Πώς να μιλήσεις στους βετεράνους για τον πόλεμο

Ο Γουές Μουρ κατετάγη στον στρατό των ΗΠΑ για να πληρώσει το κολέγιο, αλλά η εμπειρία έγινε πολύ βασική για το είναι του. Σε αυτήν την συγκινητική ομιλία, ο αλεξιπτωτιστής και λοχαγός -συγγραφέας του «Ο άλλος Γουές Μουρ»- εξηγεί το σοκ του επαναπατρισμού από το Αφγανιστάν. Μοιράζεται την απλή φράση που άκουσε επανειλημμένα από πολίτες και μας δείχνει γιατί δεν είναι αρκετή. Είναι μια έκκληση για όλους μας να ζητήσουμε από τους βετεράνους να αφηγηθούν τις ιστορίες τους - και να τις ακούσουμε.

Χαίρομαι που θα μιλήσω
σήμερα για τους βετεράνους,

επειδή δεν μπήκα στον στρατό

γιατί ήθελα να πάω στον πόλεμο.

Δεν το έκανα γιατί λαχταρούσα

να ταξιδέψω στο εξωτερικό
και να πολεμήσω.

Ειλικρινά, μπήκα στο στρατό επειδή

το κολέγιο είναι πραγματικά ακριβό

και θα έπαιρνα έτσι
μια οικονομική βοήθεια,

αλλά και επειδή

ήταν κάτι που γνώριζα

και πίστευα ότι θα το έκανα καλά.

Οι γονείς μου δεν ήταν στρατιωτικοί.

Δεν είχα στρατιωτική ανατροφή.

Κανείς στην οικογένειά μου
δεν είχε υπηρετήσει

και η πρώτη μου επαφή με τον στρατό

ήταν στα 13 μου,

όταν με έστειλαν σε στρατιωτικό σχολείο,

γιατί η μητέρα μου με απειλούσε

με την ιδέα του στρατιωτικού σχολείου
από τα οκτώ μου.

Είχα κάποια θέματα καθώς μεγάλωνα

και η μητέρα μου μου έλεγε πάντα:

«Αν δεν μπεις σε σειρά,

θα σε στείλω στο στρατιωτικό σχολείο».

Οπότε την κοιτούσα και της έλεγα:

«Μαμά, θα προσπαθήσω πιο πολύ».

Αλλά και στα εννιά μου,

μου έφερνε φυλλάδια
δείχνοντας ότι δεν έπαιζε,

και τα κοιτούσα και της έλεγα:

«ΟΚ, μαμά, σοβαρολογείς,
θα βάλω τα δυνατά μου».

Αλλά και στα 10 ή 11

η συμπεριφορά μου χειροτέρευε.

Τελούσα υπό σχολική
και πειθαρχική επιτήρηση

πριν γίνω 10 χρονών

και μου πρωτοπέρασαν χειροπέδες

όταν έγινα 11 χρονών.

Όταν έφτασα 13 χρονών,

η μητέρα μου ήρθε και μου είπε:

«Αυτό δεν θα συνεχιστεί.

Θα σε στείλω σε στρατιωτικό σχολείο».

Την κοίταξα και είπα:

«Μαμά, ξέρω ότι θύμωσες,
θα προσπαθήσω πιο πολύ».

Και μου είπε:
«Όχι, φεύγεις την άλλη βδομάδα».

Έτσι λοιπόν ήρθα πρώτη φορά σε επαφή

με την ιδέα του στρατού,

επειδή πίστευε ότι ήταν καλή ιδέα.

Έπρεπε να διαφωνήσω κάθετα μαζί της

όταν πρωτοπήγα εκεί,

γιατί κυριολεκτικά
τις πρώτες τέσσερις μέρες

το είχα ήδη σκάσει πέντε φορές.

Γύρω γύρω υπήρχαν
μαύρες μεγάλες πύλες

και κάθε φορά που δεν με έβλεπαν

απλά το έβαζα στα πόδια

προφασιζόμενος τα λόγια τους,
ότι αν δεν μας άρεσε,

μπορούσαμε να φύγουμε όποτε θέλαμε.

Έτσι λοιπόν έλεγα:

«Αν ισχύει αυτό, τότε θα ήθελα να φύγω».
(Γέλια)

Αλλά αυτό δεν έπιασε ποτέ

και συνέχιζα να το σκάω.

Τελικά,

αφού έμεινα εκεί για λίγο

και μετά το τέλος του πρώτου έτους

στο σχολείο,

κατάλαβα πραγματικά ότι μεγάλωνα.

Κατάλαβα τι μου άρεσε στο σχολείο

και αυτό που μου άρεσε στη δομή

ήταν κάτι που δεν είχα ξαναδεί:

Το ότι τελικά ένιωσα μέρος ενός συνόλου,
μιας ομάδας,

και ότι πραγματικά τους ένοιαζε

ότι ήμουν εκεί.

Το ότι η ηγεσία εκεί
δεν ήταν απλά παχιά λόγια,

αλλά ο πραγματικός πυρήνας

της όλης εμπειρίας.

Όταν ήρθε η στιγμή

να τελειώσω το λύκειο,

ξεκίνησα να σκέφτομαι τι θέλω να γίνω

και πιθανόν σαν τους περισσότερους,

δεν είχα ιδέα τι σήμαινε αυτό
ή τι ήθελα να γίνω.

Τότε σκέφτηκα τους ανθρώπους

που σεβόμουν και θαύμαζα.

Σκέφτηκα πολλούς ανθρώπους
στη ζωή μου,

ιδιαίτερα άνδρες,

που είχαν την εκτίμησή μου.

Συμπτωματικά όλοι φορούσαν την στολή

του στρατού των ΗΠΑ,

έτσι για μένα, η ερώτηση και η απάντηση

πραγματικά έγιναν πολύ εύκολες.

Η ερώτηση του τι ήθελα να γίνω

απαντήθηκε πολύ γρήγορα με το εξής:

«Μάλλον θα γίνω αξιωματικός του στρατού».

Έτσι ακολούθησε ο στρατός

και εκπαιδεύτηκα

και όταν λέω ότι δεν κατατάχθηκα

γιατί ήθελα να πάω στον πόλεμο,

η αλήθεια είναι ότι κατατάχθηκα το '96.

Τότε δεν συνέβαιναν και πολλά.

Ποτέ δεν ένιωσα ότι κινδυνεύω.

Όταν πήγα στη μάνα μου,

-στα 17 μου χρειαζόμουν

κυριολεκτικά γονική άδεια

για να μπω στον στρατό-

για να της δώσω τα χαρτιά,

υπέθεσε ότι θα ήταν
ένα στρατιωτικό σχολείο.

Είπε: «ΟΚ, καλό του έκανε,

άρα θα τον αφήσω να το συνεχίσει»,

χωρίς να ξέρει ότι αυτό που υπέγραφε

ήταν στην ουσία η συναίνεσή της

στο να γίνω αξιωματικός του στρατού.

Ξαναπέρασα τη διαδικασία

και απλά σκεφτόμουν συνεχώς,

ότι θα είναι τέλεια,
ίσως να έχω υπηρεσία σαββατοκύριακα

ή δύο εβδομάδες τον χρόνο,
θα κάνω την εκπαίδευση,

και δύο χρόνια μετά την κατάταξή μου,

δύο χρόνια αφού η μάνα μου
υπέγραψε τα χαρτιά,

ήρθαν τα πάνω κάτω.

Μετά την 11η Σεπτεμβρίου,
υπήρξε μια εντελώς νέα κατάσταση

γύρω από το επάγγελμα που επέλεξα.

Όταν κατατάχθηκα,
δεν το έκανα για να πολεμήσω,

αλλά τότε που το ζούσα,

αναπόφευκτα θα γινόταν.

Σκέφτηκα τόσο πολύ τους στρατιώτες

που τελικά θα κατέληγα να διοικώ.

Θυμάμαι, τρεις βδομάδες μετά
την 11η Σεπτεμβρίου,

πετούσα πάνω απ' τον Ατλαντικό,

αλλά όχι με στρατιωτικό σκάφος,

αλλά επειδή πήρα μια υποτροφία

στο εξωτερικό.

Πήρα την υποτροφία για το εξωτερικό

για να σπουδάσω και να ζήσω στην Αγγλία

και ήταν ενδιαφέρον,

αλλά ταυτόχρονα,

οι ίδιοι άνθρωποι
με τους οποίους έκανα εκπαίδευση,

οι ίδιοι στρατιώτες
με τους οποίους εκπαιδεύτηκα

και προετοιμάστηκα για πόλεμο,

κατευθύνονταν πραγματικά προς τη μάχη.

Επρόκειτο να βρεθούν

σε μέρη που στην πραγματικότητα

η πλειονότητα των ανθρώπων

που πέρναγαν εκπαίδευση,

δεν μπορούσε καν να εντοπίσει στον χάρτη.

Έκανα δύο χρόνια για το μεταπτυχιακό

και συνεχώς ενώ βρισκόμουν

στα κτίρια της Οξφόρδης

που κυριολεκτικά φτιάχτηκαν αιώνες

πριν την ίδρυση των ΗΠΑ

και μιλούσα στους καθηγητές

για την δολοφονία του
Αρχιδούκα Φερδινάνδου

και πώς επηρέασε την έναρξη
του Α' Παγκοσμίου Πολέμου,

αλλά συνέχεια η καρδιά και το μυαλό μου

ήταν στους στρατιώτες μου

που φορούσαν στα γρήγορα τα κράνη

και τα αλεξίσφαιρα γιλέκα τους

και που σκέφτονταν πώς να ελιχθούν σωστά

ή πώς να καθαρίσουν το οπλοπολυβόλο

στο σκοτάδι.

Αυτή ήταν η νέα πραγματικότητα.

Έως τη στιγμή που τελείωσα
και γύρισα στη μονάδα μου

και ετοιμαζόμασταν
να φύγουμε για Αφγανιστάν,

υπήρχαν στρατιώτες στη μονάδα

που ήταν στη δεύτερη
ή τρίτη τους αποστολή

ενώ εγώ μόλις στην πρώτη.

Θυμάμαι την πρώτη αποστολή
με την ομάδα μου,

σαν νεοσύλλεκτος

όταν βρίσκεσαι σε μάχιμη υπηρεσία,

όλοι κοιτούν τον ώμο σου,

επειδή εκεί βρίσκεται το οπλόσημο.

Έτσι αμέσως μόλις βλέπεις κάποιον,

τον χαιρετάς διά χειραψίας

και μετά κοιτάς στον ώμο του,

γιατί θες να δεις σε ποιο μέρος

ή σε ποια ομάδα υπηρέτησε.

Ήμουν ο μόνος που περπατούσα

χωρίς τίποτα στον ώμο

και με πονούσε κάθε φορά που κάποιος
κοιτούσε επίμονα προς τα εκεί.

Αλλά έχεις την ευκαιρία να μιλήσεις
με τους στρατιώτες σου

και τους ρωτάς γιατί κατατάχθηκαν.

Εγώ το έκανα γιατί
το κολλέγιο ήταν πανάκριβο.

Πολλοί απ' αυτούς το έκαναν
για εντελώς διαφορετικούς λόγους.

Λόγω ενός αισθήματος υποχρέωσης.

Γιατί ήταν θυμωμένοι

και ήθελαν να κάνουν κάτι γι' αυτό.

Το έκαναν γιατί

η οικογένεια τους το θεωρούσε σημαντικό.

Σαν μια μορφή εκδίκησης.

Για πολλούς και διάφορους λόγους.

Τελικά όλοι βρεθήκαμε εκεί

πολεμώντας σε συγκρούσεις.

Αυτό που με εξέπληξε

ήταν ότι πολύ αφελώς
άρχισα να ακούω αυτή τη δήλωση

που ποτέ δεν κατανόησα πλήρως,

ειδικά μετά την 11η Σεπτεμβρίου,

όταν έρχονταν και μου έλεγαν,

«Λοιπόν, σε ευχαριστούμε
για τις υπηρεσίες σου».

Το ίδιο έκανα κι εγώ και άρχισα να λέω

τα ίδια σε όλους τους στρατιώτες μου.

Αυτό πριν την πρώτη μου αποστολή.

Χωρίς να γνωρίζω τι σήμαινε καν αυτό.

Το έλεγα επειδή ακουγόταν σωστό.

Επειδή ακουγόταν κατάλληλο να πεις

σε άτομα που είχαν υπηρετήσει εκεί.

«Σε ευχαριστώ για τις υπηρεσίες σου».

Αλλά δεν γνώριζα ποιο ήταν το νόημα

ή τι στην ευχή σήμαινε

για αυτούς που το άκουγαν.

Όταν επέστρεψα απ' το Αφγανιστάν,

πίστευα ότι αν κατάφερνες
να γυρίσεις από εμπόλεμη ζώνη

τότε δεν υπήρχε πλέον ο κίνδυνος.

Πίστευα ότι όταν έφευγα ζωντανός από εκεί,

με κάποιο τρόπο

θα σκούπιζα τον ιδρώτα
απ' το μέτωπό μου λέγοντας:

«Ευτυχώς που τη γλύτωσα»,

χωρίς να υπολογίζω ότι για πολλούς,

αφού γυρνούν πίσω,

ο πόλεμος συνεχίζεται.

Συνεχίζεται να εκτυλίσσεται στο μυαλό μας,

σε όλες μας τις αναμνήσεις,

σε όλα μας τα συναισθήματα.

Παρακαλώ συγχωρέστε μας

αν δεν μας αρέσει να βρισκόμαστε
ανάμεσα στο πλήθος.

Παρακαλώ συγχωρέστε μας

όταν περνάμε μία βδομάδα κάπου

όπου υπάρχει ολική απαγόρευση
λευκού φωτός,

γιατί δεν επιτρέπεται να περπατάς
με λευκό φως,

αφού αν κάτι έχει λευκό φως,

φαίνεται από χιλιόμετρα μακριά,

ενώ αν χρησιμοποιείς πράσινα

ή σιέλ φώτα,

δεν φαίνονται από μακριά.

Άρα συγχωρέστε μας αν ξαφνικά,

από ολική απαγόρευση λευκού φωτός,

μία βδομάδα μετά βρεθούμε
στο κέντρο της Πλατείας των Τάιμς

και δυσκολευτούμε να προσαρμοστούμε.

Παρακαλώ συγχωρέστε μας

όταν γυρίζουμε σε μια οικογένεια

που έχει μάθει να λειτουργεί
τελείως ανεξάρτητα από σένα

και τώρα που είσαι πίσω,

δεν είναι εύκολο να επιστρέψεις
σε μια αίσθηση κανονικότητας,

γιατί οτιδήποτε κανονικό έχει αλλάξει.

Θυμάμαι ότι όταν γύρισα,
ήθελα να μιλήσω με κόσμο.

Ήθελα να με ρωτήσουν
για τις εμπειρίες μου.

Ήθελα να με πιάσουν και να μου πουν:

«Τι έκανες;»

Να με ρωτήσουν:

«Πώς σου φάνηκε;
Πώς ήταν το φαί;

Τι εμπειρία ήταν αυτή;
Πώς είσαι τώρα;»

Αλλά το μόνο που με ρωτούσαν ήταν:

«Σκότωσες κανέναν;»

Και αυτοί ήταν μόνο

οι αρκετά περίεργοι για να πουν κάτι.

Γιατί συχνά υπάρχει ο φόβος

και η ανησυχία ότι εάν πω κάτι,

φοβάμαι ότι θα προσβάλλω

ή θα προξενήσω κάτι,

άρα το κοινό σύνηθες είναι απλώς
να μην πω τίποτα.

Το πρόβλημα με αυτό

είναι ότι τότε φαίνεται ότι
οι υπηρεσίες σου

δεν αναγνωρίζονται καν,

λες και κανείς δεν νοιάζεται.

«Σε ευχαριστούμε για τις υπηρεσίες σου»,

και πάμε παρακάτω.

Αυτό που ήθελα να καταλάβω καλύτερα

ήταν τι κρύβεται πίσω από αυτό

και γιατί το «Σε ευχαριστούμε»
δεν ήταν αρκετό.

Στην πραγματικότητα,

έχουμε κυριολεκτικά 2,6 εκατομμύρια
άνδρες και γυναίκες

που είναι βετεράνοι του Ιράκ
ή του Αφγανιστάν

και είναι όλοι ανάμεσά μας.

Συχνά ξέρουμε ποιοί είναι,

άλλοτε όχι,

αλλά υπάρχει αυτό το αίσθημα,
η κοινή εμπειρία,

ο κοινός δεσμός,

που ξέρουμε ότι αυτό το βίωμα

και αυτό το κεφάλαιο της ζωής μας,

αν και ίσως έχει κλείσει,

δεν έχει τελείως τελειώσει.

Σκεφτόμαστε το «Σε ευχαριστώ»,

και οι άνθρωποι λένε:
«Τι σημαίνει για σένα;»

Λοιπόν, το «Σε ευχαριστώ» σημαίνει

αναγνώριση των ιστοριών μας,

ερώτηση του ποιοί είμαστε,

αντίληψη της δύναμης που έχουμε

εμείς και όσοι συνυπηρετούμε,

και γιατί αυτή η υπηρεσία
σημαίνει τόσα πολλά.

Το «Σε ευχαριστώ» σημαίνει
αναγνώριση του ότι

επειδή τώρα γυρίσαμε πίσω

και έχουμε βγάλει την στολή

δεν σημαίνει ότι οι περαιτέρω υπηρεσίες

προς την πατρίδα έχουν λήξει.

Πραγματικά, μπορούμε
να προσφέρουμε και να δώσουμε

ακόμα πολλά περισσότερα.

Βλέπω ανθρώπους

όπως τον φίλο μας τον Τέιλορ Γιουρουέλα,

που έχασε το πόδι του στο Ιράκ,

έχοντας δύο μεγάλα όνειρα ζωής.

Το ένα ήταν να γίνει στρατιώτης.
Το άλλο παίχτης του μπέιζμπολ.

Χάνει το πόδι του στο Ιράκ.

Επιστρέφει

και αντί να αποφασίσει ότι,

τώρα που δεν έχω πόδι,
το δεύτερο όνειρο αποκλείεται,

αποφασίζει να το ακολουθήσει

και ιδρύει το γκρουπ VETSports,
Αθλήματα Βετεράνων,

που τώρα δουλεύει με βετεράνους
από όλη τη χώρα

και χρησιμοποιεί τα σπορ
σαν ένα μέσο αποκατάστασης.

Άτομα σαν την Τάμι Ντάκγουερθ,

που ήταν πιλότος ελικοπτέρου

και για να το οδηγήσεις,

χρειαζόσουν και τα δύο χέρια

και πόδια μαζί για να το ελέγξεις,

και το οποίο χτυπήθηκε

και αυτή προσπαθούσε να το ελέγξει

αλλά μάταια

γιατί δεν αντιδρούσε στις εντολές της.

Προσπάθησε να το προσγειώσει με ασφάλεια,

αλλά αυτό δεν επετεύχθη

και η αιτία ήταν

η μη εκτέλεση των εντολών
που έδιναν τα πόδια της

γιατί αυτά είχαν θρυμματιστεί.

Επέζησε εκ θαύματος.

Οι νοσοκόμοι της έσωσαν την ζωή

αλλά καθώς ανάρρωνε πίσω στο σπίτι,

αντιλήφθηκε ότι η δουλειά της
δεν είχε τελειώσει.

Τώρα χρησιμοποιεί τη φωνή της

σαν βουλευτής του Ιλινόις στο Κογκρέσο

και μάχεται και αγορεύει για πολλά θέματα

μαζί και αυτά των βετεράνων.

Γίναμε στρατιωτικοί γιατί

αγαπάμε τη χώρα που εκπροσωπούμε.

Γιατί πιστεύουμε στην ιδέα

και στους ανθρώπους που βρίσκονται

δεξιά και αριστερά μας.

Το μόνο που ζητάμε επομένως

είναι αυτό το
«Σε ευχαριστώ για τις υπηρεσίες σου»

να είναι κάτι παραπάνω από ένα κλισέ,

να σημαίνει ειλικρινά

ότι εκτιμάς τους ανθρώπους

που μπήκαν μπροστά

απλά επειδή τους το ζητήθηκε,

και τι σημαίνει για εμάς όχι μόνο τώρα,

όχι μόνο στη διάρκεια των επιχειρήσεων,

αλλά και πολύ μετά την απόσυρση
του τελευταίου οχήματος

και πολύ μετά την τελευταία ριπή.

Αυτοί είναι οι άνθρωποι
με τους οποίους συνυπηρέτησα

και αυτούς τους ανθρώπους τιμώ.

Άρα, σας ευχαριστώ για τις υπηρεσίες σας.

(Χειροκρότημα)