Return to Video

ประวัติศาสตร์ ปะทะ เจงกิสข่าน - อเล็กซ์ เจนดเลอร์ (Alex Gendler)

  • 0:07 - 0:11
    เขาเป็นหนึ่งในนักรบที่น่าเกรงขามที่สุด
    ผู้ซึ่งเคยมีชีวิตอยู่
  • 0:11 - 0:16
    ที่ชนะศึกสงครามทั่วทั้งภูมิภาคยูเรเชีย
  • 0:16 - 0:19
    แต่เจงกิสข่านเป็นคนเถื่อนผู้โหดร้าย
  • 0:19 - 0:24
    หรือเป็นผู้รวมแผ่นดินให้เป็นปึกแผ่น
    เพื่อกรุยทางให้กับโลกยุคใหม่
  • 0:24 - 0:29
    มาพบกับ "ประวัติศาสตร์ ปะทะ เจงกิสข่าน"
  • 0:29 - 0:32
    "อยู่ในความสงบด้วย
    เอาล่ะ วันนี้ใครเป็นจำเลยกันล่ะ
  • 0:32 - 0:36
    ข่าน!"
  • 0:36 - 0:39
    "ผมคาดว่าศาลที่เคารพ
    คงจะรู้จักเจงกิสข่านเป็นอย่างดี"
  • 0:39 - 0:44
    ขุนศึกแห่งศตวรรษที่ 13
    เจ้าของกองทัพที่สังหารคนหลายล้าน
  • 0:44 - 0:48
    และไม่เหลืออะไรทิ้งไว้
    นอกจากทิ้งความเสียหายไว้เบื้องหลัง"
  • 0:48 - 0:53
    "ขอค้านครับ อย่างแรกเลย
    มันต้องอ่านว่า เชงกิส ข่านห์"
  • 0:53 - 0:54
    "งั้นหรือ"
  • 0:54 - 0:56
    "ในภาษามองโกล ครับ
  • 0:56 - 1:00
    ไม่ว่ายังไง เขาก็เป็นหนึ่งในผู้นำ
    ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์
  • 1:00 - 1:05
    ชื่อเกิดของเขาคือ เตมูจิน
    เขาถูกทิ้งให้ไร้พ่อ และถูกทิ้งให้เป็นเด็กอดอยาก
  • 1:05 - 1:10
    แต่แล้วก็เอาชนะความขัดแย้งที่มีมานาน
    เพื่อรวมเผ่ามองโกลเข้าด้วยกัน
  • 1:10 - 1:14
    และหลอมรวมจักรวรรดิ์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุด
    เท่าที่โลกเคยพบเห็น
  • 1:14 - 1:19
    ที่ในที่สุดขยายตัวออกไปจากแปซิฟิก
    จนถึงใจกลางยุโรป"
  • 1:19 - 1:22
    "แล้วการรุกรานและสังหาร
    มันยิ่งใหญ่ตรงไหน
  • 1:22 - 1:25
    ทางตอนเหนือของจีนเสียประชากรไป 2/3"
  • 1:25 - 1:30
    "ราชวงศ์จินก่อกวนเผ่าทางตอนเหนือมานานแล้ว
  • 1:30 - 1:34
    สนับสนุนให้พวกเขาฆ่าฟันกันเอง
    และจากนั้นก็โจมตีพวกเขา
  • 1:34 - 1:37
    เจงกิสข่านไม่ได้จะต้องมารับชะตากรรมเดียวกัน
  • 1:37 - 1:41
    เช่นเดียวกับข่านคนก่อน
    ที่พยายามจะรวมมองโกล
  • 1:41 - 1:44
    และการเปลี่ยนแปลงทางประชากร
    อาจเป็นการบ่งบอกถึงการทำสำมโนครัวที่ไม่ดี
  • 1:44 - 1:49
    นี่ยังไม่รวมถึงชาวบ้านมากมาย
    ที่เข้ามาร่วมกับกองทัพของข่าน"
  • 1:49 - 1:52
    "คุณสามารถที่จะจำแนกจำนวนอะไรก็ได้ตามใจ
  • 1:52 - 1:58
    แต่พวกเขากวาดล้างเมืองทั้งเมือง
    รวมทั้งชาวเมืองด้วย"
  • 1:58 - 2:01
    "ข่านชอบที่จะให้ศัตรูยอมแพ้
    และมอบบรรณาการให้
  • 2:01 - 2:05
    แต่เขาเชื่อมั่นมากในความภักดี
    และกฎการทูต
  • 2:05 - 2:10
    เมืองต่าง ๆ ที่ถูกฆ่าล้าง
    คือเมืองที่แข็งข้อหลังจากยอมแพ้แล้ว
  • 2:10 - 2:12
    หรือฆ่าทูต
  • 2:12 - 2:17
    เขาเป็นผู้ที่เข้มงวด
    เข้าใจความยุติธรรมอย่างลึกซึ้ง"
  • 2:17 - 2:21
    "หลายต่อหลายครั้ง มันแสดงให้เห็นว่า
    กองทัพของเขาเถื่อนเกินกว่าความยุติธรรม
  • 2:21 - 2:24
    อย่างการผ่าเอาทารกที่ยังไม่เกิด
    ออกมาจากท้องแม่
  • 2:24 - 2:27
    ใช้นักโทษเป็นดั่งเกาะมนุษย์
  • 2:27 - 2:30
    หรือใช้กองถมคูเมืองเพื่อให้กองทัพบุกข้ามไป
  • 2:30 - 2:32
    เอาผู้หญิงทั้งหมดจากเมืองที่ตีได้ --"
  • 2:32 - 2:35
    "พอแล้ว ป่าเถื่อนสิ้นดี"
  • 2:35 - 2:39
    "แล้วนั่นมันแย่ไปกว่ากองทัพยุคกลางงั้นหรือ"
  • 2:39 - 2:42
    "นั่นไม่ใช่ข้ออ้างความป่าเถื่อนของเจงกิสข่าน"
  • 2:42 - 2:45
    "แต่มันทำให้เจงกิสข่าน
    เป็นที่ยอมรับได้ในช่วงเวลานั้น
  • 2:45 - 2:48
    แทนที่จะเป็นผู้ที่กระหายเลือด
  • 2:48 - 2:52
    อันที่จริง หลังจากการรวมเผ่าต่างๆ
    ยุติการลักพาตัวเจ้าสาว
  • 2:52 - 2:55
    ผู้หญิงในมองโกลมีศักดิ์สูงกว่าผู้หญิงส่วนใหญ่
  • 2:55 - 2:57
    พวกเขาควบคุมกิจการงานในครัวเรือน
  • 2:57 - 2:59
    สามารถหย่ากับสามีของพวกเขาได้
  • 2:59 - 3:01
    และเป็นที่ปรึกษาที่เป็นที่ไว้เนื้อเชื่อใจ
  • 3:01 - 3:04
    เตมูจินอยู่กับเจ้าสาวคนเดียวของเขาทั้งชีวิต
  • 3:04 - 3:08
    กระทั่งเลี้ยงลูกชายที่อาจเป็นลูกนอกสมรสของเธอ
    ราวกับเป็นลูกของตัวเอง"
  • 3:08 - 3:12
    "ไม่ว่าอย่างไร มรดกที่เจงกิสข่านทิ้งไว้
    ก็คือหายนะ
  • 3:12 - 3:17
    คนกว่า 40 ล้าน ทั่วยูเรเซียถูกสังหาร
    ในช่วงการพิชิตดินแดนของลูกหลานของเขา
  • 3:17 - 3:21
    คิดเป็น 10% ของประชากรโลก
  • 3:21 - 3:24
    นั่นยังไม่รวมถึงต้นเหตุของกาฬโรค
  • 3:24 - 3:28
    ที่ถูกนำไปยังยุโรป
    โดยกองทัพแห่งคาฟคาของโกลเดนฮอร์ด
  • 3:28 - 3:30
    "แต่แน่นอนว่านั่นไม่ได้จงใจสักหน่อย"
  • 3:30 - 3:33
    "อันที่จริง เมื่อพวกเขาเห็นกองกำลังของตัวเอง
    ตายด้วยกาฬโรค
  • 3:33 - 3:37
    พวกเขายิงร่างที่ติดเชื้อนั้นข้ามกำแพงไป"
  • 3:37 - 3:39
    "แหวะ"
  • 3:39 - 3:41
    "เรื่องที่คุณกำลังอ้างอยู่นี้
  • 3:41 - 3:44
    ถูกเขียนขึ้นมากว่าร้อยปีหลังจากเกิดเรื่อง
  • 3:44 - 3:46
    คุณคิดว่ามันน่าเชื่อถือแค่ไหนกัน
  • 3:46 - 3:51
    อีกอย่าง ผู้รอดชีวิตได้เก็บเกี่ยวผลประโยชน์
    ของจักรวรรดิ์ที่เจงกิสข่านได้ก่อตั้ง"
  • 3:51 - 3:52
    "ผลประโยชน์หรือ"
  • 3:52 - 3:56
    "จักรวรรดิ์มองโกลยอมรับศาสนาของทุก ๆ คน
  • 3:56 - 4:01
    พวกเขาปฏิบัติกับทหารเป็นอย่างดี เลื่อนยศ
    ตามความดีความชอบ ไม่ใช่ตามชาติกำเนิด
  • 4:01 - 4:03
    ก่อตั้งระบบการไปรษณีย์ที่กว้างไกล
  • 4:03 - 4:06
    และบังคับใช้กฎสากลทางกฎหมาย
  • 4:06 - 4:08
    นี่ยังไม่รวมถึงการมีส่วนร่วมต่อวัฒนธรรม"
  • 4:08 - 4:12
    "คุณหมายถึงอย่างที่ฮูลากู ข่าน
    การทำลายล้างแบกแดด
  • 4:12 - 4:14
    ที่เป็นเมืองหลวงทางวัฒนธรรมในยุคนั้น น่ะหรือ
  • 4:14 - 4:19
    ห้องสมุด โรงพยาบาล และวังต่าง ๆ ถูกเผา
    คลองต่าง ๆ ถูกฝังอย่างไรเหตุผล
  • 4:19 - 4:22
    "แบกแดดน่ะโชคไม่ดี
  • 4:22 - 4:24
    แต่คาลิฟของพวกเขาปฏิเสธที่จะยอมแพ้
  • 4:24 - 4:30
    และฮูลากูต่อมาก็ถูกลงโทษโดยเบอร์ก ข่าน
    เพราะการทำลายล้างอย่างไม่เชื่อฟัง
  • 4:30 - 4:33
    มันไม่ใช่นโยบาลของมองโกล
    ที่จะทำลายวัฒนธรรม
  • 4:33 - 4:37
    โดยปกติแล้วพวกเขาไว้ชีวิตหมอ นักวิชาการ
    และผู้มีความรู้จากสถานที่ถูกเอาชนะ
  • 4:37 - 4:39
    และย้ายพวกเขาไปยังทั่วอาณาจักรของพวกเขา
  • 4:39 - 4:42
    เป็นการกระจายความรู้ไปทั่วโลก"
  • 4:42 - 4:45
    "แล้วการทำลายล้าง คีแวน รัส (Kievan Rus)
  • 4:45 - 4:48
    ปล่อยให้คนเหล่าตกอยู่ในยุคมืดล่ะ
  • 4:48 - 4:51
    แม้แต่ตอนนั้นยุคฟื้นฟูได้แผ่ขยาย
    ไปทั่วยุโรปตะวันตกแล้ว"
  • 4:51 - 4:54
    "ยุโรปตะวันตกแทบจะไม่สงบสุขเลย
  • 4:54 - 4:59
    เสถียรภาพของกฎหมายมองโกล
    ทำให้เส้นทางสายไหมรุ่งเรืองอีกครั้ง
  • 4:59 - 5:02
    ทำให้เกิดการค้าและการแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรม
    ระหว่างตะวันออกและตะวันตก
  • 5:02 - 5:07
    และมรดกของมันก็หล่อหลอมรัสเซียและจีน
    จากการปกครองแบบเจ้าผู้ครองแคว้น
  • 5:07 - 5:09
    มาเป็นรัฐที่รวมกันเป็นหนึ่ง
  • 5:09 - 5:11
    อันที่จริง นานหลังจากจักรวรรดิ์
  • 5:11 - 5:13
    ลูกหลานของ เจงกิส ข่าน
    สามารถพบได้
  • 5:13 - 5:17
    ท่ามกลางขุนนางผู้ปกครองทั่วทั้งยูเรเซีย"
  • 5:17 - 5:21
    "ไม่น่าแปลกใจที่ทรราชจะให้แรงบันดาลใจ
    กับทรราชในอนาคต"
  • 5:21 - 5:24
    "เรียกเขาให้ระวังหน่อย
    คุณอาจเกี่ยวข้องกับเขาก็ได้นะ"
  • 5:24 - 5:26
    "ว่าไงนะ"
  • 5:26 - 5:30
    "คน 16 ล้านคนทุกวันนี้
    เป็นลูกหลานของเจงกิส ข่าน
  • 5:30 - 5:32
    นั่นคือหนึ่งใน 200 คน"
  • 5:32 - 5:36
    จะมีผู้พิชิตที่ยิ่งใหญ่สักคน
    ต้องมีคนเป็นผู้พิชิตอีกล้าน ๆ
  • 5:36 - 5:38
    เรื่องราวของใครล่ะที่จะยังอยู่รอด
  • 5:38 - 5:41
    และความโดดเด่นทางประวัติศาสตร์
    และวัฒนธรรมของผู้นำ
  • 5:41 - 5:45
    มีน้ำหนักไปมากกว่าความตาย
    ที่พวกเขาเป็นต้นเหตุหรือเปล่า
  • 5:45 - 5:50
    นี่คือคำถามที่เกิดขึ้น
    เมื่อเรานำประวัติศาสตร์ขึ้นมาพิจารณาสอบสวน
Title:
ประวัติศาสตร์ ปะทะ เจงกิสข่าน - อเล็กซ์ เจนดเลอร์ (Alex Gendler)
Description:

ชมบทเรียนแบบเต็มได้ที่: http://ed.ted.com/lessons/history-vs-genghis-khan-alex-gendler

เขาเป็นหนึ่งในนักรบที่น่าเกรงขามที่สุดผู้ซึ่งเคยมีชีวิตอยู่ ที่ชนะศึกสงครามทั่วทั้งภูมิภาคยูเรเชีย แต่เจงกิสข่านเป็นคนเถื่อนผู้โหดร้าย หรือเป็นผู้รวมแผ่นดินให้เป็นปึกแผ่นเพื่อกรุยทางให้กับโลกยุคใหม่ อเล็กซ์จับบุคคลที่เป็นเป้าการถกเถียงนี้ขึ้นมาสอบสวนใน ประวัติศาสตร์ ปะทะ เจงกิสข่าน

บทเรียนโดย Alex Gendler, แอนิเมชันโดย Brett Underhill

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
06:07
Kelwalin Dhanasarnsombut approved Thai subtitles for History vs. Genghis Khan - Alex Gendler
Kelwalin Dhanasarnsombut accepted Thai subtitles for History vs. Genghis Khan - Alex Gendler
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for History vs. Genghis Khan - Alex Gendler
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for History vs. Genghis Khan - Alex Gendler
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for History vs. Genghis Khan - Alex Gendler
Rawee Ma declined Thai subtitles for History vs. Genghis Khan - Alex Gendler
Rawee Ma edited Thai subtitles for History vs. Genghis Khan - Alex Gendler
Rawee Ma edited Thai subtitles for History vs. Genghis Khan - Alex Gendler
Show all

Thai subtitles

Revisions