ประวัติศาสตร์ ปะทะ เจงกิสข่าน - อเล็กซ์ เจนดเลอร์ (Alex Gendler)
-
0:07 - 0:11เขาเป็นหนึ่งในนักรบที่น่าเกรงขามที่สุด
ผู้ซึ่งเคยมีชีวิตอยู่ -
0:11 - 0:16ที่ชนะศึกสงครามทั่วทั้งภูมิภาคยูเรเชีย
-
0:16 - 0:19แต่เจงกิสข่านเป็นคนเถื่อนผู้โหดร้าย
-
0:19 - 0:24หรือเป็นผู้รวมแผ่นดินให้เป็นปึกแผ่น
เพื่อกรุยทางให้กับโลกยุคใหม่ -
0:24 - 0:29มาพบกับ "ประวัติศาสตร์ ปะทะ เจงกิสข่าน"
-
0:29 - 0:32"อยู่ในความสงบด้วย
เอาล่ะ วันนี้ใครเป็นจำเลยกันล่ะ -
0:32 - 0:36ข่าน!"
-
0:36 - 0:39"ผมคาดว่าศาลที่เคารพ
คงจะรู้จักเจงกิสข่านเป็นอย่างดี" -
0:39 - 0:44ขุนศึกแห่งศตวรรษที่ 13
เจ้าของกองทัพที่สังหารคนหลายล้าน -
0:44 - 0:48และไม่เหลืออะไรทิ้งไว้
นอกจากทิ้งความเสียหายไว้เบื้องหลัง" -
0:48 - 0:53"ขอค้านครับ อย่างแรกเลย
มันต้องอ่านว่า เชงกิส ข่านห์" -
0:53 - 0:54"งั้นหรือ"
-
0:54 - 0:56"ในภาษามองโกล ครับ
-
0:56 - 1:00ไม่ว่ายังไง เขาก็เป็นหนึ่งในผู้นำ
ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ -
1:00 - 1:05ชื่อเกิดของเขาคือ เตมูจิน
เขาถูกทิ้งให้ไร้พ่อ และถูกทิ้งให้เป็นเด็กอดอยาก -
1:05 - 1:10แต่แล้วก็เอาชนะความขัดแย้งที่มีมานาน
เพื่อรวมเผ่ามองโกลเข้าด้วยกัน -
1:10 - 1:14และหลอมรวมจักรวรรดิ์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุด
เท่าที่โลกเคยพบเห็น -
1:14 - 1:19ที่ในที่สุดขยายตัวออกไปจากแปซิฟิก
จนถึงใจกลางยุโรป" -
1:19 - 1:22"แล้วการรุกรานและสังหาร
มันยิ่งใหญ่ตรงไหน -
1:22 - 1:25ทางตอนเหนือของจีนเสียประชากรไป 2/3"
-
1:25 - 1:30"ราชวงศ์จินก่อกวนเผ่าทางตอนเหนือมานานแล้ว
-
1:30 - 1:34สนับสนุนให้พวกเขาฆ่าฟันกันเอง
และจากนั้นก็โจมตีพวกเขา -
1:34 - 1:37เจงกิสข่านไม่ได้จะต้องมารับชะตากรรมเดียวกัน
-
1:37 - 1:41เช่นเดียวกับข่านคนก่อน
ที่พยายามจะรวมมองโกล -
1:41 - 1:44และการเปลี่ยนแปลงทางประชากร
อาจเป็นการบ่งบอกถึงการทำสำมโนครัวที่ไม่ดี -
1:44 - 1:49นี่ยังไม่รวมถึงชาวบ้านมากมาย
ที่เข้ามาร่วมกับกองทัพของข่าน" -
1:49 - 1:52"คุณสามารถที่จะจำแนกจำนวนอะไรก็ได้ตามใจ
-
1:52 - 1:58แต่พวกเขากวาดล้างเมืองทั้งเมือง
รวมทั้งชาวเมืองด้วย" -
1:58 - 2:01"ข่านชอบที่จะให้ศัตรูยอมแพ้
และมอบบรรณาการให้ -
2:01 - 2:05แต่เขาเชื่อมั่นมากในความภักดี
และกฎการทูต -
2:05 - 2:10เมืองต่าง ๆ ที่ถูกฆ่าล้าง
คือเมืองที่แข็งข้อหลังจากยอมแพ้แล้ว -
2:10 - 2:12หรือฆ่าทูต
-
2:12 - 2:17เขาเป็นผู้ที่เข้มงวด
เข้าใจความยุติธรรมอย่างลึกซึ้ง" -
2:17 - 2:21"หลายต่อหลายครั้ง มันแสดงให้เห็นว่า
กองทัพของเขาเถื่อนเกินกว่าความยุติธรรม -
2:21 - 2:24อย่างการผ่าเอาทารกที่ยังไม่เกิด
ออกมาจากท้องแม่ -
2:24 - 2:27ใช้นักโทษเป็นดั่งเกาะมนุษย์
-
2:27 - 2:30หรือใช้กองถมคูเมืองเพื่อให้กองทัพบุกข้ามไป
-
2:30 - 2:32เอาผู้หญิงทั้งหมดจากเมืองที่ตีได้ --"
-
2:32 - 2:35"พอแล้ว ป่าเถื่อนสิ้นดี"
-
2:35 - 2:39"แล้วนั่นมันแย่ไปกว่ากองทัพยุคกลางงั้นหรือ"
-
2:39 - 2:42"นั่นไม่ใช่ข้ออ้างความป่าเถื่อนของเจงกิสข่าน"
-
2:42 - 2:45"แต่มันทำให้เจงกิสข่าน
เป็นที่ยอมรับได้ในช่วงเวลานั้น -
2:45 - 2:48แทนที่จะเป็นผู้ที่กระหายเลือด
-
2:48 - 2:52อันที่จริง หลังจากการรวมเผ่าต่างๆ
ยุติการลักพาตัวเจ้าสาว -
2:52 - 2:55ผู้หญิงในมองโกลมีศักดิ์สูงกว่าผู้หญิงส่วนใหญ่
-
2:55 - 2:57พวกเขาควบคุมกิจการงานในครัวเรือน
-
2:57 - 2:59สามารถหย่ากับสามีของพวกเขาได้
-
2:59 - 3:01และเป็นที่ปรึกษาที่เป็นที่ไว้เนื้อเชื่อใจ
-
3:01 - 3:04เตมูจินอยู่กับเจ้าสาวคนเดียวของเขาทั้งชีวิต
-
3:04 - 3:08กระทั่งเลี้ยงลูกชายที่อาจเป็นลูกนอกสมรสของเธอ
ราวกับเป็นลูกของตัวเอง" -
3:08 - 3:12"ไม่ว่าอย่างไร มรดกที่เจงกิสข่านทิ้งไว้
ก็คือหายนะ -
3:12 - 3:17คนกว่า 40 ล้าน ทั่วยูเรเซียถูกสังหาร
ในช่วงการพิชิตดินแดนของลูกหลานของเขา -
3:17 - 3:21คิดเป็น 10% ของประชากรโลก
-
3:21 - 3:24นั่นยังไม่รวมถึงต้นเหตุของกาฬโรค
-
3:24 - 3:28ที่ถูกนำไปยังยุโรป
โดยกองทัพแห่งคาฟคาของโกลเดนฮอร์ด -
3:28 - 3:30"แต่แน่นอนว่านั่นไม่ได้จงใจสักหน่อย"
-
3:30 - 3:33"อันที่จริง เมื่อพวกเขาเห็นกองกำลังของตัวเอง
ตายด้วยกาฬโรค -
3:33 - 3:37พวกเขายิงร่างที่ติดเชื้อนั้นข้ามกำแพงไป"
-
3:37 - 3:39"แหวะ"
-
3:39 - 3:41"เรื่องที่คุณกำลังอ้างอยู่นี้
-
3:41 - 3:44ถูกเขียนขึ้นมากว่าร้อยปีหลังจากเกิดเรื่อง
-
3:44 - 3:46คุณคิดว่ามันน่าเชื่อถือแค่ไหนกัน
-
3:46 - 3:51อีกอย่าง ผู้รอดชีวิตได้เก็บเกี่ยวผลประโยชน์
ของจักรวรรดิ์ที่เจงกิสข่านได้ก่อตั้ง" -
3:51 - 3:52"ผลประโยชน์หรือ"
-
3:52 - 3:56"จักรวรรดิ์มองโกลยอมรับศาสนาของทุก ๆ คน
-
3:56 - 4:01พวกเขาปฏิบัติกับทหารเป็นอย่างดี เลื่อนยศ
ตามความดีความชอบ ไม่ใช่ตามชาติกำเนิด -
4:01 - 4:03ก่อตั้งระบบการไปรษณีย์ที่กว้างไกล
-
4:03 - 4:06และบังคับใช้กฎสากลทางกฎหมาย
-
4:06 - 4:08นี่ยังไม่รวมถึงการมีส่วนร่วมต่อวัฒนธรรม"
-
4:08 - 4:12"คุณหมายถึงอย่างที่ฮูลากู ข่าน
การทำลายล้างแบกแดด -
4:12 - 4:14ที่เป็นเมืองหลวงทางวัฒนธรรมในยุคนั้น น่ะหรือ
-
4:14 - 4:19ห้องสมุด โรงพยาบาล และวังต่าง ๆ ถูกเผา
คลองต่าง ๆ ถูกฝังอย่างไรเหตุผล -
4:19 - 4:22"แบกแดดน่ะโชคไม่ดี
-
4:22 - 4:24แต่คาลิฟของพวกเขาปฏิเสธที่จะยอมแพ้
-
4:24 - 4:30และฮูลากูต่อมาก็ถูกลงโทษโดยเบอร์ก ข่าน
เพราะการทำลายล้างอย่างไม่เชื่อฟัง -
4:30 - 4:33มันไม่ใช่นโยบาลของมองโกล
ที่จะทำลายวัฒนธรรม -
4:33 - 4:37โดยปกติแล้วพวกเขาไว้ชีวิตหมอ นักวิชาการ
และผู้มีความรู้จากสถานที่ถูกเอาชนะ -
4:37 - 4:39และย้ายพวกเขาไปยังทั่วอาณาจักรของพวกเขา
-
4:39 - 4:42เป็นการกระจายความรู้ไปทั่วโลก"
-
4:42 - 4:45"แล้วการทำลายล้าง คีแวน รัส (Kievan Rus)
-
4:45 - 4:48ปล่อยให้คนเหล่าตกอยู่ในยุคมืดล่ะ
-
4:48 - 4:51แม้แต่ตอนนั้นยุคฟื้นฟูได้แผ่ขยาย
ไปทั่วยุโรปตะวันตกแล้ว" -
4:51 - 4:54"ยุโรปตะวันตกแทบจะไม่สงบสุขเลย
-
4:54 - 4:59เสถียรภาพของกฎหมายมองโกล
ทำให้เส้นทางสายไหมรุ่งเรืองอีกครั้ง -
4:59 - 5:02ทำให้เกิดการค้าและการแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรม
ระหว่างตะวันออกและตะวันตก -
5:02 - 5:07และมรดกของมันก็หล่อหลอมรัสเซียและจีน
จากการปกครองแบบเจ้าผู้ครองแคว้น -
5:07 - 5:09มาเป็นรัฐที่รวมกันเป็นหนึ่ง
-
5:09 - 5:11อันที่จริง นานหลังจากจักรวรรดิ์
-
5:11 - 5:13ลูกหลานของ เจงกิส ข่าน
สามารถพบได้ -
5:13 - 5:17ท่ามกลางขุนนางผู้ปกครองทั่วทั้งยูเรเซีย"
-
5:17 - 5:21"ไม่น่าแปลกใจที่ทรราชจะให้แรงบันดาลใจ
กับทรราชในอนาคต" -
5:21 - 5:24"เรียกเขาให้ระวังหน่อย
คุณอาจเกี่ยวข้องกับเขาก็ได้นะ" -
5:24 - 5:26"ว่าไงนะ"
-
5:26 - 5:30"คน 16 ล้านคนทุกวันนี้
เป็นลูกหลานของเจงกิส ข่าน -
5:30 - 5:32นั่นคือหนึ่งใน 200 คน"
-
5:32 - 5:36จะมีผู้พิชิตที่ยิ่งใหญ่สักคน
ต้องมีคนเป็นผู้พิชิตอีกล้าน ๆ -
5:36 - 5:38เรื่องราวของใครล่ะที่จะยังอยู่รอด
-
5:38 - 5:41และความโดดเด่นทางประวัติศาสตร์
และวัฒนธรรมของผู้นำ -
5:41 - 5:45มีน้ำหนักไปมากกว่าความตาย
ที่พวกเขาเป็นต้นเหตุหรือเปล่า -
5:45 - 5:50นี่คือคำถามที่เกิดขึ้น
เมื่อเรานำประวัติศาสตร์ขึ้นมาพิจารณาสอบสวน
- Title:
- ประวัติศาสตร์ ปะทะ เจงกิสข่าน - อเล็กซ์ เจนดเลอร์ (Alex Gendler)
- Description:
-
ชมบทเรียนแบบเต็มได้ที่: http://ed.ted.com/lessons/history-vs-genghis-khan-alex-gendler
เขาเป็นหนึ่งในนักรบที่น่าเกรงขามที่สุดผู้ซึ่งเคยมีชีวิตอยู่ ที่ชนะศึกสงครามทั่วทั้งภูมิภาคยูเรเชีย แต่เจงกิสข่านเป็นคนเถื่อนผู้โหดร้าย หรือเป็นผู้รวมแผ่นดินให้เป็นปึกแผ่นเพื่อกรุยทางให้กับโลกยุคใหม่ อเล็กซ์จับบุคคลที่เป็นเป้าการถกเถียงนี้ขึ้นมาสอบสวนใน ประวัติศาสตร์ ปะทะ เจงกิสข่าน
บทเรียนโดย Alex Gendler, แอนิเมชันโดย Brett Underhill
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 06:07
Kelwalin Dhanasarnsombut approved Thai subtitles for History vs. Genghis Khan - Alex Gendler | ||
Kelwalin Dhanasarnsombut accepted Thai subtitles for History vs. Genghis Khan - Alex Gendler | ||
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for History vs. Genghis Khan - Alex Gendler | ||
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for History vs. Genghis Khan - Alex Gendler | ||
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for History vs. Genghis Khan - Alex Gendler | ||
Rawee Ma declined Thai subtitles for History vs. Genghis Khan - Alex Gendler | ||
Rawee Ma edited Thai subtitles for History vs. Genghis Khan - Alex Gendler | ||
Rawee Ma edited Thai subtitles for History vs. Genghis Khan - Alex Gendler |