Return to Video

Wpływ dopaminy na naukę i pamięć | Eric Marr | TEDxCCS

  • 0:10 - 0:13
    Każdego coś motywuje.
  • 0:13 - 0:15
    Jednego pieniądze.
  • 0:15 - 0:17
    Drugiego uznanie, a innych czekolada.
  • 0:17 - 0:20
    Gdybyście byli
  • 0:20 - 0:22
    moimi zwierzętami laboratoryjnymi,
  • 0:22 - 0:24
    byłyby to płatki śniadaniowe Froot Loop.
  • 0:24 - 0:27
    Zwierzęta kochają takie smakołyki.
  • 0:27 - 0:29
    Łatwo je włożyć do pyszczka,
  • 0:29 - 0:30
    a co najważniejsze,
  • 0:30 - 0:33
    są pełne cukru.
  • 0:33 - 0:36
    W naszym laboratorium badamy
    neuroprzekaźnik dopaminę.
  • 0:37 - 0:39
    Ma ona związek z ruchem,
  • 0:39 - 0:42
    co w szczególności widać
    w chorobie Parkinsona,
  • 0:42 - 0:45
    motywacją i nagrodą.
  • 0:45 - 0:46
    Badamy dopaminę
  • 0:46 - 0:49
    w związku z nauką i zapamiętywaniem.
  • 0:49 - 0:51
    Szczury uczą się poruszać w labiryncie,
  • 0:51 - 0:54
    a gdy dobrze wykonają zadanie,
  • 0:54 - 0:57
    dostają na koniec jedzenie w nagrodę.
  • 0:57 - 1:01
    Badamy i rejestrujemy
    moment uwalniania dopaminy
  • 1:01 - 1:03
    w trakcie wykonywania
    zadania przez szczury.
  • 1:03 - 1:07
    Patrzcie, on się nawet uśmiecha!
    (Śmiech)
  • 1:07 - 1:10
    Dopamina pomaga aktywować
    ośrodki nauki w mózgu.
  • 1:10 - 1:13
    Gdy dopamina jest uwalniana podczas nauki,
  • 1:13 - 1:17
    pomoże wam to
    przypomnieć sobie tę informację
  • 1:17 - 1:19
    w późniejszym czasie.
  • 1:19 - 1:20
    Ja na przykład
  • 1:20 - 1:23
    miałem profesora chemii,
    który pierwszego dnia zajęć
  • 1:23 - 1:27
    przeprowadził silną reakcję chemiczną
    z mnóstwem płomieni i dymu.
  • 1:27 - 1:29
    Potem wyjaśnił,
  • 1:29 - 1:32
    jak i dlaczego ta reakcja nastąpiła.
  • 1:32 - 1:34
    Przeprowadził ją
  • 1:34 - 1:36
    używając tylko wody z kranu i sodu.
  • 1:37 - 1:39
    Po jego wyjaśnieniu,
    na czym polegała ta reakcja,
  • 1:39 - 1:41
    nigdy nie zapomnę,
  • 1:41 - 1:45
    jak dokładnie przebiega
    ruch elektronów w tej reakcji.
  • 1:46 - 1:49
    Prawdopodobnie w jej trakcie
  • 1:49 - 1:52
    w moim mózgu uwalniana była dopamina.
  • 1:52 - 1:54
    Ponieważ nie mam w mózgu
    laboratoryjnych elektrod,
  • 1:54 - 1:57
    nie będziemy tego wiedzieć na pewno.
  • 1:57 - 2:00
    Na zdjęciu widać elektrody konstruowane
  • 2:00 - 2:02
    w naszym laboratorium.
  • 2:02 - 2:05
    Koniec elektrody składa się
    z jednej nici włókna węglowego.
  • 2:05 - 2:10
    Ma średnicę równą
    1/10 średnicy ludzkiego włosa.
  • 2:10 - 2:11
    Umieszczamy te elektrody w mózgu
  • 2:11 - 2:13
    swobodnie poruszających się zwierząt
  • 2:13 - 2:16
    i rejestrujemy moment
    uwalniania się dopaminy
  • 2:16 - 2:19
    w trakcie wykonywania zadań w labiryncie.
  • 2:21 - 2:22
    Jak widać,
  • 2:22 - 2:24
    mózg szczura jest bardzo mały,
  • 2:24 - 2:25
    mniej więcej jak pięciocentówka,
  • 2:25 - 2:28
    a obszar mózgu,
    do którego próbujemy dotrzeć,
  • 2:28 - 2:30
    jest mniej więcej wielkości groszku.
  • 2:30 - 2:32
    Umieszczamy elektrody w obszarze mózgu,
  • 2:32 - 2:38
    o którym wiemy, że posiada
    liczne neurony dopaminergiczne.
  • 2:39 - 2:41
    Jednym z moich hobby jest fotografia.
  • 2:41 - 2:43
    Pomyślałem więc,
  • 2:43 - 2:46
    że najlepiej zilustruję to, o czym mówię,
  • 2:46 - 2:48
    pokazując wam zdjęcia z laboratorium.
  • 2:48 - 2:50
    Używamy tylko kilku rzeczy
  • 2:50 - 2:52
    w laboratorium,
  • 2:52 - 2:54
    żeby rejestrować uwalnianie się dopaminy.
  • 2:56 - 3:00
    Co zrobić, żeby mózg
    wydzielał jej więcej?
  • 3:00 - 3:03
    Świetnym sposobem na to są ćwiczenia.
  • 3:03 - 3:06
    Dzięki ćwiczeniom wzrośnie
    wydzielanie dopaminy
  • 3:06 - 3:08
    oraz innych substancji, jak endorfiny,
  • 3:08 - 3:09
    będących naturalnym
  • 3:09 - 3:11
    środkiem przeciwbólowym
    wytwarzanymi przez mózg.
  • 3:11 - 3:13
    Odpowiednie odżywianie
  • 3:13 - 3:15
    to kolejny świetny sposób
    na więcej dopaminy.
  • 3:15 - 3:18
    W szczególności pokarmy bogate w tyrozynę,
  • 3:18 - 3:20
    prekursora dopaminy,
  • 3:20 - 3:23
    pomogą w zwiększeniu ilości
    dopaminy dostępnej w mózgu.
  • 3:23 - 3:24
    Do pokarmów bogatych w tyrozynę
  • 3:24 - 3:26
    zaliczają się awokado,
  • 3:26 - 3:28
    migdały i banany.
  • 3:29 - 3:32
    Inny taki sposób to
  • 3:32 - 3:34
    zrobienie czegoś dającego satysfakcję.
  • 3:34 - 3:35
    To może być coś prostego,
  • 3:35 - 3:37
    jak skreślenie czegoś z listy zadań
  • 3:37 - 3:40
    albo może wolontariat
    w ośrodku kultury.
  • 3:40 - 3:42
    No i oczywiście,
  • 3:42 - 3:45
    jeden z moich ulubionych sposobów
    na zwiększenie ilości dopaminy
  • 3:45 - 3:47
    to seks.
  • 3:47 - 3:48
    (Śmiech)
  • 3:48 - 3:52
    Seks uwalnia w mózgu
    wiele korzystnych substancji.
  • 3:52 - 3:55
    Poza dopaminą to oksytocyna,
  • 3:55 - 3:57
    która wiąże się z tworzeniem
    więzi międzyludzkich,
  • 3:57 - 3:58
    serotonina
  • 3:58 - 4:02
    związana ze szczęściem
    i dobrym samopoczuciem
  • 4:02 - 4:03
    oraz noradrenalina
  • 4:03 - 4:05
    zwiększająca czujność.
  • 4:05 - 4:08
    Jak można zastosować te informacje?
  • 4:08 - 4:10
    Profesorowie mogą stworzyć
    nowe i fascynujące metody
  • 4:10 - 4:12
    przekazywania informacji studentom.
  • 4:12 - 4:14
    Nie musi to być tak fascynujące
  • 4:14 - 4:16
    jak płomienie i wybuchy
  • 4:16 - 4:18
    mojego profesora chemii.
  • 4:18 - 4:20
    Może być to coś tak prostego
  • 4:20 - 4:22
    jak danie studentom
    praktycznego doświadczenia
  • 4:22 - 4:25
    albo odegranie z nimi scenki
  • 4:25 - 4:28
    wyjaśniającej coś skomplikowanego.
  • 4:28 - 4:31
    Profesorowie, porzućcie
    tradycyjne wykłady w formie monologu.
  • 4:31 - 4:33
    Da wam to większą satysfakcję,
  • 4:33 - 4:36
    a studentom ułatwi zapamiętywanie.
  • 4:36 - 4:39
    Niech płoną neurony dopaminergiczne.
  • 4:39 - 4:42
    Dziękuję.
    (Brawa)
Title:
Wpływ dopaminy na naukę i pamięć | Eric Marr | TEDxCCS
Description:

Eric Marr omawia w swojej prelekcji korzystny wpływ, jaki dopamina wywiera na pamięć podczas nauki.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDxTalks
Duration:
04:46

Polish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.