Pasja do czekolady | David Wolfe | TEDxHelsinki

Historię czekolady opowiada David Wolfe – miłośnik czekolady i ekspert w sprawach zdrowia, ekologii, odżywiania, i naturalnego piękna.

Nazywam się David Wolfe.

Urodziłem się koło Nowego Jorku w USA,

teraz mieszkam w Ontario w Kanadzie.

Jestem zbuntowanym żywieniowcem
i zwolennikiem zdrowej żywności,

a także sprzedawcą informacji.

Ale przede wszystkim jestem gastronomem.

Badam wyjątkową żywność na całym świecie.

W 2002 w ramach mojej pracy
założyłem organizację non-profit

Fundację Sadzenia Drzew Owocowych,

której celem jest zasadzenie
18 miliardów drzew owocowych i orzechowych

na całym świecie.

Zasadziliśmy już około 200 tysięcy.

W tym samym roku,
kiedy założyłem organizację,

pełną wspaniałych ludzi,

natrafiłem na najbardziej
niesamowite drzewo na świecie,

dające zarówno owoce, jak i orzechy.

Jest źródłem najbardziej lubianego
pożywienia na świecie.

Zgadza się - cały świat
ma jedno ulubione pożywienie.

To czekolada.

Natrafiłem na to,
bo byłem fanatykiem zdrowej żywności.

Nie jadłem czekolady,
od kiedy skończyłem 15 lat.

Gdy to się stało, miałem chyba 32 lata.

Znalazłem czekoladę w takiej formie.

To jest surowa czekolada.

Tak wygląda czekolada
w swojej oryginalnej postaci.

Brytyjczycy mówią na to potocznie "Coco".

Ale to jest kakao
i to jest właściwe słowo.

Czasem zalicza się je
do strączkowych, ale to jest orzech.

To najczęściej jedzony orzech na świecie,
którego nikt nie je w tej postaci.

Byłem na Hawajach z przyjaciółmi.

Obieraliśmy je.

Zaczęliśmy robić z nimi smoothies.

Rozbijaliśmy orzechy
i robiliśmy niesamowite napoje.

Nazywaliśmy je superodżywczymi smoothies.

Jak tak dodawaliśmy je do smoothies,
w końcu zapytałem kolegi:

"Co to jest?" - bo nie wiedziałem.

Powiedział:
"Obierz następny orzech i zjedz".

No to zjadłem.

Tak wygląda w środku.

W tamtym momencie, kiedy to zjadłem,

zostałem natchniony przez ducha czekolady.

To pożywienie,
które archetypowo kojarzy się

z wygrywaniem na loterii, z bogactwem.

Zostałem niejako porwany,
by przemierzyć wszechświat

w odkrywczej podróży,
która zaprowadziła mnie do was

i na obecny wykład.

Z czekoladą wiążą się legendy,

przepisy kulinarne oraz dane naukowe,

które streściłem
w książce "Naga czekolada".

Książka stała się podstawą dla ludzi
zainteresowanych surową czekoladą,

ponieważ czekolada, którą jemy,

została przetworzona
z użyciem wysokich temperatur i maszyn.

Pomyśleliśmy, że może lepiej jeść ją
przetwarzaną na zimno,

może to ma znaczenie.

Zaraz to rozpatrzymy
i zgłębimy zaskakującą prawdę

o najlepszym pożywieniu na świecie.

Czekolada pochodzi
ze starożytnych upraw Majów.

Słowo "czekolada" pochodzi z języka Majów.

Słowo "kakao"
jest jednym z najstarszych słów,

będących obecnie w użyciu.

Niektórzy sądzą,
że to słowo ma 15 tysięcy lat.

Najstarsze słowo na świecie.

Zostało przywiezione na Zachód i do was
przez Hernanda Corteza.

To zdobywca Meksyku.

To dzieło przypadku,

ponieważ, Montezuma,
który wtedy rządził w Meksyku,

był w stanie wojny z miastem Meksyk.

I kiedy Cortez przypłynął tam w 1521,

mieszkańcy byli przekonani,
że to bóg Quetzalcoatl przybył na odsiecz.

Kiedy Krzysztof Kolumb
zobaczył pierwszy raz kakao,

myślał, że to migdały.

Wtedy używano ich jako pieniędzy.

Dziś używamy monet, wtedy używano kakao.

To była ich waluta.

Kolumb zobaczył, że kiedy ktoś wrzucił
trochę orzechów kakao do łodzi,

wszyscy rzucili się je zbierać.

Kolumb napisał, że ci ludzie
mają bzika na punkcie migdałów.

Montezuma podobno pił
50 filiżanek czekolady dziennie.

Zawsze używali czekolady w postaci napoju.

To jest filiżanka, z której pił Montezuma,

albo bardzo do niej podobna.

Jak przerobić ten orzech na napój?

Najpierw trzeba go rozbić
i z wszystkich orzeszków zrobić napój.

Zobaczymy to potem.

Zanim do tego przejdziemy,

zobaczmy, skąd bierze się czekolada.

To jest drzewo czekoladowe.

Tak, pieniądze rosną na drzewach.

Jest to podstawowe
drzewo z pieniędzmi na świecie.

Jest to też najlepsza roślina
do zatrzymania tubylców w dżungli,

żebyśmy nie wycięli świętych lasów.

Ilekroć kupujesz czekoladę,

czekoladę organiczną albo surową,

przeznaczasz pieniądze
na ratowanie lasów tropikalnych

i to jest bardzo ważny głos.

To najlepsze głosowanie,
w jakim możesz wziąć udział.

Czekolada rośnie w małej doniczce.

Wygląda bardzo ciekawie.

Owoc wyrasta bezpośrednio z pnia.

A w środku...

To jest kwiat.

To całe piękno czekolady.

Przyjrzyjcie się różnym kolorom.

To jest to, co widać w środku.

To są orzechy kakaowe czy też fasolki.

To z nich jest zrobiona czekolada.

Wokół orzeszka jest biały miąższ.

W Amazonii i Ameryce Środkowej,
skąd pochodzi czekolada,

miąższ był jedzony tylko przez kobiety.

Mężczyźni jedli orzechy.

Tak wygląda miąższ.

Najlepszy dzień, to taki,

kiedy masz tyle
prawdziwej, surowej czekolady,

Owoc i orzech, miąższ, wszystko!

Ale musisz uważać,
bo zwierzęta też to jedzą.

Wiadomo, że kiedy w lesie
jest 140 gatunków ptaków,

a ty umieścisz w lesie sad kakaowy
bezpośrednio w dżungli,

nikt nie wytnie ani jednego drzewa.

Kiedy zasadzisz
drzewo czekoladowe w lesie,

przyciągnie przynajmniej
40 kolejnych gatunków ptaków.

Ptaki uwielbiają drzewa czekoladowe.

Cały sekret tkwi
we wspaniałym orzechu kakaowym.

Dokonaliśmy niesamowitego odkrycia.

Orzech kakaowy,
z którego robiona jest czekolada,

jest najlepszym
przeciwutleniaczem na świecie.

To było odkrycie,
nie wiedzieliśmy tego 10 lat temu.

Dziś wiemy.

Czekolada zawiera 15 razy więcej
przeciwutleniaczy niż jagody,

20 razy więcej niż zielona herbata,

30 razy więcej niż czerwone wino.

Te odcienie, które tu widać,
ten fioletowy kolor,

to są właśnie przeciwutleniacze.

Brązowa część to polifenole,

które chronią komórki
i zapobiegają starzeniu się.

Czekolada to najważniejsze pożywienie
zapewniające długowieczność.

To już wiadomo.

Badania wskazują,
że to główne pożywienie dla serca.

To też świetny sposób na imprezę bez kaca.

Czekolada rośnie w temperaturach

nazywanych strefą tropikalną,

od 20 stopni szerokości geograficznej
północnej do 20 stopni południowej.

Pochodzi z Ameryk.

Ameryka Środkowa, Wenezuela, Ekwador.

Ludzie są teraz przekonani, że czekolada
pochodzi z dorzecza Orinoko w Wenezueli.

To tam najpierw dotarli Hiszpanie

i zobaczyli setki tysięcy
dzikich drzew kakaowych,

ale żadnych ludzi, 500 lat temu.

Przeszukałem całą planetę.

Odwiedziłem szamanów,
pytając, co sądzą o czekoladzie.

Ten szaman w Amazonii powiedział mi,

że korę drzewa kakaowego
można zanurzyć w lodowatej wodzie.

Po 24 godzinach wycieknie żel
do wcierania w skórę głowy

w celu leczenia męskiego łysienia.

Sprzedaję informacje.

Gdy to usłyszałem, widziałem pieniądze.

Czyżby to był produkt, który
sprzedawałby się lepiej niż czekolada,

i pochodził z czekoladowego drzewa?

Prowadzimy nad tym badania.

Przede wszystkim jestem badaczem.

To jest to, co uwielbiam robić,
badać i przyglądać się wynikom.

Czekolada to pożywienie numer jeden,
jeśli chodzi o zawartość magnezu.

Jego niedobór jest na pierwszym miejscu
niedoborów mineralnych na Zachodzie.

Czekolada jest największym
naturalnym źródłem żelaza,

największym naturalnym źródłem
manganu i chromu

w porównaniu z każdym innym
pożywieniem na świecie.

Te minerały są składnikami krwi.

Stabilizują cukier we krwi,

a magnez działa antystresowo.

Czy powinniśmy z tego skorzystać?

Sądzę, że tak.

Czekolada jest też niesamowicie bogata
w fosfor, cynk i miedź.

Cynk i miedź to zdrowy system nerwowy,
a fosfor wzmacnia kości.

Zawsze słyszeliśmy tylko o wapniu.

Ale dla zdrowych kości
potrzebujemy fosforu.

Dlatego czekolada
kojarzy się z długowiecznością.

Jeśli pamiętacie, jest pewna
świetna książka, napisana lata temu,

"Charlie i fabryka czekolady".

Umpa-Lumpy mieli białe, zdrowe zęby,

ponieważ czekolada jest dobra dla zębów.

Wkrótce będzie czekoladowa pasta do zębów.

Tak wyglądają orzeszki kakaowe
po rozłupaniu na kawałki.

Nazywa się je śrutą kakaową.

Można ją kupić w Finlandii
i na całym świecie.

Produkcja surowych produktów czekoladowych

generuje setki milionów dolarów.

A wszystko się zaczęło,
gdy zjadłem surowy orzeszek kakaowy.

Przez ostatnie 8,5 roku
głoszę wszystkim moc czekolady

gdziekolwiek się pojawię.

Mówię o tym w kółko,
niektórym się to nie podoba.

Jako ikona czekolada
kojarzy się z czarami i magią.

Ta gigantyczna głowa to głowa Olmeków.

To oni stworzyli słowo "kakao".

Ptak na ilustracji pokazuje związek

między ptakami tej krainy a czekoladą.

Kiedy studiowałem w Oaxaca w Meksyku,

dowiedziałem się,
że czekoladę dodaje się do sosu guacamole,

ale nie przetworzoną czekoladę,
tylko surową.

Rozdrobnioną śrutę
dodaje się do guacamole.

Spróbujcie tego w domu.

Miałem szczęście wychowywać się
w Kalifornii z Meksykanami

i od dzieciństwa lubiłem guacamole.

Dobrze jest próbować nowych potraw.

To właśnie robimy z czekoladą.

Zacząłem sam uprawiać czekoladę.

To moja szkółka
drzew czekoladowych na Hawajach.

Mam farmy w Kanadzie i na Hawajach.

Na Hawajach uprawiam czekoladę
i badam tajemnice tej wspanialej rośliny.

Wyhodowałem tę roślinę z ziarenka.

Hodując samemu można się wiele dowiedzieć.

Znacznie więcej dowiesz się
z ogrodu niż z książki.

Bardzo mi się to podobało.

Może jest w tym więcej magii, niż sądzimy.

Odkrywałem składniki wewnątrz:

anandamid, powodujący błogostan;

fenetylaminy, wzmacniające uczucie miłości

są niszczone w wysokiej temperaturze,
ale obecne w surowej czekoladzie.

W surowej czekoladzie
jest ich co najmniej siedem.

To czekolada daje nam uczucia
miłości, szczęścia i spełnienia.

To dzięki związkom chemicznym
obecnym w roślinie.

To jest ta książka.
["Charlie i fabryka czekolady"]

Kiedy doszedłem do rozdziału 16,
znalazłem niesamowity fragment,

który zdarzył mi się w Amsterdamie
wiele lat temu. (Śmiech)

Domyślacie się, o co chodzi.

["Karol i fabryka czekolady"
tłum. T. Wyżyńskiego]

"- Umpa-Lumpa?!
- zawołali chórem goście.

- Jacy Umpa-Lumpa?!

- Prosto z Lumpalandii!
- odrzekł z dumą fabrykant.

- Nie ma takiego kraju!
- stwierdziła pani Solony.

- Proszę wybaczyć, droga pani, ale...

- Jestem z zawodu nauczycielką geografii!
- przerwała pani Solony.

- Wobec tego ma pani luki w wykształceniu
- stwierdził pan Wonka.

- Ach, Lumpalandia
jest doprawdy przerażająca!

Gęste dżungle zamieszkane
przez najgroźniejsze zwierzęta świata:

rogogłowy, łaponosy
i te straszne, krwiożercze czambokujce!

Czambokujec zjada
na śniadanie dziesięciu Umpa-Lumpa

i jeszcze przybiega galopem po dokładkę!

Kiedy tam przybyłem, maleńcy Umpa-Lumpa
mieszkali we wioskach w koronach palm.

Musieli budować domy w koronach palm

z powodu rogogłowów,
łaponosów i czambokujców!

Żywili się odrażającymi
zielonymi gąsienicami

i spędzali calutki dzień łażąc po drzewach

i poszukując czegoś,
czym można by poprawić ich smak.

Ich największym przysmakiem,
niestety nieosiągalnym, było kakao.

(Śmiech)

Jeżeli Umpa-Lumpa znalazł trzy
albo cztery ziarenka kakao w ciągu roku,

uważał się za szczęśliwca!

Jakże o nim marzyli!

Kakao śniło im się po nocach,

a w ciągu dnia
o niczym innym nie rozmawiali!

Wystarczyło wypowiedzieć słowo „kakao"

i Umpa-Lumpa zaraz zaczynał się ślinić!

A tak się składa, że kakao,

pochodzące z drzew kakaowych,

to główny surowiec
do produkcji czekolady".

Roald Dahl o tym wiedział,
i napisał o tym w słynnej książce

"Charlie i fabryka czekolady".

Pamiętacie Umpa-Lumpa?

To jest elf z owocem kakao.

Rzeźba ma 3000 lat.

Na tym polega magia czekolady.

W Meksyku, gdzie mają wspaniałą kuchnię,

zawsze podawano ją jako napój,

ale obecnie mamy blendery
i jest nam łatwiej.

Możecie ulepszyć smoothie,
białkowe shake'i,

dodając trochę surowego kakao

i przywołać nieco magii,

tak jak w starożytnym Meksyku.

Na meksykańskim banknocie 100 peso

obok Xochipilli jest przepis na kakao
w wersji obrazkowej.

Unowocześniliśmy naszą kuchnię,

zatrudniliśmy
najlepszych kucharzy na świecie,

przywracamy do życia czekoladowe dodatki,

tworząc pyszne przepisy.

Ludzie ciągle mnie pytają:

czy można przedawkować czekoladę?

Odpowiedź brzmi: tak.

Dziękuję bardzo, jestem Dawid Wolfe.

Życzę wam wspaniałego dnia.

(Brawa)