Return to Video

Ne zaman ölürsün? - Randall Hayes

  • 0:07 - 0:10
    Varlığımızın devam ettiği ilk andan beri,
  • 0:10 - 0:15
    insanlar ölümü ve dirilmeyi
    merak etmişlerdir.
  • 0:15 - 0:19
    Dünyadaki neredeyse her inancın bunlarla
    ilgili bir takım yorumları vardır,
  • 0:19 - 0:20
    ilk mitolojilerimizden,
  • 0:20 - 0:26
    ölülerin geri gelmesiyle ilgili en popüler
    sinema filmlerine kadar.
  • 0:26 - 0:28
    Peki diriliş gerçekten mümkün müdür?
  • 0:28 - 0:34
    Ölü biriyle yaşayan biri
    arasındaki asıl fark nedir?
  • 0:34 - 0:38
    Ölümü anlamamız için öncelikle
    yaşamı bilmemiz lazım.
  • 0:38 - 0:41
    Eski bir teorinin vitalizm
    adında bir görüşü vardı
  • 0:41 - 0:44
    ve hayatın özünü şu şekilde açıklarlardı:
  • 0:44 - 0:46
    yaşayanlar eşsizdir
  • 0:46 - 0:50
    çünkü onlar özel bir madde ve
    enerji ile doldurulmuşlardır.
  • 0:50 - 0:51
    Adı QI,
  • 0:51 - 0:52
    yaşam kaynağı ya da şaka,
  • 0:52 - 0:54
    ne olursa olsun
  • 0:54 - 0:57
    öz üzerine kurulan bu görüş
    dünya genelinde yaygındı
  • 0:57 - 1:00
    ve hala bir şekilde diğer
    insanlardan can alan
  • 1:00 - 1:03
    ya da yeniden doldurulabilen sihirli
    güçler oluşturan kahramanların
  • 1:03 - 1:07
    bulunduğu hikayelerde
    varlığını sürdürüyor.
  • 1:07 - 1:10
    Vitalizm, Batı dünyasında, 17. yüzyılda
  • 1:10 - 1:13
    Bilimsel Devrim ile yokluğunu
    hissettirmeye başladı.
  • 1:13 - 1:16
    René Descartes bu görüşü
    şu şekilde geliştirdi:
  • 1:16 - 1:20
    insanoğlunun diğer
    makinelerden farkı yoktur,
  • 1:20 - 1:26
    kutsal bir şekilde ruh oluşturuldu ve
    beynin saygı bezlerine yerleştirildi.
  • 1:26 - 1:32
    Ve 1907'de, Dr. Duncan McDougall'e göre
    ruhun belirli bir kütlesi vardır,böylece
  • 1:32 - 1:38
    hastalar,ölümden hemen önce ve sonra,
    tartılarak ölümleri kanıtlanabilir.
  • 1:38 - 1:42
    Deneyleri vitalizminkiler gibi geçersiz
    sayılmasına rağmen,
  • 1:42 - 1:45
    bu teori popüler kültüre kadar
    devamlılığını sürdürmüştür.
  • 1:45 - 1:48
    Peki bütün bu geçersiz sayılan
    teoriler bizi nerede bıraktı?
  • 1:48 - 1:51
    Şuan bildiğimiz şey,hayat
    bazı sihirli maddelerde
  • 1:51 - 1:54
    ya da kıvılcımın içinde değil,
  • 1:54 - 1:58
    devam eden biyolojik bir
    sürecin içerisinde tutuluyor.
  • 1:58 - 2:00
    Ve bu süreci anlamak için,
  • 2:00 - 2:04
    hücrelerin seviyesine kadar
    yakınlaşmamız gerekiyor.
  • 2:04 - 2:06
    Her bir kürenin içerisinde,
  • 2:06 - 2:10
    vücudumuzun ATP olarak bilinen
    enerji taşıyan moleküllere dönüştürdüğü
  • 2:10 - 2:13
    glukoz ve oksijenden güç alan
  • 2:13 - 2:17
    sürekli kimyasal reaksiyonlar oluşur.
  • 2:17 - 2:19
    Hücreler bu enerjiyi onarmaktan
  • 2:19 - 2:21
    gelişime ve yeniden üretime kadar
  • 2:21 - 2:22
    her şeyde kullanırlar.
  • 2:22 - 2:26
    Sadece gerkli moleküllerin oluşumu
    için değil, aynı zamanda
  • 2:26 - 2:30
    bu moleküllerin gerekli yere götürülmesi
    için de bir çok enerji harcanır.
  • 2:30 - 2:32
    Entropinin evrensel olgusu ,
  • 2:32 - 2:36
    moleküller yüksek yoğunluktan
    az yoğunluğa
  • 2:36 - 2:40
    ya da aralıklı yerlerden daha küçük
    molekül ya atomlara doğru,
  • 2:40 - 2:44
    rastgele bir şekilde nüfuz ettiğini
    ifade eder.
  • 2:44 - 2:47
    Bu yüzden hücrelerin, biyolojik
    fonksiyonların oluşumu için gerekli olan
  • 2:47 - 2:50
    çok karmaşık formasyonlarda,
  • 2:50 - 2:52
    moleküllerin devamlılığı için
  • 2:52 - 2:56
    enerji kullanarak entropiyi kontrol
    altında tutmaları gerekiyor.
  • 2:56 - 3:00
    Bütün hücrenin entropiye dayanamadığı
    anda bu düzenin yıkılması,
  • 3:00 - 3:03
    ölümle sonuçlanan şeyin ta kendisi oluyor.
  • 3:03 - 3:07
    Bu da organizmanların öldükleri anda
    basit bir şekilde yaşama geri
  • 3:07 - 3:09
    dönememelerinin sebebi oluyor.
  • 3:09 - 3:11
    Ciğerlere hava pompalayabiliriz,
  • 3:11 - 3:13
    ancak eğer
  • 3:13 - 3:16
    solunum dönüşümünü içeren
    diğer bir çok süreç artık çalışmıyorsa
  • 3:16 - 3:18
    bu pek de iyi olmayacaktır.
  • 3:18 - 3:21
    Benzer şekilde,defibrilatörden
    elektro şok
  • 3:21 - 3:24
    cansız bir kalbi çalıştırmıyor,
  • 3:24 - 3:28
    kas hücrelerini anormal bir şekilde
    kalp ritmine yeniden senkronize ediyor.
  • 3:28 - 3:31
    böylece kendi normal
    ritmlerini kazanıyorlar.
  • 3:31 - 3:35
    Bu bir insanı ölümden kurtarabilir ancak
    ancak ölü bir bedeni ya da
  • 3:35 - 3:37
    ölü bedenin başında dikilmiş iri
    bir adamı ayağa kaldırmaz.
  • 3:37 - 3:41
    Öyleyse bizim çeşitli sağlık mucizelerimiz
    ölümü geri tepmemiş,
  • 3:41 - 3:45
    sadece ertelemiş ya da
    engellemiştir diyebiliriz.
  • 3:45 - 3:47
    Fakat bu denildiği kadar
    kolay bir şey değil
  • 3:47 - 3:51
    çünkü teknoloji ve sağlıktaki
    son gelişmeler
  • 3:51 - 3:54
    daha önceleri insanların
    öldüğü düşünülen
  • 3:54 - 3:58
    potansiyel olarak geri çevrilebilir
    durumları tanımlayan
  • 3:58 - 4:01
    koma gibi belirtiler saptamıştır.
  • 4:01 - 4:06
    Gelecek zamanlarda,bu geri dönüş
    konusu daha da geliştirilebilir.
  • 4:06 - 4:09
    Bazı hayvanlar neredeyse duracak
    noktaya kadar
  • 4:09 - 4:11
    biyolojik süreçlerini yavaşlatarak
  • 4:11 - 4:14
    yaşam sürelerini uzattıkları
  • 4:14 - 4:17
    ya da zor şartlarda hayatta
    kaldıkları ile bilinir
  • 4:17 - 4:20
    Ve kronik üzerine araştırmalar da ölmek
    üzere olan insanları dondurup
  • 4:20 - 4:24
    onlara yardım edilebilecek daha iyi
    teknolojinin olduğu dönemde
  • 4:24 - 4:26
    yeniden canladırarak aynı şeyi
    başarmayı umut ediyor.
  • 4:26 - 4:31
    Hücreler dondurulduğu zaman çok küçük
    moleküler hareketler oluşuyor ve
  • 4:31 - 4:33
    yayılma pratik olarak duruyor.
  • 4:33 - 4:38
    Bütün hücrelerin süreçleri
    bozulmuş olsa bile,
  • 4:38 - 4:42
    bu muhtemelen bütün molekülleri
    doğru yerine geri getiren
  • 4:42 - 4:45
    ve aynı anda bütün hücrelere
    ATP aşılayan
  • 4:45 - 4:49
    inanılmaz küçük robotlar tarafından
  • 4:49 - 4:53
    vücudu çalışmayı durdurduğu yere
    geri getirerek düzeltilebilirdi.
  • 4:53 - 4:57
    Öyleye yaşamı sihirli bir ateşleme
    değil de inanılmaz karmaşık bir durum,
  • 4:57 - 5:01
    ya da kendi kendini sürdürebilen
    bir organizasyon olarak düşünürsek,
  • 5:01 - 5:04
    ölüm ise bu hassas dengeyi bozan
  • 5:04 - 5:07
    entropinin artma sürecidir.
  • 5:07 - 5:10
    Ve biri tam anlamıyla öldüğü anda
  • 5:10 - 5:12
    sabit ve değişmez bir hale değil,
  • 5:12 - 5:15
    geri tepebildiği kadar entropinin
  • 5:15 - 5:18
    basit bir maddesine dönüşür.
Title:
Ne zaman ölürsün? - Randall Hayes
Speaker:
Randall Hayes
Description:

Ful Versiyonu için: http://ed.ted.com/lessons/at-what-moment-are-you-dead-randall-hayes
Varlığımızın devamlılığı sürdüğünden beri,insanlar ölüm ve geri gönüşü merak etmişlerdir.Peki geri dönüş mümkün müdür? Ölen ile yaşan biri arasındaki fark tam olarak nedir?
Hayes yıllanmış sorulara cevap veren bilimsel teorilerin derinine iniyor.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:34
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for At what moment are you dead?
Meric Aydonat edited Turkish subtitles for At what moment are you dead?
Meric Aydonat edited Turkish subtitles for At what moment are you dead?
Meric Aydonat edited Turkish subtitles for At what moment are you dead?
Meric Aydonat accepted Turkish subtitles for At what moment are you dead?
Veysel Dağdemir edited Turkish subtitles for At what moment are you dead?
Veysel Dağdemir edited Turkish subtitles for At what moment are you dead?
Veysel Dağdemir edited Turkish subtitles for At what moment are you dead?
Show all

Turkish subtitles

Revisions