Return to Video

Nefes alma nasıl gerçekleşir? - Nirvair Kaur

  • 0:15 - 0:17
    Her birkaç saniyede bir nefes alırız.
  • 0:17 - 0:19
    Hayatlarımız oksijen solumaya bağlı,
  • 0:19 - 0:21
    fakat nasıl nefes aldığımız hakkında
    hiç düşünmüyoruz.
  • 0:21 - 0:24
    Otomatik olarak gerçekleşiyor
    gibi geliyor.
  • 0:24 - 0:26
    Bu kadar basit bir şey nasıl olur da
  • 0:26 - 0:28
    bizi hayata bağlayan anahtar olabilir?
  • 0:29 - 0:31
    Nefes alma bulunduğumuz çevre ile başlar.
  • 0:31 - 0:33
    Nefes aldığımız
    veya soluduğumuz hava,
  • 0:33 - 0:37
    hayatta kalmak için en önemli
    olan nitrojen, karbon dioksit
  • 0:37 - 0:40
    ve oksijen içeren
    bir gaz karışımına sahiptir.
  • 0:40 - 0:43
    Burnumuzdan veya ağzımızdan
    vücudumuza girer,
  • 0:43 - 0:47
    gırtlak, soluk borusu ve bronşlardan geçer
  • 0:47 - 0:51
    ve sonunda akciğerlerdeki
    hava keselerine ulaşır.
  • 0:51 - 0:56
    Akciğerler oksijen ve besinleri
    kana geçirmek için baskı uygular.
  • 0:56 - 1:02
    Diyafram ve interkostal kaslar, bu hava
    alışverişini kolaylaştıran bir sistemidir.
  • 1:02 - 1:09
    Nefes almanız, fiziksel, duygusal stres
    altındayken enerji düzeyinizi etkiler.
  • 1:09 - 1:11
    En son girdiğiniz zor sınavı düşünün.
  • 1:12 - 1:16
    Siz stresli oldukça vücudunuzdaki
    tansiyon oranı artmış
  • 1:16 - 1:18
    ve nefes alışınız hızlanmıştır.
  • 1:18 - 1:24
    Daha sığ nefes aldığımızda beynimize
    daha az oksijen gider ve odaklanamayız.
  • 1:24 - 1:29
    Okuldan sonra hızlı tempolu saha hokey
    gibi fiziksel strese ne tepki veririz?
  • 1:30 - 1:36
    Vücudumuza baskı uygularken kaslar
    fazla enerji ister ve oksijen talep eder.
  • 1:37 - 1:39
    Nefes nefese kalmaya başlarız,
  • 1:39 - 1:43
    bu da vücuda daha fazla hava
    ve oksijen çekmek için basınç yaratır
  • 1:43 - 1:47
    ve vücut ısısını doğal olarak
    soğumasını sağlayarak düzenler.
  • 1:48 - 1:51
    Bunlar nefesimizin etkilendiği
    veya değiştiği tek zamanlar değil.
  • 1:51 - 1:54
    Son sinirlendiğiniz veya
    duygulandığınız zamanı düşünün.
  • 1:54 - 1:57
    Öfke vücutta metabolik
    bir reaksiyon yaratır,
  • 1:57 - 2:00
    ki bu vücudu strese sokar
    ve iç sıcaklığımızı yükseltir.
  • 2:01 - 2:03
    Sakinliğini kaybeden birini hiç
    gördünüz mü?
  • 2:04 - 2:09
    Nihayetinde, uzun süreler boyunca stres
    altında nefes alırsak, sonuçlar olur.
  • 2:09 - 2:13
    Vücudun hücreleri lazım olan
    oksijeni alamadıkları zaman,
  • 2:13 - 2:17
    bedende mevcut olan besinler
    azalır ve toksinler kanda birikir.
  • 2:17 - 2:23
    Hipoksik veya oksijensiz bir ortam
    kanserli hücreleri artırabilir.
  • 2:23 - 2:27
    İyi haber şu ki nefesimizi farkında
    olduğumuzdan fazla kontrol edebiliriz.
  • 2:28 - 2:31
    Bu demek oluyor ki nefesimizin
    kalitesini ve miktarını yükseltebiliriz.
  • 2:32 - 2:35
    Nefes alma bilimi,
    Hindistan'daki eski yogilerden
  • 2:35 - 2:39
    bugün solunum terapistlerine
    kadar binlerce yıldır sürmektedir.
  • 2:40 - 2:44
    İkisi de size nefesinizi geliştirmenize
    yardım edecek teknikler olduğunu söylerdi.
  • 2:45 - 2:50
    Nefes almak, yüksek basınçlı yerden
    alçak basınçlı yere oksijen taşımaktır.
  • 2:50 - 2:52
    Daha çok nefes daha çok oksijen demektir
  • 2:52 - 2:56
    ve sonuç olarak daha çok miktarda
    besin, kan ve hücrelerde mecvut haldedir.
  • 2:57 - 3:01
    Büyük bir iç çekime izin verdiğimizde
    bunu doğal olarak yaparız.
  • 3:01 - 3:05
    Akciğerlere giden havanın basıncını
    değiştirmek nefesi değiştirmenin bir yolu
  • 3:05 - 3:10
    ve biz bunu öksürünce, hapşırınca
    veya hıçkırık tutunca otomatikman yaparız.
  • 3:10 - 3:12
    Şimdi örnek bir deney yapalım.
  • 3:12 - 3:15
    Sağ baş parmağınız ile
    burnunuzun sağ deliğini kapatın.
  • 3:15 - 3:18
    Sol delikten nefes alıp verin.
  • 3:21 - 3:23
    Nefes almanın ne kadar zorlaştığını
    fark edeceksiniz.
  • 3:24 - 3:29
    Dikkatinizi odaklamalısınız ve diyafram
    ve kaslarınızı daha fazla kullanmalısınız.
  • 3:29 - 3:33
    Hava yollarının yüzey alanını azaltarak
    akciğerlerden kana giden
  • 3:33 - 3:36
    oksijen basıncını arttırıyorsunuz.
  • 3:36 - 3:40
    Yogiler, nefesini yavaşlatmak, oksijeni
    arttırmak ve vücudun dinlenme sırasında
  • 3:40 - 3:45
    operasyonlarla ilgilenen parasempatik
    sinir sistemini aktive etmek için
  • 3:45 - 3:49
    sıklıkla alternatif burun
    deliği uygulamaları kullanır.
  • 3:50 - 3:52
    Haydi başka bir egzersiz deneyelim.
  • 3:52 - 3:55
    Bir köpeğin hızlı hızlı nefes almasını
    hayal edin.
  • 3:56 - 3:58
    Şimdi aynı şekilde nefes almayı deneyin,
  • 3:58 - 4:02
    ilk önce dil dışarıda
    ve sonra ağız kapalı.
  • 4:04 - 4:09
    Kendinizi, nefes verirken mide kaslarınızı
    daha çok kullanırken bulacaksınız.
  • 4:09 - 4:11
    Elinizi burnunuzun altına yerleştirin,
  • 4:11 - 4:14
    çıkan nefesin gücünü hissedeceksiniz.
  • 4:14 - 4:20
    Böyle nefes almak zordur çünkü diyafram ve
    interkostal kaslar aktif olmalıdır.
  • 4:20 - 4:26
    Bu sırada, vücut sıcaklığımız nefesimizde
    bulunan basınçtan hızlı değişir.
  • 4:27 - 4:32
    Köpeklerin sıcak günlerde böyle nefes
    alarak serinlemeleri sürpriz değil.
  • 4:32 - 4:37
    Gece uyuduğumuzda beynin medulla
    kısmı nefes aldığımızdan emin olur.
  • 4:38 - 4:40
    Neyse ki düşünmemize gerek yok.
  • 4:40 - 4:43
    Gün içinde, nefesimizin, özellikle
    stresli ve zor durumlarda
  • 4:43 - 4:45
    daha korunmasızdır.
  • 4:46 - 4:49
    Bu yüzden nefesimize dikkat etmeliyiz.
  • 4:49 - 4:51
    Nefesinizi izleyebilir
    ve değiştirebilirseniz,
  • 4:51 - 4:55
    vücudunuza giren oksijen miktarını
    ve kalitesini artırabilirsiniz.
  • 4:55 - 5:00
    Daha az stres, enerjiyi artırır
    ve bağışıklık sistemini güçlendirir.
  • 5:01 - 5:04
    Bir dahaki sefere biri size rahatlayıp
    derin bir nefes almanızı söylerse
  • 5:04 - 5:06
    neden olduğunu biliyor olacaksınız.
Title:
Nefes alma nasıl gerçekleşir? - Nirvair Kaur
Description:

Tam dersi ed.ted.com http://ed.ted.com/lessons/how-breathing-works-nirvair-kaur adresinde görüntüleyin.

Devamlı nefes alırız, fakat hiç nasıl nefes aldığımızı düşündünüz mü? En temel yaşamsal işlevlerimizden biri olan nefes almayı nasıl kontrol edeceğinize kadar keşfedin.

Ders Nirvair Kaur, animasyon Santiago Uceda tarafından yapılmıştır.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:19

Turkish subtitles

Revisions