Γιατί το να νομίζεις πως είσαι άσχημη, σου κάνει κακό

Περίπου 10.000 άτομα τον μήνα αναζητούν στο Google τη φράση «Είμαι άσχημος/η;» Η Μέγκαν Ράμσεϊ από την εκστρατεία αυτοπεποίθησης της Dove, πιστεύει πως τα περισσότερα είναι νεαρά κορίτσια. Σε αυτή τη βαθιά ανησυχητική ομιλία, μας εξηγεί τον αντίκτυπο που έχει η χαμηλή αυτοπεποίθηση — από χειρότερους βαθμούς, μέχρι μεγαλύτερο ρίσκο με ναρκωτικά και αλκοόλ. Στη συνέχεια μοιράζεται μαζί μας, τα βασικά πράγματα που όλοι μας μπορούμε να κάνουμε για να διακόψουμε αυτή την πραγματικότητα.

Αυτή είναι η Στέλλα, η ανιψιά μου.

Μόλις έγινε ενός έτους
κι άρχισε να περπατά.

Το κάνει με τον μοναδικό τρόπο
που έχουν τα βρέφη να περπατούν,

ισορροπώντας το κορμάκι που κινείται
πιο γρήγορα από τα ποδαράκια.

Είναι απίθανο.

Μια αγαπημένη της συνήθεια,
αυτή τη στιγμή

είναι να κοιτάζεται στον καθρέπτη.

Λατρεύει την αντανάκλασή της.

Γελάει και φωνάζει και δίνει
στον εαυτό της μεγάλα υγρά φιλιά.

Είναι πανέμορφο.

Προφανώς όλοι οι φίλοι της κάνουν το ίδιο
και η μητέρα μου λέει πως το έκανα κι εγώ

κι αυτό με έβαλε σε σκέψεις:

Πότε σταμάτησα να το κάνω αυτό;

Πότε παύει να μας αρέσει η μορφή μας;

Διότι είναι προφανές πως δεν μας αρέσει.

Δέκα χιλιάδες άνθρωποι κάθε μήνα
κάνουν αναζήτηση στο Google:

«Είμαι άσχημος ή άσχημη;»

Αυτή είναι η Φαίη. Είναι δεκατριών ετών
και ζει στο Ντένβερ.

Όπως κάθε έφηβη, θέλει απλά ν' αρέσει,
και να ταιριάζει στην παρέα.

Είναι Κυριακή βράδυ.

Ετοιμάζεται για τη σχολική εβδομάδα.

Την τρέμει ελαφρώς,
και είναι κάπως μπερδεμένη

γιατί παρόλο
που η μαμά της συνεχώς της λέει

πως είναι όμορφη,

κάθε μέρα στο σχολείο,
κάποιος της λέει πως είναι άσχημη.

Λόγω της διαφοράς όσων λέει η μαμά της
και όσων της λένε οι φίλοι της

ή οι συμμαθητές της στο σχολείο,

δεν ξέρει ποιον να πιστέψει.

Ετοιμάζει λοιπόν ένα βίντεο της,
το ανεβάζει στο YouTube,

και ζητά από τον κόσμο ν' αφήσει σχόλιο:

«Είμαι όμορφη ή άσχημη;»

Μέχρι στιγμής, η Φαίη έχει λάβει
πάνω από 13.000 σχόλια.

Κάποια είναι τόσο πικρόχολα
που δεν θέλω ούτε να το σκέφτομαι.

Είναι μια τυπική υγιής έφηβη
που εισπράττει αυτή την ανταπόκριση

σε μια συναισθηματικά ευαίσθητη περίοδο
της ζωής της.

Χιλιάδες άνθρωποι
αναρτούν βίντεο σαν αυτό,

κυρίως κορίτσια στην εφηβεία,
που αναζητούν επιβεβαίωση.

Τι τα ωθεί όμως να το κάνουν αυτό;

Οι σημερινοί έφηβοι
είναι σπάνια μόνοι τους.

Πιέζονται να είναι δικτυωμένοι
και διαθέσιμοι συνεχώς,

να συνομιλούν, να σχολιάζουν,
να μοιράζονται και να δημοσιεύουν

ασταμάτητα.

Ποτέ άλλοτε δεν ήμασταν τόσο δικτυωμένοι,

τόσο σταθερά και άμεσα,
από τόσο μικρή ηλικία.

Όπως μου είπε μια μητέρα, είναι σαν να
κάνουν πάρτι στο δωμάτιό τους κάθε βράδυ.

Απλά δεν υπάρχει ιδιωτικότητα.

Οι κοινωνικές πιέσεις αυτής
της κατάστασης είναι αμείλικτες.

Αυτό το περιβάλλον βάζει τα παιδιά
να αξιολογούν τον εαυτό τους

σύμφωνα με τον αριθμό των λάϊκ

και τον τύπο των σχολίων
που συγκεντρώνουν.

Δεν υπάρχει διαχωρισμός της διαδικτυακής
από τη πραγματική ζωή.

Τι είναι αληθινό και τι όχι,
δύσκολα γίνεται αντιληπτό.

Είναι επίσης δύσκολο
να ξεχωρίσεις το αυθεντικό

από το ψηφιακά επεξεργασμένο.

Τι αποτελεί ορόσημο στη ζωή ενός ατόμου
σε αντιδιαστολή με την καθημερινότητα;

Πού αναζητούν την έμπνευση;

Μπορείτε να δείτε το είδος των φωτογραφιών
που καλύπτουν τα προφίλ

των κοριτσιών σήμερα.

Μοντέλα σε μέγεθος μηδέν
κυριαρχούν ακόμη στις πασαρέλες μας.

Το μακιγιάζ με χρήση αερογράφου
είναι ρουτίνα.

Και τάσεις όπως το «πριν και μετά»
το «κενό στους μηρούς»,

«η γέφυρα του μπικίνι» και το «προ-άνο».

Για όσους δεν γνωρίζουν «προ-άνο»,
σημαίνει «προ-ανορεξικό».

Οι τάσεις αυτές συνδυάζονται με τα
στερεότυπα και τη στυγνή αντικειμενοποίηση

των γυναικών στη σημερινή λαϊκή κουλτούρα.

Δεν είναι δύσκολο να καταλάβετε
με ποιες συγκρίνονται τα κορίτσια.

Ούτε τ' αγόρια όμως έχουν ανοσία σ' αυτό.

Επιδιώκουν γωνιώδες πρόσωπο
και κοιλιακούς υπερήρωα,

όπως των αθλητών και των μουσικών αστέρων.

Ποιο είναι όμως το πρόβλημα με όλα αυτά;

Σίγουρα θέλουμε τα παιδιά μας να γίνουν
υγιή και ισορροπημένα άτομα.

Όμως στον εικονο-κεντρικό πολιτισμό μας
εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας

να δαπανούν περισσότερο χρόνο
και φαιά ουσία στην εμφάνισή τους

εις βάρος όλων των άλλων πτυχών
της προσωπικότητάς τους.

Τομείς όπως οι σχέσεις,
η ανάπτυξη των φυσικών ικανοτήτων τους,

και οι σπουδές τους, πάσχουν απ' αυτό.

Έξι στα δέκα κορίτσια,
επιλέγουν να μην κάνουν κάτι

επειδή δεν είναι αρκετά όμορφες.

Δεν είναι ασήμαντες δραστηριότητες.

Είναι θεμελιώδεις δραστηριότητες
για την ανάπτυξη των ατόμων

και τη συμμετοχή τους στην κοινωνία
και το εργατικό δυναμικό.

Ποσοστό 31%,
σχεδόν ένας στους τρεις εφήβους,

υποχωρούν στους σχολικούς διαξιφισμούς.

Υποχωρούν επειδή

δεν θέλουν να τραβήξουν την προσοχή
στην εμφάνισή τους.

Ένας στους πέντε, δεν έρχονται στην τάξη

τις ημέρες που νιώθουν άσχημοι.

Και στις εξετάσεις,

αν δεν νιώθεις αρκετά όμορφος,

πιο ειδικά,
αν δεν νιώθεις αρκετά αδύνατος,

έχεις κατά μέσο όρο μικρότερη βαθμολογία

απ' ό,τι οι συμμαθητές σου
που δεν ασχολούνται με αυτό.

Κι αυτό συμβαίνει εξίσου στη Φιλανδία,
τις Ηνωμένες Πολιτείες

και την Κίνα,
ασχέτως με το πόσο πραγματικά ζυγίζεις.

Για να είμαστε ξεκάθαροι,

μιλάμε για το πώς νομίζεις ότι είσαι,
όχι για το πώς είσαι στην πραγματικότητα.

Η χαμηλή σωματική αυτοπεποίθηση
υπονομεύει την ακαδημαϊκή επίδοση.

Καταστρέφει όμως και την υγεία.

Έφηβοι με χαμηλή σωματική αυτοπεποίθηση
έχουν λιγότερη σωματική δραστηριότητα,

τρώνε λιγότερα φρούτα και λαχανικά,

εφαρμόζουν ανθυγιεινές πρακτικές ελέγχου
του σωματικού βάρους

που μπορεί να οδηγήσουν
σε διατροφικές διαταραχές.

Έχουν χαμηλότερη αυτοεκτίμηση.

Επηρεάζονται ευκολότερα
από τους ανθρώπους γύρω τους

και διατρέχουν μεγαλύτερο
κίνδυνο κατάθλιψης.

Πιστεύουμε πως για τους ίδιους λόγους
ρισκάρουν περισσότερο

με πράγματα όπως το αλκοόλ
και τα ναρκωτικά,

με δίαιτες αστραπή, αισθητικές επεμβάσεις,
σεξ από νωρίς χωρίς προφυλάξεις,

και με τους αυτοτραυματισμούς.

Η επιδίωξη του τέλειου σώματος
ασκεί πιέσεις στα συστήματα υγείας μας

και κοστίζει στις κυβερνήσεις μας
δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο.

Και δεν μας περνάει μεγαλώνοντας.

Οι γυναίκες που νιώθουν υπέρβαρες

- και πάλι, άσχετα με το αν είναι ή όχι -

έχουν υψηλότερα ποσοστά απουσιών.

Το 17% των γυναικών

δεν εμφανίζονται
σε συνεντεύξεις για εργασία

τη μέρα που νιώθουν άβολα
με το παρουσιαστικό τους.

Σκεφτείτε τον αντίκτυπο που έχει αυτό

στην οικονομία μας.

Αν μπορούσαμε να το υπερβούμε αυτό,

πώς θα έμοιαζε αυτή η ευκαιρία;

Η απελευθέρωση του δυναμικού αυτού
είναι συμφέρουσα

για κάθε έναν από εμάς.

Πώς θα το κάνουμε όμως αυτό;

Το να μιλάμε γι' αυτό
δεν μας πάει πολύ μακριά.

Δεν είναι αρκετό από μόνο του.

Αν θέλουμε να κάνουμε τη διαφορά,

πρέπει να κάνουμε κάτι.

Ξέρουμε ότι υπάρχουν τρεις βασικοί τρόποι:

Ο πρώτος είναι η εκπαίδευση
για τη σωματική αυτοπεποίθηση.

Να βοηθήσουμε τους εφήβους
ν' αναπτύξουν στρατηγικές

αντιμετώπισης των πιέσεων
που σχετίζονται με την εικόνα

ώστε να χτίσουν την αυτοεκτίμησή τους.

Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν

αρκετά διαθέσιμα προγράμματα γι' αυτό.

Τα κακά νέα είναι
πως τα περισσότερα δεν έχουν αποτέλεσμα.

Σοκαρίστηκα όταν άκουσα
πως πολλά καλοπροαίρετα προγράμματα,

κάνουν χωρίς να θέλουν

την κατάσταση χειρότερη.

Πρέπει να βεβαιωθούμε ότι

τα προγράμματα που δέχονται τα παιδιά μας

δεν έχουν απλά θετικό αντίκτυπο,

αλλά έχουν και διάρκεια στο χρόνο.

Η έρευνα δείχνει πως
τα καλύτερα προγράμματα

εστιάζουν σε έξι σημεία-κλειδιά:

Το πρώτο είναι η επιρροή της οικογένειας,
των φίλων και των σχέσεων.

Το δεύτερο είναι τα Μέσα
και ο κόσμος των διασημοτήτων.

Η αντιμετώπιση
των πειραγμάτων και του εκφοβισμού.

Ο τρόπος που ανταγωνιζόμαστε
και συγκρινόμαστε

με βάση την εμφάνιση.

Οι συζητήσεις για την εμφάνιση,

- κάποιοι την ονομάζουν «Χοντρο-κουβέντα»-

και τέλος τα θεμέλια του σεβασμού

και της φροντίδας του εαυτού μας.

Αυτά τα έξι πράγματα
είναι σημαντικά σημεία εκκίνησης

για όποιον θέλει να παρέχει ουσιαστική

εκπαίδευση για την αυτοπεποίθηση.

Η εκπαίδευση είναι ζωτικής σημασίας,

αλλά η αντιμετώπιση του προβλήματος

απαιτεί ο καθένας από εμάς,

να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων
και να γίνει καλύτερο πρότυπο

για τις γυναίκες
και τα κορίτσια της ζωής μας.

Ν' αμφισβητήσουμε τον κατεστημένο τρόπο

που οι γυναίκες παρουσιάζονται
και συζητιούνται στους κύκλους μας.

Δεν είναι σωστό που κρίνουμε
την προσφορά των πολιτικών μας

από το κούρεμά τους

ή το μέγεθος του στήθους τους,

ή το να συμπεραίνουμε πως
η αποφασιστικότητα ή η επιτυχία

ενός Ολυμπιονίκη οφείλεται
στο αδιάφορο παρουσιαστικό.

Πρέπει ν' αρχίσουμε να κρίνουμε
τους ανθρώπους από αυτό που κάνουν,

όχι από το παρουσιαστικό τους.

Μπορούμε ν' αναλάβουμε την ευθύνη
για το είδος των φωτογραφιών

και των σχολίων που αναρτούμε

στα δικά μας κοινωνικά δίκτυα.

Μπορούμε να συγχαίρουμε τους ανθρώπους
για τις προσπάθειές τους

και τις πράξεις τους

και όχι για την εμφάνισή τους.

Επιτρέψτε μου να σας ρωτήσω,

πότε ήταν η τελευταία φορά

που φιλήσατε τον καθρέφτη σας;

Τελικά,
θα πρέπει να δουλέψουμε όλοι μαζί

σαν κοινότητες,
σαν κυβερνήσεις

σαν επιχειρήσεις, για ν' αλλάξουμε
πραγματικά τη νοοτροπία μας

ώστε τα παιδιά μας να μεγαλώσουν
εκτιμώντας ολόκληρο τον εαυτό τους,

εκτιμώντας την ατομικότητα,
τη διαφορετικότητα, την ενσωμάτωση.

Πρέπει να ανάγουμε σε πρότυπα προς μίμηση

τους ανθρώπους
που πραγματικά κάνουν τη διαφορά

στον αληθινό κόσμο.

Πρέπει να τους δώσουμε τηλεοπτικό χρόνο,
διότι μόνο τότε

θα φτιάξουμε έναν διαφορετικό κόσμο.

Ένας κόσμο όπου τα παιδιά μας
είναι ελεύθερα να γίνουν

η καλύτερη δυνατή εκδοχή
του εαυτού τους,

και η γνώμη που έχουν
για την εικόνα τους

δεν τα αποτρέπει
από το να είναι ο εαυτός τους

ή από τα επιτεύγματα
που θέλουν στη ζωή τους.

Σκεφτείτε τι μπορεί να σημαίνει αυτό
για κάποια από το περιβάλλον σας.

Ποια έχετε στο μυαλό σας;

Είναι η γυναίκα σας;

Η αδερφή σας;

Η κόρη σας;

Η ανιψιά σας;

Η φίλη σας; Μπορεί να είναι η γυναίκα
δύο θέσεις μακριά

από εσάς, σήμερα.

Τι θα σήμαινε γι' αυτήν

να απελευθερωθεί από τη φωνή

του εσωτερικού κριτή
που την βασανίζει με σκέψεις

για μακρύτερα πόδια,
αδύνατους γλουτούς, μικρότερο στομάχι,

μικρότερες πατούσες;

Τι θα σήμαινε γι' αυτήν να το ξεπεράσουμε

και να ξεκλειδώσουμε έτσι
τις δυνατότητές της;

Σήμερα η εμμονή του πολιτισμού μας
με την εικόνα

μας φρενάρει όλους.

Αλλά ας δείξουμε στα παιδιά μας
την αλήθεια.

Ας τους δείξουμε πως το παρουσιαστικό

είναι ένα μόνο κομμάτι της ταυτότητάς μας

και πως στην πραγματικότητα

τα αγαπάμε γι' αυτό που είναι

και για τις πράξεις τους

και για τον τρόπο
που μας κάνουν να νιώθουμε.

Ας βάλουμε την αυτοεκτίμηση
στο σχολικό πρόγραμμα.

Ο καθένας από εμάς, ας αλλάξει τον τρόπο

που μιλά και συγκρίνει τον εαυτό του
με τους άλλους.

Και ας δουλέψουμε
όλοι μαζί σαν κοινότητες,

από το χαμηλότερο επίπεδο
ως τις κυβερνήσεις,

ώστε τα σημερινά ευτυχισμένα νήπια

να γίνουν οι αυριανοί,
σίγουροι για τον εαυτό τους,

πρωτοπόροι.

Ας το κάνουμε.

(Χειροκρότημα)