Return to Video

Podróż przez umysł artysty

  • 0:01 - 0:03
    Wychowały mnie lesbijki w górach
  • 0:03 - 0:06
    i jakiś czas temu dotarłem
    do Nowego Jorku niczym leśny gnom.
  • 0:06 - 0:08
    (Śmiech)
  • 0:08 - 0:12
    Miałem mętlik w głowie,
    ale o tym za chwilę.
  • 0:13 - 0:15
    Wszystko zaczęło się
    w wieku ośmiu lat.
  • 0:15 - 0:18
    W Kolorado wziąłem drewnianą skrzynkę
  • 0:18 - 0:23
    i zakopałem pudełko z dolarem,
    długopisem i widelcem.
  • 0:23 - 0:29
    Myślałem, że za jakieś 500 lat
    androidy czy kosmici znajdą to pudełko
  • 0:29 - 0:33
    i dowiedzą się nieco
    o zwyczajach naszego gatunku,
  • 0:33 - 0:35
    na przykład jak jemy spaghetti.
  • 0:35 - 0:37
    Albo i czegoś innego.
  • 0:37 - 0:39
    W każdym razie, to o tyle zabawne,
  • 0:39 - 0:43
    że 30 lat później nadal robię skrzynki.
  • 0:44 - 0:47
    Kiedyś byłem na Hawajach.
  • 0:47 - 0:50
    Lubię wspinaczkę, surfing
    i inne takie dziwne rzeczy.
  • 0:50 - 0:52
    Robiłem kolaż dla mamy.
  • 0:52 - 0:54
    Wziąłem słownik i go podarłem,
  • 0:54 - 0:57
    wyszło mi coś w stylu kratek Agnes Martin.
  • 0:57 - 1:00
    Wylałem na to żywicę
    i przylepiła się pszczoła.
  • 1:00 - 1:02
    Mama boi się pszczół, ma na nie alergię,
  • 1:02 - 1:07
    więc wylałem więcej żywicy
    na płótno, próbując to zakryć.
  • 1:07 - 1:08
    Stało się dokładnie na odwrót.
  • 1:08 - 1:10
    Wszystko wyszło w powiększeniu,
  • 1:10 - 1:12
    jak lupa na tekście ze słownika.
  • 1:13 - 1:16
    Więc co zrobiłem?
    Zbudowałem kolejne pudełka.
  • 1:16 - 1:20
    Zacząłem wkładać elektronikę, żaby,
  • 1:20 - 1:23
    dziwne butelki z ulicy,
    wszystko, co znalazłem,
  • 1:23 - 1:26
    bo przez całe życie znajduję rzeczy
  • 1:26 - 1:29
    i próbuję stwarzać związki
    i snuć wokół nich opowieści.
  • 1:30 - 1:32
    Zacząłem rysować wokół nich
  • 1:32 - 1:36
    i zorientowałem się,
    że mogę rysować w przestrzeni!
  • 1:36 - 1:38
    Mogę stworzyć unoszące się linie,
  • 1:38 - 1:41
    takie jak wokół denata na miejscu zbrodni.
  • 1:41 - 1:42
    Wyjąłem te rzeczy
  • 1:42 - 1:45
    i stworzyłem własną systematykę
    wymyślonych okazów.
  • 1:45 - 1:49
    Najpierw botanika - każdy jakoś
    jest w stanie to zrozumieć.
  • 1:50 - 1:53
    Następnie dziwne owady i inne stworzenia.
  • 1:54 - 1:57
    To super zabawa. Zwykłe rysowanie
    na warstwach żywicy.
  • 1:57 - 2:00
    Było super, bo naglę zacząłem mieć
    własne pokazy i w ogóle,
  • 2:00 - 2:03
    zacząłem zarabiać, mogłem
    zabrać dziewczynę na kolację
  • 2:03 - 2:05
    i iść do Sizzlera.
  • 2:05 - 2:06
    Pychota, mówię wam.
  • 2:06 - 2:08
    (Śmiech)
  • 2:08 - 2:12
    W pewnym momencie,
    zacząłem tworzyć człowieka,
  • 2:12 - 2:16
    naturalnej wielkości rzeźby z żywicy
    z rysunkiem człowieka między warstwami.
  • 2:16 - 2:19
    Wszystko super, poza jednym:
  • 2:19 - 2:20
    Umierałem.
  • 2:21 - 2:24
    Nie wiedziałem, co robić,
    gdyż żywica mnie zabijała.
  • 2:24 - 2:26
    Codziennie kładłem się spać z tą myślą.
  • 2:26 - 2:28
    Spróbowałem ze szkłem.
  • 2:28 - 2:30
    Zacząłem malować na warstwach szkła,
  • 2:30 - 2:34
    tak jak się rysuje na oknie,
    następnie dokłada się kolejne okno
  • 2:34 - 2:36
    i kolejne, i w końcu wszystkie okna razem
  • 2:36 - 2:38
    tworzą trójwymiarową kompozycję.
  • 2:38 - 2:41
    Dało radę, mogłem przestać używać żywicy.
  • 2:42 - 2:43
    Robiłem to latami,
  • 2:43 - 2:48
    aż skończyłem ogromną pracę,
    którą nazwałem "Tryptyk".
  • 2:48 - 2:50
    "Tryptyk" był mocno zainspirowany
  • 2:50 - 2:53
    "Ogrodem rozkoszy ziemskich"
    Hieronima Boscha,
  • 2:53 - 2:56
    który jest teraz
    w Muzeum Prado w Hiszpanii.
  • 2:56 - 2:57
    Znacie ten obraz?
  • 2:57 - 2:59
    Dobrze, to świetne dzieło.
  • 2:59 - 3:01
    Mówią, że wyprzedziło swoje czasy.
  • 3:01 - 3:03
    Opowiem Wam o "Tryptyku".
  • 3:03 - 3:06
    Waży prawie 11 tysięcy kilogramów.
  • 3:07 - 3:09
    Ma 5,5 metra długości.
  • 3:09 - 3:12
    Jest obustronny,
    więc to 11 metrów kompozycji.
  • 3:12 - 3:13
    To trochę dziwne.
  • 3:15 - 3:17
    To fontanna krwi.
  • 3:17 - 3:19
    (Śmiech)
  • 3:19 - 3:22
    Po lewej jest Jezus i szarańcza.
  • 3:22 - 3:24
    To jaskinia, przez którą stworzenia
  • 3:24 - 3:27
    ze zwierzęcymi głowami
    podróżują między dwoma światami.
  • 3:27 - 3:29
    Przechodzą ze świata przedstawionego
  • 3:29 - 3:32
    do kryjówek w analogicznym podziemiu.
  • 3:32 - 3:35
    Tu stworzenia są przy latarni morskiej
  • 3:35 - 3:38
    i zaraz popełnią zbiorowe
    samobójstwo w oceanie.
  • 3:38 - 3:41
    Ocean składa się z tysięcy elementów.
  • 3:41 - 3:43
    Oto bóg-ptak przywiązany
    do okrętu wojennego.
  • 3:43 - 3:44
    (Śmiech)
  • 3:44 - 3:46
    Billy Graham jest w wodzie;
  • 3:46 - 3:50
    pokład po wycieku ropy; Wally;
    kryjówka Osamy Bin Ladena.
  • 3:50 - 3:52
    Właśnie takie dziwne rzeczy
    znajdziecie w oceanie,
  • 3:52 - 3:54
    jeśli dobrze popatrzeć.
  • 3:55 - 3:57
    W każdym razie oto figura kobieca.
  • 3:57 - 4:01
    Wychodzi z oceanu
    i pluje ropą w jedną dłoń,
  • 4:01 - 4:03
    a z drugiej wylatują jej chmury.
  • 4:03 - 4:05
    Jej ręce są jak waga,
  • 4:05 - 4:09
    jest mitologicznym nawiązaniem
    do równowagi Ziemi i kosmosu.
  • 4:10 - 4:12
    To jedna część "Tryptyku".
  • 4:12 - 4:13
    Trochę jak opowieść.
  • 4:13 - 4:15
    A to jej ręka, do której pluje.
  • 4:16 - 4:18
    Natomiast z drugiej strony
  • 4:18 - 4:20
    ma trąbę, trochę jak dziób ptaka,
  • 4:20 - 4:22
    i z tej trąby wypluwa chmury.
  • 4:23 - 4:26
    Tutaj ma ponad 5-metrowy ogon
    węża, który łączy cały "Tryptyk".
  • 4:27 - 4:30
    W każdym razie, ogon
    zapala się od wulkanu.
  • 4:30 - 4:31
    (Śmiech)
  • 4:31 - 4:33
    Nie wiem, czemu tak się stało.
  • 4:33 - 4:34
    (Śmiech)
  • 4:34 - 4:36
    No cóż, tak się zdarza.
  • 4:36 - 4:40
    Ogon kończy się okiem cyklopa,
  • 4:40 - 4:42
    złożonych z kart
    z terrorystami z 1986 roku.
  • 4:42 - 4:43
    Widzieliście takie?
  • 4:43 - 4:46
    Są z lat osiemdziesiątych,
    jak karty baseballowe,
  • 4:46 - 4:47
    ale z terrorystami.
  • 4:47 - 4:48
    Naprawdę wyprzedziły swoje czasy.
  • 4:48 - 4:51
    (Śmiech)
  • 4:51 - 4:53
    Teraz mój ostatni projekt.
  • 4:53 - 4:54
    Jestem w trakcie dwóch:
  • 4:54 - 4:56
    jeden nosi nazwę "Psychogeografia".
  • 4:56 - 4:59
    To 6-letni projekt wykonania
    100 takich sylwetek.
  • 4:59 - 5:02
    Każda to archiwum naszej kultury,
  • 5:02 - 5:04
    z rozerwanej materii i mediów,
  • 5:04 - 5:07
    encyklopedii, słowników czy czasopism.
  • 5:07 - 5:10
    Ale każde archiwum ma kształt człowieka,
  • 5:10 - 5:13
    podróżują grupami, po 20, 4 czy 12 naraz.
  • 5:13 - 5:16
    Jak komórki - zaczynają razem,
    a potem się dzielą.
  • 5:17 - 5:19
    Widz przez nich przechodzi.
    Wiele lat pracy.
  • 5:19 - 5:23
    Każda to właściwie 1300-kilogramowe
    przeźrocze do mikroskopu
  • 5:23 - 5:25
    z człowiekiem w środku.
  • 5:26 - 5:28
    Ten ma małą dziurę w klatce piersiowej.
  • 5:29 - 5:32
    To jego głowa, tu klatka - widać początek.
  • 5:32 - 5:34
    Teraz pójdziemy wzdłuż ciała:
  • 5:34 - 5:38
    To wodospad wyciekający z jego piersi,
  • 5:38 - 5:41
    zasłania penisa - albo nie-penisa,
    jak go zwał, tak go zwał,
  • 5:41 - 5:42
    coś bezpłciowego.
  • 5:43 - 5:46
    Pokażę wam krótko te prace,
  • 5:46 - 5:48
    bo nie mam czasu na ich omawianie.
  • 5:48 - 5:51
    To są warstwy, raczej je widzicie.
  • 5:52 - 5:54
    To przepołowione ciało.
  • 5:54 - 5:56
    To ma dwie głowy,
  • 5:56 - 5:58
    które się między sobą porozumiewają.
  • 5:58 - 6:00
    Tu widać wypadające pigułki,
  • 6:00 - 6:02
    z jednej głowy tej dziwnej postaci.
  • 6:02 - 6:05
    Tu mamy scenkę z lasu
    w środku wyrwy w piersi.
  • 6:05 - 6:06
    Widzicie?
  • 6:06 - 6:09
    Chodzi mi o te wszystkie pudełka,
  • 6:09 - 6:10
    skrzynki, w których się znajdujemy.
  • 6:11 - 6:13
    Układ słoneczny jest skrzynką.
  • 6:14 - 6:16
    Teraz czas na moją ostatnią skrzynkę.
  • 6:16 - 6:19
    To pudełko z cegły.
    Nazywa się Pioneer Works.
  • 6:19 - 6:20
    (Okrzyki)
  • 6:20 - 6:25
    W tym pudełku jest fizyk,
  • 6:25 - 6:28
    neurobiolog, malarz, muzyk,
  • 6:28 - 6:34
    pisarz, rozgłośnia radiowa,
    muzeum, szkoła, wydawnictwo,
  • 6:34 - 6:38
    które szerzy naszą pracę na całym świecie,
  • 6:38 - 6:40
    ogród.
  • 6:40 - 6:42
    Trzęsiemy skrzynką,
  • 6:42 - 6:44
    a ludzie zaczynają na siebie
    wpadać, jak cząsteczki.
  • 6:45 - 6:47
    Myślę, że w ten sposób zmieniamy świat.
  • 6:47 - 6:51
    Określamy na nowo siebie i nasze pudełko,
  • 6:51 - 6:55
    Zdajemy sobie sprawę,
    że tkwimy w tym razem,
  • 6:55 - 6:56
    a złudzenie odmienności,
  • 6:56 - 7:01
    idea krajów, granic, religii - nie działa.
  • 7:02 - 7:07
    Wszyscy składamy się z tego samego,
    w tym samym pudełku.
  • 7:07 - 7:11
    Jeśli nie zaczniemy wymieniać się
    ładnie i grzecznie doświadczeniem,
  • 7:11 - 7:13
    niedługo wszyscy zginiemy.
  • 7:13 - 7:14
    Dziękuję bardzo.
  • 7:15 - 7:18
    (Brawa)
Title:
Podróż przez umysł artysty
Speaker:
Dustin Yellin
Description:

Dustin Yellin tworzy hipnotyzujące dzieła opowiadające złożone, zainspirowane mitami historie. Jak wykształcił swój styl? W swojej rozbrajającej prelekcji pokazuje nam wędrówkę artysty - począwszy od 8 roku życia - i jego specyficzny sposób myślenia i widzenia. Podążaj ścieżką, która doprowadzi do jego najnowszej dużej pracy (lub dwóch).

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
07:32

Polish subtitles

Revisions