Return to Video

Jak działa oddychanie - Nirvair Kaur

  • 0:15 - 0:17
    Bierzemy oddech co kilka sekund.
  • 0:17 - 0:19
    Nasze życie zależy od wdychania tlenu,
  • 0:19 - 0:21
    ale nigdy nie myślimy o tym, jak oddychamy.
  • 0:21 - 0:24
    Dzieje się to automatycznie.
  • 0:24 - 0:26
    Jak może coś, co wydaje się takie proste
  • 0:26 - 0:29
    być kluczem do utrzymania nas przy życiu?
  • 0:29 - 0:31
    Oddychanie zaczyna się
    w środowisku wokół nas.
  • 0:31 - 0:33
    Powietrze, które wdychamy
  • 0:33 - 0:38
    jest mieszaniną gazów,
    w tym azotu, dwutlenku węgla i tlenu,
  • 0:38 - 0:40
    który jest najważniejszy dla życia.
  • 0:40 - 0:43
    Wchodzi do organizmu przez nos i usta,
  • 0:43 - 0:47
    przesuwa się do gardła,
    tchawicy i oskrzeli
  • 0:47 - 0:51
    i w końcu dociera do pęcherzyków płucnych.
  • 0:51 - 0:56
    Pęcherzyki z pomocą ciśnienia przenoszą
    tlen i substancje odżywcze do krwi.
  • 0:56 - 1:02
    Przepona i mięśnie międzyżebrowe to pompy,
    ułatwiające wymianę powietrza.
  • 1:02 - 1:09
    Oddychanie wpływa na poziom energii
    zwłaszcza, gdy jesteśmy w stresie.
  • 1:09 - 1:12
    Przypomnij sobie ostatni trudny test,
    jaki miałeś napisać.
  • 1:12 - 1:16
    Prawdopodobnie napięcie w organizmie rosło
    wraz ze wzrostem zdenerwowania
  • 1:16 - 1:18
    i oddech stawał się szybszy.
  • 1:18 - 1:24
    Im płytszy oddech, tym mniej tlenu dociera
    do mózgu i trudniej jest się skupić.
  • 1:24 - 1:30
    Jaka jest nasza reakcja na stres,
    taki jak dynamiczna gra w hokeja na trawie?
  • 1:30 - 1:37
    Kiedy wywieramy presję na organizm,
    mięśnie domagają się energii i tlenu.
  • 1:37 - 1:39
    Zaczynamy sapać,
  • 1:39 - 1:43
    przez co wciągamy więcej powietrza
    i tlenu do organizmu
  • 1:43 - 1:48
    i regulujemy temperaturę ciała,
    co powoduje naturalne ochłodzenie.
  • 1:48 - 1:51
    To nie jedyna sytuacja,
    kiedy nasz oddech się zmienia.
  • 1:51 - 1:54
    Przypomnij sobie, kiedy ostatnio
    wpadłeś w złość lub dałeś upust emocjom.
  • 1:54 - 1:57
    Gniew powoduje metaboliczną reakcję organizmu,
  • 1:57 - 2:01
    która uwalnia napięcie
    i podnosi wewnętrzną temperaturę.
  • 2:01 - 2:04
    Widziałeś kogoś, kto traci zimną krew?
  • 2:04 - 2:09
    Jeśli oddychamy w stresie
    przez dłuższy czas, są tego konsekwencje.
  • 2:09 - 2:13
    Gdy komórki ciała nie otrzymują tlenu,
    którego potrzebują,
  • 2:13 - 2:17
    ilość substancji odżywczych spada,
    a wzrasta poziom toksyn we krwi.
  • 2:17 - 2:23
    Anoksja, czy niedobór tlenu w środowisku,
    może spowodować wzrost komórek rakowych.
  • 2:23 - 2:28
    Dobra wiadomość to, że można kontrolować
    oddech bardziej, niż nam się wydaje.
  • 2:28 - 2:32
    Oznacza to, że możemy zwiększyć
    zarówno jakość, jak i ilość oddechu.
  • 2:32 - 2:35
    Nauka o oddychaniu ma już tysiące lat,
  • 2:35 - 2:40
    od starożytnych joginów w Indiach,
    do terapeutów układu oddechowego dzisiaj.
  • 2:40 - 2:45
    Jedni i drudzy opowiedzieliby o technikach
    pomagających poprawić oddychanie.
  • 2:45 - 2:50
    Oddychanie to ruch powietrza z obszarów
    wysokiego ciśnienia do niskiego ciśnienia.
  • 2:50 - 2:52
    Głębszy oddech to więcej tlenu,
  • 2:52 - 2:57
    i większa ilość składników odżywczych,
    dostępnych dla komórek i krwi.
  • 2:57 - 3:01
    Robimy to naturalnie, gdy wzdychamy głęboko.
  • 3:01 - 3:06
    Zmiana ciśnienia powietrza wdychanego
    jest jednym ze sposobów odmianę oddechu.
  • 3:06 - 3:10
    Nasz organizm automatycznie robi to
    podczas kaszlu, kichania czy czkawki.
  • 3:10 - 3:12
    Oto prosty eksperyment.
  • 3:12 - 3:15
    Zakryj prawą dziurkę nosa kciukiem prawej ręki.
  • 3:15 - 3:21
    Zrób wdech i wydech przez lewą dziurkę.
  • 3:21 - 3:24
    Dużo trudniej jest zrobić wdech.
  • 3:24 - 3:29
    Musisz się skupić i użyć przepony i mięśni
    o wiele bardziej niż normalnie.
  • 3:29 - 3:34
    Zmniejszając powierzchnię dróg
    oddechowych, zwiększasz ciśnienie tlenu
  • 3:34 - 3:36
    wędrującego z pęcherzyków płucnych do krwi.
  • 3:36 - 3:40
    Jogini często ćwiczą oddychanie
    jedną dziurką, aby zwolnić oddech,
  • 3:40 - 3:46
    zwiększyć ilość tlenu i aktywować
    przywspółczulny układ nerwowy,
  • 3:46 - 3:50
    który zajmuje się funkcjonowaniem organizmu
    w stanie spoczynku.
  • 3:50 - 3:52
    Spróbujmy innego ćwiczenia.
  • 3:52 - 3:56
    Wyobraź sobie jak pies dyszy.
  • 3:56 - 3:58
    Teraz spróbuj zrobić tak samo,
  • 3:58 - 4:04
    najpierw z wysuniętym językiem,
    a następnie z zamkniętymi ustami.
  • 4:04 - 4:09
    Zaobserwujesz, że używasz mięśni brzucha,
    aby wypuścić powietrze podczas wydechu.
  • 4:09 - 4:11
    Umieść rękę pod nosem,
  • 4:11 - 4:14
    a poczujesz siłę wydechu.
  • 4:14 - 4:20
    Jest to trudne i wymaga aktywnego ruchu
    przepony i mięśni międzyżebrowych.
  • 4:20 - 4:27
    Temperatura ciała szybko się zmienia
    przez ciśnienie wywierane na oddech.
  • 4:27 - 4:32
    Nic dziwnego, że psy często dyszą,
    aby ochłodzić się w upalny dzień.
  • 4:32 - 4:38
    Kiedy śpimy w nocy, centrum rdzenia mózgu
    zapewnia nam ciągłość oddychania.
  • 4:38 - 4:40
    Na szczęście, nie musimy o tym myśleć.
  • 4:40 - 4:43
    W ciągu dnia oddech jest bardziej wrażliwy,
  • 4:43 - 4:46
    zwłaszcza w sytuacjach stresowych i trudnych.
  • 4:46 - 4:49
    Dlatego warto zwracać uwagę na oddychanie.
  • 4:49 - 4:51
    Jeśli można kontrolować i zmieniać oddech,
  • 4:51 - 4:55
    można poprawić jakość i ilość tlenu
    pobieraną przez organizm.
  • 4:55 - 5:01
    Obniża to stres, zwiększa energię
    i wzmacnia układ odpornościowy.
  • 5:01 - 5:04
    Następnym razem, gdy ktoś każe ci
    zrelaksować się i wziąć głęboki oddech,
  • 5:04 - 5:06
    będziesz już wiedział dlaczego.
Title:
Jak działa oddychanie - Nirvair Kaur
Description:

Pełna lekcja pod adresem http://ed.ted.com/lessons/how-breathing-works-nirvair-kaur

Oddychamy bez przerwy. Czy jednak zastanawialiście się kiedyś, jak działa oddychanie? Odkryj tajniki jednej z naszych najbardziej podstawowych funkcji życiowych - od nauki o oddychaniu, do wiedzy o tym, jak kontrolować oddech.
Lekcja: Nirvair Kaur, animacja: Santiago Uceda.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:19
TED Translators admin edited Polish subtitles for How breathing works - Nirvair Kaur
Krystian Aparta approved Polish subtitles for How breathing works - Nirvair Kaur
Krystian Aparta commented on Polish subtitles for How breathing works - Nirvair Kaur
Krystian Aparta edited Polish subtitles for How breathing works - Nirvair Kaur
Krystian Aparta edited Polish subtitles for How breathing works - Nirvair Kaur
Daniel Wróblewski accepted Polish subtitles for How breathing works - Nirvair Kaur
Daniel Wróblewski commented on Polish subtitles for How breathing works - Nirvair Kaur
Daniel Wróblewski edited Polish subtitles for How breathing works - Nirvair Kaur
Show all

Polish subtitles

Revisions Compare revisions