Amazon insanları bilmediğiniz neyi biliyor
-
0:00 - 0:02Ben bir etnobotanistim.
-
0:02 - 0:04İnsanların yerel bitkileri nasıl
kullandığını -
0:04 - 0:08belgelemek için yağmur ormanlarında
çalışan bir bilim insanıyım. -
0:08 - 0:11Bu işi uzun süredir yapmaktayım
-
0:11 - 0:12ve söylemek isterim ki,
-
0:12 - 0:15buralardaki insanlar ormanları ve
içerisindeki tıbbi mucizeleri -
0:15 - 0:18bizden daha iyi, hatta bizim asla
bilemeyeceğimiz kadar iyi biliyorlar. -
0:18 - 0:21Ancak şu da var ki, bu kültürler,
-
0:21 - 0:22bu yerli kültürler,
-
0:22 - 0:26ormanlardan bile daha hızlı
yok olmaktalar. -
0:27 - 0:30Amazon yağmur ormanlarındaki
en görkemli ve en tehlike -
0:30 - 0:32altındaki tür
-
0:32 - 0:34jaguar değil,
-
0:34 - 0:35harpy kartalı da değil,
-
0:35 - 0:38bunlar medeniyetten uzak
ve iletişime geçilmemiş kabileler. -
0:39 - 0:43Dört yıl önce, tırmanış yaparken
ayağımı sakatladım -
0:43 - 0:44ve doktora gittim.
-
0:44 - 0:46Sıcak pres yaptı,
-
0:46 - 0:48soğuk pres yaptı, aspirin verdi,
-
0:48 - 0:52narkotik ağrı kesiciler,
iltihap sökücüler, -
0:52 - 0:53kortizon iğneleri verdi.
-
0:54 - 0:55İşe yaramadı.
-
0:56 - 0:57Birkaç ay sonra,
-
0:57 - 1:00kuzeydoğu Amazon'daydım,
-
1:00 - 1:02bir köye girmiştim
-
1:02 - 1:04ve köyün şamanı, "topallıyorsun" dedi.
-
1:04 - 1:07Bunu hayatım boyunca
hiç unutmayacağım. -
1:07 - 1:08Yüzüme baktı ve
-
1:08 - 1:12"ayakkabını çıkar ve palayı
bana ver." dedi. -
1:12 - 1:15(Gülüşmeler)
-
1:15 - 1:17Sonra bir palmiyeye doğru yürüdü,
-
1:17 - 1:18eğrelti otunu kesti,
-
1:18 - 1:19ateşe attı,
-
1:19 - 1:21ayağıma uyguladı,
-
1:21 - 1:23sonra kaptaki suya biraz attı
-
1:23 - 1:25ve çayını bana içirdi.
-
1:25 - 1:28Ağrı yedi ay boyunca yok oldu.
-
1:28 - 1:30Tekrar başladığında, yeniden
şamanı görmeye gittim. -
1:30 - 1:32Aynı tedaviyi tekrar uyguladı
-
1:32 - 1:35ve üç yıldır ağrım yok.
-
1:36 - 1:38Siz kime tedavi olmak isterdiniz?
-
1:38 - 1:42(Alkışlar)
-
1:42 - 1:44Sakın yanlış anlaşılmasın - Batı tıbbı
-
1:44 - 1:47bu zamana kadar tasarlanmış
en başarılı sağlık sistemi, -
1:47 - 1:49ancak birçok eksiği de var.
-
1:49 - 1:51Meme kanserinin tedavisi nerede?
-
1:51 - 1:53Şizofreni tedavisi nerede?
-
1:53 - 1:56Reflü tedavisine ne oldu?
-
1:56 - 1:57Uykusuzluğun tedavisi peki?
-
1:58 - 2:00Gerçek şu ki, bu insanlar
-
2:00 - 2:02bazen, bazen ve bazen bizim
-
2:02 - 2:04iyi edemediklerimizi iyileştiriyor.
-
2:04 - 2:06Burada kuzeydoğu Amazon'da bir
şifacı görüyorsunuz -
2:06 - 2:08şark çıbanı tedavi ediyor,
-
2:08 - 2:10dünyada 12 milyon insanı etkileyen
-
2:10 - 2:13çok fena bir protozoal hastalıktır.
-
2:13 - 2:16Batı tarzı tedavi, antimon iğneleri
içermektedir. -
2:16 - 2:18Oldukça acı verici ve pahalıdırlar,
-
2:18 - 2:20muhtemelen kalbinize de pek iyi gelmezler;
-
2:20 - 2:22çünkü ağır metaldir.
-
2:22 - 2:25Bu adam ise Amazon yağmur ormanındaki
üç adet bitki ile hastalığı tedavi ediyor. -
2:25 - 2:28İşte bu sihirli kurbağa.
-
2:28 - 2:30Meslektaşım, değerli Loren McIntyre,
-
2:30 - 2:33Amazon kaynak gölünün kâşifi,
-
2:33 - 2:35Peru And Dağları'ndaki McIntyre
-
2:35 - 2:3830 sene önce Peru-Brezilya
sınırında kaybolmuştu. -
2:38 - 2:43Matsés denilen bir grup izole yaşayan
yerli tarafından kurtarıldı. -
2:43 - 2:47Kendilerini ormanda takip etmesini
söylediler, o da öyle yaptı. -
2:47 - 2:49Sonra, palmiye yapraklarından
yapılmış sepetler çıkardılar. -
2:49 - 2:51İçinden büyük Yeşil Maymun
Kurbağaları çıkardılar -
2:51 - 2:53- bu namussuzlar şöyle bir şeyler -
-
2:53 - 2:55ve onları yalamaya başladılar.
-
2:56 - 2:59Şiddetli halüsinasyon yapıcı şeylermiş.
-
2:59 - 3:03McIntyre bunu yazdı ve High Times'ın
editörü bunu okudu. -
3:04 - 3:08Gördüğünüz gibi ekobotanistlerin
her tür garip kültürden arkadaşları var. -
3:08 - 3:12Bu adam şöyle bir Amazonlara gidip
bunu denemeye karar verdi. -
3:12 - 3:15Kurbağayı yaladı, yaptı bunu
ve şöyle yazdı: -
3:15 - 3:18"Tansiyonum tavanı delip geçti,
-
3:18 - 3:20vücudumun bütün kontrolünü kaybettim,
-
3:20 - 3:22bayılıp yere yığıldım,
-
3:22 - 3:24altı saat sonra bir hamakta uyandım
-
3:24 - 3:27ve iki gün boyunca kendimi
tanrı gibi hissettim." -
3:27 - 3:28(Gülüşmeler)
-
3:28 - 3:30İtalyan bir kimyacı bunu okumuş ve
-
3:30 - 3:33"Yeşil maymun kurbağasının teolojik
yönü fazla ilgimi çekmedi -
3:33 - 3:36ama kan basıncıncındaki bu
değişiklik de neydi?" demiş. -
3:36 - 3:39Bu İtalyan kimyacı
-
3:39 - 3:41artık yeni bir tansiyon tedavisi
üzerinde çalışıyor. -
3:41 - 3:44Tedavi bu kurbağanın derisindeki
peptidlere dayanıyor. -
3:44 - 3:46Diğer bilim adamları
-
3:46 - 3:50ilaca dirençli Stap aureus bakterisine
tedavi arıyor. -
3:50 - 3:54Bu izole Yerliler ve onların
sihirli kurbağası bu tedavilerden -
3:54 - 3:56biri olursa, ne ironik bir şey olur.
-
3:56 - 3:58Bu bir Ayahuasca şamanı,
-
3:58 - 4:01Kuzeybatı Amazonlarda
bir yage töreni sırasında. -
4:01 - 4:04Onu, Los Angeles'a, Monies
kültürünü korumak için -
4:04 - 4:07destek arayan bir vakıf yöneticisiyle
tanıştırmaya götürdüm. -
4:07 - 4:10Adam, bizim büyücü doktora baktı ve
-
4:10 - 4:13"Tıp Fakültesi'ne gitmedin
değil mi?" diye sordu -
4:13 - 4:15Şaman "Hayır, gitmedim." dedi.
-
4:15 - 4:17Adam "O zaman tedavi
konusunda ne bilirsin ki?" dedi. -
4:18 - 4:19Şaman adama bakıp şöyle dedi:
-
4:19 - 4:23"Bak ne diyeceğim? Eğer enfeksiyon
kaparsan doktora git -
4:23 - 4:30ama insanın rahatsızlıklarının çoğu
kalp, akıl ve ruh rahatsızlığıdır. -
4:30 - 4:33Batı tıbbı bunlara ulaşamaz.
Onları ben tedavi ederim." -
4:34 - 4:39(Alkışlar)
-
4:39 - 4:42Ancak doğada yeni ilaçlar bulmak
her zaman güllük gülistanlık olmuyor. -
4:42 - 4:44Bu bir Brezilya engereği,
-
4:44 - 4:48bu yılanın zehri burada Sao Paulo
Üniversitesi'nde incelendi -
4:48 - 4:51ve sonra bir ACE inhibitörü
olarak geliştirildi. -
4:51 - 4:53Bu hipertansiyon için
önde gelen bir tedavi. -
4:53 - 4:55Bugün gezegendeki ölümlerin
-
4:55 - 4:58%10'dan fazlasına
hipertansiyon neden oluyor. -
4:58 - 5:01Bu 4 milyar dolarlık bir endüstri,
-
5:01 - 5:03bir Brezilya yılanına dayanıyor
-
5:03 - 5:05ve Brezilyalılar bundan
tek kuruş bile kazanmıyorlar. -
5:06 - 5:10Bu kabul edilebilir bir iş
yapma biçimi değil. -
5:11 - 5:15Yağmur ormanları Yeryüzü'nde
en fazla yaşam bulunan yer. -
5:15 - 5:17Çok sevdiğim bir Surinam sözü var:
-
5:17 - 5:22"Yağmur ormanları henüz sormadığımız
soruların cevabını bilir." -
5:23 - 5:26Ancak hepinizin bildiği gibi
hızla yok oluyor. -
5:26 - 5:27Burada, Brezilya'da,
-
5:27 - 5:29Amazon'da ve bütün dünyada.
-
5:29 - 5:32Buranın kuzeyindeki Mato
Grossa eyaletindeki -
5:32 - 5:35Xingu Yerlileri koruma bölgesinin
doğu sınırında küçük bir uçakla -
5:35 - 5:38uçarak fotoğraflar çektim.
-
5:38 - 5:39Resmin üst kısmında, yerlilerin
-
5:39 - 5:41yaşadığı yeri görüyorsunuz.
-
5:41 - 5:42Şu ortadan geçen hat
-
5:42 - 5:45bölgenin doğu sınırı.
-
5:45 - 5:48Üst kısım Yerliler, alt kısım beyazlar.
-
5:48 - 5:50Üst kısımdakiler ilaçların peşinde,
-
5:50 - 5:53alt kısımdakiler birkaç cılız ineğin.
-
5:54 - 5:57Üst kısım karbonu ait olduğu
yerde, ormanda tutuyor, -
5:57 - 6:00alt kısım karbonu atmosfere salıyor,
-
6:00 - 6:03bu da iklim değişikliğini getiriyor.
-
6:03 - 6:05Aslında atmosfere salınan karbonun
-
6:05 - 6:08ikinci büyük nedeni
-
6:08 - 6:10ormanların yok edilmesidir.
-
6:10 - 6:12Yok etmek demişken,
-
6:12 - 6:14şunu aklımızda tutalım.
-
6:14 - 6:18Amazon en güçlü toprak parçasıdır.
-
6:18 - 6:21Güzellik ve hayranlığın topraklarıdır.
-
6:21 - 6:23Dünyanın en büyük karıncayiyeni
-
6:23 - 6:25bu yağmur ormanında yaşar,
-
6:25 - 6:2740 kilo ağırlığındadır.
-
6:27 - 6:30Kuş yiyen golyat örümceği
-
6:30 - 6:31dünyadaki en büyük örümcektir,
-
6:31 - 6:34o da Amazonlarda bulunur.
-
6:34 - 6:38Harpy kartalı, kanat açıklığı
2 metreden fazladır. -
6:38 - 6:40Ve siyah timsah -
-
6:40 - 6:44bu canavar yarım ton gelebilir.
-
6:44 - 6:45İnsan yiyen olarak bilinirler.
-
6:47 - 6:50Anakonda, en büyük yılan,
-
6:50 - 6:52Kapibara en büyük kemirgen.
-
6:52 - 6:55Burada Brezilya'da bulunan bir örnek
-
6:55 - 6:5791 kilo geldi.
-
6:58 - 7:00Bu yaratıkları Kuzey Amazonlarda
-
7:00 - 7:02yaşadıkları yerde, Akuyiro kabilesinin
-
7:02 - 7:04vatanında ziyaret edelim.
-
7:04 - 7:09Bu temas edilmemiş insanların
hayal dünyamızda mistik ve -
7:09 - 7:11ikonik bir rolleri var.
-
7:11 - 7:14Doğayı en iyi bilenler bu insanlar.
-
7:14 - 7:15Doğayla gerçekten tam bir
-
7:15 - 7:18uyum içinde yaşıyorlar.
-
7:18 - 7:21Bazıları bu insanları bizim
standardımıza göre ilkel sayabilir. -
7:21 - 7:23"Ateş yakmasını bilmiyorlar
-
7:23 - 7:25veya temas kurulana
kadar bilmiyorlardı." -
7:25 - 7:28Ama ormanı bizden çok
daha iyi biliyorlar. -
7:28 - 7:31Akuriyoların bal için 35 kelimesi var
-
7:31 - 7:34ve diğer Yerliler onlara bu zümrüt
-
7:34 - 7:37krallığın gerçek efendileri olarak
saygı duyuyorlar. -
7:38 - 7:40Bu benim arkadaşım Pohney.
-
7:40 - 7:42Ben New Orleans'taki evimde
-
7:42 - 7:44Rolling Stones dinleyen bir
yeniyetme iken, -
7:44 - 7:47Pohnay bir orman göçebesiydi,
-
7:47 - 7:49Kuzeydoğu Amazonlarda dolaşıyor ve
-
7:49 - 7:53küçük grubuyla av arıyor,
-
7:53 - 7:55tıbbi bitkiler arıyor,
-
7:55 - 7:56diğer göçebe kabilelerde
-
7:56 - 7:58kendine bir eş arıyordu.
-
7:58 - 8:01Bunun gibi insanlar
-
8:01 - 8:03bizim bilmediğimiz şeyleri biliyor
-
8:03 - 8:06ve bize öğretecek çok şeyleri var.
-
8:06 - 8:10Ancak, Amazonların çoğu
bölgesine gittiğinizde -
8:10 - 8:12artık yerlileri görmüyorsunuz.
-
8:12 - 8:13Bulduğunuz şey işte bu:
-
8:14 - 8:17Yerlilerin kayalara açtığı oyuklar.
-
8:17 - 8:22Burada temas edilmeyen insanlar
eskiden taş baltalarını bileyliyordu. -
8:22 - 8:24Bu kültürler bir zamanlar, dans ediyor,
-
8:24 - 8:26âşık oluyor, tanrıya şarkılar söylüyor
-
8:26 - 8:28ve ormana tapıyordu,
-
8:28 - 8:31şimdi tek kalan şey,
gördüğünüz gibi taşlardaki izler. -
8:31 - 8:34Haydi Batı Amazon'a doğru gidelim,
-
8:34 - 8:37izole yaşayan insanların merkez üssüdür.
-
8:37 - 8:39Bu noktaların her biri, küçük,
-
8:39 - 8:41dokunulmamış bir kabileyi gösteriyor
-
8:41 - 8:46ve günümüzün büyük keşfi,
sadece Kolombiya Amazonu'nda -
8:46 - 8:5014,15 izole grup olduğuna inanıyoruz.
-
8:50 - 8:52Peki, bu insanlar neden izole yaşıyor?
-
8:52 - 8:55Varlığımızın farkındalar, dışarıda
bir dünya olduğunu biliyorlar. -
8:55 - 8:57Bu bir tür direnme,
-
8:57 - 8:59izole yaşamayı tercih ediyorlar
-
8:59 - 9:02ve sanıyorum öyle kalmak
onların insanlık hakkı. -
9:02 - 9:05Bu kabileler neden insanlardan saklanıyor?
-
9:05 - 9:06Nedeni şu:
-
9:06 - 9:09Öyle görünüyor ki kısmen 1942'de başladı
-
9:09 - 9:11ama sebep, geçen yüzyılın başındaki
-
9:11 - 9:13kauçuk ticaretiydi.
-
9:13 - 9:15Amazonlardan gelen doğal
-
9:15 - 9:17kauçuğa olan talep,
-
9:17 - 9:20altına hücumun botanikteki dengidir.
-
9:20 - 9:22Bisiklet lastiği için kauçuk,
-
9:22 - 9:23otomobil lastiği için kauçuk,
-
9:23 - 9:25zeplinler için kauçuk.
-
9:25 - 9:28Kauçuğa ulaşmak için
çılgın bir yarış vardı -
9:28 - 9:31ve soldaki adam, Julio Arana
-
9:31 - 9:34bu hikâyedeki gerçek
haydutlardan biridir. -
9:34 - 9:35Onun adamları ve şirketi
-
9:35 - 9:38ve onlara benzeyen diğer şirketler
-
9:38 - 9:41slaytın sağ tarafında gördüğünüz
Wittonolar gibi yerlileri -
9:41 - 9:46öldürdü, katletti,
işkence etti ve doğradı -
9:46 - 9:48Bugün bile bu insanlar
ormandan çıktıklarında -
9:48 - 9:51hikâye mutlu sonla bitmiyor.
-
9:51 - 9:54Bunlar Nukaklar.
80'lerde onlarla temasa geçildi -
9:54 - 9:58ve bir yıl içinde 40 yaşın üzerindeki
herkes ölmüştü. -
9:58 - 10:00Unutmayın, bunlar yazıları
olmayan toplumlar. -
10:00 - 10:02Onların kütüphanesi yaşlılar.
-
10:02 - 10:04Ne zaman bir şaman ölse,
-
10:04 - 10:06bir kütüphane yanmış gibi olur.
-
10:07 - 10:10Topraklarından zorla sürüldüler.
-
10:10 - 10:14Nukakların topraklarını
uyuşturucu tacirleri ele geçirdi -
10:14 - 10:16ve Nukaklar doğu Kolombiya'da,
-
10:16 - 10:19parklarda dilenci olarak yaşıyorlar.
-
10:19 - 10:22Sizi Nukak topraklarından
güneybatıya götüreyim, -
10:22 - 10:25dünyadaki en göz alıcı manzaraya.
-
10:25 - 10:27Chiribiquete Millî Parkı,
-
10:27 - 10:29etrafında üç izole kabile yaşıyor
-
10:29 - 10:32ve Kolombiya Hükûmeti
ve meslektaşlarımız sayesinde -
10:32 - 10:34alan genişletildi.
-
10:34 - 10:36Maryland Eyaleti'nden daha büyük,
-
10:36 - 10:39botanik çeşitlilik bakımından bir hazine.
-
10:39 - 10:42Botanik anlamda keşfini 1943'de
-
10:42 - 10:44akıl hocam Richard Schultes yaptı,
-
10:44 - 10:47Bell Dağı'nın tepesinde
otururken görüyorsunuz. -
10:47 - 10:49Bu Kariyonaların kutsal dağıdır.
-
10:49 - 10:51Size dağın bugün nasıl
olduğunu göstereyim. -
10:51 - 10:53Chiribiquete'nin üzerinde uçarken
-
10:53 - 10:56bu kayıp dünyanın dağlarının
hâlâ kayıp olduğunu gördüm. -
10:56 - 10:58Tepelerinde bilim adamları yok.
-
10:58 - 11:00Aslında Bell Dağı'nın tepesine
-
11:00 - 11:021943'de Schults'dan sonra çıkan olmadı.
-
11:02 - 11:05Burada, resmin doğusundaki
-
11:05 - 11:07Bell Dağı ile bitireceğiz.
-
11:07 - 11:09Bugün nasıl olduğunu göstereyim.
-
11:10 - 11:13Burası sadece bir
botanik çeşitlilik hazinesi değil, -
11:13 - 11:16bu üç izole kabilenin vatanları değil,
-
11:16 - 11:18aynı zamanda Kolombiya devleti öncesi
-
11:18 - 11:21sanat hazinesi de:
-
11:21 - 11:23200 binden fazla resim,
-
11:23 - 11:26Hollandalı bilim adamı
Thomas van der Hammen -
11:26 - 11:31bunları Amazon'un Sistin Şapeli
olarak tanımlıyor. -
11:32 - 11:34Ancak Chiribiquete'den
güneydoğuya inelim, -
11:34 - 11:36yine Kolombiya Amazonu'ndayız.
-
11:36 - 11:39Unutmayın, Kolombiya Amazonu
New England eyaletinden büyüktür -
11:39 - 11:41Amazonlar büyük bir ormandır
-
11:41 - 11:42ve çoğunluğu Brezilya'dadır
-
11:42 - 11:43ama hepsi o kadar değil.
-
11:43 - 11:45Şu iki millî parka doğru gidersek,
-
11:45 - 11:47Cahuinari ve Puré,
-
11:47 - 11:48Kolombiya Amazonu'nda
-
11:48 - 11:50- sağdaki Brezilya sınırı -
-
11:51 - 11:54burası izole ve temas edilmemiş
-
11:54 - 11:56birkaç grubun vatanıdır.
-
11:56 - 11:58Dikkatli gözlerle şu uzun ortak evlerin,
-
11:58 - 12:00malocasların, çatılarına bakın
-
12:00 - 12:02ve kültürel çeşitliliği görün.
-
12:02 - 12:04Aslında bunlar farklı kabileler.
-
12:04 - 12:06Bu bölgeler böyle izole iken
-
12:06 - 12:10size dışarıdaki dünyanın nasıl
bir kalabalıkla geldiğini göstereyim. -
12:10 - 12:13Burada, Putumayo'da, artan
ulaşım ve ticareti görüyoruz. -
12:13 - 12:16Kolombiya'daki iç savaşın
hafiflemesinden sonra -
12:16 - 12:18dış dünya kendini gösteriyor.
-
12:18 - 12:21Kuzeyde yasadışı altın madenciliği,
-
12:21 - 12:23aynı zamanda doğudan, Brezilya'dan.
-
12:23 - 12:26Artan bir ticari avcılık ve balıkçılık.
-
12:26 - 12:30Güneyden gelen yasadışı kerestecilik
-
12:30 - 12:32ve parkın içinden geçip
Brezilya'ya ulaşmak isteyen -
12:32 - 12:34uyuşturucu kaçakçıları.
-
12:34 - 12:36Bu, geçmişte, neden izole yerlilere
-
12:36 - 12:39bulaşılmaması gerektiğinin resmi.
-
12:39 - 12:41Resmin bulanık olmasının nedeni
-
12:41 - 12:44gördüğünüz nedenle odaksız
aceleyle çekilmesidir. -
12:44 - 12:46(Gülüşmeler)
-
12:46 - 12:52Bu sanki -- (Alkışlar)
-
12:52 - 12:55Bu Brezilya Amazonu'nda
bir hangar gibi sanki. -
12:55 - 12:58Bu Küba Havana'da yapılan bir
sanat sergisiydi. -
12:58 - 12:59Los Carpinteros denen bir gruptu.
-
12:59 - 13:04Yerlilere neden bulaşmamamız gerektiğini
bu şekilde anlatmışlardı. -
13:04 - 13:06Ama dünya değişiyor.
-
13:06 - 13:08Bunlar Brezilya-Peru sınırındaki
Mascho-Piroslar -
13:08 - 13:10ormandan dışarıya çıkmışlar,
-
13:10 - 13:12çünkü aslında uyuşturucu kaçakçıları
-
13:12 - 13:15ve keresteciler onları kovmuş.
-
13:15 - 13:17Peru'da çok pis bir iş yapılıyor,
-
13:17 - 13:19buna insan safarisi diyorlar.
-
13:19 - 13:23Sizi resim çekmeniz için
izole bir gruba götürüyorlar. -
13:23 - 13:25Tabii ki onlara elbise,
alet edevat verirken -
13:25 - 13:27hastalık da veriyorsunuz.
-
13:27 - 13:30Biz buna "insanlık dışı safari diyoruz."
-
13:30 - 13:32Yine bu insanlar
Peru sınırındaki Yerliler, -
13:32 - 13:35üzerlerinden misyonerlerin finanse
ettiği uçuşlar yapılıyor. -
13:35 - 13:38Oraya gidip bu insanları hristiyan
yapmak istiyorlar. -
13:38 - 13:41Bu işin sonu nasıl biter biliyoruz.
-
13:41 - 13:42Ne yapılmalı?
-
13:42 - 13:45Temas kurulan kabilelere
teknoloji sağlayın, -
13:45 - 13:47temas kurulmayanlara değil
-
13:47 - 13:49ve kültürlerine saygılı olun.
-
13:50 - 13:54Bu 21. yüzyılın teknolojisi ile
şaman bilgeliğinin -
13:54 - 13:57mükemmel bir evliliği olur.
-
13:57 - 14:0030'dan fazla kabilede bunu yaptık,
-
14:00 - 14:0328 milyon hektardan fazla alanı
-
14:03 - 14:07ve kadim yağmur ormanlarını
haritalalıyor ve yönetiyoruz. -
14:07 - 14:12(Alkışlar)
-
14:13 - 14:15Bu yerlilerin kültürel ve çevresel
-
14:15 - 14:19kaderlerini kontrol etmesini sağlıyor.
-
14:19 - 14:21Aynı zamanda yabancıları uzak tutmak
-
14:21 - 14:23için nöbet evleri oluşturuyor.
-
14:23 - 14:25Bu insanlar Yerli, park korucusu
olarak eğitildiler, -
14:25 - 14:27sınırlarda devriye geziyor
-
14:27 - 14:29ve dış dünyayı uzak tutuyorlar.
-
14:30 - 14:33Bu gerçek bir temasın resmi.
-
14:33 - 14:35Bunlar Brezilya-Peru sınırındaki
-
14:35 - 14:37Chitonahua Yerlileri.
-
14:37 - 14:38Ormandan çıkmışlar
-
14:38 - 14:40ve yardım istiyorlar.
-
14:40 - 14:41Onlara ateş edilmiş,
-
14:41 - 14:44malocasları, onların uzun evleri yakılmış.
-
14:44 - 14:46Bazıları katledilmiş.
-
14:47 - 14:53Otomatik silahlar kullanarak
temas edilmemiş insanları katletmek, -
14:53 - 14:57bugün gezegenimizdeki
en rezil ve iğrenç -
14:57 - 15:00insan hakları ihlalidir ve durmalıdır.
-
15:00 - 15:06(Alkışlar)
-
15:06 - 15:09Şunu söyleyerek tamamlamak istiyorum,
-
15:09 - 15:11bu iş ruhsal anlamda
ödüllendirici olabilir -
15:11 - 15:15ancak zor ve tehlikeli olabiliyor.
-
15:15 - 15:18Geçenlerde iki meslektaşım
küçük bir uçağın -
15:18 - 15:20düşmesi sonucu öldü.
-
15:20 - 15:22Onlar temas edilmemiş
kabileleri korumak için -
15:22 - 15:24ormana hizmet ediyorlardı.
-
15:24 - 15:26Sonuç olarak soru şudur,
-
15:26 - 15:28gelecekte ne olacak?
-
15:28 - 15:30Bunlar Brezilya'daki Uray halkı.
-
15:30 - 15:32Onların geleceği kimin elinde
-
15:32 - 15:34ve gelecek bize ne getirecek?
-
15:35 - 15:36Farklı düşünelim.
-
15:37 - 15:38Daha iyi bir dünya yapalım.
-
15:39 - 15:41Eğer iklim değişecekse,
-
15:41 - 15:45bu iklim daha kötü değil,
daha iyi bir dünyaya doğru değişsin. -
15:45 - 15:48Öyle bir gezegende yaşayalım ki,
-
15:48 - 15:51bereketli bitkilerle dolu,
-
15:51 - 15:53dokunulmamış insanların
-
15:53 - 15:55dokunulmadan yaşayabildiği,
-
15:55 - 15:57eğer öyle istiyorlarsa
-
15:57 - 15:58gizemlerini ve bilgilerini
-
15:58 - 16:00koruyabildikleri.
-
16:00 - 16:02Şamanların kendi
-
16:02 - 16:04ormanlarında yaşadığı, kendilerini
-
16:04 - 16:07ve bizi, gizemli bitkileriyle
-
16:07 - 16:10ve kutsal kurbağalarıyla iyileştirdiği
-
16:10 - 16:12bir dünyada yaşayalım.
-
16:12 - 16:13Tekrar teşekkürler.
-
16:13 - 16:18(Alkışlar)
- Title:
- Amazon insanları bilmediğiniz neyi biliyor
- Speaker:
- Mark Plotkin
- Description:
-
Mark Plotkin diyor ki: "Amazon ormanlarındaki en büyük yok olma tehlikesi altındaki türler jaguar veya harpy kartalı değil, temas edilmemiş izole kabilelerdir. Ekobotanist enerjik ve ciddi bir konuşmayla bize yerli kabileleri ve onların şamanlarının tedavide kullandığı inanılmaz tıbbi bitkileri anlatıyor. Bu insanları tehlikeye atan zorlukları, tehlikeleri ve onların bilgeliklerini anlatıyor ve bizi yeri doldurulamayacak olan bu bilgi hazinelerini korumaya davet ediyor .
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 16:35
Eren Gokce approved Turkish subtitles for What the people of the Amazon know that you don’t | ||
Eren Gokce edited Turkish subtitles for What the people of the Amazon know that you don’t | ||
Ramazan Şen edited Turkish subtitles for What the people of the Amazon know that you don’t | ||
Ramazan Şen edited Turkish subtitles for What the people of the Amazon know that you don’t | ||
berat güven edited Turkish subtitles for What the people of the Amazon know that you don’t | ||
Ahmet Yükseltürk edited Turkish subtitles for What the people of the Amazon know that you don’t | ||
Ahmet Yükseltürk edited Turkish subtitles for What the people of the Amazon know that you don’t | ||
berat güven edited Turkish subtitles for What the people of the Amazon know that you don’t |