اسرار زبان مادری: بانو - جسیکا اورک و ریچل تیل

درس کامل در: http://ed.ted.com/lessons/mysteries-of-vernacular-lady-jessica-oreck-and-rachael-teel

چرا به خانم‌ها می‌گوییم بانو؟ خب، از نظر ریشه‌شناسی این کلمه از کلماتی در انگلیسی باستان به معنای قرص نان و دوشیزه می‌آید که ترکیب شدند و به بانوی اول خانه و در نهایت به جایگاه بالای اجتماعی اشاره داشتند. جسیکا اورک و ریچل تیل واژه را تا معنای امروزی آن که زن است دنبال می‌کنند.

درس از جسیکا اورک و ریچل تیل، انیمیشن از ریچل تیل.

اسرار زبان مادری:

بانو،

زن.

بانو با چند کلمه پیوند دارد

که در نگاه اول

از نظر ریشهشناسی نامربوط به نظر میرسند.

ریشههای او

به واژه انگلیسی قدیمی hlaf برمیگردد،

که به قرص نان میگفتند

و نیای مستقیم واژه امروزی قرص نان است،

و daege،

که به معنای دوشیزه بود

و ریشه کلمه لبنیات امروزی است،

جایی که دختر شیردوش کار میکرد.

با هم، hlaf و daege
به hlafdige تبدیل شدند،

که معنای تحتالفظی آن دوشیزه قرصنان،

یا تلویحاً به معنای ورز دهنده خمیر بود.

به زودی قرن نهم،

hlafdige نام بانوی خدمتکاران،

خانم خانه بود.

واژه انگلیسی قدیم برای مرد سرپرست خانه

hlafweard بود،

ترکیبی از hlaf، قرص نان،

و weard،

که به معنای نگهبان بود

و ریشه کلمات امروزی

مانند نگهبان و سرپرست است.

هم hlafweard، نانآور،

و hlafdige، ورزدهنده نان،

به عناوین قابل احترام بدل شدند،

که به شهروندان دارای
مقام اجتماعی بالا اشاره داشتند.

از طریق فرایندی به نام کوتاهسازی واژه،

هردو کلمه صدای داخلی خود را از دست دادند

تا به ترتیب به آقا و خانم تبدیل شوند.

هرچند هنوز هم نشانه تواضع و ادب است،

ار آن زمان خانم

از نردبان اجتماعی پایین آمده

و حالا

صرفاً به معنای زن است.