1
00:00:06,776 --> 00:00:08,337
Hoe kon Adolf Hitler,

2
00:00:08,337 --> 00:00:12,747
de tiran die een van de grootste genocides
in de menselijke geschiedenis arrangeerde,

3
00:00:12,747 --> 00:00:16,506
aan de macht komen
in een democratisch land?

4
00:00:16,506 --> 00:00:20,028
Die geschiedenis begint ten tijde
van het einde van de Eerste Wereldoorlog.

5
00:00:20,028 --> 00:00:22,798
Na de succesvolle actie 
van de Geallieerden in 1918

6
00:00:22,798 --> 00:00:26,256
wist Duitsland dat de oorlog verloren was

7
00:00:26,256 --> 00:00:29,566
en ze tekenden een wapenstilstand
om de gevechten te beëindigen.

8
00:00:29,566 --> 00:00:31,698
Terwijl de imperiale overheid instortte,

9
00:00:31,698 --> 00:00:36,006
verspreidde burgerlijkere onrust
en arbeidersstakingen zich door het land.

10
00:00:36,006 --> 00:00:37,896
Bang voor een communistische revolutie,

11
00:00:37,896 --> 00:00:41,557
gingen grote partijen samenwerken
om de opstanden te onderdrukken,

12
00:00:41,557 --> 00:00:45,278
door het oprichten van
de parlementaire Weimar Republiek.

13
00:00:45,278 --> 00:00:47,547
Een van de eerste taken
van deze nieuwe overheid

14
00:00:47,547 --> 00:00:51,617
was het uitvoeren van het vredesverdrag
zoals opgelegd door de Geallieerden.

15
00:00:51,617 --> 00:00:54,208
Niet alleen hadden ze 
een tiende van hun land verloren

16
00:00:54,208 --> 00:00:56,298
en moesten ze hun leger ontmantelen,

17
00:00:56,298 --> 00:01:02,258
Duitsland moest verantwoordelijkheid nemen
voor de oorlog en reparaties betalen,

18
00:01:02,258 --> 00:01:06,017
wat hun zwakke economie
nog meer schade toebracht.

19
00:01:06,017 --> 00:01:10,828
De vele nationalisten en veteranen
zagen dit als een grote vernedering.

20
00:01:10,828 --> 00:01:13,719
Zij waren van mening dat de oorlog
gewonnen had kunnen wonnen

21
00:01:13,719 --> 00:01:19,407
als het leger niet was verraden
door politici en betogers.

22
00:01:19,407 --> 00:01:22,470
Deze opvattingen werden
een obsessie voor Hitler

23
00:01:22,470 --> 00:01:28,370
en zijn hypocrisie en paranoïde wanen
leidden ertoe dat hij Joden de schuld gaf.

24
00:01:28,370 --> 00:01:32,500
Zijn woorden vonden bijval
in een bevolking vol antisemieten.

25
00:01:32,500 --> 00:01:35,310
In die tijd waren honderdduizenden Joden

26
00:01:35,310 --> 00:01:37,947
geïntegreerd in de Duitse maatschappij,

27
00:01:37,947 --> 00:01:42,620
maar veel Duitsers bleven hen
als buitenstaanders zien.

28
00:01:42,620 --> 00:01:45,542
Na de Eerste Wereldoorlog
leidde Joodse successen

29
00:01:45,542 --> 00:01:50,319
tot ongegronde beschuldigingen
van subversie en profiteren van de oorlog.

30
00:01:51,029 --> 00:01:54,399
Het kan niet genoeg benadrukt worden
dat deze complottheorieën

31
00:01:54,399 --> 00:01:56,191
geboren werden uit angst,

32
00:01:56,191 --> 00:01:57,099
boosheid

33
00:01:57,099 --> 00:01:58,351
en hypocrisie,

34
00:01:58,351 --> 00:01:59,960
in plaats van uit feiten.

35
00:01:59,960 --> 00:02:02,527
Niettemin had Hitler
succes met deze uitspraken.

36
00:02:02,527 --> 00:02:05,970
Toen hij zich aansloot bij een kleine 
nationalistische politieke partij

37
00:02:05,970 --> 00:02:09,839
verwierf hij met zijn manipulatieve
publieke optredens al snel het leiderschap

38
00:02:09,839 --> 00:02:12,880
en trok steeds 
grotere groepen mensen aan.

39
00:02:12,880 --> 00:02:16,149
De combinatie van antisemitisme
en populistische haatdragendheid

40
00:02:16,149 --> 00:02:19,749
leidde de Nazi's ertoe zowel 
het communisme als het kapitalisme

41
00:02:19,749 --> 00:02:24,820
te bestempelen als Joodse samenzweringen,
bedoeld om Duitsland te vernietigen.

42
00:02:24,820 --> 00:02:27,851
The Nazi partij was niet direct populair.

43
00:02:27,851 --> 00:02:31,340
Nadat ze faalden in hun poging
de overheid omver te werpen,

44
00:02:31,340 --> 00:02:32,970
werd de partij verbannen

45
00:02:32,970 --> 00:02:35,790
en Hitler werd gevangen genomen
voor het plegen van verraad.

46
00:02:35,790 --> 00:02:37,931
Maar toen hij een jaar later
werd vrijgelaten,

47
00:02:37,931 --> 00:02:41,201
begon hij de beweging
onmiddellijk weer op te bouwen.

48
00:02:41,201 --> 00:02:45,310
En toen, in 1929,
vond de Grote Depressie plaats.

49
00:02:45,310 --> 00:02:49,061
Dit leidde ertoe dat Amerikaanse banken
hun leningen aan Duitsland terugtrokken

50
00:02:49,061 --> 00:02:54,010
en de zwakke Duitse economie
stortte in één nacht in.

51
00:02:54,010 --> 00:02:56,442
Hitler maakte gebruik
van de boosheid van burgers,

52
00:02:56,442 --> 00:02:58,343
bood hen gemakkelijke zondebokken

53
00:02:58,343 --> 00:03:02,221
en deed ze de belofte om de voormalige
grootsheid van het land te herstellen.

54
00:03:02,221 --> 00:03:06,042
De conventionele partijen
bleken de crisis niet op te kunnen lossen

55
00:03:06,042 --> 00:03:11,131
en de linkse oppositie
werd getergd door interne strubbelingen.

56
00:03:11,131 --> 00:03:15,431
Dus stroomde er het nodige
gefrustreerde publiek naar de Nazi's,

57
00:03:15,431 --> 00:03:22,652
waardoor hun aandeel in het parlement
in twee jaar van 3% tot 18% groeide.

58
00:03:22,652 --> 00:03:25,485
In 1932 stelde Hitler
zich verkiesbaar als president,

59
00:03:25,485 --> 00:03:30,273
maar hij verloor van de oorlogsveteraan
Generaal von Hindenburg.

60
00:03:30,273 --> 00:03:35,855
Maar met 36% van de stemmen
liet Hitler zien hoeveel volgers hij had.

61
00:03:35,855 --> 00:03:38,856
Het jaar daarop wisten
adviseurs en zakenmannen

62
00:03:38,856 --> 00:03:42,882
Hindenburg ervan te overtuigen
Hitler als kanselier aan te stellen,

63
00:03:42,882 --> 00:03:46,783
om zo Hitler's populariteit
voor hun eigen karretje te spannen.

64
00:03:46,783 --> 00:03:50,132
Hoewel de kanselier slechts
administratief hoofd van het parlement is,

65
00:03:50,132 --> 00:03:54,082
breidde Hitler de macht
bij deze positie langzaam uit.

66
00:03:54,082 --> 00:03:56,932
Ondertussen vormden zijn aanhangers
paramilitaire groepen

67
00:03:56,932 --> 00:03:59,323
die betogers op straat bevochten.

68
00:03:59,323 --> 00:04:02,943
Hitler wakkerde de angst aan
voor een communistische opstand

69
00:04:02,943 --> 00:04:06,873
en vertelde dat hij de enige was
die de openbare orde kon herstellen.

70
00:04:06,873 --> 00:04:08,824
Niet lang daarna, in 1933,

71
00:04:08,824 --> 00:04:13,653
werd een jonge arbeider veroordeeld voor
brandstichting in een parlementair gebouw.

72
00:04:13,653 --> 00:04:16,663
Hitler gebruikte dit incident
om de regering ervan te overtuigen

73
00:04:16,663 --> 00:04:19,383
hem noodbevoegdheden te geven.

74
00:04:19,383 --> 00:04:23,384
Binnen enkele maanden werden
de persvrijheid afgeschaft,

75
00:04:23,384 --> 00:04:25,245
andere partijen ontbonden,

76
00:04:25,245 --> 00:04:28,775
en anti-Joodse wetten doorgevoerd.

77
00:04:28,775 --> 00:04:31,044
Velen van Hitler's
vroegere radicale volgers

78
00:04:31,044 --> 00:04:33,424
werden gearresteerd en geëxecuteerd,

79
00:04:33,424 --> 00:04:35,483
samen met potentiële tegenstanders,

80
00:04:35,483 --> 00:04:38,975
en toen president Hindenburg
in augustus 1934 overleed

81
00:04:38,975 --> 00:04:42,684
was het duidelijk dat er
geen nieuwe verkiezingen kwamen.

82
00:04:42,704 --> 00:04:45,644
Wat zorgwekkend is, is dat Hitler
voor zijn vroege maatregelen

83
00:04:45,644 --> 00:04:47,774
de massa niet onder druk hoefde te zetten.

84
00:04:47,774 --> 00:04:50,613
Zijn speeches gebruikten
de angst en woede van mensen

85
00:04:50,613 --> 00:04:54,574
om hen zo over te halen
hemzelf en de Nazi-partij te steunen.

86
00:04:54,574 --> 00:04:57,034
Ondertussen begonnen
zakenmannen en intellectuelen,

87
00:04:57,034 --> 00:04:59,745
die aan de goede kant
van de publieke opinie wilden staan,

88
00:04:59,745 --> 00:05:01,394
Hitler aan te bevelen.

89
00:05:01,394 --> 00:05:03,244
Ze stelden zichzelf en anderen gerust

90
00:05:03,244 --> 00:05:06,294
met de gedachte dat de extreme
retoriek slechts show was.

91
00:05:06,294 --> 00:05:09,976
Decennia later is Hitler's opkomst
een waarschuwing

92
00:05:09,976 --> 00:05:15,096
voor de kwetsbaarheid van democratie
als het wordt omgeven door een boze groep

93
00:05:15,096 --> 00:05:19,167
en een leider die hun woede wil voeden
en hun angst wil uitbuiten.