Μια ιστορία σεξ και αισθησιασμού που την έχουν ακούσει λίγοι

«Αν θέλετε πράγματι να γνωρίσετε κάποιον, ξεκινήστε κοιτώντας μέσα στην κρεβατοκάμαρά του», λέει η Σερίν Ελ Φέκι, που ταξίδεψε στη Μέση Ανατολή για πέντε χρόνια, μιλώντας στους ανθρώπους για το σεξ. Μολονότι αυτές οι συζητήσεις φανέρωναν άκαμπτα πρότυπα και βαθιά αναστολή, η Ελ Φέκι ανακάλυψε επίσης πως ο σεξουαλικός συντηρητισμός στον Αραβικό κόσμο είναι κάτι σχετικά καινούργιο. Αναρωτιέται: Μπορεί η επανεμφάνιση ενός δημόσιου διαλόγου να οδηγήσει σε πιο ικανοποιητικές και πιο ασφαλείς σεξουαλικές ζωές;

Όταν ήμουν στο Μαρόκο,

στην Καζαμπλάνκα,
πριν από λίγο καιρό,

γνώρισα μια νεαρή ανύπαντρη
μητέρα, τη Φάιζα.

Η Φάιζα μου έδειξε φωτογραφίες
του νεογέννητου γιου της

και μου είπε την ιστορία της σύλληψής του,
της εγκυμοσύνης και της γέννησής του.

Ήταν μια αξιοσημείωτη ιστορία,

όμως η Φάιζα κράτησε
το καλύτερο για το τέλος.

«Ξέρεις, είμαι παρθένα», μου είπε.

«Έχω δύο ιατρικά πιστοποιητικά
που το αποδεικνύουν».

Αυτή είναι η μοντέρνα Μέση Ανατολή

όπου δύο χιλιετηρίδες
μετά τον ερχομό του Χριστού,

η παρθενογενέσεις εξακολουθούν
να αποτελούν γεγονός.

Η ιστορία της Φάιζα είναι μια
από τις εκατοντάδες που άκουσα

ταξιδεύοντας στην περιοχή των Αράβων
μιλώντας στους ανθρώπους για το σεξ.

Ξέρω πως αυτό μπορεί να σας ακούγεται
σαν μια ονειρεμένη δουλειά,

ή πιθανώς
σαν μια αμφίβολη απασχόληση,

όμως για μένα είναι
κάτι εντελώς διαφορετικό.

Είμαι μισή Αιγύπτια
και είμαι μουσουλμάνα.

Όμως μεγάλωσα στον Καναδά,
μακριά από τις αραβικές ρίζες μου.

Όπως τόσοι πολλοί που αμφιταλαντεύονται
ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση,

μέσα στα χρόνια προσπάθησα
να κατανοήσω καλύτερα τις ρίζες μου.

Επέλεξα να εξετάσω το σεξ, λόγω
του παρελθόντος μου με το HIV/AIDS,

ως συγγραφέας, ως ερευνήτρια
και ως ακτιβίστρια.

Το σεξ είναι στην καρδιά μιας αναδυόμενης επιδημίας
στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική,

που είναι μία από τις δύο περιοχές στον κόσμο
όπου ο ιός ΗΙV/AIDS βρίσκεται ακόμα σε άνοδο.

Η σεξουαλικότητα είναι ένας εξαιρετικά
δυνατός μεγεθυντικός φακός

για να μελετήσει κανείς κάθε κοινωνία,

επειδή αυτό που συμβαίνει
στην προσωπική μας ζωή

αντανακλάται από δυνάμεις
σε μια μεγαλύτερη σκηνή:

στην πολιτική και την οικονομία, στη θρησκεία
και την παράδοση, στο φύλο και στις γενεές.

Όπως ανακάλυψα, αν θέλεις πράγματι
να γνωρίσεις κάποιους,

ξεκινάς κοιτάζοντας
στην κρεβατοκάμαρά τους.

Ο αραβικός κόσμος είναι πράγματι
απέραντος και πολυποίκιλος.

Όμως τον διασχίζουν
τρεις κόκκινες γραμμές,

δηλαδή θέματα που δεν αμφισβητούνται
ούτε με λόγια ούτε με πράξεις.

Η πρώτη από αυτές είναι η πολιτική.

Όμως η Αραβική Άνοιξη τα άλλαξε όλα αυτά,

με εξεγέρσεις που άνθησαν
σε όλη την περιοχή από το 2011.

Αν και όσοι είναι στην εξουσία,
παλιοί και νέοι.

συνεχίζουν να προσκολλούνται
στα συνηθισμένα,

εκατομμύρια ανθρώπων αντιστέκονται,

και συνεχίζουν να πιέζουν για αυτό
που ελπίζουν πως θα είναι μια καλύτερη ζωή.

Η δεύτερη κόκκινη γραμμή είναι η θρησκεία.

Τώρα όμως η θρησκεία
και η πολιτική είναι συνδεδεμένες

με την άνοδο ομάδων
όπως η Μουσουλμανική Αδελφότητα.

Και τουλάχιστον, μερικοί άνθρωποι
αρχίζουν να θέτουν ερωτήματα

για τον ρόλο του Ισλάμ
στη δημόσια και την ιδιωτική ζωή.

Όσον αφορά στη τρίτη κόκκινη γραμμή,
αυτό το θέμα που είναι εκτός συζήτησης,

ποιο νομίζετε πως μπορεί να είναι;

Κοινό: Το σεξ.

Σερίν Ελ Φέκι: Πιο δυνατά, δεν σας ακούω.

Κοινό: Το σεξ.

ΣΕΦ: Ξανά. Σας παρακαλώ μην ντρέπεστε.

Κοινό: Το σεξ!

ΣΕΦ: Ακριβώς. Σωστά. Είναι το σεξ.
(Γέλια)

Σε όλη την περιοχή των Αράβων, το μόνο
αποδεκτό πλαίσιο για το σεξ είναι ο γάμος

που έχει εγκριθεί από τους γονείς σας,
έχει επικυρωθεί από τη θρησκεία

και έχει καταγραφεί από το κράτος.

Ο γάμος είναι το εισιτήριό σας
για την ενηλικίωση.

Χωρίς τα δεσμά του γάμου δεν μπορείτε
να φύγετε από το σπίτι των γονιών σας

και δεν πρέπει να κάνετε σεξ,

και είναι απολύτως βέβαιο
πως δεν πρέπει να κάνετε παιδιά.

Είναι ένα κοινωνικό άβατο,
ένα απόρθητο φρούριο

που αντιστέκεται σε κάθε επίθεση,
σε κάθε εναλλακτική.

Και γύρω από αυτό το φρούριο υπάρχει
αυτό το απέραντο πεδίο των ταμπού

ενάντια στο σεξ πριν το γάμο,
ενάντια στα προφυλακτικά,

ενάντια στις αμβλώσεις,
ενάντια στην ομοφυλοφιλία,

πείτε το όπως θέλετε.

Η Φάιζα ήταν
η ζωντανή απόδειξη γι' αυτό.

Η δήλωσης της παρθενίας της
δεν αποτελούσε ευσεβή πόθο.

Αν και όλες οι μεγάλες θρησκείες της περιοχής
εκθειάζουν την αγνότητα προ του γάμου,

στις πατριαρχικές κοινωνίες,
τα αγόρια θα παραμένουν αγόρια.

Οι άντρες κάνουν σεξ πριν το γάμο

και ο κόσμος, λίγο ή πολύ,
κάνει τα στραβά μάτια.

Δεν ισχύει το ίδιο για τις γυναίκες

για τις οποίες αναμένεται να είναι παρθένες
τη νύχτα του γάμου τους,

δηλαδή, να εμφανιστούν
με τον υμένα τους άθικτο.

Αυτό δεν είναι ατομικό ζήτημα,

αυτό είναι ζήτημα οικογενειακής τιμής,
και συγκεκριμένα, της αντρικής τιμής.

Και έτσι, οι γυναίκες και οι συγγενείς τους

θα λάβουν δραστικά μέτρα για να διατηρήσουν
αυτό το μικροσκοπικό κομμάτι της ανατομίας.

Από ακρωτηριασμό
των γεννητικών οργάνων

μέχρι έλεγχο παρθενίας
και χειρουργική επανόρθωση του υμένα.

Η Φάιζα διάλεξε ένα διαφορετικό δρόμο:

Μη κολπικό σεξ.

Μόνο που παρ' όλα αυτά, έμεινε έγκυος.

Όμως η Φάιζα στην πραγματικότητα
δεν το συνειδητοποίησε αυτό

επειδή υπάρχει ελάχιστη σεξουαλική
διαπαιδαγώγηση στα σχολεία,

και πολύ λίγη επικοινωνία
μέσα στην οικογένεια.

Όταν έγινε δύσκολο
να κρύψει την κατάστασή της,

η μητέρα της Φάιζα τη βοήθησε να το σκάσει
από τον πατέρα της και τους αδερφούς της.

Αυτό έγινε επειδή οι φόνοι τιμής
είναι μια πραγματική απειλή

για αμέτρητες γυναίκες
σε όλη την Αραβική περιοχή.

Και έτσι, όταν η Φάιζα κατέληξε τελικά
σε ένα νοσοκομείο στην Καζαμπλάνκα,

ο άντρας που προσφέρθηκε
να τη βοηθήσει,

προσπάθησε να τη βιάσει.

Δυστυχώς η Φάιζα δεν είναι η μόνη.

Στην Αίγυπτο,
όπου επικεντρώνεται η έρευνά μου,

έχω δει πολλά προβλήματα
εντός και εκτός της πόλης.

Υπάρχουν στρατιές νεαρών αντρών

που δεν έχουν
τα χρήματα να παντρευτούν,

επειδή η πρόταση γάμου
έχει γίνει πολύ ακριβή.

Αναμένεται από εκείνους να σηκώσουν
το βάρος των εξόδων του έγγαμου βίου,

όμως δεν μπορούν να βρουν δουλειές.

Αυτή είναι μια από τις κύριες αιτίες
των πρόσφατων εξεργέσεων

και είναι μια από τις αιτίες
της ανόδου της ηλικίας γάμου

σε μεγάλο μέρος
της Αραβικής περιοχής.

Υπάρχουν γυναίκες καριέρας
που θέλουν να παντρευτούν,

όμως δεν βρίσκουν σύζυγο,

επειδή αψηφούν αυτά
που αναμένονται από το φύλο τους,

ή όπως μου το έθεσε
μια νεαρή γιατρός στην Τυνησία,

«Οι γυναίκες ανοίγονται
όλο και περισσότερο.

Όμως ο άντρας βρίσκεται ακόμα
σε προϊστορική κατάσταση».

Έπειτα, υπάρχουν άντρες και γυναίκες
που περνούν τη γραμμή της ετεροφυλίας,

που κάνουν σεξ
με άτομα του ιδίου φύλου,

ή που έχουν διαφορετική ταυτότητα φύλου.

Βλέπουν την άσχημη πλευρά των νόμων
που τιμωρούν τις δραστηριότητές τους,

ακόμα και για την εμφάνισή τους.

Και αντιμετωπίζουν έναν καθημερινό αγώνα
με κοινωνικό στίγμα,

με απελπισία της οικογένειας,

και με θρησκευτική καταδίκη.

Αυτό δεν σημαίνει πως όλα είναι ρόδινα
στο γαμήλιο κρεβάτι.

Τα ζευγάρια που αναζητούν
μεγαλύτερη ευτυχία,

μεγαλύτερη σεξουαλική ευτυχία
στον γάμο τους,

όμως δεν έχουν ιδέα
για το πώς να το επιτύχουν,

ειδικά οι γυναίκες που φοβούνται
να μην θεωρηθούν κακές

αν δείξουν κάποια σπίθα
στην κρεβατοκάμαρα.

Και έπειτα υπάρχουν
και όλοι αυτοί οι γάμοι

που στην πραγματικότητα είναι απλώς
ένα παραπέτασμα της εκπόρνευσης.

Έχουν πουληθεί
από τις οικογένειές τους,

συχνά σε πλούσιους Άραβες τουρίστες.

Αυτή είναι απλώς μια πλευρά ενός εμπορίου
σεξ σε άνθηση σε όλη την περιοχή.

Σηκώστε το χέρι σας
αν αυτό σας φαίνεται γνωστό,

στη δική σας πλευρά του κόσμου.

Ναι. Δεν έχει μόνο ο αραβικός κόσμος
το μονοπώλιο στα σεξουαλικά κωλύματα.

Αν και δεν έχουμε ακόμη
βιβλία του Κίνσεϊ για τους Άραβες,

για να μας πουν ακριβώς τι γίνεται στις
κρεβατοκάμαρες στην Αραβική περιοχή,

είναι ξεκάθαρο
πως κάτι δεν πάει καλά.

Υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά
για τους άντρες και τις γυναίκες,

το σεξ σαν πηγή ντροπής,

ο έλεγχος της οικογένειας
που περιορίζει τις ατομικές επιλογές,

και ένα τεράστιο χάσμα ανάμεσα
στο φαίνεσθαι και την πραγματικότητα,

ανάμεσα στο τι κάνουν οι άνθρωποι

και στο τι προτίθενται
να παραδεχτούν πως κάνουν,

και μια γενική διστακτικότητα
να φύγουν από τα ιδιωτικά ψιθυρίσματα

και να περάσουν σε μια σοβαρή
και παρατεταμένη δημόσια συζήτηση.

Όπως μου είπε περιληπτικά
ένας γιατρός στο Κάιρο,

«Εδώ, το σεξ είναι
το αντίθετο των αθλημάτων.

Όλοι μιλούν για το ποδόσφαιρο,

όμως σχεδόν κανείς δεν παίζει.

Όλοι κάνουν σεξ,

όμως κανείς δεν θέλει να μιλήσει γι' αυτό».
(Γέλια)

(Μουσική)
(Αραβικά)

ΣΕΦ: «Θέλω να σας δώσω μια συμβουλή

την οποία αν ακολουθήσετε,
θα σας κάνει ευτυχισμένες στη ζωή σας.

Όταν ο άντρας σας σάς πλησιάζει,

όταν αγγίζει ένα σημείο του σώματός σας,

αναστενάξτε βαθιά
και κοιτάξτε τον με πόθο.

Όταν θα εισχωρήσει
μέσα σας με το πέος του,

ερωτοτροπείστε
και κινηθείτε αρμονικά μαζί του».

Καυτό!

Και μπορεί να ακούγεται
σαν αυτές οι πρακτικές συμβουλές

να προέρχονται από το
«Η Χαρά του Σεξ», ή το YouPorn,

όμως στην πραγματικότητα προέρχονται
από ένα αραβικό βιβλίο του 10ου αιώνα

που ονομάζεται
«Η Εγκυκλοπαίδεια της Απόλαυσης»,

το οποίο καλύπτει το σεξ
από τα αφροδισιακά μέχρι τη ζωοφιλία,

και όλα τα άλλα ενδιαμέσως.

Η Εγκυκλοπαίδεια είναι ένα μόνο παράδειγμα
μιας σειράς αραβικών ερωτικών βιβλίων,

πολλά από τα οποία γράφτηκαν
από θρησκευτικούς μελετητές.

Πηγαίνοντας πίσω στον προφήτη Μωάμεθ,

υπάρχει μια πλούσια παράδοση στο Ισλάμ

να μιλάει κανείς ειλικρινά για το σεξ.

Όχι μόνο για τα προβλήματά του,
αλλά και για τις απολαύσεις του,

και όχι μόνο για τους άντρες,
αλλά και για τις γυναίκες.

Χίλια χρόνια πριν, είχαμε ολόκληρα λεξικά
για το σεξ στα αραβικά.

Λέξεις για να καλύπτουν
όλα τα πιθανά σεξουαλικά χαρακτηριστικά,

στάσεις και προτιμήσεις.
Μια γλώσσα που ήταν αρκετά πλούσια

για να δημιουργήσει το σώμα της γυναίκας
που βλέπετε σε αυτή τη σελίδα.

Σήμερα, αυτή η ιστορία αγνοείται
σε μεγάλο βαθμό στην Αραβική περιοχή.

Ακόμα και από μορφωμένους ανθρώπους,
οι οποίοι συχνά αισθάνονται πιο άνετα

να μιλούν για το σεξ σε μια ξένη γλώσσα
παρά στη δική τους.

Το σημερινό σεξουαλικό τοπίο μοιάζει πολύ
με αυτό της Ευρώπης και της Αμερικής

στο ξεκίνημα της σεξουαλικής επανάστασης.

Όμως ενώ η Δύση έγινε ανοιχτή
στο θέμα του σεξ,

φαίνεται πως οι αραβικές κοινωνίες
πήγαν προς την άλλη κατεύθυνση.

Στην Αίγυπτο και σε πολλές γειτονικές χώρες,

αυτή η ενδοστρέφεια είναι μέρος
μιας ευρύτερης ενδοστρέφειας

στην πολιτική, την κοινωνική
και την πολιτιστική σκέψη.

Είναι το προϊόν μια πολύπλοκης
ιστορικής διαδικασίας,

που κέρδισε έδαφος με την άνοδο
του ισλαμικού συντηρητισμού

από τα τέλη της δεκαετίας του '70.

«Απλώς πείτε όχι» είναι αυτό λένε
οι συντηρητικοί σε όλο τον κόσμο

σε κάθε πρόκληση
προς το σεξουαλικό καθεστώς.

Στην Αραβική περιοχή, χαρακτηρίζουν
αυτές τις προσπάθειες ως συνωμοσία της Δύσης

για να υποβιβαστούν οι παραδοσιακές
αραβικές και ισλαμικές αξίες.

Όμως αυτό που βρίσκεται
πραγματικά σε κίνδυνο εδώ

είναι ένα από τα πιο δυνατά τους
εργαλεία ελέγχου:

Το σεξ σε θρησκευτικό περιτύλιγμα.

Όμως η ιστορία μας δείχνει

πως ακόμα και στη γενιά των πατέρων μας
και των παππούδων μας,

υπήρξαν στιγμές μεγαλύτερου
ρεαλισμού και ανοχής,

και μια θέληση να λάβουμε υπ' όψιν
και άλλες ερμηνείες, είτε για την άμβλωση,

είτε για τον αυνανισμό ή ακόμα
και για το φλέγον ζήτημα της ομοφυλοφιλίας.

Δεν είναι όλα άσπρο και μαύρο όπως
θα ήθελαν να πιστεύουμε οι συντηρητικοί.

Σε αυτά τα ζητήματα,
καθώς και σε πολλά άλλα,

το Ισλάμ μας προσφέρει τουλάχιστον
50 αποχρώσεις του γκρι.

(Γέλια)

Στα ταξίδια μου,

γνώρισα άντρες και γυναίκες
στην Αραβική περιοχή

που έχουν διερευνήσει αυτό το φάσμα.

Σεξολόγους που προσπαθούν
να βοηθήσουν ζευγάρια

να βρουν μεγαλύτερη
ευτυχία στον γάμο τους,

πρωτοπόρους που καταφέρνουν να βάλουν
τη σεξουαλική αγωγή στα σχολεία,

μικρές ομάδες αντρών και γυναικών,

λεσβίες, γκέι και διαφυλικούς

που προσεγγίζουν τους ομοίους τους

με διαδικτυακές πρωτοβουλίες
και αληθινή υποστήριξη.

Γυναίκες, και ολοένα και περισσότεροι άντρες,
που αρχίζουν να μιλούν ανοιχτά

και να αντιστέκονται στη σεξουαλική βία

στους δρόμους και στα σπίτια τους.

Ομάδες που προσπαθούν να βοηθήσουν
τις εργαζόμενες του σεξ

να προστατευτούν από τον ιό HIV
και από άλλους κινδύνους του επαγγέλματος,

και ΜΚΟ που βοηθούν ανύπαντρες μητέρες,
όπως τη Φάιζα,

να βρουν μια θέση στην κοινωνία,
και πάνω απ' όλα, να μείνουν με τα παιδιά τους.

Αυτές οι προσπάθειες είναι μικρές
και έχουν συχνά ελλιπή οικονομική ενίσχυση,

και αντιμετωπίζουν δεινή αντίσταση.

Όμως αισιοδοξώ πως μακροπρόθεσμα

οι καιροί αλλάζουν,
και πως οι ίδιοι και οι ιδέες τους

θα κερδίσουν έδαφος.

Οι κοινωνικές αλλαγές δεν συμβαίνουν εκεί
μέσα από δραματικές συγκρούσεις,

με το να χτυπάει κανείς το στήθος του
ή να το ξεγυμνώνει,

αλλά μάλλον μέσα από διαπραγματεύσεις.

Εδώ δεν μιλάμε για μια
σεξουαλική επανάσταση,

αλλά μια σεξουαλική εξέλιξη,
μαθαίνοντας από άλλα μέρη του κόσμου,

προσαρμόζοντας στις ντόπιες συνθήκες,
φτιάχνοντας το δικό μας μονοπάτι,

χωρίς να ακολουθούμε αυτό
που κάποιος άλλος έχει χαράξει.

Αυτό το μονοπάτι, ελπίζω, θα μας οδηγήσει
στο δικαίωμα να ελέγχουμε τα σώματά μας,

και να έχουμε πρόσβαση στην πληροφόρηση
και στις υπηρεσίες που χρειαζόμαστε

για να έχουμε ικανοποιητικές
και ασφαλείς σεξουαλικές ζωές.

Το δικαίωμα να εκφράζουμε
ελεύθερα τις ιδέες μας,

να παντρευόμαστε αυτόν που επιλέγουμε,
να επιλέγουμε τους συντρόφους μας,

να είμαστε σεξουαλικά δραστήριοι ή όχι,
αν θα κάνουμε παιδιά και πότε,

και όλα αυτά χωρίς βία,
δύναμη ή διάκριση.

Απέχουμε πολύ από αυτό
στην Αραβική περιοχη,

και πολλά πρέπει να αλλάξουν:

Ο νόμος, η εκπαίδευση,
τα μέσα ενημέρωσης, η οικονομία,

και η λίστα συνεχίζεται,

και αυτό είναι το έργο
τουλάχιστον μιας γενιάς.

Όμως ξεκινάει με ένα ταξίδι
το οποίο έκανα και εγώ,

κάνοντας δύσκολες ερωτήσεις
για τις κοινές σοφίες

της σεξουαλικής ζωής.

Και είναι ένα ταξίδι το οποίο
απλώς ενίσχυσε την πίστη μου

και την εκτίμησή μου για τις τοπικές ιστορίες
και τους πολιτισμούς

δείχνοντάς μου δυνατότητες εκεί
που κάποτε έβλεπα μόνο απόλυτα πράγματα.

Με δεδομένο τις αναταραχές
σε πολλές χώρες στην Αραβική περιοχή,

το να μιλάς για σεξ
να προκαλείς τα ταμπού,

να ψάχνεις εναλλακτικές,
μπορεί να μοιάζει με πολυτέλεια.

Όμως σε αυτή την κρίσιμη
στιγμή της ιστορίας,

αν δεν εδραιώσουμε την ελευθερία
και τη δικαιοσύνη,

την αξιοπρέπεια και την ισότητα,
την ιδιωτική ζωή και την αυτονομία

στην προσωπική μας ζωή,
στη σεξουαλική μας ζωή,

θα ανακαλύψουμε πως είναι πολύ δύσκολο
να το κατορθώσουμε και στη δημόσια ζωή.

Η πολιτική και το σεξ
κοιμούνται στο ίδιο κρεβάτι,

και αυτό ισχύει για όλους μας,
ανεξάρτητα από το που ζούμε και αγαπάμε.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)