Return to Video

De schaal van de Aarde en de Zon

  • 0:01 - 0:03
    Mijn doel in deze en de volgende video is om je een idee
  • 0:03 - 0:08
    te geven van de schaal van de Aarde
  • 0:08 - 0:11
    en het zonnestelsel. Terwijl we in de volgende filmpjes
  • 0:11 - 0:12
    verder ingaan op ons sterrenstelsel en het heelal,
  • 0:12 - 0:14
    wordt het al snel bijna onmogelijk om afstanden
  • 0:14 - 0:16
    in te schatten, maar we gaan toch een poging doen.
  • 0:16 - 0:18
    Iedereen herkent deze planeet uiteraard...
  • 0:18 - 0:21
    Dit is de Aarde.
  • 0:21 - 0:23
    Dit hier is de Aarde.
  • 0:23 - 0:26
    Om je een idee van de afmetingen te geven
  • 0:26 - 0:29
    gaan we beginnen met een afstand die we ons kunnen voorstellen:
  • 0:29 - 0:30
    laat ons zeggen een afstand van 100 mijl (ongeveer 160 km).
  • 0:30 - 0:33
    Je kan in een auto gaan rijden gedurende anderhalf uur
  • 0:33 - 0:34
    en ongeveer 160 kilometer afleggen.
  • 0:34 - 0:37
    Op de aardbol zou dat ongeveer ZO VER zijn.
  • 0:37 - 0:41
    Het zou niet meer voorstellen dan dit kleine stipje.
  • 0:41 - 0:43
    Meer stelt 100 mijl / 160 km niet voor.
  • 0:43 - 0:45
    Om de schaal wat te vergroten nemen we een snelheid
  • 0:45 - 0:48
    waar we ons allemaal ook nog iets bij kunnen voorstellen.
  • 0:48 - 0:51
    Bijvoorbeeld iets heel snel...
  • 0:51 - 0:54
    Beeld je de snelheid in van...
  • 0:54 - 0:57
    Een kogel: de snelheid van een kogel.
  • 0:57 - 0:59
    Misschien kunnen we dat nog niet helemaal vatten,
  • 0:59 - 1:02
    maar het geeft toch al enig idee...
  • 1:02 - 1:04
    Een kogel gaat ongeveer
  • 1:04 - 1:05
    (en er zijn verschillende soorten kogels
  • 1:05 - 1:07
    afhankelijk van het type geweer en zo)
  • 1:07 - 1:10
    ongeveer 280 meter per seconde,
  • 1:10 - 1:18
    ofwel 1000 kilometer per uur.
  • 1:18 - 1:25
    Dat is vergelijkbaar met de snelheid van een straalvliegtuig.
  • 1:25 - 1:27
    Van een straalvliegtuig...
  • 1:27 - 1:33
    Om je een idee te geven van de schaal: de omtrek van de Aarde...
  • 1:33 - 1:36
    Als je rond de Aarde zou vliegen,
  • 1:36 - 1:42
    da's zo'n 40.000 km, de omtrek van de Aarde.
  • 1:42 - 1:48
    40.000 km...
  • 1:48 - 1:51
    Als je die afstand zou afleggen tegen de snelheid van een kogel,
  • 1:51 - 1:51
    de snelheid van een kogel,
  • 1:51 - 1:55
    of van een lijnvliegtuig, 1000 km/u,
  • 1:55 - 1:59
    dan zou het je 40 uur kosten om rond de Aarde te vliegen.
  • 1:59 - 2:06
    40 uur om één keer rond de Aarde te gaan.
  • 2:06 - 2:10
    Dit zal je waarschijnlijk niet erg verbazen.
  • 2:10 - 2:13
    Misschien heb je al ooit een lange vlucht gehad
  • 2:13 - 2:14
    waarbij je na uren vliegen niet heel de aarde rond was,
  • 2:14 - 2:15
    maar toch een heel eind:
  • 2:15 - 2:19
    Van Europa naar Australië of zo...
  • 2:19 - 2:22
    Dus tot nu toe is de schaal waarmee we rekenen nog niet waanzinnig groot.
  • 2:22 - 2:25
    Al is de Aarde op zich natuurlijk al een waanzinnig groot ding,
  • 2:25 - 2:28
    zelfs voor mij.
  • 2:28 - 2:29
    OK, nu we de Aarde gehad hebben
  • 2:29 - 2:31
    gaan we over naar de Zon.
  • 2:31 - 2:34
    De Zon is al een stapje verder in de richting van de enorme afmetingen.
  • 2:34 - 2:37
    Dit is natuurlijk de Zon
  • 2:37 - 2:42
    en iedereen weet natuurlijk dat de Zon VEEL groter is dan de Aarde.
  • 2:42 - 2:45
    Ook het feit dat de zon vrij ver weg staat van ons, beseffen we
  • 2:45 - 2:47
    maar ik denk niet dat de meeste mensen kunnen inschatten
  • 2:47 - 2:54
    hoe groot de Zon precies is, of hoe ver ze exact van de Aarde staat.
  • 2:54 - 2:58
    Dus, om je een idee te geven: de Zon heeft
  • 2:58 - 3:07
    een omtrek die 109 maal die van de Aarde is!
  • 3:07 - 3:10
    Maal de omtrek van de Aarde!
  • 3:10 - 3:13
    Dus als we even rekenen
  • 3:13 - 3:18
    opnieuw met dezelfde snelheid, die van een kogel, of een vliegtuig
  • 3:18 - 3:21
    dan zou het ons 40 uur kosten om rond de Aarde te vliegen...
  • 3:21 - 3:23
    Dus, hoe lang zou het duren voor de Zon?
  • 3:23 - 3:28
    Als je met hetzelfde vliegtuig om onze zon zou vliegen
  • 3:28 - 3:31
    of als je op één of andere manier op een kogel zou kunnen zitten
  • 3:31 - 3:34
    om een complete omtrek van de zon te maken
  • 3:34 - 3:35
    dan zou je er 109 keer
  • 3:35 - 3:39
    langer over doen dan om de Aarde.
  • 3:39 - 3:44
    We ronden even af: 109 keer de diameter van de Aarde:
  • 3:44 - 3:46
    dat kan je afronden naar 100...
  • 3:46 - 3:52
    dus 100 x 40 = 4000
  • 3:52 - 3:54
    4000 uur!
  • 3:54 - 3:56
    Gewoon om je een idee te geven van wat 4000 is
  • 3:56 - 3:58
    nemen we even de rekenmachine
  • 3:58 - 4:00
    en we doen de exacte berekening:
  • 4:00 - 4:04
    OK: 109 x de omtrek van de Aarde
  • 4:04 - 4:07
    dus 109 x 40 uur
  • 4:07 - 4:09
    de tijd die nodig is om rond de aarde te vliegen...
  • 4:09 - 4:15
    x 40 = 4360 uur, om één keer rond de Zon te vliegen
  • 4:15 - 4:18
    tegen de snelheid van een vliegtuig of een kogel.
  • 4:18 - 4:21
    Als je dat deelt door 24 uur (per dag)
  • 4:21 - 4:24
    krijg je 181 dagen!
  • 4:24 - 4:25
    Het zou je dus ongeveer een half jaar kosten
  • 4:25 - 4:31
    om om de Zon te vliegen.
  • 4:31 - 4:32
    (ik schrijf het even op)
  • 4:32 - 4:34
    Een half jaar !
  • 4:34 - 4:37
    Een half jaar...
  • 4:37 - 4:39
    De zon is met andere woorden ENORM groot.
  • 4:39 - 4:41
    De zon is enorm!
  • 4:41 - 4:44
    Dat op zich verbaast je misschien niet...
  • 4:44 - 4:46
    Maar laat me even een idee van de schaal geven...
  • 4:46 - 4:48
    Neem bijvoorbeeld dit ander diagram van de Zon...
  • 4:48 - 4:50
    Dit ander diagram van een zon...
  • 4:50 - 4:53
    De rest van het zonnestelsel komt trouwens aan bod in de volgende video.
  • 4:53 - 4:56
    Maar hier, op deze schaal, zou de Zon...
  • 4:56 - 4:59
    Als ik deze zon op mijn scherm zou afmaken
  • 4:59 - 5:01
    zou ze een diameter van ongeveer 50 centimeter hebben.
  • 5:01 - 5:03
    De Aarde is dit dingetje hier!
  • 5:03 - 5:05
    Klein. Kleiner dan een regendruppel.
  • 5:05 - 5:09
    Niet meer dan dit dingetje hier.
  • 5:09 - 5:12
    Als ik op deze schaal zou tekenen, waar de Zon veel kleiner is
  • 5:12 - 5:14
    dan zou de Aarde ongeveer zo
  • 5:14 - 5:18
    ongeveer zo groot zijn.
  • 5:18 - 5:20
    Nu, wat je niet kan zien op deze voorstelling
  • 5:20 - 5:23
    is iets wat we helemaal verkeerd inschatten
  • 5:23 - 5:27
    omdat we gewend zijn om naar diagrammen te kijken van het hele zonnestelsel
  • 5:27 - 5:30
    waarbij je alle planeten ziet. Maar deze planeten
  • 5:30 - 5:32
    staan VEEL verder uit elkaar dan ze hier worden voorgesteld.
  • 5:32 - 5:37
    De planeten staan op de juiste schaal, maar hun onderlinge afstand niet.
  • 5:37 - 5:45
    Bijvoorbeeld onze Aarde: ze staat 150 miljoen kilometer van de Zon.
  • 5:45 - 5:48
    Dus om het voor te stellen:
  • 5:48 - 5:52
    Deze afstand, als de Zon zich hier bevindt
  • 5:52 - 5:55
    dan zou je de Aarde, althans op deze schaal
  • 5:55 - 5:57
    helemaal niet kunnen zien!
  • 5:57 - 5:58
    De Aarde niet kunnen zien...
  • 5:58 - 6:00
    De aarde zou niet eens een pixel zijn.
  • 6:00 - 6:05
    Ze staat 150 miljoen kilometer,
  • 6:05 - 6:14
    das 150 000 000 km, van de aarde.
  • 6:14 - 6:16
    En deze afstand wordt een astronomische eenheid genoemd.
  • 6:16 - 6:18
    Die term komt nog een paar keer terug in de volgende video's.
  • 6:18 - 6:20
    Het is gewoon een handige eenheid als we over grote afstanden gaan praten.
  • 6:20 - 6:24
    De AE, of AU in het Engels, een astronomische eenheid...
  • 6:24 - 6:27
    Astronomische...
  • 6:27 - 6:30
    Astronomische Eenheid...
  • 6:30 - 6:33
    Om je te laten inschatten hoe ver dit is
  • 6:33 - 6:37
    nemen we even de snelheid van het licht
  • 6:37 - 6:39
    300 000 km per seconde, de snelste snelheid die fysiek mogelijk is...
  • 6:39 - 6:42
    Wel, licht heeft zelfs aan die snelheid 8 minuten nodig om van de Zon naar de Aarde te reizen.
  • 6:42 - 6:46
    Dus als onze zon zou verdwijnen, zou het acht minuten duren
  • 6:46 - 6:50
    voordat wij op Aarde er iets van zouden merken.
  • 6:50 - 6:55
    Of, om terug te keren naar ons vliegtuig
  • 6:55 - 6:56
    - en we nemen de rekenmachine er weer bij -
  • 6:56 - 7:01
    Dus 150 000 000 kilometer
  • 7:01 - 7:04
    honderdvijftig miljoen!
  • 7:04 - 7:07
    Dat delen we dan
  • 7:07 - 7:10
    door de snelheid van 1000 km/uur
  • 7:10 - 7:13
    en dat is niet zo moeilijk:
  • 7:13 - 7:18
    150 000 uur... aan de snelheid van onze kogel of ons vliegtuig.
  • 7:18 - 7:20
    Of, om het opnieuw om te rekenen naar dagen
  • 7:20 - 7:25
    aan 24 uren per dag...
  • 7:25 - 7:31
    6250 dagen. En die kan je weer delen door 365 dagen voor een jaar...
  • 7:31 - 7:33
    en dan krijg je ongeveer 17 jaar!
  • 7:33 - 7:38
    Het zou een kogel 17 jaar kosten om van de Zon naar de Aarde te vliegen
  • 7:38 - 7:40
    gesteld dat hij op één of andere manier zijn snelheid zou kunnen behouden.
  • 7:40 - 7:45
    17 jaar vliegen naar de Zon.
  • 7:45 - 7:48
    17...
  • 7:48 - 7:50
    17 jaar...
  • 7:50 - 7:51
    We nemen nog een manier om het anders voor te stellen: visueel deze keer:
  • 7:51 - 7:56
    De Zon hier heeft een diameter op mijn scherm van een 12-tal centimeter.
  • 7:56 - 8:00
    Als ik op deze schaal verder zou tekenen, dan zou de Aarde
  • 8:00 - 8:04
    dit kleine spikkeltje, dat de Aarde maar is
  • 8:04 - 8:05
    dit puntje...
  • 8:05 - 8:07
    Als ik de onderlinge afstand ook op schaal zou willen tekenen
  • 8:07 - 8:11
    dan zou ik de aarde ongeveer 15 meter verder moeten tekenen...
  • 8:11 - 8:13
    15 meter verwijderd van de zon.
  • 8:13 - 8:14
    Dus als je zou kijken naar heel het zonnestelsel,
  • 8:14 - 8:17
    waar uiteraard nog andere dingen in rondbewegen
  • 8:17 - 8:18
    (dat zie je onder andere in de volgende video)
  • 8:18 - 8:23
    dan zou je het spikkeltje Aarde niet eens zien! Het zou gewoon een stofje zijn dat om de Zon vliegt.
  • 8:23 - 8:26
    En terwijl we verder gaan kijken naar de dingen buiten ons zonnestelsel
  • 8:26 - 8:30
    ga je beseffen dat zelfs deze afstanden belachelijk klein zijn.
  • 8:30 - 8:31
    Om het tenslotte nog op een andere manier te zien...
  • 8:31 - 8:34
    Als de Zon zo groot zou zijn...
  • 8:34 - 8:36
    Als de zon ongeveer deze schaal had
  • 8:36 - 8:39
    dan zou de Aarde, op dezelfde schaal
  • 8:39 - 8:42
    zich meer dan 60 meter verder bevinden!
  • 8:42 - 8:45
    Da's ongeveer de breedte van een groot voetbalveld!
  • 8:45 - 8:48
    De afbeelding die ik hier laat zien is die van een American Footballfield
  • 8:48 - 8:49
    Voor wie wel eens naar de Super Bowl heeft gekeken...
  • 8:49 - 8:51
    Dit is ongeveer even lang als een voetbalveld.
  • 8:51 - 8:53
    Met links en rechts de zogenaamde 'end zones'.
  • 8:53 - 8:56
    Als je iets ter grootte van een forse basketball in de
  • 8:56 - 8:58
    ene 'end zone' zou leggen
  • 8:58 - 9:05
    dan zou je dit puntje, de Aarde, 60 meter verder moeten leggen.
  • 9:05 - 9:08
    Je zou het niet eens zien liggen op het veld!
  • 9:08 - 9:09
    Ongeveer zo groot.
  • 9:09 - 9:12
    Dat is het zo ongeveer voor dit filmpje.
  • 9:12 - 9:16
    Hopelijk heeft het je een goed idee gegeven van de afstanden
  • 9:16 - 9:20
    waar je rekening mee moet houden als je nadenkt over de Aarde en de Zon.
  • 9:20 - 9:23
    Maar onthoud: deze afstanden vallen straks in het niets
  • 9:23 - 9:27
    als je naar de rest van het zonnestelsel gaat kijken
  • 9:27 -
    en vooral als je nog verder, buiten ons zonnestelsel gaat.
Title:
De schaal van de Aarde en de Zon
Description:

De schaal van de Aarde en de Zon

more » « less
Video Language:
English
Duration:
09:31
Rodolfo edited Dutch subtitles for Scale of Earth and Sun
Rodolfo edited Dutch subtitles for Scale of Earth and Sun
Rodolfo edited Dutch subtitles for Scale of Earth and Sun
Rodolfo edited Dutch subtitles for Scale of Earth and Sun
Wim_VH added a translation

Dutch subtitles

Revisions