Return to Video

Amerika'da siyahi bir çocuk nasıl yetiştirilir

  • 0:01 - 0:03
    Büyürken neden ailemin koydukları
  • 0:03 - 0:06
    kurallara uymam gerektiğini hiç anlamadım.
  • 0:06 - 0:09
    Anne neden çimleri ben biçmek zorundayım?
  • 0:09 - 0:11
    Neden ödev bu kadar önemliydi?
  • 0:11 - 0:15
    Neden yulaf ezmesine jöleli şeker ekleyemem?
  • 0:15 - 0:18
    Çocukluğum böyle sorularla geçti.
  • 0:18 - 0:20
    Çocuklukla ilgili normal şeyler,
  • 0:20 - 0:26
    nedenini tam olarak anlamasam da
    en iyisi ailemi dinlemekti.
  • 0:26 - 0:29
    Böyle davranmaları eleştirel
    düşünmemi istemediklerinden değil.
  • 0:29 - 0:32
    Onların ebeveynlikleri daima
    kardeşlerimin dünyaya gelmesi
  • 0:32 - 0:36
    ve benim dünyanın gerçekliklerini anlamam
    arasındaki tansiyonu dengelerken
  • 0:36 - 0:40
    mevcut durumun kaçınılmaz olduğunu
    asla kabul etmemeyi sağlamakla geçti.
  • 0:40 - 0:43
    Daha sonra anladım ki, özünde,
  • 0:43 - 0:45
    bu bilinçli bir eğitim şekliydi.
  • 0:46 - 0:50
    Benim en sevdiğim eğitimcilerden
    Brezilyalı yazar ve eğitimci Paulo Freire,
  • 0:50 - 0:53
    eleştirel düşünebilmek ve insanlığın
    ortak paydasına dahil olabilmek için
  • 0:53 - 0:57
    eğitime ihtiyaç olduğunu açıkça belirtir.
  • 0:58 - 1:01
    En ünlü kitabi olan "Ezilenlerin
    Pedagojisi" adlı kitabında:
  • 1:01 - 1:05
    "Hiç kimse başkasının insan olmasını
    engellerken
  • 1:05 - 1:07
    gerçekten insan olamaz."
  • 1:08 - 1:12
    Son zamanlarda bunu çok
    düşünüyorum, bu insanlık fikrini.
  • 1:12 - 1:15
    Ve kimin tamamen insan olarak algılanma
  • 1:15 - 1:18
    ayrıcalığına gücü yettiğini düşünüyorum.
  • 1:18 - 1:21
    Geçtiğimiz birkaç ay boyunca,
  • 1:21 - 1:24
    sivil siyahi adam ve kadının
    yasa dışı infazcı ve polis tarafından
  • 1:24 - 1:28
    öldürülmesini tüm dünya izledi.
  • 1:28 - 1:31
    Bu olaylar ve onlardan
    sonra meydana gelenler
  • 1:31 - 1:33
    beni çocukluğuma geri götürdü.
  • 1:33 - 1:37
    Ve ailemin Amerika'da siyahi
    bir çocuk yetiştirirken aldığı kararları
  • 1:37 - 1:41
    ve yetiştirme tarzlarını küçükken
    anlayamasam da şimdi anlıyorum.
  • 1:41 - 1:46
    Gece eve gelebileyim diye,
    çocukluğumun bir kısmını
  • 1:46 - 1:50
    çıkarıp atmak zorunda hissetmelerinin
    ne kadar zor olduğunu,
  • 1:50 - 1:53
    ne kadar adaletsizce
    hissettirdiğini düşünüyorum.
  • 1:53 - 1:55
    Örneğin, bir gece,
  • 1:55 - 1:59
    12 yaşlarındayken başka
    bir şehre geziye giderken
  • 1:59 - 2:02
    arkadaşlarımla Super Soaker alıp
  • 2:02 - 2:06
    otelin park alanını su dolu
    savaş alanımız haline getirmiştik.
  • 2:06 - 2:08
    Arabaların arkasında saklandık,
  • 2:08 - 2:11
    sokak lambaları arasında oluşan
    karanlıkta koştuk,
  • 2:11 - 2:14
    kaldırım boyunca her yerde
    kahkahalar attık.
  • 2:14 - 2:16
    Ama 10 dakika içinde
  • 2:16 - 2:19
    babam dışarı geldi, kolumu yakaladı
  • 2:19 - 2:23
    ve beni alışılmadık bir şekilde tutarak
    odamıza götürdü.
  • 2:23 - 2:24
    Arkadaşlarımın önünde beni
  • 2:24 - 2:28
    nasıl rezil ettiği hakkında
    bir kelime edemeden
  • 2:28 - 2:31
    benim ne kadar da saf
    olduğumu söyleyip alay etti.
  • 2:31 - 2:35
    Gözlerime baktı,
    suratı korkuyla doluydu
  • 2:35 - 2:38
    ve bana: "Oğlum üzgünüm
  • 2:38 - 2:41
    ama beyaz arkadaşların
    gibi davranamazsın.
  • 2:41 - 2:43
    Silahla ateş ediyormuş gibi yapamazsın.
  • 2:43 - 2:45
    Karanlıkta koşamazsın.
  • 2:45 - 2:48
    Dişlerin hariç hiçbir şeyi
    gizleyemezsin." dedi.
  • 2:48 - 2:51
    Şimdi ne kadar korkmuş olduğunu anlıyorum,
  • 2:51 - 2:55
    gecenin boşluğuna
    ne kadar kolay düşebileceğimi
  • 2:55 - 2:58
    ve bazı insanların bu suyu bizi.
  • 2:58 - 3:00
    sürükleyip atmak için
    bir neden sayabileceğini.
  • 3:01 - 3:05
    Tüm hayatım boyunca beni
    boğan sözler şöyleydi:
  • 3:05 - 3:08
    Ellerini hep görebilecekleri yerlerde tut,
    çok hızlı hareket etme,
  • 3:08 - 3:10
    güneş battığında kapüşonunu çıkar.
  • 3:10 - 3:13
    Ailem beni ve kardeşlerimi
    öğütlerinin zırhlarıyla,
  • 3:13 - 3:17
    bir okyanus dolusu alarmla korudurlar
    ki birisi gelip soluğumuzu çalmasın,
  • 3:17 - 3:19
    bu deriyi bir hatıra yapmasınlar diye.
  • 3:19 - 3:22
    Böylece bir tabut ya da beton değil,
    çocuk olabilirdik.
  • 3:22 - 3:25
    Ve bunun bizi herkesten
    daha iyi yapacağını düşünmediler
  • 3:25 - 3:28
    sadece bizi hayatta tutmak istiyorlardı.
  • 3:28 - 3:30
    Tüm siyahi arkadaşlarım da
    aynı öğütle yetişti.
  • 3:30 - 3:33
    Bize anlatılan,
    yeterince büyüdüğümüzde
  • 3:33 - 3:36
    yere çakılacak bir çivi
    yerine konacağımız,
  • 3:36 - 3:40
    insanların deri rengimizi
    korkulacak bir şey olarak göstereceğiydi.
  • 3:40 - 3:42
    Peki, bir çocuğun
  • 3:42 - 3:46
    bir çocuk olamayacağını bilerek
    büyümesi onu nasıl etkiler?
  • 3:46 - 3:49
    Ergenlik hevesleri, nefesin için
    çok tehlikelidir,
  • 3:49 - 3:51
    meraklı olamazsın,
  • 3:51 - 3:54
    yanlış yapma lüksüne sahip değilsindir.
  • 3:54 - 3:55
    Birilerinin kesin önyargısı,
  • 3:55 - 3:58
    senin bir sabah uyanmama nedenin olabilir.
  • 3:58 - 4:00
    Ama bu bizi tanımlayan şey olamaz.
  • 4:00 - 4:02
    Çünkü, bizim ebeveynlerimiz
    bizi büyütürken bize
  • 4:02 - 4:05
    vücudumuzun kurşun için değil,
    uçurtma uçurmak, ip atlamak
  • 4:05 - 4:09
    ve karnımız çatlarcasına gülmek için
    olduğunu öğrettiler.
  • 4:09 - 4:12
    Elimizi sınıfta nasıl kaldıracağımızı
  • 4:12 - 4:13
    -teslim olmak için değil-
  • 4:13 - 4:15
    ve dünyada değersiz olduğumuz
    fikrini
  • 4:15 - 4:18
    bırakmamız gerektiğini öğreten
    öğretmenlerimiz vardı.
  • 4:18 - 4:21
    Ne zaman siyahların hayatı önemli
    dediğimizde, diğerlerininki önemsiz olduğundan değil,
  • 4:21 - 4:25
    sadece korkmadan yaşamaya hakkımız
    olduğunu doğrulamak istiyoruz.
  • 4:25 - 4:27
    Çünkü birçok şey, bize tersini söylüyor.
  • 4:27 - 4:29
    Öyle bir yerde yaşamak istiyorum ki,
  • 4:29 - 4:31
    ne oğlumun orada suçlu olduğuna inanılsın,
  • 4:31 - 4:35
    ne de elindeki oyuncak oyuncaktan
    başka bir şey olsun.
  • 4:35 - 4:39
    Ayrıca, dünyayı yeniden kuramayacağımız
    inancını reddediyorum.
  • 4:39 - 4:40
    Öyle bir yer ki, bir çocuğun adının
  • 4:40 - 4:43
    ne tişörte ne de mezar taşına yazılmak
    zorunda olduğu ve
  • 4:43 - 4:44
    bir insanın değerinin
  • 4:44 - 4:48
    akciğerleri olmak dışında
    başka bir şeyle belirlenmediği
  • 4:48 - 4:52
    her birimizin nefes alabileceği bir yer,
  • 4:52 - 4:53
    Teşekkür ederim
  • 4:53 - 4:56
    (Alkış)
Title:
Amerika'da siyahi bir çocuk nasıl yetiştirilir
Speaker:
Clint Smith
Description:

Çocuklar olarak, hepimiz ebeveynlerimizden ve öğretmenlerimizden garip ve kafa karıştıran öğütler alırız. Genç Clint Smith ise bu öğüdü su tabancası ile karanlık bir park alanında beyaz arkadaşları ile oynarken alır. Bu gönülden konuşmada, şair, babasının öfkeli ve korku dolu tepkisini sahneliyor.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
05:12

Turkish subtitles

Revisions