ဟစ်တလာ ဘယ်လို အာဏာရခဲ့တာလဲ Alex Gendler နဲ့ Anthony Hazard
-
0:07 - 0:08အဒေါ့ဖ် ဟစ်တလာဟာ
-
0:08 - 0:13လူ့သမိုင်းထဲက အကြီးမားဆုံး လူမျိုးတုံး
သတ်ဖြတ်မှုကို ကြိုးကိုင်ခဲ့တဲ့အာဏာရှင်က -
0:13 - 0:17ဒီမိုကရေစီ တိုင်းပြည်မှာ ဘယ်လိုများ
အာဏာရကို ရရှိနိုင်ခဲ့တာလဲ။ -
0:17 - 0:20အဲဒီဇာတ်လမ်းက ပထမကမ္ဘာစစ်ရဲ့
အဆုံးမှာစခဲ့တာပါ။ -
0:20 - 0:23၁၉၁၈ မှာ မဟာမိတ်တွေ အောင်မြင်စွာ
စစ်ချီနိုင်ခဲ့တာနဲ့အတူ၊ -
0:23 - 0:26ဂျာမဏီက စစ်ကို မနိုင်နိုင်တာ
သဘောပေါက်လာခဲ့ကာ -
0:26 - 0:30တိုက်ပွဲများအဆုံးသတ်ရန် ပစ်ခတ်မှု
ရပ်စဲကြောင်း လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့တယ်။ -
0:30 - 0:32သူ့တို့ရဲ့ ဧကရာဇ်အစိုးရ ပြိုလဲသွားတာနဲ့
-
0:32 - 0:36လူထု မငြိမ်သက်မှုများနှင့် အလုပ်သမား
သပိတ်တွေ တစ်နိုင်ငံလုံး ပျံ့နှံ့သွားတယ်။ -
0:36 - 0:38ကွန်မြူနစ် တော်လှန်ရေးကို စိုးကြောက်လို့
-
0:38 - 0:42အဓိကပါတီတွေ ပါဝင်လျက်
ဆူပူအုံကြွမှုတွေကို ဖိနှိပ်ခဲ့ပြီး -
0:42 - 0:45ပါလီမန် Weimar သမ္မတနိုင်ငံကို
ထူထောင်ခဲ့ကြတယ်။ -
0:45 - 0:47အစိုးရသစ်ရဲ့ ပထမဦးဆုံး
လုပ်ဆောင်ချက် အဖြစ် -
0:47 - 0:52မဟာမိတ်များက ချမှတ်ခဲ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး
စာချုပ်ကို အကောင်အထည်ဖော်မှုပါ။ -
0:52 - 0:56သူတို့ပိုင် နယ်မြေ ဆယ်ပုံ တစ်ပုံကျော်
ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး စစ်တပ် ဖျက်သိမ်းခဲ့လျက် -
0:56 - 1:02ဂျာမဏီက စစ်ကြီးနဲ့ လျော်ကြေးရေးကို
အပြည့်အဝတာဝန်ယူရန် သဘောတူခဲ့ရရာ၊ -
1:02 - 1:06ချိနဲ့နေပြီးသား စီးပွားရေးဟာ ပိုမို
အားလျော့ လာခဲ့ရပါတယ်။ -
1:06 - 1:11ဒါတွေအားလုံးကို အမျိုးသားရေးဝါဒီများနဲ့
စစ်ပြန်တွေက အရှက်ခွဲမှုအဖြစ် မြင်ခဲ့ကြတယ်။ -
1:11 - 1:14နိုင်ငံရေးသမားများနဲ့ ဆန္ဒပြသူများကသာ
သစ္စာမဖောက်ခဲ့ကြပါက၊ -
1:14 - 1:19စစ်ပွဲကို နိုင်နိုင်ခဲ့ကြမယ်လို့ သူတို့က
မှားယွင်းစွာ ယုံကြည့်နေခဲ့ကြတယ်။ -
1:19 - 1:22ဟစ်တလာဟာ အဲဒီလို အမြင်တွေကို
စွဲစွဲမြဲမြဲ ယုံကြည်နေခဲ့ကာ -
1:22 - 1:28သူ့ရဲ့ တယူသန်စိတ်နဲ့ သံသယစိတ်များက
ဂျူးလူမျိုးတွေကို အပြစ်ပုံချလာတယ်။ -
1:28 - 1:32သူ့စကားလုံးတွေဟာ ဂျူးဆန့်ကျင်သူများတဲ့
လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲ ပဲ့တင်သံ ရိုက်ခတ်လာခဲ့တယ်။ -
1:32 - 1:35အဲဒီအချိန်မှာ သိန်းချီတဲ့ ဂျူးတွေက
ဂျာမန်လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲ -
1:35 - 1:38ပေါင်းစည်း ပါဝင်နေကြပြီ ဖြစ်ပါတယ်။
-
1:38 - 1:43ဒါပေမဲ့ ဂျာမန်အများစုကတော့ သူတို့ကို
အပြင်လူအဖြစ် မြင်နေကြတုန်းပါပဲ။ -
1:43 - 1:48ပထမကမ္ဘာစစ်ပြီးနောက်မှာ ဂျူးတွေရဲ့
အောင်မြင်မှုတွေကြောင့် အဖျက်အမှောင့်နဲ့ -
1:48 - 1:51အမြတ်ကြီးစားနေကြတယ် ဆိုတဲ့
စွပ်စွဲချက်တွေ ပေါ်ပေါက်လာစေခဲ့ပါတယ်။ -
1:51 - 1:54ဒီ လျှိုဝှက်ကြံစည်ရေး သီအိုရီတွေဟာ
ကြောက်ရွံ့မှုတွေ၊ ဒေါသထွက်မှုတွေနဲ့ -
1:54 - 1:56တယူသန်ထင်ရာစိုင်းမှုတို့မှ
-
1:56 - 1:57ပေါ်ထွက်လာခဲ့ကြတယ်လို့
-
1:57 - 1:58ပြောမရနိုင်ပါ၊
-
1:58 - 2:00လက်တွေ့ အချက်အလက်တွေ မရှိပါ။
-
2:00 - 2:03မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ၊ ဟစ်တလာဟာ
အဲဒါတွေနဲ့ အောင်မြင်လာတယ်။ -
2:03 - 2:06အမျိုးသားရေး နိုင်ငံရေးပါတီလေးထဲ
သူဝင်လိုက်တဲ့အခါမှာ၊ -
2:06 - 2:10လူထုကြီး အားကျအောင် စကားပြောကောင်းတဲ့
သူ့စွမ်းရည်က ခေါင်းဆောင်နေရာ မြှင့်တင်ကာ -
2:10 - 2:13ပိုကြီးတဲ့လူအုပ်ကြီးတွေကို
ဆွဲခေါ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ -
2:13 - 2:16လူတွေရဲ့ မကျေနပ်မှုကို ဂျူးဆန့်ကျင်ရေးနဲ့
ပေါင်းစပ်လိုက်ခြင်းဖြင့် -
2:16 - 2:20နာဇီတွေက ကွန်မြူနစ်နဲ့ အရင်းရှင်ဝါဒ
နှစ်မျိုးလုံးကို ဂျူးတွေက ဂျာမနီကို -
2:20 - 2:25ဖျက်ဆီးရန် စီမံခဲ့တဲ့ နိုင်ငံတကာလုပ်ကြံမှု
ဆိုပြီး ရှုတ်ချခဲ့ကြတယ်။ -
2:25 - 2:28နာဇီပါတီက အစပိုင်းတွင်
လူကြိုက်မများခဲ့ဘူး။ -
2:28 - 2:31အစိုးရကို ဖြုတ်ချရန် သူတို့ရဲ့
မအောင်မြင်ခဲ့တဲ့ ကြိုးပမ်းချက်နောက်မှာ -
2:31 - 2:33ပါတီဟာ ပိတ်ပင်ခံခဲ့ရကာ၊
-
2:33 - 2:36ဟစ်တလာကို သစ္စာဖောက်မှုနဲ့ ထောင်ချခဲ့တယ်။
-
2:36 - 2:38သို့သော် တစ်နှစ်လောက်အကြာမှာ
သူလွတ်လာခဲ့ရာ၊ -
2:38 - 2:41ချက်ချင်းပဲ လှုပ်ရှားမှုကို ပြန်လည်
တည်ဆောက်ရန် စလုပ်ကိုင်ခဲ့တယ်။ -
2:41 - 2:45ထို့နောက် ၁၉၂၉ ခုနှစ်မှာ မဟာစီးပွားရေး
ကပ်ကြီး စိုက်ခဲ့တယ်။ -
2:45 - 2:49အဲဒါကြောင့် အမေရိကန် ဘဏ်တွေက သူတို့ရဲ့
ချေးငွေတွေကို ဂျာမနီမှ ပြန်ထုတ်ယူကြရာ၊ -
2:49 - 2:54ရုန်းကန်နေရဆဲ ဂျာမန် စီးပွားရေးဟာ
နေ့ချင်းညချင်း ပြိုလဲသွားပါတော့တယ်။ -
2:54 - 2:56ဟစ်တလာဟာ ပြည်သူတွေးရဲ့ အမျက်ဒေါသကို
အခွင့်ကောင်းယူပြီး၊ -
2:56 - 2:58အစိုးရအသုံးမကျပုံကို ထောက်ပြကာ
-
2:58 - 3:02ဂျာမနီနိုင်ငံရဲ့ ဂုဏ်သတင်းကို ယခင်လိုပဲ
ပြန်လည်ထူထောင်ပေးရန် ကတိတွေပေးခဲ့တယ်။ -
3:02 - 3:06အဓိကရ ပါတီတွေက အကြပ်အတည်းကို
မကိုင်တွယ်နိုင်စ်မ်း မရှိခဲ့ကြချိန်မှာ -
3:06 - 3:11လက်ဝဲ အတိုက်အခံတွေကျတော့ အတွင်းပိုင်း
ငြင်းခုံမှုတွေကြောင့် ကွဲပြဲနေခဲ့ကြတယ်။ -
3:11 - 3:15အဲဒါကြောင့် စိတ်ကုန်လာကြတဲ့ ပြည်သူအချို့ဟာ
နာဇီဘက်ကို ကူးပြောင်းခဲ့ကြရာ၊ -
3:15 - 3:23၂ နှစ်အတွင်းမှာကို သူတို့ရဲ့ ပါလီမန်
ထောက်ခံမဲတွေ ၃%မှ ၁၈% အထိ တိုးလာခဲ့တယ်။ -
3:23 - 3:25၁၉၃၂ ခုနှစ်မှာ ဟစ်တလာဟာ
သမ္မတ အဖြစ် အရွေးခံခဲ့ရာ၊ -
3:25 - 3:30စစ်သူရဲကောင်း ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Von
Hindenburg အား အရှုံးပေးခဲ့ရတယ်။ -
3:30 - 3:35သို့သော် မဲ ၄၆% ရခဲ့တဲ့ ဟစ်တလာက
သူ့အားထောက်ခံမှု ကြီးမားပုံကို ပြခဲ့တယ်။ -
3:35 - 3:39နောက်နှစ်မှာတော့ အကြံပေးနှင့်
စီးပွားရေးခေါင်းဆောင်များက -
3:39 - 3:43ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ဟစ်တလာကိုခန့်အပ်ဖို့
Hindenburg အား နားချနိုင်ခဲ့ကြကာ၊ -
3:43 - 3:47သူတို့ကိုယ်ပိုင် ရည်မှန်းချက်အတွက် သူ့ရဲ့
ကျော်ကြားမှုကို သုံးဖို့မျှော်လင့်ခဲ့တယ်။ -
3:47 - 3:50ဝန်ကြီးချုပ် က ပါလီမန်ရဲ့
အုပ်ချုပ်ရေးခေါင်းဆောင်သာ ဖြစ်ခဲ့ပေမဲ့၊ -
3:50 - 3:54ဟစ်တလာဟာ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ သူ့ရာထူးရဲ့
ပါဝါကို ချဲ့ထွင်လာခဲ့တယ်။ -
3:54 - 3:57သူ့ကို ထောက်ခံသူတွေက
လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အဖြစ် ဖွဲ့စည်းရင်း -
3:57 - 3:59လမ်းတွေပေါ်မှာ ဆန္ဒပြသူတွေကို
တိုက်ခိုက်လာကြတယ်။ -
3:59 - 4:03ဟစ်တလာဟာ ကွန်မြူနစ်အုံကြွမှု
ပေါ်လာနိုင်ကြောင်း ချောက်လှန့်လျက် -
4:03 - 4:07သူသည်သာလျှင် ဥပဒေ ငြိမ်းဝပ်မှုကို
ပြန်ထူထောင်ပေးနိုင်ကြောင်း စေါဒက တက်တယ်။ -
4:07 - 4:09အဲဒီနောက် ၁၉၃၃ ခုနှစ်မှာ၊
-
4:09 - 4:14လူငယ် အလုပ်သမားတစ်ဦးဟာ ပါလီမန်
အဆောက်အဦ မီးရှို့မှုနဲ့ စီရင်ခံခဲ့ရတယ်။ -
4:14 - 4:17ဟစ်တလာက အဲဒါကိုအသုံးချပြီး သူ့အား
အရေးပေါ် -
4:17 - 4:19လုပ်ပိုင်ခွင့်များပေးဖို့ အစိုးရကို
စည်းရုံးနိုင်ခဲ့တယ်။ -
4:19 - 4:23လပိုင်းအတွင်းမှာပဲ စာနယ်ဇင်း
လွတ်လပ်ခွင့်ကိုဖျက်သိမ်းလိုက်တယ်၊ -
4:23 - 4:25အခြားပါတီများကို တားမြစ်လိုက်တယ်၊
-
4:25 - 4:29ဂျူးဆန့်ကျင်ရေး ဥပဒေများကို
အတည်ပြု ထုတ်ပြန်ခဲ့တယ်။ -
4:29 - 4:33ဟစ်တလာအား အရင်က အစွန်းရောက်ထောက်ခံသူတွေနဲ့
ရှိလာနိုင်တဲ့ ပြိုင်ဘက်များကိုပါ -
4:33 - 4:35ဖမ်းချုပ် ကွပ်မျက်လိုက်ကာ
-
4:35 - 4:39သမ္မတ Hindenburg
၁၉၃၄ သြဂုတ်လမှာ ကွယ်လွန်သွားတော့၊ -
4:39 - 4:42ရွေးကောက်ပွဲအသစ် မလုပ်တော့ဘူးဆိုတာ
သေချာသွားနပါပြီ။ -
4:42 - 4:47ဟစ်တလာရဲ့ အစောပိုင်း လုပ်ဆောင်ချက်တွေက
လူထုဖိနှိပ်တွေကို မတောင်းဆိုခဲ့ကြပါ။ -
4:47 - 4:51သူ့မိန့်ခွန်းတွေက လူတွေရဲ့ကြောက်စိတ်နဲ့
ဒေါသစိတ်ကို အမြတ်ထုတ်လျက် -
4:51 - 4:55သူနဲ့ နာဇီပါတီအား ထောက်ခံလာအောင်
စည်းရုံးမောင်းသွင်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ -
4:55 - 4:57ထိုအတောအတွင်းမှာ လုပ်ငန်းရှင်များနဲ့
ပညာတတ်တွေက -
4:57 - 5:00လူထုအမြင်ဘက်မှာ မှန်ကန်စွာ
ရပ်တည်နေကြတာကို ပြရန် -
5:00 - 5:01ဟစ်တလာကို ထောက်ခံခဲ့ကြတယ်။
-
5:01 - 5:03ဟစ်တလာရဲ့ အစွန်းရောက် ပြောဆိုမှုတွေဟာ
-
5:03 - 5:07ရုပ်ပြသက်သက် လေလုံးထွားမှုပါ ဆိုပြီး
မိမိကို၊ အခြားသူတို့ကို နားချာခဲ့ကြတယ်။ -
5:07 - 5:10ဆယ်စုနှစ်ချီ ကြာလာပြီဖြစ်တဲ့ ဒီနေ့တွင်ပါ
ဟစ်တလာ အာဏာယူတက်လာမှုက -
5:10 - 5:15လူအုပ်ကြီး ဒေါသထွက်နေချိန်မှာ၊ သူတို့ရဲ့
အမျက်ဒေါသကို အမြတ်ထုတ်ယူရန်နဲ့ အသုံးချမယ့် -
5:15 - 5:19ခေါင်းဆောင်ရှိရင် ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့အစည်းတွေ
ထိခိုက်ပျက်စီးလွယ်ပုံကို သတိပေးနေဆဲပါ၊
- Title:
- ဟစ်တလာ ဘယ်လို အာဏာရခဲ့တာလဲ Alex Gendler နဲ့ Anthony Hazard
- Description:
-
more » « less
သင်ခန်းစာ အပြည့်အစုံကို ကြည့်ရှုလိုရင် - http://ed.ted.com/lessons/how-did-hitler-rise-to-power-alex-gendler-and-anthony-hazard
Third Reich လို့ ခေါ်ဝေါ်ခဲ့ကြတဲ့ ဖက်ဆစ် ဂျာမနီနိုင်ငံ ကျဆုံးသွားတဲ့နောက် ဆယ်စုနှစ်ချီ ကြာလာပြီဖြစ်တဲ့ ယနေ့တွင်၊ လူသားသမိုင်းထဲတွင် အကြီးကျယ်ဆုံး လူမျိုးတုံးအောင် သတ်ဖြတ်မှုကြီးကို စည်းရုံး ဆင်နွှဲခဲ့တဲ့ အာဏာရှင်ကြီး အဒေါ့ဖ် ဟစ်တလာဟာ ဘယ်လိုလုပ်ပြီး ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံထဲမှာ အာဏာကို ရယူနိုင်ခဲ့ပါလိမ့် ဆိုတာကို နားလည်ရန် ခဲယဉ်းလှပါတယ်။ အဲဒါ ဘယ်လိုလုပ် ဖြစ်လာနိုင်ခဲ့တာလဲ၊ ထပ်ပြီးတော့ကော ဖြစ်လာနိုင်ဦးမလား။ Alex Gendler နဲ့ Anthony Hazard တို့က သမိုင်းကြောင်းကို နက်ရှိုင်းစွာ လေ့လာလျက် ဟစ်တလာအား ဂျာမနီနိုင်ငံရဲ့ Führer ဖြစ်လာစေခဲ့တဲ့ အခြေအနေတွေကို ဆန်းစစ် တင်ပြထားကြပါတယ်။
သင်ခန်းစာကို Alex Gendler နဲ့ Anthony Hazard တို့က တင်ပြခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး လှုပ်ရှား ရုပ်ပုံများကိုမူ Uncle Ginger မှ ဖန်တီးပေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:37
|
Myo Aung approved Burmese subtitles for How did Hitler rise to power? - Alex Gendler and Anthony Hazard | |
|
|
Myo Aung edited Burmese subtitles for How did Hitler rise to power? - Alex Gendler and Anthony Hazard | |
|
|
Myo Aung accepted Burmese subtitles for How did Hitler rise to power? - Alex Gendler and Anthony Hazard | |
|
|
Myo Aung edited Burmese subtitles for How did Hitler rise to power? - Alex Gendler and Anthony Hazard | |
|
|
Myo Aung edited Burmese subtitles for How did Hitler rise to power? - Alex Gendler and Anthony Hazard | |
|
|
Myo Aung edited Burmese subtitles for How did Hitler rise to power? - Alex Gendler and Anthony Hazard | |
|
|
Myo Aung edited Burmese subtitles for How did Hitler rise to power? - Alex Gendler and Anthony Hazard | |
|
Nyein Chan Ko Ko edited Burmese subtitles for How did Hitler rise to power? - Alex Gendler and Anthony Hazard |