Nuôi dạy trẻ da đen ở Mỹ

Khi còn là những đứa trẻ, chúng tôi nhận được từ cha mẹ và thầy cô những lời khuyên kì lạ, thậm chí khó hiểu. Điều này đã được khắc sâu trong tâm hồn cậu bé Clint Smith, vào một buổi tối chơi súng nước với những đứa trẻ da trắng tại một bãi đỗ xe âm u. Với tất cả sự chân thành, nhà thơ vẽ nên bức tranh về phản ứng mãnh liệt và đầy sợ hãi của cha mình.

Thời niên thiếu,
tôi từng không hiểu nổi

tại sao cha mẹ lại bắt tôi làm theo
những quy tắc của họ.

Chẳng hạn như,
tại sao tôi lại phải cắt cỏ?

Tại sao bài tập về nhà
lại quan trọng đến vậy?

Tại sao tôi không được bỏ kẹo dẻo
vào bát cháo yến mạch?

Tôi lớn lên cùng với
những câu hỏi như vậy.

Những điều bình thường khi là một đứa trẻ
và nhận ra rằng đôi khi,

tốt nhất là nghe lời cha mẹ kể cả khi
không hiểu chính xác tại sao.

Không phải cha mẹ
không muốn tôi suy nghĩ chín chắn.

Họ luôn tìm cách xoa dịu
những căng thẳng

giữa việc giúp anh chị em tôi thấu hiểu
sự thật về cuộc sống,

và đảm bảo rằng chúng tôi không
bao giờ chịu đầu hàng nghịch cảnh.

Tôi dần nhận ra đây là
sự giáo dục có chủ đích.

Một trong những người thầy
yêu thích của tôi

Paulo Freire,
học nhà và tác giả người Brazil

nói về sự cần thiết
trong việc sử dụng giáo dục

như một công cụ để đánh thức
và sẻ chia cho nhân loại.

Trong cuốn sách nổi tiếng nhất của mình
"Nền giáo dục của những kẻ bị áp bức",

ông viết, " Không ai có thể
trở thành một con người thực sự

khi cản trở
những người khác làm vậy."

Tôi đã suy nghĩ rất nhiều
về điều này, về quyền làm người

cụ thể hơn, ai trong thế giới này
xứng đáng có được cơ hội

trở thành một con người đúng nghĩa.

Vài tháng gần đây,
thế giới đã chứng kiến

những người đàn ông,
phụ nữ da đen không có vũ khí

bị cảnh sát và cảnh vệ
cướp đi mạng sống.

Những sự kiện này và hàng loạt
bí mật được phơi bày sau đấy

đã đưa tôi trở lại tuổi thơ của mình

và cách cha mẹ nuôi dạy
một cậu bé da đen trên đất Mỹ.

Tôi đã không hiểu gì về
cách nuôi dạy đó cho đến tận bây giờ.

Tôi hiểu rằng cha mẹ đã vất vả
và cảm thấy bất công tới nhường nào

khi phải xoá bỏ phần nào
tuổi thơ của tôi

chỉ để tôi có thể về nhà
vào mỗi tối.

Ví dụ, vào một buổi tối
khi lên 12,

trong một lần đi tham quan qua đêm
ở thành phố khác,

tôi và bạn bè mua
những khẩu súng nước ngoại cỡ.

và biến bãi đỗ xe của khách sạn
thành nơi diễn ra trận chiến nước.

Chúng tôi trốn sau những chiếc xe,

chạy qua những chỗ tối
giữa các cột đèn,

cả một góc đường
ngập tràn tiếng cười.

Nhưng mới được 10 phút,

cha tôi từ đâu đi tới,
túm lấy cánh tay tôi

và kéo tôi trở về phòng khách sạn.

Trước khi tôi kịp nói gì,

rằng ông đã làm tôi bẽ mặt
như thế nào trước bạn bè,

ông chế giễu tôi
vì đã quá ngây thơ.

Ông nhìn vào mắt tôi
với nỗi sợ hãi trên khuôn mặt,

và nói, " Con trai, ta xin lỗi,

nhưng con không thể chơi đùa giống
như lũ bạn da trắng của con.

Con không thể giả vờ bắn súng,

Con không thể chạy vào những chỗ tối.

Con không thể trốn sau bất cứ cái gì.

Tôi hiểu ông đã sợ hãi đến
nhường nào.

Tôi có thể dễ dàng
rơi vào màn đêm sâu thẳm

và ai đó sẽ lầm tưởng rằng
số nước này

không phải được dùng
với mục đích gột rửa tốt đẹp.

Đó là những thông điệp mà
tôi đã thấm nhuần suốt cuộc đời.

Luôn để tay nơi người ta có thể thấy,
không di chuyển quá nhanh,

bỏ mũ trùm đầu
khi màn đêm buông xuống.

Cha mẹ đã nuôi dạy anh em tôi
trong vỏ bọc lời khuyên,

hàng loạt hồi chuông cảnh báo
để không để ai

tước đi mạng sống của chúng tôi.

để họ không có kí ức gì
về màu da này.

Để chúng tôi vẫn không phải
nằm dưới lớp đất kia.

Họ làm vậy không phải để chúng tôi
tốt hơn những người khác

mà chỉ đơn giản là muốn
chúng tôi được sống bình yên.

Tất cả những người bạn da đen của tôi
đều được nuôi dạy như vậy.

Người ta nói với chúng tôi
khi đủ lớn

rằng hãy cố sống an phận,

khi mà màu da của chúng tôi
được xem như thứ gì đó đáng sợ.

Nhưng những điều này có nghĩa gì
với một đứa trẻ

lớn lên và nhận ra mình không thể
là một đứa trẻ bình thường?

Những ý tưởng của tuổi dậy thì
trở nên quá nguy hiểm,

nghĩa là bạn không thể tò mò,

mắc sai lầm là một điều xa xỉ,

thành kiến ngầm của ai đó
có thể là

lý do bạn không thể thức dậy
vào buổi sáng.

Nhưng điều này không phải thứ
làm nên chúng tôi.

Bởi vì, chúng tôi được cha mẹ
nuôi dưỡng để hiểu rằng

mình sinh ra không phải
để bắn giết,

mà là để chơi diều, nhảy dây,
và cười cho đến khi vỡ bụng.

Chúng tôi có thầy giáo,
người dạy chúng tôi giơ tay,

không phải chỉ để xin hàng,

và điều duy nhất
chúng tôi nên từ bỏ

là thành kiến rằng chúng tôi
không đáng sống trên đời.

Do đó, khi đòi quyền lợi
cho người da đen,

không có nghĩa là
chúng tôi phớt lờ những thứ khác

mà đơn giản để khẳng định
chúng tôi đáng được sống, không sợ hãi,

trước nhiều sự chối bỏ.

Tôi muốn sống trong một thế giới
nơi con trai tôi

sẽ không bị buộc tội
kể từ lúc được sinh ra,

nơi mà một món đồ chơi
không bị nhầm lẫn với thứ khác.

Và tôi không chấp nhận việc
ta không thể xây dựng thế giới này

thành thứ gì đó mới,
nơi mà tên những đứa trẻ

không bị viêt lên áo hay mộ bia

nơi mà giá trị của một ai đó

không bị đánh giá bởi thứ gì khác
ngoài trái tim của họ,

nơi mà tất cả chúng ta
có thể sống bình yên.

Xin cảm ơn.

(Vỗ tay)