Return to Video

Yok olan bal arıları vakası - Emma Bryce

  • 0:09 - 0:11
    Çevresel bir gizem süregeliyor
  • 0:11 - 0:13
    ve görünüşte önemsiz bir
    ayrıntıyla başlamış olsa da
  • 0:13 - 0:17
    aslında bu, küresel boyutlarda
    bir felaketin habercisidir.
  • 0:18 - 0:21
    Bir sabah, tostuna sürdüğün balın
  • 0:21 - 0:22
    daha pahalı olduğunu fark edeceksin.
  • 0:22 - 0:24
    Reçel almaya karar vermek yerine
  • 0:24 - 0:27
    hızla artan fiyatların ardındaki
    nedenleri araştıracaksın.
  • 0:27 - 0:29
    Bulduğun şey seni şok edecek.
  • 0:29 - 0:31
    ABD'de evcilleştirilmiş
    bal arılarının sayısı
  • 0:31 - 0:34
    endişe verici bir oranda azalmaktadır.
  • 0:35 - 0:37
    Bu azalma, arı ölümlerinin
    olağan nedenleriyle
  • 0:37 - 0:40
    açıklanamayacak kadar çok görünüyor.
  • 0:40 - 0:43
    Bu olağan nedenler hastalık,
    parazitler veya açlık olabilir.
  • 0:43 - 0:46
    Böyle tipik bir suç mahallinde,
    kovanda, yalnız bir kraliçe
  • 0:46 - 0:50
    ve diğer birkaç kurtulanı saymazsak
    neredeyse hiç yetişkin arı kalmaz.
  • 0:50 - 0:54
    El değmemiş gıda depoları ve
    çatlamamış larvalarla dolu petek gözleri,
  • 0:54 - 0:58
    yetişkin arıların larvaları beklemeden
    kovandan ayrıldığının göstergesidir.
  • 0:59 - 1:01
    Ama en esrarengiz olan,
  • 1:01 - 1:05
    yakınlarda ölen arılara işaret eden
    bir şeyin ya da ölen arıların olmamasıdır.
  • 1:05 - 1:07
    Ya kovana nasıl döneceklerini unuttular
  • 1:07 - 1:10
    ya da sadece ortadan kayboldular.
  • 1:11 - 1:13
    Bu esrarengiz kaybolmalar yeni değil.
  • 1:13 - 1:16
    İnsanlar yüzyıllardır bal topluyorlar.
  • 1:16 - 1:19
    Ancak, 1600'lü yıllarda
    Avrupalı yerleşimciler
  • 1:19 - 1:22
    Apis mellifera alt türünü getirene kadar
  • 1:22 - 1:23
    arıları evcilleştirmiyorduk.
  • 1:24 - 1:25
    19. yüzyıldan beri,
  • 1:25 - 1:28
    arıcılar ara sıra kitlesel
    kaybolmalar bildirdiler
  • 1:28 - 1:30
    ve onlara gizemli isimler verdiler.
  • 1:30 - 1:33
    Örneğin yok eden hastalık,
    ilkbahar hastalığı
  • 1:33 - 1:35
    veya sonbahar çöküşü gibi.
  • 1:35 - 1:38
    Ancak, 2006'da bu tür kayıpların ABD'deki
  • 1:38 - 1:41
    tüm kovanların yarısından fazlasını
    etkilediği tespit edildiğinde
  • 1:41 - 1:43
    fenomen yeni bir isim aldı:
  • 1:43 - 1:45
    "Koloni Çöküşü Bozukluğu".
  • 1:45 - 1:47
    Bu gizem hakkındaki en ürkütücü şey,
  • 1:47 - 1:51
    çayımızda düzenli şeker kullanmaya
    geri dönmek zorunda kalmamız değil.
  • 1:51 - 1:53
    Arıları balları için yetiştiriyoruz ama
  • 1:53 - 1:56
    arılar aynı zamanda ürünlerimizi
    endüstriyel ölçekte tozlaştırarak
  • 1:56 - 2:00
    Amerika'nın gıda üretiminin 1/3'ünden
    fazlasını bu şekilde üretiyorlar.
  • 2:01 - 2:04
    Peki, bu felaketin arkasındaki
    suçluyu nasıl bulabiliriz?
  • 2:04 - 2:06
    İşte olası suçlulardan üç tanesi.
  • 2:07 - 2:11
    A: Zararlı haşaratlar ve hastalıklar.
  • 2:11 - 2:13
    En kötü olanı, Varroa parazitidir.
  • 2:13 - 2:17
    Kolonileri işgal edip, arılarla beslenen,
    ve arıların büyümesini engelleyip
  • 2:17 - 2:20
    ömrünleri kısaltan patojenleri aktaran
  • 2:20 - 2:22
    zararlı minik kırmızı bir haşeredir.
  • 2:22 - 2:24
    B: Genetik
  • 2:24 - 2:27
    Kraliçe sağlıklı bir kovanın
    bel kemiğidir.
  • 2:27 - 2:31
    Ancak günümüzde, ticari kovanlarda
    dağıtılan milyonlarca kraliçe arı
  • 2:31 - 2:34
    sadece birkaç
    orijinal kraliçeden üretiliyor.
  • 2:34 - 2:38
    Bu da arıların patojenlere ve haşerelere
    karşı savunmasını zayıflatan
  • 2:38 - 2:41
    genetik çeşitlilik eksikliğinden
    endişe duyulmasına sebep oluyor.
  • 2:41 - 2:43
    C: Kimyasallar
  • 2:43 - 2:46
    Hem ticari arı kovanlarında
    hem de tarımsal ürünlerde
  • 2:46 - 2:49
    parazitlerden kurtulmak için
    kullanılan böcek ilaçları,
  • 2:49 - 2:52
    bal arılarının tükettiği yiyecek
    ve suya giriyor olabilir.
  • 2:52 - 2:55
    Araştırmacılar, bazı
    böcek ilaçlarının bal arılarının
  • 2:55 - 2:58
    eve dönme yeteneklerine
    zarar verdiğini bile keşfettiler.
  • 2:58 - 3:00
    Yani elimizde bir dolu ipucu var
  • 3:00 - 3:02
    ama net bir delil yok.
  • 3:02 - 3:05
    Gerçekte, bilim insanları,
    bu davadaki gerçek dedektifler,
  • 3:05 - 3:07
    koloni çöküş bozukluğuna
    neyin neden olduğu
  • 3:07 - 3:09
    konusunda anlaşmazlık yaşıyor.
  • 3:09 - 3:13
    Şimdilik, bunun ardında birkaç farklı
    sebebin olduğunu düşünüyoruz.
  • 3:13 - 3:16
    Bal arıları tam olarak yok olma
    tehlikesi altında değildir
  • 3:16 - 3:18
    ancak daha az arı genel olarak
    daha az tozlaşma
  • 3:18 - 3:20
    ve daha yüksek gıda maliyeti
    anlamına gelir.
  • 3:20 - 3:24
    Yani bilim insanlarının kaybolan arılar
    vakasını çözmesi çok önemlidir.
  • 3:24 - 3:27
    Çünkü daha az bal yemek
    canı sıkıcı olabilse de
  • 3:27 - 3:30
    mahsul kıtlığı gerçekten can alıcıdır.
Title:
Yok olan bal arıları vakası - Emma Bryce
Speaker:
Emma Bryce
Description:

Tüm dersi görüntülemek için: http://ed.ted.com/lessons/the-case-of-the-vanishing-honeybees-emma-bryce

Son on yılda, ABD'deki bal arısı nüfusu endişe verici ve eşi benzeri görülmemiş bir oranda azalmıştır. Bu, sadace bal severler için endişe verici bir haber değil. Arılar aynı zamanda ülke mahsullerinin polenlerini yayarak daha geniş bir kapsamda beslenmemize yardımcı olduğu için bu oldukça tedirgin edici bir durum yaratıyor. Emma Bryce, bu yaygın koloni çöküş bozukluğunun potansiyel nedenlerini araştırıyor.

Emma Bryce'ın dersi, Lillian Chan'ın animasyonu.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:47

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.