Return to Video

Critical Thinking Fundamentals: Validity

  • 0:02 - 0:06
    (nhạc giới thiệu)
  • 0:06 - 0:08
    Xin chào, tôi là Paul Henne
  • 0:08 - 0:12
    và tôi là sinh viên triết học tại Đại học Duke.
  • 0:12 - 0:15
    Và trong video này, tôi
    sẽ thảo luận về tính hiệu lực,
  • 0:15 - 0:19
    một công cụ quan trọng cho
    đánh giá các suy luận diễn dịch
  • 0:20 - 0:21
    Bạn có thể đã nghe ai đó nói
  • 0:21 - 0:23
    "đó là một điểm hợp lý" hoặc
  • 0:23 - 0:24
    có lẽ trong một cuộc tranh luận bạn đã nghe một người bạn
  • 0:24 - 0:27
    nói điều gì đó như
    "đó là hợp lý, nhưng ..."
  • 0:27 - 0:30
    Trong những sử dụng hàng ngày của thuật ngữ này
  • 0:30 - 0:32
    "hợp lý" hoặc "tính hợp lệ",
  • 0:32 - 0:35
    mọi người thường dùng với ý nghĩa
  • 0:36 - 0:36
    "đó là một điểm tốt,"
  • 0:38 - 0:39
    hoặc "mệnh đề đó là đúng."
  • 0:39 - 0:40
    Nhưng tôi sẽ không nói,
  • 0:41 - 0:42
    trong video này, về những cách sử dụng đó.
  • 0:45 - 0:47
    Thay vào đó, tôi sẽ thảo luận về
  • 0:47 - 0:49
    khái niệm chuyên môn
    trong triết học về tính hợp lệ,
  • 0:50 - 0:52
    như trong "lập luận hợp lệ".
  • 0:53 - 0:55
    Bạn đã biết rằng một
    lập luận là một tập hợp các mệnh đề,
  • 0:56 - 0:57
    và một hoặc nhiều mệnh đề
  • 0:57 - 0:59
    được cung cấp để bổ trợ
  • 1:00 - 1:01
    cho một số mệnh đề khác.
  • 1:02 - 1:04
    Các mệnh đề bổ trợ
  • 1:04 - 1:06
    được gọi là "tiền đề"
  • 1:06 - 1:08
    và mệnh đề được bổ trợ
  • 1:08 - 1:11
    được gọi là "kết luận".
  • 1:12 - 1:14
    Tính hợp lệ, theo ý nghĩa mà tôi đang nói,
  • 1:15 - 1:17
    áp dụng cho các lập luận diễn dịch
  • 1:17 - 1:19
    Vì vậy, một lập luận là hợp lệ hoặc không hợp lệ.
  • 1:20 - 1:22
    Tính hợp lệ, không phải là
    tài sản của các mệnh đề
  • 1:22 - 1:23
    hoặc bất cứ thứ gì tương tự.
  • 1:25 - 1:28
    Vậy, chính xác thì lập luận hợp lý là gì?
  • 1:29 - 1:31
    Vâng, giả sử bạn thực hiện lập luận sau,
  • 1:32 - 1:33
    và ở đây tôi sẽ sử dụng "P" cho
    các "tiền đề"
  • 1:33 - 1:36
    và tôi sẽ sử dụng "C" để
    cho kết luận.
  • 1:36 - 1:38
    (P1): Tất cả mọi người đều có lương tâm.
  • 1:38 - 1:42
    (P2): Iris Murdoch là một con người.
  • 1:43 - 1:46
    (C): Vì vậy, Iris Murdoch có lương tâm.
  • 1:48 - 1:50
    Giả sử tôi nói rằng lập luận của bạn là hợp lệ.
  • 1:51 - 1:53
    Tôi có ý nói rằng lập luận của bạn là tốt?
  • 1:54 - 1:55
    Hay tôi có ý nói rằng kết luận của bạn,
  • 1:56 - 1:58
    hoặc tất cả các tiền đề
    và kết luận là đúng?
  • 2:00 - 2:01
    Trong khi nghe có vẻ
    như những gì tôi nói,
  • 2:02 - 2:02
    tính hợp lệ sẽ không có gì để làm
    với tính xác thực của kết luận
  • 2:05 - 2:08
    hoặc lập luận ở mức tốt chung chung.
  • 2:11 - 2:12
    Vì vậy, hãy xác định nó.
  • 2:13 - 2:18
    Lập luận là hợp lệ nếu và chỉ khi tính xác thực của các tiền đề
  • 2:19 - 2:21
    đảm bảo cho tính xác thực của kết luận.
  • 2:22 - 2:24
    Nghĩa là, tính hợp lệ là
    tài sản của các lập luận,
  • 2:26 - 2:29
    nếu các tiền đề của các lập luận là đúng,
  • 2:30 - 2:32
    thì kết luận phải đúng.
  • 2:33 - 2:35
    Vì vậy, nó không thể
  • 2:36 - 2:39
    khi một lập luận hợp lệ có tất cả các tiền đề đúng
  • 2:40 - 2:42
    trừ khi kết luận cũng phải đúng.
  • 2:44 - 2:46
    Khi một lập luận hợp lệ theo nghĩa này,
  • 2:46 - 2:50
    chúng tôi nói rằng tiền đề
    phải kéo theo kết luận.
  • 2:52 - 2:54
    Vì vậy, chúng ta hãy quay lại trong một giây.
  • 2:55 - 2:59
    Một lập luận bao gồm các mệnh đề có thể đúng hoặc sai,
  • 3:00 - 3:02
    như mệnh đề "hình vuông này màu cam. "
  • 3:02 - 3:05
    Lập luận không thể đúng hoặc sai.
  • 3:05 - 3:08
    Tuy nhiên, chúng có thể hợp lệ hoặc không hợp lệ,
  • 3:09 - 3:12
    Và, nếu một lập luận hợp lệ, thì nếu tiền đề của nó đúng,
  • 3:14 - 3:16
    thì kết luận của nó phải đúng.
  • 3:18 - 3:21
    Lưu ý, tôi không
    nói rằng một lập luận hợp lệ
  • 3:21 - 3:23
    có tiền đề đúng hoặc sai
  • 3:23 - 3:26
    hoặc có một kết luận đúng và sai.
  • 3:26 - 3:28
    Tôi đã nói có điều kiện.
  • 3:29 - 3:31
    Đó là, nếu lập luận là hợp lệ,
  • 3:31 - 3:33
    thì tính xác thực về kết luận của nó
  • 3:33 - 3:36
    phải theo sau tính xác thực về tiền đề của nó.
  • 3:36 - 3:39
    Ngược lại, nếu tính xác thực của các tiền đề đưa đến kết luận,
  • 3:42 - 3:43
    thì lập luận là hợp lý.
  • 3:44 - 3:46
    Bây giờ, tất cả điều này nghe rất trừu tượng,
  • 3:46 - 3:47
    vì vậy hãy quay lại một số ví dụ.
  • 3:47 - 3:49
    Hãy xem ví dụ trước.
  • 3:49 - 3:50
    Tôi đã nói rằng lập luận
  • 3:50 - 3:54
    về triết gia người Anh Iris Murdoch là hợp lệ.
  • 3:54 - 3:55
    Tôi có đúng không?
  • 3:55 - 3:56
    Vâng!
  • 3:56 - 3:58
    Nếu các tiền đề của lập luận là đúng,
  • 3:58 - 4:01
    thì kết luận phải đúng, trong trường hợp này.
  • 4:02 - 4:03
    Hãy nhớ rằng, không quan trọng
  • 4:03 - 4:06
    tiền đề của chúng ta là đúng hay sai.
  • 4:06 - 4:07
    Ví dụ, một lập luận
  • 4:07 - 4:09
    với tất cả các tiền đề sai.
  • 4:09 - 4:13
    (P1): Tất cả mọi người đều không có lương tâm.
  • 4:13 - 4:16
    Premise (2): Iris Murdoch là một con người.
  • 4:17 - 4:20
    Kết luận: Vì vậy, Iris Murdoch không có lương tâm.
  • 4:22 - 4:25
    Lập luận này cũng hợp lệ,
    cũng giống như lập luận đầu tiên.
  • 4:25 - 4:27
    Tính xác thực của tiền đề dẫn đến
  • 4:27 - 4:30
    tính xác thực của kết luận, phải không?
  • 4:30 - 4:33
    Nếu đó là trường hợp
    tất cả mọi người đều không có lương tâm,
  • 4:33 - 4:38
    và trường hợp IrisMurdoch
    là một trong những con người này,
  • 4:38 - 4:39
    thì nhất thiết phải là
  • 4:39 - 4:42
    Iris Murdoch không có lương tâm.
  • 4:42 - 4:44
    Hãy thử một ví dụ với các tiền đề
  • 4:44 - 4:46
    trong đó chúng ta không biết đâu là sự thật.
  • 4:48 - 4:50
    (P1): Tất cả người ngoài hành tinh đều nói tiếng Anh.
  • 4:51 - 4:53
    (P2): Splock là một người ngoài hành tinh.
  • 4:54 - 4:57
    Kết luận: Vì vậy, Splock nói được tiếng Anh.
  • 4:58 - 4:59
    Chúng ta không biết liệu có người ngoài hành tinh không,
  • 4:59 - 5:01
    hay họ có thể nó tất cả các thứ tiếng.
  • 5:01 - 5:03
    Chúng tôi không biết họ có nói tiếng Anh hay không.
  • 5:03 - 5:04
    Nó có thể là một trường hợp,
  • 5:04 - 5:05
    hoặc nó không thể là trường hợp đó.
  • 5:05 - 5:08
    Nhưng lập luận này, tuy nhiên, là hợp lệ.
  • 5:08 - 5:11
    Nếu tiền đề một và hai là đúng,
  • 5:11 - 5:13
    thì kết luận phải đúng.
  • 5:13 - 5:15
    Chúng tôi thậm chí sử dụng
    các thuật ngữ không xác định.
  • 5:15 - 5:19
    (P1): Tất cả các sliff là splat.
  • 5:19 - 5:22
    (P2): Sniff là một sliff.
  • 5:22 - 5:25
    Kết luận: Vì vậy, sniff là một splat.
  • 5:25 - 5:29
    Một lần nữa, mặc dù tính xác thực của tiền đề chưa xác định,
  • 5:29 - 5:31
    chúng ta vẫn có một lập luận hợp lệ.
  • 5:31 - 5:34
    Đây chỉ là một loại lập luận hợp lệ,
  • 5:34 - 5:35
    và bạn có thể tìm hiểu về những thứ khác
  • 5:35 - 5:37
    trong các video sắp tới.
  • 5:37 - 5:38
    Lưu ý đến việc
  • 5:38 - 5:40
    một lập luận không hợp lệ nghĩa là gì.
  • 5:40 - 5:42
    Tính xác thực về các tiền đề của lập luận
  • 5:42 - 5:45
    không đòi hỏi đến
    tính xác thực của kết luận.
  • 5:46 - 5:47
    Ví dụ:
  • 5:47 - 5:54
    (P1): Tất cả chó đều có lông.
    (P2): Claire có rất nhiều lông.
  • 5:55 - 5:57
    Kết luận: Vì vậy, Claire là một con chó.
  • 5:57 - 6:00
    Bây giờ, nó có thể là trường hợp rằng
    tất cả các tiền đề trong lập luận này
  • 6:00 - 6:04
    là đúng, nhưng kết luận vẫn sai.
  • 6:04 - 6:05
    Tính xác thực của kết luận này,
  • 6:05 - 6:06
    nói cách khác,
  • 6:06 - 6:09
    không đến từ các tiền đề, phải không?
  • 6:09 - 6:12
    Bởi vì mèo cũng có rất nhiều lông.
  • 6:13 - 6:16
    Vì vậy, đây là một lập luận không hợp lệ.
  • 6:16 - 6:19
    Bạn có thể tự hỏi tại sao vấn đề về tính xác thực
  • 6:19 - 6:22
    nếu tính xác thực của
    tiền đề không quan trọng.
  • 6:23 - 6:25
    Đây là một câu hỏi hay để hỏi,
    và nó xứng đáng là một cuộc thảo luận dài.
  • 6:25 - 6:28
    Nhưng câu trả lời ngắn gọn là
    tính xác thực đã được sử dụng
  • 6:28 - 6:30
    để xác định liệu
    một lập luận có tuân theo
  • 6:30 - 6:34
    quy tắc suy luận hợp lệ,
    định luật logic suy giải.
  • 6:34 - 6:37
    Chúng tôi đảm bảo rằng
    suy luận trong lập luận
  • 6:38 - 6:40
    là những suy luận tốt.
  • 6:41 - 6:42
    Tôi sẽ cho bạn một ví dụ cuối cùng,
  • 6:42 - 6:43
    và yêu cầu bạn xác định
  • 6:43 - 6:46
    tính hợp lệ hoặc hay không hợp lệ của nó.
  • 6:47 - 6:52
    (P1): Tất cả trái cây là một chiếc ghế.
    (P2): Hình vuông là một chiếc ghế.
  • 6:54 - 6:56
    Kết luận: Vì vậy, hình vuông là một loại trái cây.
  • 6:58 - 7:02
    Bạn nghĩ sao?
Title:
Critical Thinking Fundamentals: Validity
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
PACE
Duration:
07:07

Vietnamese subtitles

Revisions