आपण आजारी कशामुळे पडतो? उगमाकडे बघा.

एक दशकभर रिषी मनचंदा यांनी दक्षिण मध्य लॉस अँजेलीस मध्ये एक डॉक्टर म्हणून काम केले आहे, जिथे त्यांना कळून चुकलं: त्यांचं काम हे केवळ पेशंटच्या लक्षणांवर उपचार करणे नव्हे, तर त्यांना आजारी करणाऱ्या गोष्टींच्या - उगमाकडील घटकांच्या म्हणजेच कुपोषित आहार, तणावपूर्ण नोकरी, ताज्या हवेची कमतरता - मुळाशी जाणे आहे. तपासणीच्या खोलीबाहेरील रोग्याच्या आयुष्याकडे लक्षपूर्वक पाहणे हे डॉक्टरांना केलेलं एक मोठं आवाहन आहे.

एक डॉक्टर म्हणून एका दशकाहूनही अधिक काळ

मी बेघर वृद्धांची, कामगार वर्गातील

कुटुंबांची काळजी घेतली आहे.

मी अशा लोकांची काळजी घेतली आहे
जेजे असह्य नाही पण कठीण असू शकणाऱ्या

परिस्थितीत जगतात आणि काम करतात,

आणि त्या कामामुळे माझा या गोष्टीवर

विश्वास बसला कि, आपल्याला आरोग्यसेवेकडे

बघण्याच्या एका मूलभूत
वेगळ्या दृष्टीची गरज आहे.

आपल्याला अशा एका आरोग्यसेवा

पद्धतीची गरज आहे
जी लोकांना क्लिनिकला याव्या

लागणाऱ्या लक्षणांना बघण्याच्या

पलीकडेच जात नाही तर
आरोग्य जिथे सुरु होते

तिथे ते बघून सुधारू शकते.

आणि जिथे आरोग्य सुरु होते

ती जागा म्हणजे डॉक्टरच्या ऑफिसच्या
चार भिंतींच्या आत नव्हे

तर जिथे आपण राहतो

आणि जिथे आपण काम करतो,

जिथे आपण खातो, झोपतो, शिकतो आणि खेळतो,

जिथे आपण आपले बरेच आयुष्य घालवतो ती जागा.

मग आरोग्यसेवेबद्दलचा हा वेगळा दृष्टिकोन,

जो जिथे आरोग्याची सुरुवात होते
तिथे ते सुधारू शकेल असा काय आहे?

याचे उदाहरण म्हणून मी आपल्याला
व्हेरोनिकाबद्दल सांगतो.

व्हेरोनिका हि १७वी रुग्ण होती

त्या २६ रुग्णांच्या दिवशी

त्या दक्षिण मध्य लॉस अँजेलीसच्या क्लिनीकमधील.

ती आमच्या क्लिनिकमधे तीव्र डोकेदुखीची
तक्रार घेऊन आली

हि डोकेदुखी कैक वर्षांपासून होती

आणि या वेळी मात्र ती

खूप त्रासदायक होती.

खरंतर तीन आठवड्यांपूर्वी
ती दाखवायला आली होती

तिच्या पहिल्या भेटीत ती लॉस अँजेलीसमधे
आपत्कालीन कक्षात गेली होती.

तिथल्या डॉक्टरांनी सांगितलं,

"व्हेरोनिका आम्ही काही चाचण्या केल्यात.

त्याचे निकाल ठीक आहेत,
म्हणून हे डोकेदुखीचे काही औषध आहे,

आणि प्राथमिक आरोग्याच्या डॉक्टरला पुन्हा दाखवा,

पण जर वेदना चालूच राहिल्या

किंवा वाढल्या तर मग परत या."

व्हेरोनिकाने त्या सूचना पाळल्या

आणि ती परतली.

एकदा नव्हे तर दोनदा ती परत गेली.

व्हेरोनिकाने आम्हाला दाखवायच्या
आधी तीन आठवड्यात

आपत्कालीन कक्षाची तीन वेळा वारी केली होती.

ती येत जात राहिली,

हॉस्पिटल्स आणि क्लिनिक्समधे

जे तिने गेल्या काही वर्षांत केलं होतं

आराम मिळवण्यासाठी पण कमी पडत होती.

व्हेरोनिका आमच्या क्लिनिकमधे आली,

आणि आरोग्यसेवेतील व्यावसायिकांसोबतच्या

इतक्या बैठकांनंतरही व्हेरोनिका आजारीच होती.

तथापि, जेव्हा ती आमच्या क्लिनिकमधे आली,
आम्ही एक वेगळा दृष्टिकोन ठेवला.

त्याची सुरुवात आमच्या वैद्यकीय
मदतनीसापासून झाली

असं कोणीतरी ज्याने जीईडी पातळीचं
प्रशिक्षण घेतलं आहे

पण समाजाची जाण आहे.

आमच्या मदतनीसाने काही नेहमीचेच प्रश्न विचारले

तिने विचारले, "तुझी मुख्य तक्रार कोणती?"

"डोकेदुखी."

"तुझी काही महत्वाची लक्षणं बघू या" --

तुझा रक्तदाब आणि हृदयाची गती मोजू,

पण तितकंच महत्वाचं असं व्हेरोनिकाला

आणि तिच्यासारख्या दक्षिण लॉस अँजेलीसमधील

रुग्णांना विचारू.

"व्हेरोनिका, तू राहतेस त्या जागेबद्दल
मला सांगू शकशील?

विशेषतः तुझ्या घराच्या अवस्थेबद्दल?

तिथे बुरशी आहे का? पाणी गळतं का?

तुझ्या घरात झुरळं आहेत का?"

असं कळलं कि तीन गोष्टींना
व्हेरोनिका हो म्हणाली:

झुरळं, पाण्याची गळती, बुरशी.

माझ्या हातात तो तक्ता पडला,
मी त्याचे अवलोकन केले,

आणि दाराची मुठ फिरवली

आणि खोलीत शिरलो.

एक लक्षात घ्या कि व्हेरोनिका,

ज्या इतर रुग्णांची काळजी घ्यायची
संधी मला मिळाली

त्यांसारखीच एक प्रतिष्ठित व्यक्ती,
प्रचंड वावर असलेली

व्यक्ती आहे, भव्यदिव्य व्यक्तिमत्व,

पण इथे ती दुप्पट वेदना सहन करत

माझ्या तपासण्याच्या टेबलवर बसलेली होती.

तिचे डोके, जे धडधडत होते
ते तिने तिच्या हातात धरले होते.

तिने डोके वर उचलले,

आणि मला तिचा चेहरा दिसला, नमस्कार केला,

आणि लगेचच काहीतरी दिसले

तिच्या नाकाच्या हाडावर,

तिच्या कातडीवरची घडी.

वैद्यकशास्त्रात आम्ही त्या घडीला
ऍलर्जिक सॅल्युट म्हणतो.

ज्या मुलांना दीर्घकालीन एलर्जी असते
सहसा त्यांत ती दिसते.

एखाद्याने वर खाली असे
जोरजोरात नाक ऍलर्जीचा लक्षणांपासून

मुक्ती मिळवण्यासाठी खाजवल्याने ती येते,

आणि तरीही, इथे व्हेरोनिका, एक प्रौढ स्त्री

तशाच वाटणाऱ्या
ऍलर्जीच्या लक्षणांनी त्रस्त होती.

काही मिनीटांनंतर,
व्हेरोनिकाला काही प्रश्न विचारताना,

आणि तिला तपासताना आणि तिचं ऐकताना,

मी म्हणालो, "व्हेरोनिका, मला वाटतं तुला
काय झालं आहे ते मला कळलं आहे.

मला वाटतं तुला तीव्र ऍलर्जी आहे,

आणि मला वाटतं तुला तीव्र डोकेदुखी आहे

आणि तुझ्या नाकात रक्तसंचय होतोय

व या सगळ्या गोष्टी तुझ्या
राहत्या जागेशी संबंधित आहेत.

ती थोडी मोकळी झाल्यासारखी वाटली,

कारण प्रथमच तिचं निदान झालं होतं,

पण मी म्हणालो, "व्हेरोनिका,
आता तुझ्या उपचाराबद्दल बोलू.

तुझ्या या लक्षणांसाठी
आम्ही काही औषधं मागवणार आहोत,

पण जर तुला चालणार असेल
तर एका विशेषज्ञाकडेसुद्धा मी पाठवणार आहे."

आता, दक्षिण मध्य लॉस अँजेलीसमध्ये विशेषज्ञ

सापडणे कठीण असते,

म्हणून तिने माझ्याकडे "खरंच?"
असं विचारणाऱ्या नजरेने पाहिलं.

आणि मी म्हणालो, "व्हेरोनिका,
खरंतर जो विशेषज्ञ मी म्हणतो आहे

त्याला मी समाज आरोग्य सेवक म्हणतो,

असा कुणीतरी, जर तुला चालणार असेल तर,

जो तुझ्या घरी येईल

आणि काय चालू आहे

हे समजून घ्यायचा प्रयत्न करेल,

त्या पाण्याच्या गळतीचे, बुरशीचे
ज्यामुळे मला वाटतं हि लक्षणं

दिसताहेत त्यांचे व्यवस्थापन करेल

आणि गरज असेल तर तो आणखी
एका विशेषज्ञाकडे तुला पाठवेल

ज्याला आम्ही सार्वजनिक हिताचा वकील म्हणतो

कारण बहुदा तुझा घरमालक जरुरी असलेल्या
दुरुस्त्या करत नाही आहे."

व्हेरोनिका काही महिन्यांनंतर परत आली.

त्या सगळ्या उपचाराशी ती सहमत होती.

तिने आम्हाला सांगितले कि तिची लक्षणं
९० टक्क्यांनी सुधारली.

ती कामाच्या जागी व कुटुंबासोबत
अधिक वेळ घालवत होती

आणि लॉस अँजेलीसच्या आपत्कालीन

कक्षात येण्याजाण्यात कमी वेळ घालवत होती.

व्हेरोनिकात लक्षणीय सुधारणा झाली होती.

तिची मुलं, ज्यांपैकी एकाला दमा होता,

पूर्वीसारखी आता आजारी नव्हती.

ती बरी झाली होती, आणि योगायोगाने नव्हे,

व्हेरोनिकाचे घरदेखील सुधारले होते.

आम्ही प्रयत्न केलेल्या
या वेगळ्या दृष्टिकोनात

ज्याने चांगली काळजी घेता आली,

इ. आर. ला कमी वेळा जावं लागलं,
आरोग्य सुधारलं, असं काय होतं?

अगदी सोप्या भाषेत, त्याची सुरुवात

त्याप्रश्नाने झाली:
"व्हेरोनिका, तू कुठे राहतेस?"

पण त्याहून महत्वाचं म्हणजे,
आम्ही एक पद्धत ठरवू

शकलो ज्यायोगे आम्हाला व्हेरोनिकाला

आणि तिच्यासारख्या शेकडोंना नियमितपणे
प्रश्न विचारता आले

तिच्या समाजातील महत्वाच्या बाबींबाबत,

जिथे आरोग्य आणि दुर्दैवाने कधीकधी आजारपण

दक्षिण एल.ए. मधे

खरंच चालू होते.

तिथल्या समाजात, हलक्या प्रतीची घरं

आणि असुरक्षित अन्न
या महत्वाच्या गोष्टी आहेत

ज्या एक क्लिनीक म्हणून

आम्हाला माहिती हव्यात, पण इतर ठिकाणी

दळणवळणाचे अडथळे, लठ्ठपणा,

उद्यानांमध्ये प्रवेश, हिंसाचार
या गोष्टी असू शकतात.

महत्वाचं म्हणजे, आम्ही एक पद्धत अवलंबली,

जी परिणामकारक ठरली,

आणि या दृष्टिकोनालाच
मी उगमाकडे बघणे म्हणतो.

आपल्यापैकी बऱ्याच जणांना
हि संज्ञा माहिती आहे.

सार्वजनिक आरोग्य क्षेत्रात

सर्वश्रुत असलेल्या एका गोष्टीतून
हि आली आहे.

हि तीन मित्रांची गोष्ट आहे.

कल्पना करा कि त्या तीन मित्रांपैकी
तुम्ही एक आहात

जो नदीपाशी येतो.

ते एक विहंगम दृश्य आहे, पण एका बाळाच्या
रडण्याने ते विस्कळीत झाले आहे,

आणि खरंतर अनेक बाळांच्या
ज्यांना पाण्यातून सुटकेची गरज आहे.

इतर कुणीही जे केले असते तेच तुम्ही करता

तुमच्या मित्रांसमवेत तुम्ही थेट उडी मरता.

पहिला मित्र म्हणतो,

मी त्यांना वाचवणार आहे जे बुडताहेत,

जे धबधब्यातून खाली पडू शकतात.

दुसरा मित्र म्हणतो
मी एक तराफा बनवणार आहे

मी याची खातरजमा करणार आहे

कि धबधब्याच्या कडेला थोडेच लोक असतील.

फांद्या एकत्र जोडून

हा तराफा बांधून

अधिक लोकांना सुरक्षित करू या.

काही काळ, ते यशस्वी होतात
पण त्यांच्या अपेक्षेनुसार नाही.

अधिक लोक निसटून जातात
आणि शेवटी ते वर पाहतात

आणि त्यांना कळतं कि त्यांचा

तिसरा मित्र कुठेच दिसत नाही.

शेवटी ती त्यांना दिसते.

ती पाण्यात असते.
ती त्यांच्या विरुद्ध दिशेला पोहोते आहे

जशी पुढे जाईल
तशी बाळांची सुटका करत,

आणि ते तिला ओरडून

विचारतात, "कुठे चालली आहेस?

बाळं इथे आहेत." आणि ती म्हणते,

"मी शोधणार आहे

कोण किंवा काय या मुलांना पाण्यात ढकलतंय."

आरोग्यसेवेत आपल्याकडे तो पहिला मित्र आहे--

आपल्याकडे विशेषज्ञ आहे

आपल्याकडे आघाताचा शल्यविशारद,
आयसीयु नर्स आहे,

ई. आर. डॉक्टर्स आहेत.

आपल्याकडे ते लोक आहेत
जे महत्वाचे बचावकर्ते आहेत,

तुम्ही कठिण प्रसंगात असताना
तुम्हाला हवेसे वाटणारे लोक.

आपल्याला हेही माहित आहे
कि आपल्याकडे दुसरा मित्र आहे--

तो तराफा बांधणारा.

तो म्हणजे प्राथमिक आरोग्य चिकित्सक,

ते लोक जे आरोग्यसेवेच्या गटात आहेत

तुमच्या तीव्र अडचणी हाताळायला,

तुमचा मधुमेह, तुमचा उच्च्च रक्तदाब,

तुमची वार्षिक तपासणी

करण्यासाठी, तुमच्या लसी
वेळेवर दिल्याची खातरजमा

करण्यासाठी, पण तुमच्याकडे तराफा आहे

ज्यावर बसून तुम्ही सुरक्षित आहात
हे पाहण्यासाठीदेखील ते आहेत.

पण हे जरी महत्वाचं आणि अत्यावश्यक
असलं

तरी तो तिसरा मित्र आपल्यात नाही.

ते उगमशोधक आपल्याकडे पुरेसे नाहीत.

उगमशोधक म्हणजे ते आरोग्यसेवा

व्यावसायिक जे जाणतात कि आरोग्याची सुरुवात

तिथे होते जिथे आपण राहतो,
काम करतो व खेळतो,

पण त्या जाणिवेच्या पलीकडे जाऊन,
जे स्रोत गतीशील करू

शकतात एक पद्धत तयार करण्यासाठी

त्यांच्या क्लिनिक्स आणि हॉस्पिटल्समधे

जी खरंच अशा दृष्टीकोनाची सुरुवात करते

ज्यानुसार लोकांना क्लिनीकच्या

चार भिंतींबाहेर असलेल्या स्त्रोतांशी जोडते.

आता तुम्ही विचारलं
आणि हा सहज प्रश्न आहे

जो वैद्यकशास्त्रातील बरेच
सहकारी विचारतात

"डॉक्टर्स आणि नर्सेस वाहतूक
आणि घरांबद्दल विचार करताहेत?

आपण केवळ गोळ्या आणि क्रिया द्यायला नकोत का

आणि हाताशी असलेल्या कामावर

लक्ष केंद्रित करायला नको का?"
पाण्याच्या कडेवर असलेल्या लोकांना

वाचवणे हे महत्वाचे आहेच.

वेळ कुणाला आहे?

तरीही मी म्हणेन कि शास्त्राला
जर आपण मार्गदर्शक म्हणून

वापरणार असू, तरी आपण उगमाच्या शोधाचा
दृष्टिकोन ठेवायलाच हवा.

शास्त्रज्ञांना आता हे जाणतात कि

आपण ज्याचे भाग आहोत
त्या जगण्याच्या आणि कामाच्या

परिस्थितीचा आपल्या आरोग्यावर

दुपटीहूनही अधिक परिणाम होतो,
आपल्या जनुकीय

प्रणालीहूनही अधिक, आणि जगण्याची

व कामाच्या जागेची परिस्थिती,

आपल्या वातावरणाची रचना,

आपले समाजवस्त्र
ज्या पद्धतीने एकत्र विणले आहे ते,

आणि त्या सगळ्यांचा आपल्या वर्तनावर होणारा

परिणाम या सगळ्याचा पाचपटीहूनही
अधिक परिणाम आपल्या

आरोग्यावर होतो

गोळ्या आणि प्रक्रियांपेक्षाही अधिक डॉक्टर्स

आणि हॉस्पिटल्स एकत्र धरून.

सगळं मिळून, जगण्याची
आणि काम करण्याची परिस्थिती

६० टक्के मृत्यु टाळण्यास जबाबदार असते.
हे कसं असतं

याचं मी आपल्याला एक उदाहरण देतो.

असं समजा एक कंपनी आहे,
एक नवीन सुरुवात केलेली

जी तुमच्याकडे येते आणि म्हणते,
"आमच्याकडे एक

छान उत्पादन आहे.

आता, तुम्ही कदाचित गुंतवणूक कराल

जर ते उत्पादन एक औषध किंवा उपकरण असतं तर

पण ते उत्पादन जर एक उद्यान असेल तर?

यु.के. तील एक पाहणी,

एक महत्वाची पाहणी जिच्यात
यु.के. तील ४ कोटी

रहिवाश्यांच्या नोंदींचे
पुनरावलोकन केले गेले

अनेक बदलणाऱ्या घटकांची पाहणी केली गेली

बऱ्याच घटकांचे नियंत्रण केले गेले,
आणि आढळले कि

जेव्हा हृदयरोगाच्या धोक्याचे समायोजन
करण्याचा प्रयत्न केला

तेव्हा एखाद्याचे हरित वातावरणाशी उदभासनाचा
खूप शक्तिशाली प्रभाव होता.

हरित वातावरणाच्या तुम्ही जितक्या जवळ होता,

उद्यानं आणि झाडांच्या,

तुमच्या हृदय रोगाची शक्यता

तेवढीच कमी आणि श्रीमंत
व गरीब दोघांनाही लागू होतं.

हि पाहणी तेच सांगते
जे सामाजिक आरोग्यसेवेतील

माझे मित्र आजकाल नेहमी म्हणतात:

कि एखाद्याच्या जनुकीय सूत्रापेक्षा

पिन कोड जास्त महत्वाचा आहे.

आम्हीही हे शिकतो आहोत कि पिन कोड

खरंतर आपले जनुकीय सूत्र ठरवत आहे.

जनुकाच्या अभिव्यक्तीचे शास्त्र
त्या रेणवीय यंत्रणांकडे बघते,

त्या क्लिष्ट मार्गांकडे बघते ज्यांनी
आपल्या डीएनएला आकार दिला आहे,

जनुकं चालू आणि बंद होतात

त्यांच्या आपण राहत आणि काम करत असल्याच्या

वातावरणाशी होणाऱ्या उदभासनामुळे.

म्हणजे हे स्पष्ट आहे कि हे घटक,

उगमासंबंधीचे घटक, महत्वाचे असतात.

त्यांचा आपल्या आरोग्याशी संबंध असतो

आणि म्हणून आपल्या आरोग्यसेवेच्या
व्यावसायिकांनी त्याबाबत

काहीतरी केले पाहिजे.

आणि तरीही व्हेरोनिकाने मला विचारलं,

कदाचित बऱ्याच काळानंतर एक लक्षवेधी प्रश्न.

त्या भेटीत तिने विचारलं,
"माझ्या कुठल्याच डॉक्टरनी माझ्या

घराबद्दल आधी का नाही विचारलं?

त्या आपत्कालीन कक्षाच्या
माझ्या वाऱ्यांमध्ये,

मी दोन कॅट स्कॅन केले,

माझ्या माकडहाडाजवळ सुई टोचली

स्पायनल फ्लुइड घेण्यासाठी,

एक डझनभर रक्त तपासण्या केल्या.

मी नुसती ये जा केली, आरोग्य सेवेतील
सगळ्या प्रकारच्या माणसांना भेटले

आणि माझ्या घराबद्दल कोणीच विचारले नाही."

याचं प्रामाणिक उत्तर असं आहे कि

आरोग्यसेवेत आम्ही लक्षणांवर उपचार

करतो ते प्रथमतः तुम्हाला आजारी पडणाऱ्या
गोष्टी लक्षात न घेता.

आणि त्याची बरीच कारणं आहेत,

पण तीन महत्वाची म्हणजे एक,
आम्ही त्यासाठी पैसे मोजत नाही.

आरोग्यसेवेत आम्ही नेहमी मूल्यापेक्षा
संख्येसाठी पैसे मोजतो.

सहसा आम्ही डॉक्टर्स आणि हॉस्पिटल्सना

पैसे देतो ते ते किती प्रकारच्या सेवा देतात

त्यासाठी पण तुम्हाला ते किती निरोगी करतात
यासाठी देतोच असे नाही.

यातून मार्ग दुसऱ्या अभूतपूर्व गोष्टीकडे जातो

जिला मी आरोग्यसेवेतील

उगमाबाबत "विचारू नका सांगू नका"
दृष्टिकोन म्हणतो.

तुमच्या राहण्याच्या आणि कामाच्या

जागेबद्दल आम्ही विचारत

नाही कारण जर समस्या तिथे असेल
तर तुम्हाला काय सांगायचे

हे आम्हाला माहित नाही.
असं नाही कि हे घटक महत्वाचे आहेत

हे डॉक्टरांना माहित नाही. यु. एस. मधील

डॉक्टरांच्या नुकत्याच केलेल्या

एका पाहणीत, १,००० हुन अधिक डॉक्टरांच्या,

त्यांपैकी ८० टक्के म्हणाली कि

त्यांच्या रुग्णांचे उगमाकडील प्रश्न

हे त्यांच्या आरोग्याच्या प्रश्नांइतकेच

महत्वाचे आहेत,
त्यांच्या वैद्यकीय प्रश्नांइतकेच,

आणि उगमाच्या प्रश्नांची
हि सर्वज्ञात जाणीव असणूनसुद्धा

पाचातील केवळ एक डॉक्टर म्हणाले

कि त्यांना त्या घटकांना संबोधित
करण्याबद्दल आत्मविश्वास होता

उगमस्थानीच आरोग्य सुधारण्याचा.

एक पोकळी आहे
रुग्णांची आयुष्यं जाणून घेण्यात,

त्यांच्या राहण्याच्या आणि कामाच्या

जागेचा संदर्भ लावण्यात
आणि आम्ही काम करत असलेल्या पद्धतींमधे

त्याबाबत काही करण्याच्या शक्यतेत.

सध्या हि एक मोठी समस्या आहे,

कारण यातून पुढचा प्रश्न उभा राहतो तो म्हणजे,

ती कुणाची जबाबदारी आहे?

आणि त्यामुळेच मी तिसऱ्या मुद्द्याकडे येतो,

व्हेरोनिकाच्या त्या लक्षवेधी
प्रश्नाच्या उत्तराकडे.

हि कठीण समस्या असण्याचे एक कारण

म्हणजे आरोग्यसेवा पद्धतीत
पुरेसे उगमशोधक नाहीत.

तो तिसरा मित्र असलेले पुरेसे लोक नाहीत,

ती व्यक्ती जी याचा तपास लावते कि

कोण किंवा काय त्या मुलांना
पाण्यात ढकलत आहे.

आता, बरेच उगमशोधक आहेत,

आणि त्यांपैकी बऱ्याचजणांना भेटण्याचा
मान मला मिळाला

लॉस अँजेलीस आणि देशाच्या इतर भागांत,

आणि जगभरात,

आणि याची नोंद घेणे महत्वाचे आहे
कि उगमशोधक काही वेळा

डॉक्टर्स असतात पण ते असणे जरुरी नाही.

ते नर्सेस, इतर चिकित्सक,

सेवा व्यवस्थापक, समाजसेवक असू शकतात.

हे महत्वाचे नाही
कि उगमशोधकांच्या नावामागे

कुठली डिग्री लागलेली आहे.

महत्वाचे हे आहे कि त्या सगळ्यांमधे

त्यांच्या सेवेचे रूप पालटवणाऱ्या पद्धतीचे
अवलंबन करण्याची क्षमता आहे,

त्यांची वैद्यकीय सेवा

पुरवण्याची पद्धत बदलण्याची क्षमता आहे.

ती पद्धत खूप साधी आहे.

ती म्हणजे एक, दोन, आणि तीन.

प्रथम, ते शांतपणे बसून म्हणतात,

काही रुग्णांमधील वैद्यकीय

समस्या ओळखू या.

समजा, उदाहरणार्थ,

दम्याने त्रस्त असलेल्या

आणि हॉस्पिटलच्या चकरा मारणाऱ्या लहान

मुलांची मदत करू या.

समस्येचे निदान झाल्यावर,
ते दुसऱ्या पायरीकडे जातात,

आणि ते म्हणतात, मूळ कारण शोधू या.

आता आरोग्यसेवेतील मूळ कारणाचे

विश्लेषण म्हणजे,

तुमच्या जनुकांचा अभ्यास,
तुमच्या वर्तनाची पाहणी.

कदाचित तुम्ही निरोगी अन्नसेवन करत नसाल.

निरोगी अन्न खा.

हा एक खूप साधा दृष्टिकोन आहे

मूळ कारणाच्या विश्लेषणाचा.

असं दिसून येतं कि ते उपयोगाचं नसतं

जेव्हा आपण आपल्याला
सर्वसामान्य दृष्टिकोनातच

मर्यादित ठेवतो. मूळ कारणाचे जे विश्लेषण

एक उगमशोधक करतो,
त्यात तुमच्या राहण्याच्या

कामाच्या जागेच्या परिस्थितींचे वर्णन असते.

दमा असलेल्या मुलांमध्ये कदाचित त्यांच्या

घरात जे घडत आहे ते असेल

किंवा ते एखाद्या भयंकर हवाप्रदूषण असणाऱ्या
मुक्तमार्गाजवळ राहात असतील

तर त्यामुळे दमा असेल.

आणि कदाचित म्हणूनच आपण
आपल्या स्रोतांना ते हाताळण्यासाठी

चालना दिली पाहिजे, कारण तो तिसरा घटक,

प्रक्रियेचा तिसरा भाग जो उगमशोधक करतात
तो महत्वाचा आहे.

उत्तर तयार करण्यासाठी
ते स्रोतांना चालना देतात

दोन्हींत म्हणजे वैद्यकीय पद्धतीत,

आणि मग सामाजिक आरोग्यसेवेतील,
इतर क्षेत्रातील,

वकील आणि ज्यांना कुणाला

सहभागी व्हायचे असेल त्यांना एकत्र आणून,

बरोबर वाटेल असे उत्तर तयार करण्यासाठी

ज्या रुग्णांना खरंच वैद्यकीय समस्या आहेत
त्यांना घेण्यासाठी

आणि त्यांची मूळ समस्या काय हे पाहण्यासाठी

तुम्हाला हव्या असलेल्या स्त्रोतांशी
त्यांना जोडू या.

मला हे स्पष्टपणे ठाऊक आहे कि

उगमशोधकांच्या अशा बऱ्याच कथा आहेत जे
लक्षणीय काम करत

आहेत. पण त्यांची संख्या पुरेशी नाही
हि समस्या आहे.

काही अंदाजांनुसार, आरोग्यसेवा पद्धतीत
आपल्याला

प्रत्येक २० ते ३० चिकित्सकांमागे
एक उगमशोधक हवा आहे.

उदाहरणार्थ, यु. एस. मधे

याचा अर्थ आपल्याला २५,००० उगमशोधक हवेत

२०२० पर्यंत.

पण सगळे मिळून आपल्याकडे सध्या फक्त काही
हजार उगमशोधक आहेत,

आणि म्हणून, काही वर्षांपूर्वी, माझे सहकारी

आणि मी म्हणालो, तुम्हाला ठाऊक आहे,

आपल्याला प्रशिक्षण देऊन उगमशोधक
तयार करणे जरुरी आहे

म्हणून आम्ही एक संस्था सुरु करायची ठरवलं

हेल्थ बिगीन्स नावाची,

आणि हेल्थ बिगीन्स तेच करते.

आम्ही उगमशोधकांना प्रशिक्षण देतो.

आणि यश मोजण्यासाठी आम्ही

बरेच मापदंड वापरतो पण मुख्य

गोष्ट जिच्यात आम्हाला रस आहे ती म्हणजे

आत्मविश्वासाची भावना आम्ही बदलत

आहोत "विचारू नका, सांगू नका" लोकांमधली.

आम्ही याची खातरजमा
करण्याचा प्रयत्न करतो आहोत कि

चिकित्सक आणि ते काम करत असलेल्या पद्धतीत

क्षमता आणि आत्मविश्वास आहे
आपल्या आयुष्यातील

राहण्याच्या आणि कामाच्या जागांवरील

प्रश्नांना हाताळण्याचा.

आम्ही आमच्या कामात तो आत्मविश्वास

तिपटीने वाढताना बघत आहोत.

हे लक्षणीय आहे,

पण मी आपल्याला उगमशोधकांना
एकत्र आणण्याचा

आणि त्यांच्यासोबत काम करण्याचा

लक्षवेधी भाग कुठला हे सांगतो.

सर्वात लक्षवेधी हे आहे कि दररोज,
दर आठवड्याला.

मी व्हेरोनिकाच्या गोष्टीसारख्या
गोष्टी ऐकतो.

व्हेरोनिका आणि तिच्यासारख्या कित्येकांच्या

गोष्टी आहेत, ते लोक जे आरोग्यसेवा

पद्धतीकडे येतात आणि ज्यांना झलक मिळते

कशाचीतरी जे परिणामकारक आहे,

एक अशी आरोग्यपद्धती

जी तुम्हाला ये जा करण्यापासून रोखते

पण खरंच तुमचे आरोग्य सुधारते

आपण कोण आहात हे जाणून घेते

तुमच्या आयुष्याचा संदर्भ ओळखते

तुम्ही श्रीमंत किंवा गरीब
किंवा मध्यमवर्गीय असलात तरी.

या गोष्टी लक्षवेधक आहेत कारण

त्या फक्त आपल्याला हे सांगत नाहीत

कि आपण आपल्याला हव्या असलेल्या
आरोग्यपद्धतीच्या जवळ आहोत

तर हे देखील कळते काहीतरी आहे.

ज्यापर्यंत पोचण्यासाठी
आपण सगळे काहीतरी करू शकतो.

डॉक्टर्स आणि नर्सेस रुग्णांच्या
आयुष्याचा संदर्भाबाबत

चांगल्या प्रकारे प्रश्न विचारू शकतात
ती फक्त एक चांगली पद्धत म्हणून नाही

तर आरोग्यसेवेचे एक चांगले प्रमाण म्हणून.

आरोग्यसेवा पद्धती आणि दाता

सामाजिक आरोग्यसेवा संस्था आणि विभाग यांना
एकत्र आणून म्हणू

शकतात आपल्याकडची माहिती

एकत्रपणे अभ्यासू या.

आपल्या रूग्णांच्या आयुष्याबाबत आपल्या
माहितीतून काही नमुना मिळतो आहे का ते बघू

आणि काही उगमाकडील
कारण शोधता येते का ते बघू

आणि मग तितक्याच प्राधान्याने
आपण स्रोत त्या समस्यांना

हाताळण्यासाठी संरेखित करू शकतो का?

वैद्यकीय महाविद्यालये,

नर्सिंग महाविद्यालये,
सगळ्या प्रकारचे आरोग्यसेवा

प्रशिक्षण कार्यक्रम भावी पिढीतील
उगमशोधकांना प्रशिक्षीत करून मदत करू शकतात.

आपण याचीही खातरजमा करू शकतो कि हि

विद्यालये या दृष्टिकोनाचा
कणा असणाऱ्या म्हणजेच

आरोग्य समाजसेवकाला प्रमाणित करतील.

आरोग्यसेवा पद्धतीत अशा बऱ्याच

लोकांची आपल्याला गरज आहे
जर आपल्याला ती खरंच

परिणामकारक करायची असेल तर

आणि रुग्णसेवा पद्धतीकडून आरोग्यसेवा

पद्धतीकडे जायचे असेल तर.
पण शेवटी आणि बहुदा

महत्वाचं म्हणजे आपण काय करायचं?
रुग्ण म्हणून आपण काय

करायचं? आपण फक्त आपल्या डॉक्टरांकडे

आणि नर्सेसकडे आणि आपल्या चिकित्सालयात

जाऊन विचारायचं, "माझ्या राहण्याच्या
आणि कामाच्या

जागेबाबत माहित असावं असं काही आहे का?"

आरोग्याला अडथळा करणाऱ्या मला माहित
नसणाऱ्या काही गोष्टी आहेत

का, आणि महत्वाचं म्हणजे, जर अडथळे असतील

आणि मी आपल्याकडे येऊन म्हणत असें

कि मला वाटतंय कि माझ्या घरात
किंवा कामाच्या जागेत

समस्या आहे किंवा मला वाहतुकीसाठी मार्ग नाही

किंवा एक खूप दूर असलेले उद्यान आहे, माफ करा

डॉक्टर, ते प्रश्न असतील

तर मी आपला पळण्याचा सल्ला ऐकू शकत नाही

मग डॉक्टर,

तुम्ही माझे

ऐकून घ्याल का?

आणि आरोग्याची जिथे सुरुवात होते

तिथे सुधारणा करण्यासाठी
आपण एकत्रपणे काय करू शकतो?

आपण जर हे काम करू शकलो,

तर डॉक्टर्स आणि आरोग्यसेवापद्धती

दाता आणि आपण सारेचजण

आरोग्याबद्दल काही जाणून घेऊ शकू.

आरोग्य हि केवळ वैयक्तिक जबाबदारी
किंवा घटना नाही.

आरोग्य हे सामायिक आहे.

आपलं आयुष्य महत्वाचं आहे या जाणिवेत

केलेल्या वैयक्तिक गुंतवणुकीतून ते येते,

आपल्या राहण्याच्या आणि कामाच्या, खाण्याच्या

झोपण्याच्या जागेचा संदर्भ महत्वाचा

असतो आणि जे आपण आपल्यासाठी करतो,

तेच आपण त्यांच्यासाठी पण केले पाहिजे

ज्यांच्या राहण्याच्या आणि कामाच्या जागांची

स्थिती कठीण पण असह्य नाही.

आपण सर्वजण उगमाकडे स्रोत पुरवठा
सुधारण्याची खातरजमा

करू शकतो, पण त्याचवेळी

एकत्र काम करून दाखवू शकतो कि आपण
आरोग्यसेवेला उगमाकडे नेतो आहोत.

आरोग्य जिथे सुरु होते
तिथेच आपण ते सुधारू शकतो.

धन्यवाद.