Return to Video

Manh mối từ thời tiền sử, được tìm thấy trong loài cá mù hang động.

  • 0:01 - 0:03
    Ngành ngư học,
  • 0:03 - 0:04
    nơi nghiên cứu về các loài cá.
  • 0:04 - 0:07
    Nó trông như một từ dài và nhàm chán,
  • 0:07 - 0:09
    nhưng nó thực sự khá thú vị,
  • 0:09 - 0:12
    bởi vì ngư học là từ chứa "ology" duy nhất
  • 0:12 - 0:14
    với "YOLO" đi cùng .
  • 0:14 - 0:15
    ( Tiếng cười)
  • 0:15 - 0:17
    Bây giờ, những khán giả là các bạn trẻ
  • 0:17 - 0:21
    chắc các bạn đã biết, YOLO là viết tắt của
    cụm từ "bạn chỉ sống một lần "
  • 0:21 - 0:23
    và vì tôi chỉ có một cuộc sống,
  • 0:23 - 0:26
    tôi dùng nó để thực hiện điều
    tôi luôn mơ ước được làm :
  • 0:26 - 0:29
    tìm ra các kỳ quan bí ẩn của
    thế giới và khám phá các loài vật mới.
  • 0:29 - 0:31
    Và đó là những gì tôi làm.
  • 0:31 - 0:35
    Trong vài năm gần đây, chúng tôi tập trung
    vào các hang động để tìm ra các loài mới.
  • 0:35 - 0:39
    Và nó cho thấy, có rất nhiều loài cá mù
    sống trong hang ở đó.
  • 0:39 - 0:40
    Bạn chỉ cần biết nơi để tìm,
  • 0:40 - 0:43
    và có thể là phải ốm một chút.
  • 0:43 - 0:44
    ( Tiếng cười )
  • 0:44 - 0:48
    Bây giờ, cá mù cho tôi biết
    rất nhiều về sinh học và địa chất.
  • 0:48 - 0:52
    Nó chỉ cho tôi biết tại sao nơi sinh sống
    của chúng thay đổi và phải di chuyển
  • 0:52 - 0:54
    để bị mắc kẹt trong
    các hang nhỏ thế này,
  • 0:54 - 0:58
    và nó nói lên sự tiến hóa về thị giác,
    tại sao chúng trở nên mù.
  • 0:59 - 1:02
    Ở hiện tại, mắt cá về cơ bản
    là giống với mắt chúng ta.
  • 1:02 - 1:06
    Như tất cả các loài có xương sống,
    dần dần loài cá bắt đầu thích nghi
  • 1:06 - 1:09
    với sự tối tăm, lạnh giá
    của môi trường hang động,
  • 1:09 - 1:13
    qua rất nhiều thế hệ, chúng mất đi
    đôi mắt và thị giác
  • 1:13 - 1:16
    và cuối cùng trở thành một loài cá
    không có mắt giống thế này.
  • 1:16 - 1:20
    Bây giờ, mỗi loài cá mù đã phát triển
    theo những hướng hơi khác nhau,
  • 1:20 - 1:24
    mỗi loài có một môi trường sống khác biệt
    và câu chuyện sinh học cho chúng ta,
  • 1:24 - 1:27
    và đó là lý do vì sao nó rất thú vị
    khi tìm thấy một loài mới.
  • 1:27 - 1:31
    Và đây là một loài mới mà chúng tôi
    muốn giới thiệu, từ miền Nam Ấn Độ.
  • 1:31 - 1:35
    Chúng tôi đặt tên nó là
    Amblyopsis hoosieri, cá mù Ấn Độ .
  • 1:35 - 1:36
    ( Tiếng cười )
  • 1:36 - 1:39
    Chúng có họ hang gần nhất
    với cá mù ở Thổ Nhỹ Kỳ,
  • 1:39 - 1:41
    trong hệ thống hang động Mammoth.
  • 1:41 - 1:44
    Và chúng bắt đầu tách ra khi
    sông Ohio phân cách chúng
  • 1:44 - 1:45
    vài triệu năm về trước.
  • 1:45 - 1:48
    Và thời gian đó, chúng đã biểu lộ
    những khác biệt tinh tế
  • 1:48 - 1:51
    trong cấu trúc di truyền
    đằng sau sự mù lòa.
  • 1:51 - 1:55
    Đó là gen được gọi là rhodopsin,
    được coi cực kỳ quan trọng cho thị giác.
  • 1:55 - 1:57
    Chúng ta có nó, và các loài khác cũng có,
  • 1:57 - 2:00
    ngoại trừ một loài đã mất toàn bộ
    chức năng của gen đó,
  • 2:00 - 2:02
    và số còn lại duy trì chúng.
  • 2:02 - 2:06
    Điều đó đã thiết lập các thí nghiệm
    tự nhiên tuyệt vời
  • 2:06 - 2:09
    mà chúng ta có thể xem xét các gen
    chi phối thị giác chúng ta,
  • 2:09 - 2:12
    và gốc rễ của việc tạo sao
    chúng ta có thể nhìn.
  • 2:13 - 2:15
    Nhưng các gen của những con cá mù
  • 2:15 - 2:18
    cũng có thể cho biết về
    khoảng thời gian của địa chất sâu,
  • 2:18 - 2:20
    có lẽ không hơn quá nhiều
    so với loài này .
  • 2:20 - 2:23
    Và đây là loài mới chúng tôi
    tìm ra từ Madagascar
  • 2:23 - 2:26
    chúng tôi gọi nó là Typhleotris mararybe.
  • 2:26 - 2:30
    Có nghĩa là " căn bệnh nặng" ở Malagasy,
  • 2:30 - 2:32
    để thấy tôi đã rất khó khăn
    để thu thập loài này.
  • 2:33 - 2:34
    Bây giờ, tin vào nó hoặc không,
  • 2:34 - 2:37
    bơi xung quanh các hố sâu
    đầy những điều chết chóc,
  • 2:37 - 2:39
    và các hang động đầy phân dơi
  • 2:39 - 2:42
    không phải là điều sáng suốt bạn
    nên làm trong cuộc đời bạn,
  • 2:42 - 2:43
    nhưng YOLO.
  • 2:43 - 2:47
    ( Tiếng cười )
  • 2:47 - 2:51
    Tôi yêu loài cá này mặc dù sự thật
    là chúng đã cố để giết chúng tôi,
  • 2:51 - 2:54
    và đó là vì loài này ở Madagascar,
  • 2:54 - 2:57
    họ hàng gần nhất của chúng
    cách 6000 km,
  • 2:57 - 2:58
    đó là loài cá mù ở Úc.
  • 2:59 - 3:02
    Hiện tại không có cách nào để
    một con cá mù nước ngọt dài 3 inch
  • 3:02 - 3:04
    có thể bơi qua Ấn Độ Dương,
  • 3:04 - 3:07
    nên những gì chúng ta thấy khi
    so sánh DNA của các loài trên
  • 3:07 - 3:11
    chỉ ra rằng chúng đã tách ra hơn
    100 triệu năm,
  • 3:11 - 3:15
    hoặc khoảng thời gian mà các
    Nam lục địa được kéo lại với nhau.
  • 3:16 - 3:18
    Thực tế các loài không hoàn toàn
    tự di chuyển.
  • 3:18 - 3:20
    Các lục địa đã mang theo chúng.
  • 3:20 - 3:22
    Thông qua DNA, chúng cho ta
  • 3:22 - 3:24
    mô hình chính xác này và cách tính
  • 3:24 - 3:28
    để xác định khoảng thời gian của
    các sự kiện địa chất cổ đại.
  • 3:29 - 3:31
    Và đây là một loài cực mới
  • 3:31 - 3:34
    Tôi thậm chí không được phép
    cho bạn biết tên của nó,
  • 3:34 - 3:36
    nhưng tôi cho bạn biết rằng
    nó là một loài mới từ Mexico,
  • 3:37 - 3:38
    và nó có lẽ đã tuyệt chủng.
  • 3:39 - 3:42
    Có lẽ chúng tuyệt chủng vì hệ thống
    hang động mà chúng sống được biết
  • 3:42 - 3:45
    đã bị phá hủy khi một con đập
    được xây gần đó.
  • 3:45 - 3:47
    Thật không may cho cá mù,
  • 3:47 - 3:48
    vùng nước ngầm chúng sinh sống
  • 3:48 - 3:50
    cũng là nguồn nước chính của chúng ta.
  • 3:51 - 3:56
    Chúng tôi thực sự không biết chúng có
    họ hang gần nhất với loài nào.
  • 3:56 - 3:58
    Chúng không giống với loài nào ở Mexico,
  • 3:58 - 4:00
    nên có thể là loài nào đó ở Cuba,
  • 4:00 - 4:02
    hay Florida, hay Ấn Độ.
  • 4:03 - 4:07
    Nhưng dù nó là gì, nó có thể cho chúng tôi
    biết cái gì đó mới về địa chất
  • 4:07 - 4:11
    của vùng Caribbean, với sinh học
    làm thế nào để chẩn đoán tốt hơn
  • 4:11 - 4:13
    một số loại mù lòa.
  • 4:13 - 4:16
    Nhưng tôi cũng hi vọng tìm ra
    loài này trước khi chúng tuyệt chủng.
  • 4:17 - 4:19
    Và tôi sẽ dùng cuộc sống của tôi
  • 4:19 - 4:22
    như là một nhà ngư học
    cố gắng để tìm ra và cứu
  • 4:22 - 4:25
    những chú cá mù nhút nhát
  • 4:25 - 4:28
    mà có thể cho ta biết rất nhiều về
    địa chất của hành tinh
  • 4:28 - 4:30
    và trong sinh học sao ta có thể nhìn.
  • 4:31 - 4:32
    Cảm ơn.
  • 4:32 - 4:36
    ( Vỗ tay )
Title:
Manh mối từ thời tiền sử, được tìm thấy trong loài cá mù hang động.
Speaker:
Prosanta Chakrabarty
Description:

TED Fellow Prosanta Chakrabarty khám phá những bí ẩn trên khắp thế giới trong nỗ lực tìm kiếm loài mới trong các hang động của cá. Những sinh vật ngầm đó đã phát triển thích nghi hoàn toàn, và chúng cung cấp những hiểu biết sinh học về mù lòa cũng như các manh mối địa chất về việc các lục địa đã tách ra hàng triệu năm trước đây. Cùng khám phá điều đó qua cuộc nói chuyện ngắn.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
04:49

Vietnamese subtitles

Revisions