Groźne gatunki inwazyjne - Jennifer Klos

Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/the-threat-of-invasive-species-jennifer-klos

Ogromne winorośle pokrywające Południe Stanów Zjednoczonych i wspinające się wysoko, oplatając drzewa i pochłaniając budynki. Żarłoczny wąż, który może pożreć aligatora. Króliki, które zjadają wszystko dookoła
i głodują. To nie sceny z horrorów, ale prawdziwe historie. Jak mogło dojść do takich sytuacji w przyrodzie? Jennifer Klos opowiada o gatunkach inwazyjnych.

Lekcja: Jennifer Klos, animacja: Globizco.

Ogromne winorośle porastające
południe Stanów Zjednoczonych,

wspinające się nawet do 300 metrów,
oplatając drzewa i pochłaniając budynki.

Żarłoczny wąż mogący pożreć aligatora.

Króliki, które zjadły wszystko
i umierają z głodu.

To nie sceny z horrorów.

To prawdziwe historie,

ale jak coś takiego mogło się zdarzyć?

To trzy przykłady gatunków inwazyjnych,

szkodliwych nie przez to, czym są,

ale przez to, gdzie się znalazły.

Na przykład winorośl kudzu

rosła spokojnie we wschodniej Azji,
zjadana przez różne owady

i wyniszczana przez chłodne zimy.

Jej los się odmienił,

kiedy sprowadzono ją do
południowo-wschodnich Stanów

do dekoracji ganków i karmienia bydła.

Sadzenie wspierał rząd,
żeby walczyć z erozją gleby.

Słoneczne tereny, łagodny klimat
i brak naturalnych wrogów sprawiły,

że rosła niekontrolowanie,

aż wreszcie nazwano ją rośliną,
która zjadła Południe.

W Everglade na Florydzie pytony z Birmy,

prawdopodobnie wypuszczone przez hodowców,

powodują zmniejszenie
populacji różnych organizmów.

Skutecznie konkurują
z innymi drapieżnikami,

jak aligator czy pantera,

znacząco uszczuplając
ich źródła pożywienia.

Nie są problemem w ojczystej Azji,

bo tam choroby, pasożyty i drapieżniki
regulują liczebność ich populacji.

W Australii europejskie króliki
zjadły tyle roślinności,

że pozbawiły jedzenia nie tylko siebie,
ale i innych roślinożerców.

Są całkiem nowym dodatkiem,

celowo sprowadzonym na kontynent,
bo jeden człowiek lubił na nie polować.

Jak w przypadku pytonów z Birmy,

różne czynniki w ich naturalnym środowisku
trzymają liczebność populacji w ryzach.

Brak drapieżników w Australii

i klimat idealny
do całorocznej reprodukcji

pozwoliły na ogromny wzrost ich populacji.

Dlaczego tak się dzieje?

Większość ekosystemów

powstała w ciągu tysięcy lat
ewolucji różnych organizmów

przystosowujących się
do środowiska i do siebie

aż do osiągnięcia równowagi.

Zdrowe ekosystemy utrzymują ten stan
dzięki czynnikom ograniczającym,

warunkom środowiska regulującym
liczebność i zasięg gatunku,

jak ukształtowanie terenu i klimat,

dostępność pożywienia,

obecność lub brak drapieżników.

Wzrost rośliny zależy
od nasłonecznienia i żyzności gleby.

Ilość jadalnych roślin
wpływa na populację roślinożerców,

a ta na liczebność drapieżników.

Zdrowa populacja drapieżników
zmniejsza liczebność roślinożerców,

żeby nie pożarły wszystkich roślin.

Ale nawet najmniejsza zmiana
może zaburzyć tę równowagę,

a nagłe wprowadzenie obcego organizmu

może mieć poważne skutki.

Gatunek, który wyewoluował
w danym środowisku,

jest podatny na inne
czynniki ograniczające,

jak drapieżniki,

źródła energii

czy klimat.

Jeśli w nowym środowisku te czynniki
nie ograniczą wzrostu populacji,

będzie się ona powiększać,

zabierać zasoby rodzimym gatunkom

i zaburzać cały ekosystem.

Gatunki trafiają czasem
naturalnie do innych środowisk

przez burze,

prądy oceaniczne

czy zmiany klimatu.

Większość gatunków inwazyjnych
sprowadził jednak człowiek.

Często nieumyślnie,

jak racicznicę zmienną, zawleczoną
do jeziora Erie na statkach towarowych.

Ludzie przemieszczający się po świecie

celowo zabierali ze sobą
rośliny i zwierzęta,

rzadko myśląc o konsekwencjach.

Teraz, gdy wiemy więcej

o wpływie gatunków inwazyjnych
na różne ekosystemy,

wiele rządów dokładnie monitoruje
transport zwierząt i roślin

i zabrania importu pewnych gatunków.

Czy to możliwe, że gatunek,
który najsilniej wpłynął na środowisko,

to grupa naczelnych, które z Afryki
rozprzestrzeniły się na cały świat?

Czy my jesteśmy gatunkiem inwazyjnym?