On translating TEDTalks into Dutch
-
0:01 - 0:06Heeft iemand van jullie Erin McKean vertaald? Voor wie het niet heeft gedaan, volgt hier een fragmentje.
-
0:06 - 0:10"Lexicographical" heeft hetzelfde patroon als "olleke bolleke".
-
0:10 - 0:12Zie je? Dat is een leuk woord om te zeggen, en ik mag het vaak zeggen.
-
0:12 - 0:17Daar zou ik aan toevoegen: higgeldy-piggeldy is ook een leuk woord om te vertalen.
-
0:17 - 0:21In het Nederlands heb ik "olleke bolleke" gebruikt, zoals in ...
-
0:21 - 0:24olleke bolleke rubisolleke
-
0:24 - 0:27olleke bolleke rubisolleke olleke bolleke knol!
-
0:27 - 0:30Gelukkig is dit rijmpje bekend
-
0:30 - 0:33in de twee grootste regio's waar Nederlands wordt gesproken.
-
0:33 - 0:37Het Nederlands is de moedertaal van 23 miljoen mensen,
-
0:37 - 0:40van wie er 16 miljoen in Nederland wonen,
-
0:40 - 0:446 miljoen in het Noorden van België, ook bekend als Vlaanderen,
-
0:44 - 0:48en 400.000 in Suriname, in Zuid-Amerika.
-
0:48 - 0:51We hebben een officiële Nederlandse Taalunie.
-
0:51 - 0:53Wat is dan het probleem?
-
0:53 - 0:57Nederlands uit Nederland en Nederlands uit Vlaanderen
-
0:57 - 0:58klinken erg verschillend.
-
0:58 - 1:01Als je Johan Cruijff 's ochtends ontmoet,
-
1:01 - 1:06en als je geluk hebt, zal hij "Goeiemorgen!" tegen je zeggen.
-
1:06 - 1:09Kim Clijsters zal "Goeiemorgen" zeggen.
-
1:09 - 1:12Bij het ondertitelen maakt dat natuurlijk niets uit.
-
1:12 - 1:15Dus nogmaals: wat is het probleem?
-
1:15 - 1:18We gebruiken ook andere woorden.
-
1:18 - 1:20Een Nederlander zal dit een klokkromme noemen.
-
1:20 - 1:23In Vlaanderen noemen we het een Gauss-curve.
-
1:23 - 1:28Tenslotte heeft elke groep zijn eigen stel typische twijfelgevallen,
-
1:28 - 1:30of afwijkingen van het Algemeen Nederlands
-
1:30 - 1:33die meer voorkomen in de ene of de andere regio.
-
1:33 - 1:37Door de jaren heen zijn de Nederlanders hun gevoel
-
1:37 - 1:39voor het geslacht van de naamwoorden kwijtgeraakt.
-
1:39 - 1:42En dus kan alleen een Nederlander zich afvragen
-
1:42 - 1:45of een koe mannelijk of vrouwelijk is --
-
1:45 - 1:47tenminste, dat zeggen wij plagend in Vlaanderen.
-
1:47 - 1:51Van de andere kant, of we het nu leuk vinden of niet,
-
1:51 - 1:55is onze taal in België beïnvloed door onze Franstalige landgenoten,
-
1:55 - 1:59wat leidt tot soms vreemde constructies die aan het Frans zijn ontleend.
-
1:59 - 2:02Dat is dus het probleem:
-
2:02 - 2:04als een reviewer uit Nederland
-
2:04 - 2:07het werk van een Belgische collega nakijkt,
-
2:07 - 2:10ziet ze misschien een tekst die zijzelf
-
2:10 - 2:12nooit zo zou hebben geschreven,
-
2:12 - 2:13en vice versa.
-
2:13 - 2:15Als ze die begint te verbeteren,
-
2:15 - 2:17zal ze al snel verstrikt raken
-
2:17 - 2:19in een eindeloos welles-nietes-spelletje.
-
2:19 - 2:22Het overkwam me in mijn beginperiode bij TED.
-
2:22 - 2:26Ik moet zelfs bekennen dat ik er bij mijn eerste vertaling
-
2:26 - 2:29voor zorgde dat ik een vertaler uit mijn eigen land vroeg
-
2:29 - 2:32om ze na te kijken, omdat ik me onbehaaglijk voelde
-
2:32 - 2:34bij een review van de "overkant".
-
2:34 - 2:37Maar ik leerde al snel dat als je
-
2:37 - 2:39een beperkt aantal basisregels hanteert,
-
2:39 - 2:42je deze moeilijkheid gemakkelijk kan overwinnen.
-
2:42 - 2:45Dat wil ik vandaag met jullie delen.
-
2:45 - 2:49De beste manier om een einde te maken aan discussies over wie gelijk heeft,
-
2:49 - 2:51is afspreken welke normen je hanteert.
-
2:51 - 2:53Voor het Nederlands is dat niet moeilijk.
-
2:53 - 2:56De officiële woordenlijst, het belangrijkste woordenboek
-
2:56 - 3:00en de standaardspraakkunst zijn allemaal online toegankelijk.
-
3:00 - 3:03Ze zijn alle drie wijd verspreid en aanvaard
-
3:03 - 3:05in Nederland en in België.
-
3:05 - 3:07Als je van bij het begin aangeeft
-
3:07 - 3:09dat je ze als norm zal hanteren,
-
3:09 - 3:12dan kan je een hoop spanning en discussie vermijden.
-
3:12 - 3:14Maar zelfs als een woord "bestaat",
-
3:14 - 3:16kan het erg ongewoon zijn in één van de twee regio's.
-
3:16 - 3:19Neem de klokkromme.
-
3:19 - 3:22Je vindt nauwelijks een Belg die dat woord gebruikt,
-
3:22 - 3:24maar van de andere kant is het niet moeilijk te begrijpen,
-
3:24 - 3:27zeker niet binnen z'n context,
-
3:27 - 3:29zoals het geval is in TED Talks.
-
3:29 - 3:31Het heeft echt geen zin het te vervangen
-
3:31 - 3:34door een woord dat geen enkele Nederlander gebruikt.
-
3:34 - 3:36Ik behandel het liever als
-
3:36 - 3:38een "woord dat het verdient om te worden verspreid".
-
3:38 - 3:41Natuurlijk, als het ongewone woord moeilijk
-
3:41 - 3:43te begrijpen is, dan is het een ander verhaal.
-
3:43 - 3:44Maar ook dan zal ik,
-
3:44 - 3:47eerder dan het woord door een Vlaams woord te vervangen,
-
3:47 - 3:50mijn vertaalpartner uitnodigen
-
3:50 - 3:51om een alternatief te zoeken
-
3:51 - 3:53dat voor beiden aanvaardbaar is.
-
3:53 - 3:55Ik wil eindigen met een paar woorden
-
3:55 - 3:57over wat ik voor ogen probeer te houden
-
3:57 - 3:59als ik review of vertaal naar het Nederlands.
-
3:59 - 4:03Eerst en vooral hou ik mijn publiek voor ogen.
-
4:03 - 4:05Ik schrijf voor mensen uit verschillende regio's.
-
4:05 - 4:08Ik kan maar beter proberen in hun schoenen te gaan staan
-
4:08 - 4:10en woorden of uitdrukkingen vermijden
-
4:10 - 4:12waarvan ik weet dat ze verwarrend zijn.
-
4:12 - 4:15Ten tweede hou ik mijn vertaalpartner voor ogen,
-
4:15 - 4:17vooral als ik een review doe.
-
4:17 - 4:18In één van mijn eerste reviews
-
4:18 - 4:21maakte ik de fout dat ik de vertaling als af aanmerkte
-
4:21 - 4:24zonder dat ik mijn partner had gecontacteerd.
-
4:24 - 4:27Ik had immers, zo dacht ik zelf,
-
4:27 - 4:29alleen een paar evidente fouten verbeterd ...
-
4:29 - 4:32Sindsdien contacteer ik de vertaler steeds,
-
4:32 - 4:34en nodig ik ze uit om me te laten weten
-
4:34 - 4:35of ze akkoord gaan met mijn voorstellen.
-
4:35 - 4:39Ten derde hou ik voor ogen dat ik vertaal voor TED
-
4:39 - 4:40om mee te helpen aan de verspreiding
-
4:40 - 4:43van de interessante ideeën van de sprekers.
-
4:43 - 4:45Het gaat er niet om dat je de discussie wint
-
4:45 - 4:46met een andere vertaler,
-
4:46 - 4:48het gaat erom dat je samenwerkt
-
4:48 - 4:50om toegang tot TED te geven
-
4:50 - 4:52aan een zo breed mogelijk publiek.
-
4:52 - 4:56Vorig jaar vroeg een TED-vertaler uit Nederland
-
4:56 - 4:58mij of ik vond dat we
-
4:58 - 5:00aparte vertalingen zouden moeten hebben
-
5:00 - 5:02voor Nederlands uit Nederland en uit België.
-
5:02 - 5:04Ik zei hem dat dat volgens mij
-
5:04 - 5:06geen enkele zin had,
-
5:06 - 5:08omdat dat alleen twee keer zoveel moeite zou betekenen
-
5:08 - 5:10om de ideeën te verspreiden.
-
5:10 - 5:12Het zette me wel aan om beter te worden
-
5:12 - 5:15in het vinden van overeenstemming tussen de regio's.
-
5:15 - 5:17Om af te sluiten kan ik je zeggen
-
5:17 - 5:19dat vertalen voor TED
-
5:19 - 5:21een ongelooflijk verrijkende ervaring is geweest voor mij.
-
5:21 - 5:23Daarom besluit ik met een gedachte voor
-
5:23 - 5:25mijn mede-TED-vertalers.
-
5:25 - 5:27Ik had graag
-
5:27 - 5:29een soort 'Hans Rosling'-grafiekje gemaakt,
-
5:29 - 5:30maar je zal het moeten stellen
-
5:30 - 5:32met een wordle
-
5:32 - 5:33waarin de grootte van de naam
-
5:33 - 5:36het aantal keren voorstelt dat ik met de persoon heb samengewerkt.
-
5:36 - 5:40Ik wens jullie allen een geweldige workshop
-
5:40 - 5:44en een spannend TED Global 2011.
- Title:
- On translating TEDTalks into Dutch
- Description:
-
Els De Keyser's contribution to the TED Global 2011 Translators Workshop.
Subtitles:
Dutch:
Translator: Els De KeyserEnglish:
Transcript: Els De Keyser
Review: Krystian ApartaFrench:
Translator: Hugo WagnerGreek:
Translator: Dimitra PapageorgiouItalian:
Translator: Elelena MontrasioPolish:
Translator: Krystian Aparta - Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED Translator Resources
- Duration:
- 05:47
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for On translating TEDTalks into Dutch | ||
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for On translating TEDTalks into Dutch | ||
Dimitra Papageorgiou edited Dutch subtitles for On translating TEDTalks into Dutch | ||
Amara Bot added a translation |