Return to Video

Hoe kwam Hitler aan de macht? - Alex Gendler en Anthony Hazard

  • 0:07 - 0:08
    Hoe kon Adolf Hitler,
  • 0:08 - 0:13
    de tiran die een van de grootste genocides
    in de menselijke geschiedenis arrangeerde,
  • 0:13 - 0:17
    aan de macht komen
    in een democratisch land?
  • 0:17 - 0:20
    Die geschiedenis begint ten tijde
    van het einde van de Eerste Wereldoorlog.
  • 0:20 - 0:23
    Na de succesvolle actie
    van de Geallieerden in 1918
  • 0:23 - 0:26
    wist Duitsland dat de oorlog verloren was
  • 0:26 - 0:30
    en ze tekenden een wapenstilstand
    om de gevechten te beëindigen.
  • 0:30 - 0:32
    Terwijl de imperiale overheid instortte,
  • 0:32 - 0:36
    verspreidde burgerlijkere onrust
    en arbeidersstakingen zich door het land.
  • 0:36 - 0:38
    Bang voor een communistische revolutie,
  • 0:38 - 0:42
    gingen grote partijen samenwerken
    om de opstanden te onderdrukken,
  • 0:42 - 0:45
    door het oprichten van
    de parlementaire Weimar Republiek.
  • 0:45 - 0:48
    Een van de eerste taken
    van deze nieuwe overheid
  • 0:48 - 0:52
    was het uitvoeren van het vredesverdrag
    zoals opgelegd door de Geallieerden.
  • 0:52 - 0:54
    Niet alleen hadden ze
    een tiende van hun land verloren
  • 0:54 - 0:56
    en moesten ze hun leger ontmantelen,
  • 0:56 - 1:02
    Duitsland moest verantwoordelijkheid nemen
    voor de oorlog en reparaties betalen,
  • 1:02 - 1:06
    wat hun zwakke economie
    nog meer schade toebracht.
  • 1:06 - 1:11
    De vele nationalisten en veteranen
    zagen dit als een grote vernedering.
  • 1:11 - 1:14
    Zij waren van mening dat de oorlog
    gewonnen had kunnen wonnen
  • 1:14 - 1:19
    als het leger niet was verraden
    door politici en betogers.
  • 1:19 - 1:22
    Deze opvattingen werden
    een obsessie voor Hitler
  • 1:22 - 1:28
    en zijn hypocrisie en paranoïde wanen
    leidden ertoe dat hij Joden de schuld gaf.
  • 1:28 - 1:32
    Zijn woorden vonden bijval
    in een bevolking vol antisemieten.
  • 1:32 - 1:35
    In die tijd waren honderdduizenden Joden
  • 1:35 - 1:38
    geïntegreerd in de Duitse maatschappij,
  • 1:38 - 1:43
    maar veel Duitsers bleven hen
    als buitenstaanders zien.
  • 1:43 - 1:46
    Na de Eerste Wereldoorlog
    leidde Joodse successen
  • 1:46 - 1:50
    tot ongegronde beschuldigingen
    van subversie en profiteren van de oorlog.
  • 1:51 - 1:54
    Het kan niet genoeg benadrukt worden
    dat deze complottheorieën
  • 1:54 - 1:56
    geboren werden uit angst,
  • 1:56 - 1:57
    boosheid
  • 1:57 - 1:58
    en hypocrisie,
  • 1:58 - 2:00
    in plaats van uit feiten.
  • 2:00 - 2:03
    Niettemin had Hitler
    succes met deze uitspraken.
  • 2:03 - 2:06
    Toen hij zich aansloot bij een kleine
    nationalistische politieke partij
  • 2:06 - 2:10
    verwierf hij met zijn manipulatieve
    publieke optredens al snel het leiderschap
  • 2:10 - 2:13
    en trok steeds
    grotere groepen mensen aan.
  • 2:13 - 2:16
    De combinatie van antisemitisme
    en populistische haatdragendheid
  • 2:16 - 2:20
    leidde de Nazi's ertoe zowel
    het communisme als het kapitalisme
  • 2:20 - 2:25
    te bestempelen als Joodse samenzweringen,
    bedoeld om Duitsland te vernietigen.
  • 2:25 - 2:28
    The Nazi partij was niet direct populair.
  • 2:28 - 2:31
    Nadat ze faalden in hun poging
    de overheid omver te werpen,
  • 2:31 - 2:33
    werd de partij verbannen
  • 2:33 - 2:36
    en Hitler werd gevangen genomen
    voor het plegen van verraad.
  • 2:36 - 2:38
    Maar toen hij een jaar later
    werd vrijgelaten,
  • 2:38 - 2:41
    begon hij de beweging
    onmiddellijk weer op te bouwen.
  • 2:41 - 2:45
    En toen, in 1929,
    vond de Grote Depressie plaats.
  • 2:45 - 2:49
    Dit leidde ertoe dat Amerikaanse banken
    hun leningen aan Duitsland terugtrokken
  • 2:49 - 2:54
    en de zwakke Duitse economie
    stortte in één nacht in.
  • 2:54 - 2:56
    Hitler maakte gebruik
    van de boosheid van burgers,
  • 2:56 - 2:58
    bood hen gemakkelijke zondebokken
  • 2:58 - 3:02
    en deed ze de belofte om de voormalige
    grootsheid van het land te herstellen.
  • 3:02 - 3:06
    De conventionele partijen
    bleken de crisis niet op te kunnen lossen
  • 3:06 - 3:11
    en de linkse oppositie
    werd getergd door interne strubbelingen.
  • 3:11 - 3:15
    Dus stroomde er het nodige
    gefrustreerde publiek naar de Nazi's,
  • 3:15 - 3:23
    waardoor hun aandeel in het parlement
    in twee jaar van 3% tot 18% groeide.
  • 3:23 - 3:25
    In 1932 stelde Hitler
    zich verkiesbaar als president,
  • 3:25 - 3:30
    maar hij verloor van de oorlogsveteraan
    Generaal von Hindenburg.
  • 3:30 - 3:36
    Maar met 36% van de stemmen
    liet Hitler zien hoeveel volgers hij had.
  • 3:36 - 3:39
    Het jaar daarop wisten
    adviseurs en zakenmannen
  • 3:39 - 3:43
    Hindenburg ervan te overtuigen
    Hitler als kanselier aan te stellen,
  • 3:43 - 3:47
    om zo Hitler's populariteit
    voor hun eigen karretje te spannen.
  • 3:47 - 3:50
    Hoewel de kanselier slechts
    administratief hoofd van het parlement is,
  • 3:50 - 3:54
    breidde Hitler de macht
    bij deze positie langzaam uit.
  • 3:54 - 3:57
    Ondertussen vormden zijn aanhangers
    paramilitaire groepen
  • 3:57 - 3:59
    die betogers op straat bevochten.
  • 3:59 - 4:03
    Hitler wakkerde de angst aan
    voor een communistische opstand
  • 4:03 - 4:07
    en vertelde dat hij de enige was
    die de openbare orde kon herstellen.
  • 4:07 - 4:09
    Niet lang daarna, in 1933,
  • 4:09 - 4:14
    werd een jonge arbeider veroordeeld voor
    brandstichting in een parlementair gebouw.
  • 4:14 - 4:17
    Hitler gebruikte dit incident
    om de regering ervan te overtuigen
  • 4:17 - 4:19
    hem noodbevoegdheden te geven.
  • 4:19 - 4:23
    Binnen enkele maanden werden
    de persvrijheid afgeschaft,
  • 4:23 - 4:25
    andere partijen ontbonden,
  • 4:25 - 4:29
    en anti-Joodse wetten doorgevoerd.
  • 4:29 - 4:31
    Velen van Hitler's
    vroegere radicale volgers
  • 4:31 - 4:33
    werden gearresteerd en geëxecuteerd,
  • 4:33 - 4:35
    samen met potentiële tegenstanders,
  • 4:35 - 4:39
    en toen president Hindenburg
    in augustus 1934 overleed
  • 4:39 - 4:43
    was het duidelijk dat er
    geen nieuwe verkiezingen kwamen.
  • 4:43 - 4:46
    Wat zorgwekkend is, is dat Hitler
    voor zijn vroege maatregelen
  • 4:46 - 4:48
    de massa niet onder druk hoefde te zetten.
  • 4:48 - 4:51
    Zijn speeches gebruikten
    de angst en woede van mensen
  • 4:51 - 4:55
    om hen zo over te halen
    hemzelf en de Nazi-partij te steunen.
  • 4:55 - 4:57
    Ondertussen begonnen
    zakenmannen en intellectuelen,
  • 4:57 - 5:00
    die aan de goede kant
    van de publieke opinie wilden staan,
  • 5:00 - 5:01
    Hitler aan te bevelen.
  • 5:01 - 5:03
    Ze stelden zichzelf en anderen gerust
  • 5:03 - 5:06
    met de gedachte dat de extreme
    retoriek slechts show was.
  • 5:06 - 5:10
    Decennia later is Hitler's opkomst
    een waarschuwing
  • 5:10 - 5:15
    voor de kwetsbaarheid van democratie
    als het wordt omgeven door een boze groep
  • 5:15 - 5:19
    en een leider die hun woede wil voeden
    en hun angst wil uitbuiten.
Title:
Hoe kwam Hitler aan de macht? - Alex Gendler en Anthony Hazard
Description:

Bekijk de hele clip op: http://ed.ted.com/lessons/how-did-hitler-rise-to-power-alex-gendler-and-anthony-hazard

Decennia na de val van het Derde Rijk is het nog steeds moeilijk te bevatten hoe Adolf Hitler, de tiran die verantwoordelijk is voor een van de grootste genocides in de menselijke geschiedenis, aan de macht is weten te komen in een democratisch land.
Hoe is dit gebeurd? En kan dit opnieuw gebeuren? Alex Gendler en Anthony Hazard duiken in de geschiedenis en omstandigheden die Hitler in staat stelden de Führer van Duitsland te worden.

Deze les is gemaakt door Alex Gendler en Anthony Hazard en geanimeerd door Uncle Ginger.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:37

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.