-
(nhạc giới thiệu)
-
Xin chào, tôi là Paul Henne
-
và tôi là sinh viên triết học tại Đại học Duke.
-
Và trong video này, tôi
sẽ thảo luận về tính hiệu lực,
-
một công cụ quan trọng cho
đánh giá các suy luận diễn dịch
-
Bạn có thể đã nghe ai đó nói
-
"đó là một điểm hợp lý" hoặc
-
có lẽ trong một cuộc tranh luận bạn đã nghe một người bạn
-
nói điều gì đó như
"đó là hợp lý, nhưng ..."
-
Trong những sử dụng hàng ngày của thuật ngữ này
-
"hợp lý" hoặc "tính hợp lệ",
-
mọi người thường dùng với ý nghĩa
-
"đó là một điểm tốt,"
-
hoặc "mệnh đề đó là đúng."
-
Nhưng tôi sẽ không nói,
-
trong video này, về những cách sử dụng đó.
-
Thay vào đó, tôi sẽ thảo luận về
-
khái niệm chuyên môn
trong triết học về tính hợp lệ,
-
như trong "lập luận hợp lệ".
-
Bạn đã biết rằng một
lập luận là một tập hợp các mệnh đề,
-
và một hoặc nhiều mệnh đề
-
được cung cấp để bổ trợ
-
cho một số mệnh đề khác.
-
Các mệnh đề bổ trợ
-
được gọi là "tiền đề"
-
và mệnh đề được bổ trợ
-
được gọi là "kết luận".
-
Tính hợp lệ, theo ý nghĩa mà tôi đang nói,
-
áp dụng cho các lập luận diễn dịch
-
Vì vậy, một lập luận là hợp lệ hoặc không hợp lệ.
-
Tính hợp lệ, không phải là
tài sản của các mệnh đề
-
hoặc bất cứ thứ gì tương tự.
-
Vậy, chính xác thì lập luận hợp lý là gì?
-
Vâng, giả sử bạn thực hiện lập luận sau,
-
và ở đây tôi sẽ sử dụng "P" cho
các "tiền đề"
-
và tôi sẽ sử dụng "C" để
cho kết luận.
-
(P1): Tất cả mọi người đều có lương tâm.
-
(P2): Iris Murdoch là một con người.
-
(C): Vì vậy, Iris Murdoch có lương tâm.
-
Giả sử tôi nói rằng lập luận của bạn là hợp lệ.
-
Tôi có ý nói rằng lập luận của bạn là tốt?
-
Hay tôi có ý nói rằng kết luận của bạn,
-
hoặc tất cả các tiền đề
và kết luận là đúng?
-
Trong khi nghe có vẻ
như những gì tôi nói,
-
tính hợp lệ sẽ không có gì để làm
với tính xác thực của kết luận
-
hoặc lập luận ở mức tốt chung chung.
-
Vì vậy, hãy xác định nó.
-
Lập luận là hợp lệ nếu và chỉ khi tính xác thực của các tiền đề
-
đảm bảo cho tính xác thực của kết luận.
-
Nghĩa là, tính hợp lệ là
tài sản của các lập luận,
-
nếu các tiền đề của các lập luận là đúng,
-
thì kết luận phải đúng.
-
Vì vậy, nó không thể
-
khi một lập luận hợp lệ có tất cả các tiền đề đúng
-
trừ khi kết luận cũng phải đúng.
-
Khi một lập luận hợp lệ theo nghĩa này,
-
chúng tôi nói rằng tiền đề
phải kéo theo kết luận.
-
Vì vậy, chúng ta hãy quay lại trong một giây.
-
Một lập luận bao gồm các mệnh đề có thể đúng hoặc sai,
-
như mệnh đề "hình vuông này màu cam. "
-
Lập luận không thể đúng hoặc sai.
-
Tuy nhiên, chúng có thể hợp lệ hoặc không hợp lệ,
-
Và, nếu một lập luận hợp lệ, thì nếu tiền đề của nó đúng,
-
thì kết luận của nó phải đúng.
-
Lưu ý, tôi không
nói rằng một lập luận hợp lệ
-
có tiền đề đúng hoặc sai
-
hoặc có một kết luận đúng và sai.
-
Tôi đã nói có điều kiện.
-
Đó là, nếu lập luận là hợp lệ,
-
thì tính xác thực về kết luận của nó
-
phải theo sau tính xác thực về tiền đề của nó.
-
Ngược lại, nếu tính xác thực của các tiền đề đưa đến kết luận,
-
thì lập luận là hợp lý.
-
Bây giờ, tất cả điều này nghe rất trừu tượng,
-
vì vậy hãy quay lại một số ví dụ.
-
Hãy xem ví dụ trước.
-
Tôi đã nói rằng lập luận
-
về triết gia người Anh Iris Murdoch là hợp lệ.
-
Tôi có đúng không?
-
Vâng!
-
Nếu các tiền đề của lập luận là đúng,
-
thì kết luận phải đúng, trong trường hợp này.
-
Hãy nhớ rằng, không quan trọng
-
tiền đề của chúng ta là đúng hay sai.
-
Ví dụ, một lập luận
-
với tất cả các tiền đề sai.
-
(P1): Tất cả mọi người đều không có lương tâm.
-
Premise (2): Iris Murdoch là một con người.
-
Kết luận: Vì vậy, Iris Murdoch không có lương tâm.
-
Lập luận này cũng hợp lệ,
cũng giống như lập luận đầu tiên.
-
Tính xác thực của tiền đề dẫn đến
-
tính xác thực của kết luận, phải không?
-
Nếu đó là trường hợp
tất cả mọi người đều không có lương tâm,
-
và trường hợp IrisMurdoch
là một trong những con người này,
-
thì nhất thiết phải là
-
Iris Murdoch không có lương tâm.
-
Hãy thử một ví dụ với các tiền đề
-
trong đó chúng ta không biết đâu là sự thật.
-
(P1): Tất cả người ngoài hành tinh đều nói tiếng Anh.
-
(P2): Splock là một người ngoài hành tinh.
-
Kết luận: Vì vậy, Splock nói được tiếng Anh.
-
Chúng ta không biết liệu có người ngoài hành tinh không,
-
hay họ có thể nó tất cả các thứ tiếng.
-
Chúng tôi không biết họ có nói tiếng Anh hay không.
-
Nó có thể là một trường hợp,
-
hoặc nó không thể là trường hợp đó.
-
Nhưng lập luận này, tuy nhiên, là hợp lệ.
-
Nếu tiền đề một và hai là đúng,
-
thì kết luận phải đúng.
-
Chúng tôi thậm chí sử dụng
các thuật ngữ không xác định.
-
(P1): Tất cả các sliff là splat.
-
(P2): Sniff là một sliff.
-
Kết luận: Vì vậy, sniff là một splat.
-
Một lần nữa, mặc dù tính xác thực của tiền đề chưa xác định,
-
chúng ta vẫn có một lập luận hợp lệ.
-
Đây chỉ là một loại lập luận hợp lệ,
-
và bạn có thể tìm hiểu về những thứ khác
-
trong các video sắp tới.
-
Lưu ý đến việc
-
một lập luận không hợp lệ nghĩa là gì.
-
Tính xác thực về các tiền đề của lập luận
-
không đòi hỏi đến
tính xác thực của kết luận.
-
Ví dụ:
-
(P1): Tất cả chó đều có lông.
(P2): Claire có rất nhiều lông.
-
Kết luận: Vì vậy, Claire là một con chó.
-
Bây giờ, nó có thể là trường hợp rằng
tất cả các tiền đề trong lập luận này
-
là đúng, nhưng kết luận vẫn sai.
-
Tính xác thực của kết luận này,
-
nói cách khác,
-
không đến từ các tiền đề, phải không?
-
Bởi vì mèo cũng có rất nhiều lông.
-
Vì vậy, đây là một lập luận không hợp lệ.
-
Bạn có thể tự hỏi tại sao vấn đề về tính xác thực
-
nếu tính xác thực của
tiền đề không quan trọng.
-
Đây là một câu hỏi hay để hỏi,
và nó xứng đáng là một cuộc thảo luận dài.
-
Nhưng câu trả lời ngắn gọn là
tính xác thực đã được sử dụng
-
để xác định liệu
một lập luận có tuân theo
-
quy tắc suy luận hợp lệ,
định luật logic suy giải.
-
Chúng tôi đảm bảo rằng
suy luận trong lập luận
-
là những suy luận tốt.
-
Tôi sẽ cho bạn một ví dụ cuối cùng,
-
và yêu cầu bạn xác định
-
tính hợp lệ hoặc hay không hợp lệ của nó.
-
(P1): Tất cả trái cây là một chiếc ghế.
(P2): Hình vuông là một chiếc ghế.
-
Kết luận: Vì vậy, hình vuông là một loại trái cây.
-
Bạn nghĩ sao?