αυτή την ώρα;

Αυτό το δευτερόλεπτο;

Και ποια όψη σου είναι το «εγώ»;

Η φυσική σου μορφή;

Οι σκέψεις, τα συναισθήματά σου;

Οι πράξεις σου;

Είναι δύσκολο να πλεύσουμε
στα θολά αυτά νερά της αφηρημένης λογικής,

και έτσι είναι καλό που για να δείξει
αυτή την πολυπλοκότητα,

ο Έλληνας ιστορικός Πλούταρχος
χρησιμοποίησε την ιστορία ενός πλοίου.

Πώς είσαι εσύ το «εγώ»;

Σύμφωνα με την ιστορία, ο Θησέας,
ο μυθικός βασιλιάς της Αθήνας,

σκότωσε ολομόναχος τον σατανικό
Μινώταυρο της Κρήτης,

και μετά επέστρεψε σπίτι με ένα πλοίο.

Για να τιμήσουν αυτή την ηρωική πράξη,

για 1000 χρόνια οι Αθηναίοι με κόπο
διατηρούσαν αυτό το πλοίο στο λιμάνι,

και κάθε χρόνο αναπαριστούσαν το ταξίδι.

Όποτε ένα τμήμα του πλοίο
φθείρονταν ή πάθαινε ζημιά,

το αντικαθιστούσαν με ένα ολόιδιο
από το ίδιο υλικό,

ώσπου κάποια στιγμή, δεν έμεινε
κανένα από τα αρχικά τμήματα.

Ο Πλούταρχος παρατήρησε
ότι το Πλοίο του Θησέα

ήταν παράδειγμα του φιλοσοφικού παράδοξου

σχετικά με την ανθεκτικότητα
της ταυτότητας.

Πώς γίνεται κάθε κομμάτι του
να αντικαθίσταται,

και όμως αυτό να παραμένει το ίδιο;

Ας φανταστούμε ότι υπάρχουν δύο πλοία:

το πλοίο με το οποίο ο Θησέας
έδεσε στην Αθήνα, το Πλοίο Α,

και το πλοίο με το οποίο ταξιδεύουν
οι Αθηναίοι 1000 χρόνια μετά, το Πλοίο Β.

Πολύ απλά, η ερώτησή μας είναι η εξής:
το Α ισούται με το Β;

Κάποιοι θα πουν ότι για 1000 χρόνια
υπάρχει μόνο ένα Πλοίο του Θησέα,

και επειδή οι αλλαγές που έγιναν
σε αυτό έγιναν σταδιακά,

δεν σταμάτησε ποτέ μέσα στο χρόνο
να είναι το θρυλικό πλοίο.

Αν και πλέον δεν έχουν
κανένα ίδιο κομμάτι,

τα δύο πλοία είναι αριθμητικά ίδια,
δηλαδή το ίδιο και το αυτό,

άρα το Α ισούται με Β.

Όμως, άλλοι θα πουν ότι ο Θησέας
δεν πάτησε ποτέ το πόδι του στο Πλοίο Β,

και η παρουσία του στο πλοίο είναι
μια ουσιαστική ποιοτική ιδιοκτησία

του Πλοίου του Θησέα.

Δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς αυτόν.

Άρα, αν και τα δύο πλοία
είναι αριθμητικώς ίδια,

δεν είναι ποιοτικώς ίδια.

Άρα, το Α δεν ισούται με Β.

Τι συμβαίνει όμως όταν λάβουμε
υπόψη αυτό το δεδομένο;

Αν, καθώς κάθε τμήμα
του αρχικού πλοίου αφαιρούταν,

κάποιος τα συνέλεγε, και εκ νέου
κατασκεύαζε όλο το αρχικό πλοίο;

Όταν τελείωνε, χωρίς αμφιβολία
δύο πλοία θα υπήρχαν:

ένα δεμένο στην Αθήνα,

και ένα στην αυλή κάποιου τύπου.

Καθένα θα ισχυριζόταν
ότι ήταν το «Πλοίο του Θησέα»,

αλλά μόνο ένα θα μπορούσε
να είναι το πραγματικό.

Ποιο είναι λοιπόν,

και πιο σημαντικό, γιατί αυτό σας αφορά;

Όπως το Πλοίο του Θησέα,

είστε μια συλλογή από τμήματα
σε συνεχή αλλαγή:

το υλικό σώμα σας, μυαλό, συναισθήματα,
περιστάσεις, και ακόμα και οι παραξενιές,

συνέχεια αλλάζουν, αλλά παρόλα αυτά,
κατά θαυμάσιο και ενίοτε παράλογο τρόπο,

μένετε ίδιοι.

Αυτό είναι ένας εκ των λόγων που
το ερώτημα «Ποιος είμαι;» είναι πολύπλοκο.

Για να το απαντήσουμε,

όπως πολλά μεγάλα μυαλά πριν από εσάς,

πρέπει να είστε διατεθειμένοι να βουτήξετε
στον ωκεανό του φιλοσοφικού παράδοξου.

Ή ίσως να μπορείτε απλά να πείτε,

«Είμαι ένας θρυλικός ήρωας σε ένα
ισχυρό πλοίο σε ένα επικό ταξίδι».

Αυτό μπορεί να ευσταθεί επίσης.