Return to Video

Tajemnice mowy potocznej: Dama - Jessica Oreck and Rachael Teel

  • 0:07 - 0:09
    Tajemnice mowy potocznej:
  • 0:09 - 0:10
    "dama",
  • 0:10 - 0:12
    "kobieta".
  • 0:12 - 0:14
    "Dama" wiąże się ze słowami,
  • 0:14 - 0:16
    które na pierwszy rzut oka
  • 0:16 - 0:18
    nie są spokrewnione etymologicznie.
  • 0:18 - 0:20
    Ma swoje korzenie
  • 0:20 - 0:23
    w staroangielskim słowie "hlaf",
  • 0:23 - 0:25
    oznaczającym "bochenek chleba",
  • 0:25 - 0:29
    bezpośrednim przodku dzisiejszego "bochenka",
  • 0:29 - 0:31
    oraz "daege",
  • 0:31 - 0:32
    które określało "gosposię"
  • 0:32 - 0:35
    i jest rdzeniem "mleczarni",
  • 0:35 - 0:39
    miejsca pracy mleczarki.
  • 0:39 - 0:44
    Wspólnie, "hlaf" i "daege" tworzą "hlafdige",
  • 0:44 - 0:47
    dosłownie "gospodyni od chleba"
  • 0:47 - 0:51
    lub, w przenośni, "ugniatarka chleba".
  • 0:51 - 0:53
    Już w IX wieku
  • 0:53 - 0:57
    "hlafdige" oznaczało "panią służby"
  • 0:57 - 1:00
    lub "żeńską głowę domu".
  • 1:00 - 1:03
    Staroangielskie określenie "pana domu"
  • 1:03 - 1:05
    to "hlafweard",
  • 1:05 - 1:08
    połączenie "hlaf", "loaf"
  • 1:08 - 1:10
    i "weard",
  • 1:10 - 1:11
    co oznaczało "opiekuna",
  • 1:11 - 1:13
    i jest odpowiednikiem dzisiejszego
  • 1:13 - 1:16
    "wychowanka" i "nadzorcy".
  • 1:18 - 1:20
    Zarówno "hlafweard" - "żywiciel rodziny",
  • 1:20 - 1:23
    jak i "hlafdige" - "ugniatarka chleba",
  • 1:23 - 1:26
    stały się wyrazami szacunku
  • 1:26 - 1:30
    do adresowania obywateli z wyższych sfer.
  • 1:30 - 1:32
    W wyniku procesu znanego jako synkopa
  • 1:32 - 1:35
    obydwa słowa utraciły wewnętrzne głoski
  • 1:35 - 1:40
    i powstaly odpowiednio: "pan" ("lord" )
    i "dama" ("lady").
  • 1:40 - 1:42
    Choć "dama" to nadal zwrot grzecznościowy,
  • 1:42 - 1:44
    spadł jej prestiż
  • 1:44 - 1:47
    w hierarchii pozycji społecznej
  • 1:47 - 1:48
    i często
  • 1:48 - 1:51
    oznacza po prostu kobietę.
Title:
Tajemnice mowy potocznej: Dama - Jessica Oreck and Rachael Teel
Description:

Obejrzyj pełną wersję na: http://ed.ted.com/lessons/mysteries-of-vernacular-lady-jessica-oreck-and-rachael-teel
Dlaczego nazywamy kobiety damami? Etymologia słowa pochodzi od staroangielskiego "hlaf" ("chleb") i "daege" ("gospodyni"), które po połączeniu określają "żeńską głowę domu", co niegdyś wskazywało na wysoką pozycję społeczną. Jessica Oreck i Rachael Teel śledzą rozwój słowa aż do chwili obecnej, kiedy oznacza po prostu kobietę.

Lekcja: Jessica Oreck i Rachael Teel. Animacja: Jessica Orech.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
02:08

  • Rysia Wand

    Finished review. Awaiting translator's input.
    =========================================================================================== Odpowiedzieć najlepiej przez komentarze przy tłumaczeniu LINK. Jeśli odpowiadasz przez Amarę, podaj w temacie tytuł i nazwisko prelegenta, inaczej trudno mi znaleźć, o której prelekcji mowa. =========================================================================================== Poskracałam, co się dało (http://translations.ted.org/wiki/Compressing_subtitles) i wprowadziłam łamanie linijek (http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines). =============Finished review. Awaiting translator's input.
    =========================================================================================== W razie potrzeby możemy też przedyskutować wprowadzone przeze mnie zmiany i wprowadzić inne wersje. Jeśli jeszcze Cię tam nie ma, zapraszam też do dołączenia do facebookowej grupy dla polskich tłumaczy pracujących w Otwartym Projekcie Tłumaczeń - https://www.facebook.com/groups/OTPPolska ================================================================================= Na końcu opisu zawsze jest "lesson by" i "animation by". Utarło się, żeby po polsku dawać lekcja: (z dwukropkiem), bo wtedy można dać nazwisko bez odmieniania przez przypadki. ================================================================================ Vernacular: http://en.bab.la/dictionary/english-polish/vernacular

  • Retired user

    Dziękuję za poprawki. Komentarz o "lekcji" zapamiętam na pewno!

    Odnośnie napisów:
    1) w linijce: "Wspólnie, "hlad" i "daege" tworzą "hlafdige"..." powinno być /hlaf/ nie /hlad/.
    - nie rozumiem odmiany "bezpośrednim przodkiem" w:
    "Ma swoje korzenie
    w staroangielskim słowie "hlaf",
    oznaczającym "bochenek chleba",
    bezpośrednim przodkiem dzisiejszego "bochenka"..."

    Czy nie powinno być "bezpośrednim przodku" lub "będącym bezpośrednim przodkiem"?

    Dziękuję raz jeszcze!

Polish subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.