Return to Video

Tık tuzağından hoşlanmıyor musunuz? Tıklamayın

  • 0:00 - 0:02
    Son zamanlarda
  • 0:02 - 0:05
    bazı beyaz çocuklar ve siyahi kadınlar
  • 0:05 - 0:08
    Twitter profil fotoğraflarını ve resimlerini değiş tokuş ettiler.
  • 0:08 - 0:09
    İçeriklerini değiştirmeden
  • 0:09 - 0:11
    her zamanki gibi tweet atmaya devam ettiler
  • 0:11 - 0:14
    ama birden beyaz çocuklar, sürekli
  • 0:14 - 0:16
    aşağılayacı cümleler yazıldığını farkettiler
  • 0:16 - 0:18
    ve sanal alemin en kötü taciz çeşitlerine maruz kaldılar.
  • 0:18 - 0:21
    Oysa ki siyahi kadınlar onlar için
  • 0:21 - 0:24
    çabucak sevimli şeylerin yazıldığını farkettiler.
  • 0:24 - 0:26
    Benden beş yaş büyükseniz
  • 0:26 - 0:29
    sizin internet anlayışınız çoğunlukla yavru köpekler ve çocuklardan
  • 0:29 - 0:31
    ve bazen de çocukların yavru köpeklere binmesinden ibarettir.
  • 0:31 - 0:34
    Böyle bir şey var. Google'a bakın.
  • 0:34 - 0:36
    Ancak geri kalanımız biliyor ki İnternet
  • 0:36 - 0:39
    gerçekten çirkin bir yer olabiliyor.
  • 0:39 - 0:42
    Renkli tartışmalar gibi şeylerden söz etmiyorum
  • 0:42 - 0:44
    ki demokrasimiz için sağlıklı olan budur.
  • 0:44 - 0:48
    Kastettiğim şey tiksindirici kişisel saldırılar.
  • 0:48 - 0:50
    Belki sizin de başınıza gelmiştir
  • 0:50 - 0:53
    ama bu büyük ihtimalle en az iki kere yaşanır, daha da kötüsü,
  • 0:53 - 0:55
    beyaz olmayan bir bayan, eşcinsel veya başka biriyseniz,
  • 0:55 - 0:57
    aynı zamanda birden fazla olabilir.
  • 0:57 - 0:59
    Hatta şimdiki konuşmam gibilerini yazdığım,
  • 0:59 - 1:02
    @SallyKohnSucks adında bir Twitter hesabı da kurmuştum.
  • 1:04 - 1:07
    bilgi kısmında benim hakkımda
  • 1:07 - 1:11
    "erkek düşmanı, kaslı lezbiyen ve kariyerimde başardığım tek şey sapkın cinselliği yaymak."
  • 1:11 - 1:13
    yazıyordu.
  • 1:13 - 1:15
    Tesadüf şu ki sadece üçüncüsü doğru.
  • 1:15 - 1:19
    Demek istediğim, yalan! (Gülüşmeler)
  • 1:21 - 1:23
    Ancak gerçekten, hepimiz bu zırvalıktan nefret ettiğimizi söyleriz.
  • 1:23 - 1:25
    Asıl soru, bunu değiştirmek için kişisel fedakarlık
  • 1:25 - 1:28
    yapmaya hazır olup olmadığımız.
  • 1:28 - 1:30
    İnternete teslim olmayı kastetmiyorum.
  • 1:30 - 1:32
    Demek istediğim tıklamanın yollarını değiştirmeniz,
  • 1:32 - 1:35
    çünkü tıklamak genel bir kanundur.
  • 1:35 - 1:37
    Artık bu durum
  • 1:37 - 1:39
    birkaç seçkin kişinin tüm medyayı kontrol ettiği
  • 1:39 - 1:41
    ve geri kalanımızın sadece pasif alıcı olduğu bir durum değil.
  • 1:41 - 1:44
    Gittikçe artan oranda, medyatikleşiyoruz.
  • 1:44 - 1:47
    Eskiden, oh, tamam, üstümü giyeyim,
  • 1:47 - 1:49
    bir sürü makyaj yapayım,
  • 1:49 - 1:51
    televizyona gideyim, haberler hakkında konuşayım derdim.
  • 1:51 - 1:54
    Bu medya yapmanın genel kanunudur.
  • 1:54 - 1:57
    Ardından eve gelip tarayıcıyı açar
  • 1:57 - 1:58
    ve Twitter'a bakardım ki
  • 1:58 - 2:00
    üstelik bu medyayı tüketen özel bir harekettir.
  • 2:00 - 2:02
    Demek istediğim, tabii ki öyle. Pijamalarımla.
  • 2:02 - 2:04
    Yanlış.
  • 2:04 - 2:06
    Bloglara yazdığımız, tweet attığımız
  • 2:06 - 2:10
    ve tıkladığımız her şey
  • 2:10 - 2:13
    medya yapmanın genel kanunudur.
  • 2:13 - 2:14
    Yeni editörler biziz.
  • 2:14 - 2:16
    İlgimizi vereceğimiz şeylere dayalı olarak
  • 2:16 - 2:19
    neyin dikkat çekeceğini biz karar veriyoruz.
  • 2:19 - 2:20
    Medya artık bu şekilde çalışıyor.
  • 2:20 - 2:23
    Bütün bu gizli algoritmalar, sizin gördüğünüz ve
  • 2:23 - 2:25
    tıkladığınız şeylere dayalı olarak
  • 2:25 - 2:27
    hepimizin gördüğü şeyleri belirliyor
  • 2:27 - 2:31
    ve bu sırayla bütün kültürümüzü şekillendiriyor.
  • 2:31 - 2:33
    Amerikalıların beşte üçünden fazlası
  • 2:33 - 2:37
    ülkemizde büyük bir kabalık problemi olduğunu düşünüyor
  • 2:37 - 2:39
    ama sanırım bu Amerikalıların en az beşte üçünün
  • 2:39 - 2:43
    toplumun en çirkin dürtülerini besleyen
  • 2:43 - 2:45
    hakaret yönelimli, ipe sapa gelmez söylemlerde bulunma
  • 2:45 - 2:48
    gibi aynı şeylere tıklıyorlar.
  • 2:48 - 2:52
    Medya tabiatında rahatsız edici şekilde artan bir oranda
  • 2:52 - 2:55
    duyulduğundan daha fazla rahatsız edici hale getirmeye teşvik eden
  • 2:55 - 2:58
    ve yüksek sesin zulmünü
  • 2:58 - 3:01
    çirkin zulme dönmesini teşvik eden bir ortam var.
  • 3:01 - 3:04
    Bu böyle olmak zorunda değildir.
  • 3:04 - 3:06
    Değildir.
  • 3:06 - 3:09
    Buna neden olan şeyleri değiştirebiliriz.
  • 3:09 - 3:10
    Başlangıç için, yapabileceğimiz 2 şey var.
  • 3:10 - 3:14
    İlk olarak, birisinin canının yandığını görünce öylece kenarda durmayın.
  • 3:14 - 3:18
    Sanal alemde birisine hakaret ediliyorsa bir şeyler yapın.
  • 3:18 - 3:20
    Kahraman olun. Bu sizin şansınız.
  • 3:20 - 3:23
    Sesinizi yükselin. Açıkça konuşun. İyi bir insan olun.
  • 3:23 - 3:25
    Olumsuzlukları olumlu şeylerle bastırın.
  • 3:25 - 3:28
    İkinci olarak, en küçük ortak paydamız olan ve
  • 3:28 - 3:31
    dip besleyen tık tuzaklarına tıklamayı
  • 3:31 - 3:32
    kesmeliyiz.
  • 3:32 - 3:36
    Programlarda 7/24 Kim Kardashian'ı
  • 3:36 - 3:37
    görmek istemiyorsanız,
  • 3:37 - 3:39
    Kim Kardashian'ın göğüs kenarlarını anlatan
  • 3:39 - 3:43
    yazılara tıklamayı kesmelisiniz.
  • 3:43 - 3:46
    Bunu yapabileceğini biliyorum. (Alkış)
  • 3:46 - 3:48
    Galiba senin de.
  • 3:48 - 3:49
    Demek istediğim, aynı örnek:
  • 3:49 - 3:51
    Eğer birbirlerine seslenen siyasetçileri sevmiyorsanız,
  • 3:51 - 3:53
    bir partideki bir adamın
  • 3:53 - 3:56
    diğer partideki diğer adama seslendiğini anlatan yazılara tıklamayı kesin.
  • 3:56 - 3:59
    Tren kazasına tıklamak sadece üzerine benzin dökmektir.
  • 3:59 - 4:01
    Bu durumu daha kötü yapar, alevi yayar.
  • 4:01 - 4:05
    Bütün kültürümüz yanar.
  • 4:05 - 4:08
    En fazla tıklamış olmak bir şey getirseydi,
  • 4:08 - 4:11
    o zaman tıklamalarımızla dünyayı istediğimiz şekle sokmaya
  • 4:11 - 4:13
    başlardık,
  • 4:13 - 4:17
    çünkü tıklamak genel kanundur.
  • 4:17 - 4:19
    O hâlde sorumlu olarak tıklayın. Teşekkürler.
  • 4:19 - 4:23
    (Alkış)
Title:
Tık tuzağından hoşlanmıyor musunuz? Tıklamayın
Speaker:
Sally Kohn
Description:

Birçok sanal haber sitesinin, haber sunmanın ötesine geçerek açıkça sizin öfkenizi (ve sayfa görünümünüzü) kışkırttıkları belli olmuyor mu? Haber analisti Sally Kohn'un önerisi - amacı sadece sizi sinirlendirmek olan haberlerle meşgul olmayın. Onun yerine, gerçekten güvendiğiniz haber sitelerini öncelikli olarak tıklayın.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
04:36

Turkish subtitles

Revisions